بلاگ

برنامه ریزی تولید به معنای واقعی قلب تپنده یک شرکت می باشد چون رابطه بسیار مستقیمی با سود مجموعه دارد.فرقی هم نمیکند که ماهیت شرکت چه چیزی باشد. اگر بخواهیم به آن اهدافی که برای یک شرکت در نظر گرفتیم برسیم قطعا باید یک برنامه ریزی خوب داشته باشیم و بدون برنامه ریزی قطعا یک سری چالش ها به سراغ ما می آید و امروزه مفهوم برنامه ریزی یک نیاز بسیار مهم است که متاسفانه در شرکت های ایرانی خیلی به آن پرداخته نمی شود. این مفهوم برای مهندسین صنایع بسیار آشنا می باشد زیرا در در مقطع کارشناسی 3 واحد تخصصی با این عنوان دارند. همچنین در مقطع کارشناسی ارشد 3 واحد پیشرفته این درس را میگذرانند.

چرا برنامه ریزی تولید

در ابتدا تعریفی از برنامه ریزی تولید داشته باشیم که بیشتر با این مفهوم آشنا بشویم:
تصمیم گیری در خصوص تخصیص منابع به عملیات تولید به جهت تولید محصول با کمترین هزینه.
حالا با اهمیت این واحد بیشتر آشنا بشیم. چون برنامه ریزی تولید ارتباط زیادی با بقیه ارکان سازمان  دارد در نتیجه منجر به کاهش هزینه، افزایش بهره وری، از امکاناتمان و موجودی هایمان بهتر استفاده کنیم، بازدهی مناسب و در نهایت افزایش سود مجموعه می شود. امروزه بسیاری از شرکت ها مشکل نقدینگی دارند و برنامه ریزی کمک بسیار شایانی به آنها میکند.

وظایف یک کارشناس برنامه ریزی تولید

کارشناس برنامه ریز باید بتواند یک برنامه ریزی خوبی داشته باشد، استانداردهای کیفی را رعایت کند، اگر مشکلی در تولید به وجود آمده بتواند آن مشکل را حل کند و تحلیل گر خوبی باشد. میتوان گفت که بار سنگینی بر دوش یک کارشناس برنامه ریز تولید است زیرا بسیاری از شرکت ها امروزه با مشکلات فراوانی مواجه هستند و سریع ترین فکری که به ذهن خیلی از کارفرماها می آید این است که تعدیل نیرو داشته باشند در حالی که شاید با یک برنامه ریزی خوب موجب رشد و پیشرفت آن شرکت و جلوگیری از تعدیل نیرو داشت.

انواع منابع در بحث برنامه ریزی تولید

برنامه ریزی باید چه چیزهایی را منبع حساب کند. چه چیزهایی منابع حساب میشوند؟  برنامه ریزی باید به چه چیزهایی به عنوان منبع نگاه کند؟ آیا فقط موجودی هایمان منبع محصوب می شوند؟یک برنامه ریز خوب باید تمام تلاش خودش را بکند که منابع را درست اختصاص کند. به لحاظ برنامه ریزی منابع شامل:
1- مواد اولیه: که این بخش به شامل: 1- مواد اولیه خام 2- مواد اولیه نیمه ساخته: که این ها ما میخریم برای واحد انبار و استفاده میکنیم
 2- ماشین آلات: ما در واحد برنامه ریزی یاد میگیریم که این منابع درست اختصاص بدهیم. در گذشته هزینه خرید ماشین آلات انقدر سنگین نبود اما امروزه با افزایش نرخ دلار و تورم قیمت ماشین آلات صنعتی هم افزایش یافته است.
3- نیروی انسانی: قبلا در ایران نیروی انسانی بسیار ارزان بود. حقوق و مزایا جوابگو زندگی ها بود اما امروزه با توجه به تورم به طبع حقوق و مزایای نیروی انسانی هم افزایش یافته که این خود یکی از چالش های اساسی مدیریان است. از طرفی هم بسیاری از نیروهای انسانی متخصص از کشور مهاجرت کرده اند و این نیز یکی دیگر از چالش های اساسی است.
4- سرمایه: این موضوع شاید بیشتر در حوزه های مدیریتی مطرح می شود. امروزه اکثر مدیران مواد اولیه درجه یک، ماشین آلات خوب و نیروی انسانی متخصص را یک سرمایه برای سازمان خود میدانند.
یک کارشناس برنامه ریزی مهم ترین وظیفه ای که دارد این است که مواد اولیه، ماشین آلات و نیروی انسانی را بهینه کردن این منابع است. یک کارشناس برنامه ریزی هر روز با این سه تا موضوع درگیر است.

انواع سیستم های تولیدی برنامه ریزی تولید

در مقالات مختلف چندین دسته بندی برای این حوزه تعریف شده است اما متداول ترین دسته بندی در این حوزه را میتوان به سه دسته تقسیم بندی کرد که شامل:
1- سیستم تولیدی پیوسته: زمانی که ما خط تولید مشخصی داشته باشیم و بدون وقفه تولید کنیم. در این سیستم ما در ابتدای خط تولید یک چیزی تزریق میکنیم و در انتها یک قطعه تحویل میگیریم مانند کارخانجات تولید فلز
2- سیستم تولید متناوب: این سیستم را تولید ناپیوسته هم نامگذاری میکنند و برعکس سیستم تولید پیوسته زمان شروع  و پایان تولید مشخص نیست این سیستم از تولید پیوسته، پیچیده تر است مانند کارگاه های طلاسازی.
3- سیستم تولید پروژه: بسته به نوع پروژه، ماهیت آن تغییر میکند. ممکن است بسیاری از دوستان این ذهنیت برایشان پیش بیاد که این سیستم تولید را با نرم افزارهای کنترل پروژه میشود جلو برد اما این تفکر کاملا اشتباه است. چون ما در بحث های تولیدی یک سری منابع داریم که به صورت مشترک برای تولیدمان استفاده میشود به راحتی نمیتوانیم از نرم افزاری مانند نرم افزار MSP استفاده کنیم بلکه باید از نرم افزارهای تولیدی استفاده کنیم. مانند هواپیما سازی، کشتی سازی و...
 

چه مطالبی در این دوره کاربردی یاد میگریم

• 
  قبل از اینکه به بررسی سرفصل های دوره بپردازیم این نکته را را هم مجدد یادآوری میکنیم که این دوره به صورت کاربردی است و صرف مطالب تئوری محض که در دانشگاه گفته میشود نیست. این دوره فاقد پیش نیاز می باشد و مخاطبین اصلی آن هم دوستان رشته مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی می باشد. از جمله سرفصل های این دوره میتوان به:
  اهداف برنامه ریزی تولید
  رضایت مندی مشتری
  استفاده مناسب از منابع
  کاهش هزینه های تولید
  کاهش هزینه های نگهداری
  بانک های اطلاعاتی (اینکه چگونه بتوانیم مستندات خودمان را آنجا داشته باشیم)
   آشنایی با برنامه ریزی ظرفیت
  نرخ کارایی و بهره وری
  عوامل توسعه ظرفیت
  آشنایی با سیستم های تولیدی
  آشنایی با نرم افزار اکسل در این حوزه
  اهمیت مدیریت دانش در این حوزه
   برنامه ریزی ادغامی
  زمان بندی اصلی
  پیش بینی تقاضا
  برنامه ریزی احتیاجات مواد
  بررسی مدل سازی برنامه ریزی تولید
  روش های حمل و نقل در این حوزه
  ارزیابی کار و زمان
  زمان سنجی و کارسنجی
  بررسی توالی عملیات در ماشین آلات
  نرم افزار های حوزه انبار
  سیستم های انبارداری
  سیستم تولید به هنگام
  و محاسبه شرایط تولیدی

جمع بندی

برنامه ریزی تولید در کنار، کنترل پروژه، کنترل کیفیت و تضمین کیفیت یکی از 4 حوزه کاری پرطرفدار برای مهندسی صنایع است و برای فارغ التحصیلان این رشته بازار کار بسیار خوبی دارد.
از جمله مهارت های که یک کارشناس برنامه ریزی تولید باید داشته باشد:
باید بتواند مهارت های ارتباطی خوبی داشته باشد، توانایی کار با کامپیوتر، قطعا نرم افزار اکسل نیازمندی یک کارشناس این حوزه است، کار با نرم افزار POWER BI یک مزیت محصوب می شود.
ما در گروه آموزشی پارس پژوهان سعی کرده ایم با بهره گیری از اساتید مجرب یک دوره کاملا کاربردی و پروژه محور داشته باشیم که تفاوت های بسیاری با مطالب تئوری داتشگاه داشته باشد و متقاضیان عزیز را آماده برای ورود به بازار کار کنیم.

نویسنده: پوریا گرجی، کارشناس دپارتمان صنایع و مدیریت گروه آموزشی پارس پژوهان

مهندسی فرآیند از زیر بخش ‌های مهندسی شیمی می باشد که دیزاین، بهینه ‌سازی، و همینطور کنترل و بهره‌برداری هر گونه فرآیندهای زیستی، فیزیکی و شیمیایی را انجام می دهد که شامل بخش گسترده ای از صنایع پتروشیمی، مواد خاص، دارویی، توسعه بیوتکنولوژی، مهندسی کشاورزی و مهندسی معادن می شود.

مهندسی فرآیند شامل تخصیص نیاز کاربران و خریداران به ابزارهای ساخت و تولیدی است، تا مواد خام و خالصرا به موادی با ارزش افزودهتبدیل کنند، که به مراحل بعدی زنجیره تأمینمواد یا همان مرحله بسته‌بندی خواهد رسید. در برخی فرآیندها با حجم‌های بزرگ‌تر مانند گرایش به انتقال فراورده، پالایشگاه‌های نفت، شبکات ترابری (جاده‌ای یا ریلی) هست، که به این روش فراورده، به خریداران بزرگ یا پخش کنندگان هدایت خواهند شد.

پیش از ساخت، پروسه های طراحی مهندسیفرآیند با یک نمودار بلوکیشروع می‌شود، که عملیات انتقال موردنیاز و عملیات واحد و میزان مواد، در آن نمایش داده می‌شود. سپس پروسه های طراحی صورت می گیرد تا یک نمودار جریان فرآیندی (PFD) ایجاد بشود. در این نمودار مسیر جریان تمامی مواد، تجهیزات ذخیره‌سازی (مثل سوله ها و تانک ها) عملیات انتقال یا واحد (مثل آمیزنده‌ها، تانک‌های اصلی و یا دریافت کننده، برج‌های تقطیر، جدا کننده‌ها و پمپ‌ها وهمینطور مقدار دبی‌ها مشخص می‌ گردد. سپس نمودارهای روند فرآیند ها برای گسترش نمودار های خطوط ابزار دقیق و لوله ها (P&ID) استفاده می شود، که دارای اطلاعات تسمه نقاله واندازه خطوط لولهمی ‌باشد، تا دبی‌های خواسته شده و کنترل‌های فرآیندی نیز فراهم شوند. سپس نمودارهای خطوط لوله و ابزار دقیق، همچون پایه ای برای گسترش "راهنمای عملیات سامانه" به کار گرفته می شوند، که عملیات فرایند را بیان می‌کند.

فعالیت مهندسین فرآیند به چند بخش زیر تقسیم بندی می شود:

• طراحی فرآیند : ایجاد شبکه ری اکتورها، ایجاد برج های تقطیر (آزوتروپیک)، طراحی کارخانه‌های چندمحصولی ناپیوسته، شبکه‌های بازیابی انرژی.
• کنترل فرآیند:  کنترل برپایه ترمودینامیک، کنترل فرآیند آماری، مانیتورینگ فرآیند، کنترل مقاوم، کنترل غیرخطی.
• عملیات واحد: تطبیق داده‌ها، عیب‌یابی، زمان‌بندی برای شبکه‌ای از فرآیندها، طرح‌ریزی و بهینه‌سازی دوره‌ای، بهینه‌سازی آنی.
• ابزارهای کمکی: شبیه‌سازی‌های بر پایه تعادل، بهینه‌سازی معادلات دیفرانسیل (DAE)، شبیه‌سازی‌های ماژول‌های متوالی، برنامه‌نویسی غیرخطی (NLP) در مقیاس وسیع،
• اقتصاد فرآیند: شامل زمان بازگشت سرمایهکارخانه پس از تبادلات جرم و انرژی است، ارزش خالص کنونی، هزینه نهایی، استفاده از نرم افزارهای شبیه سازی مانند ASPEN برای یافتن نقطه سربه سر،
• تجزیه و تحلیل داده های فرآیندی: یادگیری ماشین هابا هدف پیدا کردن راه حلی برای بررسی مشکلات فرآیندی و ترکیب روش های آنالیز داده هایشان.

تمامی کتب که در این حوزه وجود دارند ابتدای مراتب با اصول اولیه مهندسی شیمی و مباحث پایه ای شروع می شود و در نهایت با ساخت یک واحد شیمیایی بوسیله نقشه های فرآیندی به پایان می رسند. در اصل منظور از منابع طراحی فرآیند، طراحی واحدهای مختلف عملیاتی و تولیدی خواهد بود. طراحی فرآیند ها در مهندسی شیمی به این معناست که باید متد یا روش هایی بررسی و طراحی شوند که در آن ها مواد اولیه از حالتی به حالات دیگر که مطلوب و مورد نظر مجموعه پالایشگاهی است، تبدیل شود. در گرایش طراحی فرآیند ها دانشجو با مدل سازی و شبیه سازی واکنش ها و اصول طراحی واکنش های شیمیایی و غیره آشنا می شوند. این گرایش مربوط به مقطع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی می باشد و فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی مهندسی شیمی یا رشته های مرتبط می توانند برای ادامه تحصیل این گرایش را انتخاب کنند.

پایه اصولی مراجع طراحی فرآیند در مهندسی شیمی بر اساس مباحث مهم زیر استوار است:

• معادلات و روابط ترمودینامیکی
• انتقال حرارت و مکانیک سیالات
• انتقال جرم و مواد

بنابراین فردی که می خواهد در گرایش طراحی فرآیند ادامه تحصیل دهد باید بر دروس پایه و اساسی مهندسی شیمی از جمله انتقال حرارت،  انتقال جرم، سینتیک و طراحی ری اکتور و عملیات واحد تسلط کامل و حرفه ای داشته باشد.

زمینه‌های فعالیت دانشکده مهندسی شیمی در گرایش فرآیندهای جداسازی

•         سنتز و ارزیابی انواع غشاهای جداسازی گازی
•         انتقال یون شامل غشاهای پیل سوختی و باطری‌های بر مبنای انتقال یون لیتیوم
•         بررسی خواص ضدمیکروبی نانوذرات
•         استفاده از مواد پیشرفته در تصفیه آب و فاضلاب
•         حذف فتوکاتالیستی آلاینده‌ها از پساب های صنعتی به وسیله نانوذرات
•         بررسی انواع فرآیندهای فیلتراسیون (میکرو- اولترا- نانو)
•         سنتز و ارزیابی انواع غشاهای جداسازی مایع
•         حذف آلاینده‌ها از محول‌های آبی با بکارگیری نانوجاذب‌ها
•         سنتز انواع نانوذرات، چارچوب‌های آلی- فلزی و نانوکامپوزیت‌ها و بکارگیری در فرایند جذب سطحی
•         سنتز نانوجاذب‌های زیسیتی و بکارگیری در فرآیند جذب
•         بررسی فرآیندهای استخراج و تخلیص مواد با ارزش افزوده از پسماندهای لیگنو سلولزی
•         سنتز و ارزیابی پلیمرهای نیمه‌هادی و بکارگیری در فرایندهای غشایی و فرایندهای جذب

زمینه‌های فعالیت دانشکده مهندسی شیمی در گرایش طراحی فرآیند

•         فرآیندهای تبدیل گاز به مایع GTL
•         سولفورزدایی از سوخت ها
•         بهینه سازی و مدلسازی CFD فرآیندها
•         فرایندهای تبدیل متانول به هیدروکربن ها
•         فرایندهای جداسازی غشایی
•         انتقال حرارت در نانوسیالات
•         مدل‌سازی خواص ترمودینامیکی
•         مدل‌سازی خواص ترمودینامیکی

و پس از توضیح تکمیلی راجع به گرایش مهندسی طراحی فرآیند ها از مهندسی شیمی که درکل حوزه های فعالیت مهندسین و دانشجویان این رشته را همراه با پژوهش های مختلفی که در زمینه های متفاوت انجام می دهند بیان کردیم، باید از نظر آکادمیک مفاد درسی این رشته پر اهمیت در حوزه سیالات و شیمی را مورد بررسی قرار دهیم تا تماما دانش جویان مقطع کارشناسی که به آن علاقه دارند اطلاعات زمینه ای خود را کاملا با مرور این مقاله از سوی دپارتمان شیمی موسسه پارس پژوهان بالا برده باشند و با داده های این مقاله بتوانند اقدام به شروع مقطع کارشناسی ارشد داشته باشند و از همه جهات مطمئن شوند.

الف : دروس تخصصی الزامی

ب: دروس اختیاری گرایش فرایندهای جداسازی

ج: دروس اختیاری گرایش طراحی فرایند:

جمع بندی

طراحی فرآیند های شیمیایی مستلزم جمع آوری دیتاشیت های متعددی در ابتدای کار بوده که جلوتر پس از تائید مهندسی این موارد و گردآوری تمامی اقدامات آنهارا وارد محیط های نرم افزاری مختلفی میکنند و در نهایت به شبیه سازی های خود می رسند.

نویسنده : مهندس علیرضا خانی / مسئول دپارتمان مهندسی شیمی موسسه پارس پژوهان

ضرورت انسان سازی که یکی از مفاهیم مهم در حوزه مدیریت منابع انسانی است در اینجا به نظریه حکیم و فیلسوف بزرگ چینی کنفیسیوس میپردازیم.
اگر برنامه یک ساله دارید، گندم بکارید
اگر برنامه ده ساله دارید، درخت بکارید
اگر برنامه صد ساله دارید، انسان تربیت کنید.
فردریک تیلور یکی از تاثیرگذارترین افراد در حوزه مدیریت بود او با نظریه ای که ارائه کرد بسیاری از سازمان ها، نظام های سرمایه داری، صنایع، ماشین آلات و غیره رشد کردند که خروجی نظریه تیلور منجر به رشد چند برابری بهره وری در سازمان ها شد اما اتفاقی که افتاد این وسط این بود که به انسان به چشم ابزار دیده میشد و انسان ها بسیار مظلوم واقع شدند. به نوعی در آن دوران به کارگران لقب گاوهای شیرده میدادند. (سال 1885) اگر علاقه مند به مطالعه بیشتر در خصوص تاریخچه منابع انسانی هستید کلیک نمایید.

فیلم عصر جدید چارلی چاپلین

در فیلم عصر جدید چارلی چاپلین آقای چاپلین خیلی هنرمندانه به انتقاد از نظام سرمایه دهی و نظریه مدیریت علمی فردریک تیلور پرداخت. در قسمت اول فیلم نشان میدهد که کارگران وارد کارخانه میشوند و بلافاصله بعدش گله گوسفند وارد کارخانه میشود. همان طور که میدانید گوسفند نشان دهنده منفعت در ادبیات است. هدف چاپلین از این سکانس این است که نظام سرمایه داری به انسان به چشم گوسفند نگاه میکرد و به خوبی این نکته را یادآوری میکند که انسان فراموش شده است و در ای نظام به انسان هیچ توجهی نشده است. این فیلم یکی از عواملی بود که منجر به انقلاب های صنعتی و در ادامه موجب شد، موضوع سرمایه انسانی که یکی از اصلی ترین موضوعات روز منابع انسانی در دنیا است به وقوع بپیوندد.

تاریخچه منابع انسانی در ایران

در گذشته در کشورمان ایران به منابع انسانی، امور پرسنلی گفته میشد. و وظایفشان به این صورت بود که نفرات وقتی می آیند ازشان مدارک بگیرند، مدارک ضمیمه کند، حقوق هم مشخص بود و سر ماه هم یک حقوقی به پرسنل داده میشد. بعد از امور پرسنلی اندک اندک پیش رفتیم تا به امور کارگزینی رسیدیم. کارگزینی وظیفه آن استخدام نفر بود و معرفی به مدیریت های واحدهای مربوطه. بعد از کارگزینی بعد امور اداری پیش اومد که پیشرفته تر از امور کارگزینی بود. بعد از امور اداری بحث منابع انسانی پیش آمد. و بسیاری از سازمان های ایرانی به آن پرداخته اند.

فرآیند های منابع انسانی

در بحث human resources ما چهارتا فرآیند اصلی داریم. اولین فرآیند آن جذب در استخدام، دومی آن فرآیندتوسعه، سومی فرآیند آموزش و آخرین آن فرآیند نگهداشت است. البته در حوزه منابع انسانی ما فرآیند زیاد داریم اما مهم ترین آن ها همین 4 مورد است. امروزه علاوه بر بحث منابع انسانی به انسان ها به دید سرمایه انسانی نگاه میکنند. بعضی از سازمان ها دیگر نام منابع انسانی را مطرح نمیکنند بلکه بحث سرمایه های انسانی را مطرح میکنند. و روز به روز اهمیت این موضوع در حال بیشتر شدن است. سازمان های مهمی را میشناسیم که امروزه اسرمایه انسانی و دانش سازمانی براشون دغدغه اصلی شده است.
چرخه فرآیندهای مدیریت منابع انسانی شامل

1- برنامه ریزی
2- جذب
3- توسعه و آموزش
4- نگهداری
5- ارزیابی

بازار کار رشته مدیریت منابع انسانی

مدیریت نیروی انسانی فوق العاده سخت است چون ما با انسان سر و کار داریم. انسان یک موجودی است فوق العاده پیچیده و در وجود هر انسان یک دنیا نهفته است پس ما باید مجهز به علمی باشیم که بتوانیم نفراتمان را استخدام کنیم، درک کنیم، برنامه ریزی داشته باشیم و... پس میتوان گفت یکی از رشته هایی که بسیار آینده روشنی دارد چه در جامعه ایران چه در جامعه جهانی شغل مدیریت منابع انسانی است. از یک سازمان 15 الی 20 نفره تا یک سازمان n نفره به وجود یک کارمند منابع انسانی، در رده بعدی یک کارشناس منابع انسانی، در رده بعدی معاون منابع انسانی و در نهایت رییس منابع انسانی نیاز دارند. است و افرادی که در این حوزه ها وارد میشوند افرادی هستند که نیاز دارند علمشان هر روز به روز تر شوند. خوشبختانه امروزه در کشور ما در مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت گرایش مدیریت منابع انسانی وجود دارد. در آینده سازمان هایی موفق هستند که بتوانند استعدادها جذب کنند. به قول رابرت ایتون (مدیر عامل کرایسلر):  دارایی ارزشمندی که برای ما مزیت رقابتی ایجاد می کند، کارکنان ما هستند.

اهداف مدیریت منابع انسانی

اکنون که ما با ضرورت ایجاد عنوان شغلی منابع انسانی در سازمان های مختلف آشنا شدیم بد نیست با تعدادی از اهداف مدیریت منابع انسانی آشنا بشیم.

1- انگیزش
2- تامین و حفظ کارکنان مطلوب
3- جذب متقاضیان شایسته و با استعداد
4- کیفیت زندگی کاری
5- بهره وری
6- قانون پذیر بودن
7- مسئولیت اجتماعی
8- تعادل در جبران خدمات
9- افزایش کارایی

دوره آموزشی مدیریت منابع انسانی

مدیریت منابع انسانی از اصلی ترین واحد های سازمانها می باشد که به دلیل ارتباط آن با نیروی انسانی از حساست خاصی برخوردار  می باشد.در طول این دوره با جایگاه منابع انسانی آشنا میشویم و اینکه منابع انسانی چه نقشی در سازمان ها دارند و اینکه امروزه به منابع انسانی با دید سرمایه های انسانی نگاه میکنند با چه هدفی است و مهمتر از همه فرآیندهای منابع انسانی را بررسی خواهیم کرد. تمام سعی گروه آموزشی پارس پژوهان بر این بوده که با پروژه محور کردن دوره های آموزشی و استفاده از اساتید مجرب خروجی مفیدتری برای عزیزان شرکت کننده داشته باشیم.

سرفصل های دوره

• آشنایی با مفهوم منابع انسانی و تاریخچه منابع انسانی
• آشنایی با استاندار 34000 منابع انسانی
• فرایندهای اصلی منابع انسانی
• جذب و استخدام
• آموزش و توسعه کارکنان
• آشنایی با ارتباطات منابع انسانی
• آشنایی با تجزیه و تحلیل شغل
• آشنایی مدیریت عملکرد

مخاطبین این دوره شامل : مدیران . کارشناسان . دانشجویان و علاقمندان به حوزه مدیریت منابع انسانی می باشد.
همچنین این دوره فاقد پیش نیاز می باشد.

جمع بندی

اگر که شما عزیزان علاقه مند به این حوزه هستید این نکته را توجه کنید که اگر خواستید مجهز به علم مدیریت منابع انسانی باشید باید یادمان باشد که چون با انسان سر و کار داریم، هر روحیه ای را نمی طلبد. این علم بیشتر دنبال افرادی است که چالش را دوست داشته باشند، افرادی که برای حل مسئله تفکر داشته باشند، هوش اجتماعی بالایی داشته باشند، اهل خلاقیت باشندو... . .تو دل این حوزه، بحث های روانشناسی، ارتباطات، توسعه، جانشین پروری، مدیریت دانش و... است. این رشته آینده بسیار خوبی دارد اگر نیم نگاهی به آگهی های استخدامی کنید متوجه این نکته میشوید که خیلی از سازمان هایی که قصد دارند رشد کنند در این بازار به دنبال جذب مدیر یا کارشناس منابع انسانی هستند.

نویسنده: پوریا گرجی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنابع گروه آموزشی پارس پژوهان

در دنیای مهندسی تاسیسات برای تحلیل و آنالیز بار حرارتی حاصل از سیکل های تبرید سیستم چیلر نرم افزار های متنوعی برای شبیه سازی چیلر های ساختمانی و صنعتی وجود دارد که در ابتدا به نام آن ها را که هر کدام کارایی نسبتا متفاوتی دارند می آوریم : ASPEN HYSYS , TRNSYS , CARRIER , ENERGY PLUS

برای شروع به فرآیندهای شبیه سازی چیلر ها یا این سیستم های تهویه مطبوع و تبریدی ، در ابتدا تمامی معادلات لازم و حاکم بر سیال آب و سیال مبرد گذرا در خط خنک کننده سیستم را برون یابی می کنند و پس از به دست آوردن معادلات دیفرانسیلی آنها را به معادلات جبری تبدیل کرده و در اکثر مواقع از نرم افزار EES برای تعریف این معادلات و قابل اجرا شدن شان در نرم افزار های مهندسی به جهت شبیه سازی چیلر ها استفاده می شود.

نرم افزار CARRIER

ازجمله پرکاربرد ترین و جامع ترین شان در حوزه محاسبه بار های مختلف سرمایشی و گرمایشی نرم افزار CARRIER می باشد، بزرگترین مزیتش طرح ریزی قبلی کلیه معادلات با کدنویسی کامپیوتری مربوط به هر سیستم تهویه مطبوع یا تبرید و سردخانه ای می باشد، در قسمتی که باید است و این حالت را آماده سازی کرده تا با دادن ورودی های انتقال حرارتی و ویژگی های ترمودینامیکی مربوط به هر سیستم با تنظیمات مختلف بتواند خروجی ها را به شکل داده های سازمان یافته و دقیق و همینطور گراف و نمودار های مختلف را در حین شبیه سازی چیلر ها در اختیار کاربران و مهندسین قرار دهد.

نرم افزار TRNSYS

و اما در مورد نرم افزار TRNSYS بایدگفت که در عین گرافیکی بودن بسیار انعطاف پذیر است و رفتار سیستم های حاوی سیال گذرا را مورد بررسی دقیق با توجه به دقت بالای کد های معادلاتی خود مورد بررسی قرار می دهد. بیشتر این نرم افزار بر روی ارزیابی سیستم های انرژی الکتریکی و حرارتی تمرکز و تخصص دارد ولی در کنار آنها مدل سازی سیستم های پویا مانند فرآیند و پروسه های بیولوژیک و ترافیک جریان را توانایی دارد.

از قابلیت های کلیدی نرم افزار TRNSYS درکنار شبیه سازی چیلر ها می توان به پردازش حرارت خورشیدی، بررسی عملکرد اجرا ها، مدل سازی انرژی های LEED، کالیبراسیون شبیه سازی و داده ها ، شبیه سازی سیستم های سوخت سلولی هیدروژنی، تجزیه و تحلیل های جزء به جزء و امکان آنالیز داده های مختلف در طول مدل سازی ها نام برد.

نرم افزار ASPEN HYSYS 

نرم افزار ASPEN HYSYS بیشتر برای شبیه سازی فرآیندهای کلی در سیالات چند فازی که مهندسی شیمی هم در مدل سازی هایش دستی دارد مورد استفاده قرار می گیرد. اما این نرم افزار به مانند نرم افزار ترنسیس با آپشن قابلیت تغییر در معادلات پیش فرض حاکم بر سیالات موجود در سیستم انرژی، قابلیت شبیه سازی چیلر ها را نیز در خود جای داده و می توان از ابتدا در آن یک سیستم تبرید چیلری ترسیم و تعریف کرد و جلوتر معادلاتی که با ees تنظیم شدند را به عنوان ورودی در کنار دیگر داده های ترمودینامیکی بهHYSYS تعریف کرد تا با تنظیم حالت های خاص ( از جمله گذار سیالات و میزان آشفتگی آن ها، ضریب ضخامت جداره ها، ضریب چسبندگی سیالات، ضریب خورندگی و الاستیسیته و دیگر موارد) شرایط خاص مورد نظر برای اعمال شان را ایجاد کنیم تا شبیه سازی چیلر ها را شروع کنیم.

 نرم افزار ENERGY PLUS

و در آخر نرم افزار ENERGY PLUS که هم بکارگیری چیلر هارا در کارهای تاسیساتی و آنالیز داده فنی را در اختیار کاربرانش قرار داده و هم می توان با کمک این نرم افزار سیستم های تهویه مطبوع و تبرید و سردخانه ای را بصورت دقیق و کاملا پیشرفته با انواع متد ها و پارامتر ها شبیه سازی و تحلیل و تجزیه مختص خودشان را داشت. و در مورد شبیه سازی چیلر ها در انرژی پلاس این نکته خیلی مهم وجود که با توجه به جامع بودن این نرم افزار در حوزه تحلیل و آنالیز انرژی و همینطور بررسی های جنبه اقتصادی انرژی مصرفی ساختمان های صنعتی و مسکونی را در بر خواهد گرفت.

اهمیت و کاربرد چیلر های صنعتی

استفاده از آب تولید شده بوسیله چیلر های صنعتی که همان دستگاه تهویه مطبوع هستند، از جمله چیزهایی است که سالها در کنار یونیت ترمینال هایی به نام هواساز یا فن کویل ها، به یکی از رایج ترین و مهمترین تجهیزات سرمایشی تبدیل کرده است. و همواره کاربردی اساسی و گسترده چیلر، بکارگیری از آن در صنایع و معادن مختلف می باشد. اهمیت استفاده دقیق و فنی آنها باعث می شود قبل از تولید و یا نصب شان مهندسین به شبیه سازی چیلر ها روی آورند و خطوط تولیدی بسیاری در صنعت وجود دارند که برای رسیدن به محصولات مد نظر، در بخشی از فرآیند تولید خود نیازمند سرمایش بوده که در اصطلاح آن را Process cooling  (یا خنک­کاری فرایند و برودت صنعتی) می نامند. به عبارتی، Process cooling نوعی از دسته مکانیزم های سرمایشی می باشد که برای حذف گرما از یک فرایند تولیدی استفاده می شود.

صنعت های داروسازی، بهداشت و درمان، کاغذ و سیمان، پتروشیمی، جوشکاری، راهسازی، تزریق و ریخته ­گری، فلزکاری، پلاستیک، ماشین­ابزار، تولید و نگهداری مواد غذایی، پرورش ماهی و … از دسته صنایعی هستند که از چیلر صنعتی برای تولید برودت هواخنک و مخصوصا آب خنک استفاده می کنند . و همینطور برای بکارگیری چیلر صنعتی در مرحله ساخت و تولید آن نیاز مبرمی به شبیه سازی چیلر ها وجود دارد.

صنایع پتروشیمی ، شامل قسمت ها و فرآیندهای استخراجی، تصفیه ، اکتشافی، حمل و نقلی (که غالباً توسط تانکرها و خطوط انتقالی نفت صورت می گیرد) و همینطور بازاریابی و تحقیق و توسعه فرآورده های مختلف نفتی است. در اصل خروجی صنعت، محصولات شیمیایی از جمله لاستیک ها، کودها ، پلاستیک ها و الیاف مصنوعی، مواد اولیۀ رنگ و رزین، پودرهای شوینده و بسیاری از مواد مصرفی در لوازم و تجهیزات خانگی و صنعتی است که از مواد خام حاصل از نفت و یا گاز طبیعی تولید می شوند. این خاصیت مواد و ضرایب جرمی هر کدام در بخش شبیه سازی چیلر ها لحاظ می شوند.

در پالایشگاه ها برای پالایش نفت خام سه مرحله اصلی شامل عملیات تصفیه ، تفکیک های فیزیکی و عملیات شیمیایی تعریف می شوند که هریک شامل قسمت های متفاوتی هستند که یا گرمازا بوده و یا نیاز به دفع حرارتی نیز دارند. بنابراین، در هر صورت نیاز به انتقال حرارت و در واقع جذب گرما (سرمایش) نیازی اساسی در این صنعت به حساب می آید. به این شکل، چیلر برای تولید آب خنک شده با دمای پایین در صنایع پتروشیمی کاربردهای ویژه ای دارد که با توجه به ارزش بالای مواد مصرفی در این صنعت و حساسیت های موجود در تولیدات مواد شیمیایی با کارکرد دقیق، خلوص مشخص و درستی سیستم هایی مثل چیلر اهمیت زیادی پیدا می کند.

جمع بندی

چیلر ها در ساختمان های مختلف و صنایع مختلف هم برای تهویه مطبوع محیط، و هم در صنایع برای خنک کاری ها و ماشین کاری ها استفاده متعددی دارند که در طول این مقاله به اهمیت شبیه سازی چیلرها قبل از استفاده فنی آن ها در ساختمان های اداری و تجاری و همینطور نوع صنعتی آنها پرداخته شده است.

نویسنده مقاله : علیرضا خانی، کارشناس دپارتمان تاسیسات و انرژی مؤسسه آموزشی پارس پژوهان

در تعریف سیالات چند فازی می توان به جریان یافتن همزمان مواد (سیالات) با دو یا چند فاز ترمودینامیکی (حالات مختلف) اشاره کرد. در بسیاری از دستگاه های پیشرفته مانند توربین ها، پمپ ها، پلاستیک سازی و کاغذسازی دیده شده و در اکثر فرآیند های طبیعی کره زمین نقش مؤثر دارد.

فاز های مختلف یک سیال و یا جریان، می توانند در هر حالتی از یک جزء شیمیایی (فقط آب با دو حالت بخار و مایع) و یا چند جزء شیمیایی (روغن و آب) تشکیل شده باشند. اگر بخش پیوسته فضایی را تنها یک گاز اشغال کند، آن فاز را پیوسته می نامند و هر فاز پیوسته به خودی خود می تواند مایع یا گاز باشد و هر فاز پراکنده تنها جامد است.

در رودخانه ها بصورت طبیعی انتقال رسوب بوسیله جریان چندفازی صورت می گیرد، به شکلی که ذرات معلق با عنوان فاز دوم پراکنده با بخش مایع برهم کنش هایی خواهد داشت و رفتاری این چنین نشان می دهد.

در عصر حاضر سیالات دو فازی و سیالات چند فازی با اهمیت بسزایی در گستره وسیعی از سیستم های مهندسی مانند اجرای ایمن از روی طراحی های بهینه هر عملیاتی همراه هستند. البته این پدیده به فناوری های به روز صنعتی محدود نمی باشد و جریان های چند فازی در پدیده های طبیعی و سیستم های بیولوژیک قابل مشاهده هستند.

مهم ترین کاربرد این دسته از سیالات چند فازی را در زیر داریم :

سیستم های بیولوژیکی : سیستم های تنفسی ، سیستم های قلبی و عروقی و جریان خون

سیستم های کنترل محیط: جمع کننده ذرات ، دستگاه های تهویه ای ، کنترلر های آلودگی هوا، چیلر ها و کولرها و دیگر سیستم ها ...

سیستم های انتقالی : انژکتور ها و پمپ ها و خطوط لوله انتقال ترکیبات نفتی

سیستم های نیروگاهی : ژنراتور های MHD ، موتور های جت و موشک ، پیشرانه های مایع و جامد، موتور های احتراق داخلی ، ری آکتور های هسته ای آب تحت فشار ، اواپراتور و بویلر نیروگاه ها

سیستم های انتقال حرارتی : کندانسور ها ، خشک کننده ها ، اواپراتور ها ، برج های خنک کننده ، مبدل های حرارتی و سیستم های تبریدی

الگوهای مختلف جریان های دو فازی مایع-گاز در لوله های عمودی به شکل غیر هم جهت مشاهده شده و این رژیم های مختلف جریانی را در زیر داریم :

رژیم لخته ای : با تشکیل حباب های بسیار حجیم و بزرگ این رژیم به پایان می رسد و به سرعت رژیم لخته ای است که شروع به گسترش خواهد کرد . یکی از ویژگی های بارز رژیم لخته ای، مشاهده تعداد بسیار بالایی حباب گلوله ای شکل در سطح سیال است. در این دسته رژیم ها فاز گاز ها به دو شکل نمایان خواهند شد . حباب های بزرگ که تیلور نام دارند همراه با حباب های کوچکتر کروی شکل بصورت تماما پخش شده در فاز مایع قرار می گیرند. تقریبا تمامی مقاطع مختلف عرضی هر لوله را در بر می گیرد و به وسیله فیلم ظریفی از دیواره لوله ها جدا شده به شکل کاملا یکنواخت در جهت بالا حرکت می کند.

معرفی شبیه سازی سیالات چند فازی و روش حل آن

برای بیان مسائلی از قبیل سیالات چند فازی روش های تحلیلی ، عددی و تجربی متفاوتی مورد بررسی قرار می گیرند. اما در حل عددی جریان های چند فازی مشکلاتی به وجود می آید که حل آنها شرایط خاصی را پیش می آورند. یکی از بزرگترین مسائل در این دسته از شبیه سازی ها وجود صفحه مشترک بین فاز های مختلف سیال است. این سطح مشترک نا پیوستگی های متعددی را در بین مرز تلفیقی و کمیت های موجودش به وجود خواهد آورد. اعمال شرایط مرزی و شبیه سازی در این نا پیوستگی ها به مرور سخت تر می شود.

:مدل سازی جریان دو فازی آب و هوا را در شکل زیر می بینیم 

برای محاسبه اشتراک سطح بین فاز های جریان سیالات چند فازی، روش های مختلفی وجود دارد که به دو دسته زیر تقسیم می شوند :

-       روش های سطحی       و      -روش های حجمی

در روش اول با نقاط مارک شده سطح مشترک بصورت خاصی نمایش داده می شود و برای تقریب نود های بین شان از روش های میانیابی استفاده خواهد شد. خوبی این روش آن است که پوزیشن سطح اشتراکی همواره در کل میدان مشخص شده و با جلو بردن آن در میدان جریان شکلش بطور دقیق حفظ می شود. این قابلیت به نوعی محاسبات دقیقی را برای انحنای سطح در کنار کشش آن فراهم خواهد کرد. از محدودیت های این روش می توان به شکست و یا به هم پیوستن حباب آب اشاره کرد طوری که ذرات مارک شده یا بسیار از هم فاصله می گیرند یا بسیار به هم نزدیک می شوند. این عمل سبب کاهش توان تمایز دادن و در نتیجه باعث کوچک تر شدن شبکات محاسباتی می شود. معروف ترین متد های سطحی ، روش چیدن سطح و ردیابی رو به جلو هستند.

و اما روش دوم یا همان روش حجمی که آپشن پیش بینی سطح آزاد و همینطور شبیه سازی سطح مشترک بین دو سیال و دیگر مشکلات روش قبل را برای ما ساده می سازد. یعنی مشکلات اثر های کشش سطحی و یا همان ناپیوستگی های اشاره شده را برطرف خواهد ساخت که مهم ترین متد در این روش، کسر حجمی سیال می باشد.

این نوع معادلات که بطور مستقیم یا با واسطه های عددی و هندسی روی سیالات چند فازی تاثیر دارند شامل این موارد هستند : معادلات بقای تکانه خطی، معادلات کسر حجمی سیال، معادلات بقای جرم و معادلات بقای انرژی در صورت الزام

اهمیت شبیه سازی سیالات چند فازی

شناخت فرایند های مختلف چند فازی در صنعت ها شامل : صنایع مادر کشور ، شرکت های صنعتی نفت و گاز ، شرکت آب و فاضلاب ایران و بخش های مختلف وزارت نیرو نیازهای بیشتری در آگاهی برای پیش بینی درست رژیم جریان و کم شدن خطر های ناشی از اختلافات فاز مانند کاویتاسیون حائز اهمیت می باشد.

به زبانی ساده تر در هر نگاه مهندسی سیالات دیدگاه نیرویی و دیدگاه غلظتی برای شرایط مختلف وجود دارد که دیدگاه نیرویی ساده شده همان دیدگاه مومنتوم هست که هر رخدادی را با force های مختلفی که ایجاد می شود بررسی می کند و نگاه های غلظتی متفاوت بوده به صورت حجم محدود نگاه می کند و کار را برای شرایط سیالاتی راحت تر می کند.

هر زمان این دو دیدگاه نتوانند شرایط ضربه ای را برای یک اتفاق دو فاز ساده سازی کنند باید از طریق سیالات چند فازی شبیه سازی صورت بگیرد و در اصل هر پارتیکلی با برخوردی که دارد در صورت اتفاقات مختلف اجبار به چند فازی در نظر گرفتن سیال قوی تر می شود.

شبیه سازی سیالات چند فازی به کمک دینامیک سیالات محاسباتی

به مانند مابقی مدل سازی های عددی ، تولید هندسه های شبکه بندی شده یکی از مقدمات این نوع از شبیه سازی ها می باشد که در این بخش شبکه بندی دقیق با توجه به اهمیت معادلات حاکم بر فازها و همینطور ناحیه بندی های خوب در میدان و حل آنها جهت پیش بینی مرز مشترک بسیار مهم می باشد.

شکل زیر شبکه بندی اطراف پمپ معکوسی را برای رفتارشناسی دقیق آب آورده شده است :

در پایان مقاله می بایست به نرم افزار ANSYS FLUENT و همینطور بخش تخصصی ANSYS CFX برای شبیه سازی جریان سیالات چند فازی اشاره داشته باشیم که در هر کدام با Run های مختلف و شرایط متفاوت می توان این دسته از مدل سازی ها را به خوبی هر چه تمام تر انجام داد.

نویسنده : مهندس علیرضا خانی / مسئول دپارتمان مهندسی شیمی پارس پژوهان

سیستم تضمین کیفیت بخشی از سیستم مدیریت کیفیت می باشند. ما برای این میرویم به سمت این سیستم در شرکتمان که به مطلوبیت دست پیدا کنیم. این سیستم ها زمینه لازم برای بهبود مستمر با تاکید بر پیشگیری از عیوب و کاهش نوسات و کاهش ضایعات در زنجیره تولید را فراهم می نمایند. هدف اصلی این سیستم ها تامین نیازها و انتظارات مشتری و نهایتا جلب رضایت مشتری می باشد. در اصل ما به دنبال این هستیم در این سیستم ها که بتوانیم اداره مطلوبی از سازمان داشته باشیم . ما در QA از ابتدای فرآیند که بخش صدای مشتری است تا انتهای آن که یک خدمت یا محصول جدید است که تحویل مشتری داده میشود را در بر میگیرد.

مراحل پیاده سازی سیستم تضمین کیفیت

•  تعیین نیازها و انتظارات مشتریان و سایر ذی نفعان
•  شناسایی عوامل داخلی و خارجی تاثیرگذار بر سازمان
•  ارزیابی ریسک های فرآیندها
•  تدوین خطی مشی و اهداف کیفی سازمان
•  تعیین فرآیندها و مسئولیت های مورد نیاز برای دستیابی اهداف کیفیت
•  پیاده سازی و اجرای روش هایی برای تعیین میزان اثربخشی و کارایی فرآیندها
•  تعیین و تامین منابع مورد نیاز برای دستیابی به اهداف سازمان
•  تعیین ابزارهایی برای جلوگیری از وقوع عدم انطباق و حذف علل آن ها
•  استقرار روشی برای بهبود مستمر سیستم کیفیت

مثلث جوران

آقای جوران کسی بود که پایه گذار سیستم های تضمین کیفیت بود. جوران هم مثل دمینگ کسی بود که یک تحول شگرف را توانست در حوزه مدیریت کیفیت ایجاد کند. ژاپن بخش عمده ای از رشد و پیشرفت خود را در صنعت مدیون جوزف جوران و ادوار دمینگ می باشد.او این نظریه را بیان کرد که کیفیت را میتوان را در سه راس مثلث و خود وسط مثلث ارائه بدهیم.

• اولین گام را QC (کنترل کیفیت) نامید و گفت که ما باید در این مرحله کنترل فرآیند آماری، آدیتهای محصول و روش های بازرسی محصول (SPC,SQC,SQFE ) را داشته باشیم. آن چیزی که جوران خیلی به آن تاکید داشت این بود که کیفیت باید در سازمان وجود داشته باشد.
• گام دوم: در بالای کنترل کیفیت ما QI (بهبود کیفیت) را داریم. در اینجا ما باید کایزن، بهبود مستمر، مهندسی مجدد و تولید ناب داشته باشیم.
• گام سوم: در راس سوم مثلث در خصوص QA (تضمین کیفیت) صحبت کرد. در اینجا گفت انواع سیستم های کیفیت در تضمین کیفیت قرا میگیرد.
• گام چهارم: در راس مرکز مثلث در خصوص QM (مدیریت کیفیت) صحبت کرد. که امروزه با همان عنوان استاندارد ISO 9001 میشناسیم.

معرفی واحد تضمین کیفیت (QA)

کار این واحد نظارت بر تمامی امور است که به تنهایی یا مشترکا بر روی کیفیت محصول اثر دارند. تضمین کیفیت به معنای تمامی تلاش های یک مجموعه برای بهبود کارایی یا ظرفیت ارائه خدمات و قدرت موثر و اثر بخشی  در واحد مربوطه است. پس میتوان گفت که این واحد به دنبال کارایی و اثربخشی در کنار هم است. این واحد میبایست  برای رسیدن به اهداف تعیین شده، برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، بازبینی و کنترل را بصورت دقیق اجرا نماید.

تفاوت کنترل کیفیت و تضمین کیفیت

تفاوت این دو حوزه شاید سوال بسیاری از دوستان باشد و ما سعی میکنم در این پاراگراف این تفاوت را به آسانی برای شما عزیزان توضیح بدهیم.  کنترل کیفیت را بخش کوچکی از تضمین کیفیت می دانند. یعنی QC زیر مجموعه QA می باشد و بر روی آن تاثیر گذار است. در اصل خیلی ها اعتقاد دارند  QA= Big Qسیستم مدیریت کیفیت و کنترل کیفیت هم QC= Little Q است. ما در جدول زیر به تعدادی از تفاوت های عمده و اصلی این دو حوزه اشاره میکنیم.

ما در این حوزه به دنبال کیفیت تمامی فرآیند سازمان میباشیم. به دنبال این هستیم که تمامی فرآیندها از صفر تا صد کنترل کنیم ولی در کنترل کیفیت به دنبال این هستیم که یک محصول را کنترل کنیم.

آشنایی با سرفصل های دوره

ما در ابتدا با شغل تضمین کیفیت آشنا میشویم یعنی شرح وظایف، مهارت ها، توانمندی ها، کلیه شایستگی هایی که یک مدیر یا کارشناس در این حوزه باید داشته باشد.، این واحد در چارت سازمان ها در کدام قسمت قرار داره؟ در این دوره با تشریح الزامات ISO 9001- 14001-45001 آشنا میشویم. با ممیزی سیستم مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد ISO 19011 آشنا میشویم. مستند سازی، نحوه نوشتن روش اجرایی، دستورالعمل، فرم ها و تهیه فرم ها آشنا میشویم. با پنل مدیریت بهبود محصول، پنل مدیریت زنجیره تامین، پنل رهبری و مدیریت استراتژیک، پنل مدل تعالی سازمان EFQM، پنل فرآیند و فرآیندگرایی، پنل کنترل محصول نامنطبق و اقدام اصلاحی، پنل مدیریت ریسک و با پنل مدیریت دانش آشنا میشویم.
گروه آموزشی پارس پژوهان همواره سعی کرده که تمامی دوره های آموزشی را به صورت کاملا پروژه محور برگزار نماید و هدف از ارائه این دوره این است که شما عزیزان متقاضی دوره با کمک اساتید مجرب در سازمانتان یک سیستم تضمین کیفیت را به خوبی پیاده سازی نمایید. مدت این دوره 80 ساعت است و پیش نیاز آن آشنایی مقدماتی با مفاهیم اولیه کیفیت می باشد.

مهم ترین مزایای دوره آموزشی تربیت مدیر تضمین کیفیت نسبت به سایر موسسات

از مهم ترین مزایای دوره آموزشی تربیت مدیر تضمین کیفیت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- مباحث بسیار کاربردی طرح ریزی شده در این دوره چرا؟ چون برگرفته از تجربیات مهندسین صنایعی است که شاغل در صنعت و حوزه خدمات هستند به عنوان مدیر تضمین کیفیت، مدیر سیستم ها و روش ها. بنابراین موضوعات بسیار کاربردی است.
2- مباحث بسیار به روز هستند و از آخرین ویرایش استانداردها و مراجع بین المللی استفاده میشود. به عنوان مثال ما در سرفصل EFQM از آخرین ویرایش این مدل که مربوط به سال 2020 است استفاده میشود.
3- دوره به صورت کارگاهی است و این مزیت بسیار مهمی است چرا؟ چون ما افرادی را در دوره خدمتشان خواهیم بود که از تجربیاتشان بتوانیم استفاده کنیم. درگیر شدن مخاطبین و شیر دانش های این افراد به افزایش اثربخشی آموزشی دوره قطعا کمک خواهد کرد.
4- مباحثی که قراره در این دوره خدمت شما عزیزان آموزش داده شود، پالایش شده است. تمام این مباحث توسط یک تیم از متخصصان که در حوزه سیستم ها و روش ها کار میکنند گذرونده شده و فیلتر شده بنابراین تمام مباحث به صورت پالایش شده به خدمت شما عزیزان قرار خواهد گرفت.
5- در طی دوره هم فیلم دوره، فایل ها و کلیه مستندات به دوستان تقدیم خواهد شد. اما نکته طلایی این دوره این است که همه دوستان گارنتی آموزشی می شوند و تا مدت ها با استاد دوره در ارتباط خواهد بود که اگر بعد از دوره سوال یا نکته ای شما بزرگواران داشتید با مدرس دوره درمیان بگذارید.
6- با توجه به اینکه مدت این دوره طولانی است شاید دغدغه بسیاری از دوستان این باشد که اگر جلسه ای یا جلساتی را غیبت کنند چه میشود؟ ما در گروه آموزشی پارس پژوهان کلیه نفرات را بیمه آموزشی میکنیم و هر چند جلسه ای که غایب باشید میتوانید در دوره بعدی به صورت کاملا رایگان شرکت کنید پس جای هیچگونه نگرانی نیست.
7- مطمئنا دوستان عزیز بعد از گذراندن این دوره میتوانند با مهارت کافی در این حوزه و درج این مهارت در سوابق و رزومه کاریشان در مصاحبه های شغلی و ارتقا جایگاه سازمانیشان دارای امتیاز ویژه ای باشند.

جمع بندی

با توجه به اینکه بسیاری از علاقه مندان به این حوزه صرفا به واسطه دوره های آموزشی که گذراندند و یا مطالب خودآموزی که فراگرفته اند با برخی از موارد تضمین کیفیت یا سیستم ها و روش ها آشنا هستند و از طرف دیگه نیاز مبرمی که صنعت و سازمان ها به متخصصانی که با دید همه جانبه به موضوعات بتوانند مشکلات را حل بکنند دارند این احساس نیاز به وجود آمده و در راستای پاسخگویی به این نیاز چنین دوره ای تدارک دیده شده است. در حال حاضر چنین دوره ای با چنین گستردگی سرفصل ها بسیار به ندرت برگزار می شود.

نویسنده: پوریا گرجی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنایع گروه آموزشی پارس پژوهان

موضوع انتخاب رشته و بازار کار رشته‌های دانشگاهی بخصوص در حوزه رشته‌های مهندسی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که این روزها اکثر خانواده ها را درگیر کرده است. دانش آموزان رشته ریاضی و فیزیک بعد از کنکور با دنیایی از رشته‌های مهندسی مواجه هستند که به جز عده‌ای خاص که تاکید بیشتری روی یک رشته دارند اکثرا دچار سردرگمی می‌شوند.

در گذشته دانش آموزان رتبه برتر در کنکور ریاضی فیزیک ابتدا سراغ رشته برق و بعد از آن به سمت کامپیوتر و مکانیک می‌رفتند اما امروزه روند به شکل دیگری تغییر کرده و رقابت عجیبی بین انتخاب این دو رشته رخ داده به طوری که تعداد زیادی از افراد در دو راهی بین رشته برق یا کامپیوتر سردرگم می‌شوند. ما در این مقاله قصد داریم این دو رشته را از نظر ماهیت و گرایش‌های آن و همچنین از نظر آینده شغلی بررسی کنیم تا افراد بتوانند بر اساس علایق و توانایی های خود به جواب سوال "مهندسی برق بهتر است یا کامپیوتر؟" برسند. 

معرفی رشته برق

مهندسی برق که یکی از مهم ترین مشاغل صنعت برق و مخابرات است به مطالعه و کاربردهای مرتبط با الکتریسیته، الکترومغناطیس و الکترونیک می‌پردازد. به بیان دیگر، مهندسان برق از الکتریسیته یا برای انتقال انرژی و یا برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کنند. محور اصلی مهندسی برق تبدیل سیگنال‌ها به هم است که این سیگنال می‌تواند شکل ولتاژ یا شکل جریان و یا ترکیب دیجیتالی یک بخش از اطلاعات باشد. برای مثال هنگام تماس تلفنی میکروفون صحبت‌های مارا به سیگنال الکتریکی تبدیل و به خطوط تلفن منتقل می‌کند بعد از آن مجدد این سیگنال‌ها به سیگنال صوتی تبدیل شده و فرد مقابل صحبت‌های ما را می‌شنود.

یکی از دلایلی که در بسیاری از کشورها  به صنعت برق توجه ویژه ای می‌شود و به عنوان صنعت مادر شناخته شده این است که انرژی یکی از ارکان اصلی اقتصاد به شمار می ‌آید و در این میان برق به عنوان عالی ترین نوع انرژی محسوب می‌شود.  از همین رو در دانشگاه‌های معتبر جهان رشته مهندسی برق یکی از رشته‌های مهم، علمی و کاربردی می باشد. دانش آموختگان این رشته می‌توانند در زمینه‌های طراحی، ساخت، بهره برداری، نظارت، نگهداری، مدیریت و هدایت عملیات سیستم‌ها عمل نمایند.

این رشته در مقطع دانشگاهی گرایش‌های زیر را دارد:

• - مهندسی قدرت
• - مهندسی الکترونیک
• - مهندسی مخابرات
• - مهندسی کنترل

گرایش های رشته برق

مخابرات

گرایش مخابرات خود دارای چند زیرگرایش است:

• گرایش سیستم

مهندس مخابرات با این گرایش در زمینه طراحی سیستم‌های مخابراتی جهت ارتباط اطلاعاتی (مانند شبکه‌های ارتباطی بانک‌ها)، سیستم‌های رادار و جنگ الکترونیک (به خصوص در زمینه‌های نظامی) و نصب و راه اندازی شبکه‌های ارتباط از راه دور (مانند موبایل) تخصص دارد.

• گرایش میدان

مهندس مخابرات با این گرایش تسلط کافی در طراحی اجزای فرستنده – گیرنده‌های مخابراتی مانند طراحی آنتن‌ها ، طراحی موج بر و شبیه سازی آن‌ها دارد.

•  گرایش رمز

مهندس مخابرات با این گرایش  در تهیه‌ پروتکل‌های مخابرات امن، تست و ارزیابی میزان امنیت شبکه‌های مخابراتی فعالیت می‌کند.

برای مهندس برق با گرایش مخابرات فرصت‌های شغلی خوبی در پروژه‌های مخابراتی مختلف وجود دارد.

الکترونیک

گرایش الکترونیک به دو زیر بخش عمده تقسیم می شود. میکروالکترونیک و مدار و سیستم.

بخش اول که شامل علم مواد، فیزیک الکترونیک، طراحی و ساخت قطعات از ساده ترین تا پیچیده ترین آن‌ها است و بخش دوم نیز هدف آن طراحی و ساخت سیستم‌ها و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از قطعات ساخته شده توسط مختصصان میکروالکترونیک می‌باشد.

کنترل

 مهندسی کنترل سیستمی طراحی می‌کند تا در آن بتواند عملکرد یک دستگاه را در حد مطلوب حفظ کند. همچنین مهندس کنترل در خودکار کردن یا اتوماتیک کردن خط تولید هم فعالیت می‌کند.

قدرت

هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاه‌ها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبکه‌های شهری و در نهایت توزیع آن برای مصارف خانگی و کارخانجات است. بنابراین یک مهندس قدرت باید به روش های مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستم‌های توزیع آشنا باشد.

آینده شغلی رشته برق

فارغ التحصیلان رشته مهندسی برق در همه دنیا می‌توانند مسیرهای شغلی خوبی داشته باشند. این افراد با توجه به گرایش‌های مختلف رشته‌شان می‌توانند در نیروگاه، انواع کارخانجات (مانند ذوب آهن ، خودروسازی ، سیمان و ...)، صنایع نظامی و دفاعی، سازمان‌های حوزه مخابراتی و یا در بخش‌های دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند .

مهندسین برق می‌توانند به طور مستقل نیز به عنوان کارافرین برای خود کسب و کاری را راه اندازی کنند. یک مهندس برق توانمند و ماهر می‌تواند با بررسی و شناخت نیازهای کشور در حوزه صنعت برق و مخابرات، در جهت رفع آن‌ها اقدام کند . البته می‌توان گفت با توجه به اهمیت زیاد و رو به رشد بودن این صنعت در کشور پیش بینی می‌شود که روند استخدام مهندسین برق رو به افزایش است. اگر می‌بینیم که با این وجود بعضی از فارغ التحصیلان این رشته بیکار هستند، به دلیل این است که این افراد یا فقط در تهران دنبال کار می‌گردند و یا در دوران تحصیل به جای یادگیری عمیق دروس و در نتیجه کسب توانایی‌های لازم، تنها واحدهای درسی خود را گذرانده‌اند.

یکی از مشکلات امروزه کشور، مهاجرت مهندسین برق توانمند به سایر کشورها و در نتیجه کاهش متخصصان ماهر در کشور خودمان می‌باشد .

برخی از دوره‌های مهندسی برق که می‌تواند به این افراد در جهت رشد به دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته کمک کند شامل موارد زیر است:

• آموزش میکروکنترلر AVR
• آموزش نرم افزار ETAP
• آموزش نرم افزار Proteus
• آموزش نرم افزار Pspice
• آموزش نرم افزار Matlab 

معرفی رشته کامپیوتر

رشته مهندسی کامپیوتر که به طراحی و ساخت اجزای مختلف و نرم افزارهای مورد نیاز جهت کار با کامپیوتر می‌پردازد، از اهمیت بسیار زیادی در دنیای امروز برخوردار است. هدف از طی این دوره تربیت کارشناسانی است که در زمینه تحلیل، طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاه‌ها و مجموعه‌های سخت افزاری جدید، بررسی و شناخت مجموعه های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، نگه‌داری، عیب یابی و تعمیر و اصلاح و توسعه فعالیت کنند.

کامپیوتر دارای دو جزء متفاوت سخت افزار و نرم افزار است. سخت افزار شامل اجزاء فیزیکی کامپیوتر مانند مدارها و بردهای الکترونیکی است و نرم افزار برنامه‌ها و داده‌هایی است که به کامپیوتر فرمان می‌دهند که چه عملی را انجام دهد. یک مهندس نرم افزار یاد می‌گیرد که چگونه نرم افزارهای بزرگ و عظیم را طراحی و برنامه ریزی، تست و ارزیابی نهایی نماید.

اگر سخت افزار را جسم یک کامپیوتر در نظر بگیریم می‌توانیم به نوعی بگوییم که نرم افزار روح آن خواهد بود که به سخت افزار هویت ‌بخشد و اصولاً به برنامه‌ای گفته می‌شود که برای به کارگیری سخت افزار ساخته شده باشد. نرم افزارها را می‌توان به دو رده کلی دسته بندی کرد که عبارتند از : نرم افزارهای سیستمی مانند سیستم‌های عامل و نرم افزارهای کاربردی که معمولا کاربر خود آن هارا می‌نویسد یا از سوی شرکت های نرم افزاری تهیه می‌کند.

این رشته در مقطع دانشگاهی دارای سه گرایش مختلف سخت افزار، نرم افزار و فناوری اطلاعات می‌باشد اما فارغ التحصیلان این رشته با تسلط بر دوره‌های مهندسی کامپیوتر می‌توانند در زمینه‌های تخصصی مختلفی مشغول به کار می‌شوند که در ادامه به اختصار به شرح وظایف هر کدام اشاره می‌کنیم.

مهندس سخت افزار

• طراحی سخت افزار جدید
• آزمایش سخت افزارهای ساخته شده
• اماده سازی و به روز رسانی تجهیزات کامپیوتر جهت آمادگی کار با نرم افزارهای جدید
• تعمیر کامپیوتر، چاپگر، اسکنر، فاکس و …..

برنامه نویس

• نوشتن برنامه‌های کامپیوتر با زبان های مختلف و استفاده از کتابخانه کدها برای سهولت در نوشتن برنامه‌ها
• ایجاد و به روز کردن نرم افزارهای جدید
• تست و اشکال زدایی برنامه‌های تولید شده
• همکاری با گرافیست ها و طراحان گرافیکی برای زیباتر شدن ظاهر نرم افزار تولیدی

طراح وب

• تهیه یک بستر سایت برای ارایه محتوا و موارد مورد نظر
• کد نویسی برای طراحی بستر سایت
• تصمیم گیری در مورد متن، رنگ‌ها و پس زمینه‌های مورد استفاده
• ایجاد صفحات، آیکون ها، لینک‌ها و عکس‌ها با استفاده از نرم افزار طراحی وب
• اضافه کردن امکانات مولتی مدیا مانند فیلم، صدا و انیمیشن به سایت

کارشناس شبکه

• راه اندازی نرم افزارها و سخت افزارهای مربوط به شبکه و یا ارتقا عملکرد آن
• حفظ امنیت در شبکه از جمله امنیت تبادلات مالی
• شناسایی و رفع عیوب شبکه
• تهیه برنامه‌های زمانبندی برای تعمیر و نگهداری شبکه
• ارائه خدمات فنی به کاربران نهایی
• نظارت و مدیریت روزانه بر نحوه استفاده از شبکه

آینده شغلی رشته کامپیوتر

امروزه به جهت گسترش فناوری و تکنولوژی بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان کامپیوتر احساس می‌شود. یک مهندس کامپیوتر خلاق و علاقمند به کار هم می‌تواند یک کار آفرین باشد و هم می‌تواند در اکثر محیط های کاری مشغول به کار شود.  فرصت های شغلی مهندسین نرم افزار به حدی گسترده و متعدد است که نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار کار می‌شوند بلکه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می‌توانند وارد بازار کار شده و فعالیت کنند.

برای مهندسین سخت افزار هم امکان کار در شرکت‌های تولید کننده قطعات و دستگاه‌ها و مراکز صنعتی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتکار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. رشته کامپیوتر که باعث جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات شده است ، رشته امروز و آینده است تا جایی که پیش بینی می‌شود تا 10 سال دیگر در کشورهای پیشرفته مردم همان قدر که به نیروی برق وابسته هستند به شبکه اینترنت وابسته خواهند شد.

 مقایسه رشته برق و کامپیوتر از منظرهای مختلف

کاریابی

رشته‌های برق و کامپیوتر هر دو از رشته‌های مهندسی پرطرفدار و مهم محسوب می‌شوند که در بازار کار ایران و جهان جایگاه ویژه‌ای دارند. 

زمینه‌های شغلی مهندسی برق شامل موارد زیر می‌شوند: 

• طراحی و توسعه سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی
• کار در صنایع تولیدی، نیروگاه‌ها و سیستم‌های قدرت
• مهندسی کنترل و اتوماسیون
• تحقیق و توسعه در زمینه فناوری‌های نوین مانند انرژی‌های تجدیدپذیر

زمینه‌ها‌ی شغلی مهندسی کامپیوتر نیز شامل موارد زیر می‌شوند:

• برنامه ‌نویسی و توسعه نرم ‌افزار
• طراحی سیستم‌های اطلاعاتی و پایگاه داده
• امنیت سایبری و شبکه‌های کامپیوتری
• هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

بازار کار مهندسین برق معمولاً در صنایع بزرگ، شرکت‌های تولیدی و پروژه‌های عمرانی قوی است. همچنین با توجه به نیاز به انرژی‌های تجدید پذیر، فرصت‌های شغلی جدیدی نیز در این حوزه ایجاد شده است. برای مهندسین کامپیوتر بازار کار بسیار گسترده و متنوع است، به ویژه در حوزه‌های فناوری اطلاعات، استارتاپ‌ها و شرکت‌های نرم ‌افزاری. با افزایش نیاز به فناوری اطلاعات و دیجیتالیزه شدن کسب ‌و کارها، فرصت‌های شغلی برای فارغ‌ التحصیلان این رشته در حال افزایش است.

محیط کار

محیط کار مهندسی برق

• صنایع مختلف: مهندسان برق معمولاً در صنایع تولیدی، انرژی، مخابرات، خودروسازی و صنایع الکترونیکی فعالیت می‌کنند. آن‌ها ممکن است در کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها، شرکت‌های مخابراتی و مراکز تحقیقاتی مشغول به کار شوند.
• کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها: بسیاری از پروژه‌های مهندسی برق نیاز به آزمایشگاه‌های تخصصی و کارگاه‌های فنی دارند. مهندسان برق ممکن است زمان زیادی را در این مکان‌ها صرف کنند تا سیستم‌ها و تجهیزات را طراحی، تست و بهینه‌سازی کنند.
• کار در میدانی: برخی از مهندسان برق ممکن است نیاز به کار در محیط‌های میدانی به ویژه در پروژه‌های مرتبط با نصب و نگهداری تجهیزات داشته باشند.

محیط کار مهندسی کامپیوتر

• شرکت‌های فناوری: مهندسان کامپیوتر بیشتر در شرکت‌های نرم‌ افزاری، استارتاپ‌ها، شرکت‌های مشاوره فناوری اطلاعات و حتی در بخش‌های دولتی و آموزشی فعالیت می‌کنند.
• محیط‌های اداری: بیشتر کارهای مرتبط با برنامه ‌نویسی، طراحی نرم‌ افزار و توسعه سیستم‌ها در محیط‌های اداری و به صورت دورکاری انجام می‌شود. این امکان وجود دارد که مهندسان کامپیوتر از خانه یا مکان‌های دیگر نیز کار کنند.
• کار گروهی: پروژه‌های مهندسی کامپیوتر معمولاً نیاز به همکاری نزدیک با تیم‌های دیگر دارند، بنابراین مهندسان کامپیوتر باید توانایی کار گروهی و ارتباط مؤثر را داشته باشند.

به طور کلی، محیط کار مهندسی برق بیشتر به صنایع فیزیکی و تولیدی مربوط می‌شود و شامل کار در آزمایشگاه‌ها و محیط‌های میدانی است. در حالی که محیط کار مهندسی کامپیوتر بیشتر به توسعه نرم ‌افزار و فناوری اطلاعات مربوط می‌شود و معمولاً در محیط‌های اداری یا دورکاری انجام می‌شود. انتخاب بین این دو رشته بستگی به علایق شخصی، مهارت‌ها و اهداف شغلی فرد دارد.

ادامه تحصیل در خارج از کشور

ادامه تحصیل در رشته‌های مهندسی برق و مهندسی کامپیوتر در خارج از کشور می‌تواند فرصت‌های شغلی و تحصیلی بسیاری را برای دانشجویان فراهم کند. در ادامه به بررسی این دو رشته از نظر ادامه تحصیل در خارج از کشور می‌پردازیم:
مهندسی برق:

• برنامه‌های تحصیلات تکمیلی: بسیاری از دانشگاه‌های معتبر در سراسر جهان برنامه‌های تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) در رشته مهندسی برق ارائه می‌دهند. این برنامه‌ها معمولاً شامل تخصص‌هایی مانند سیستم‌های قدرت، الکترونیک، مخابرات، کنترل و رباتیک می‌شوند.
• فرصت‌های تحقیقاتی: دانشگاه‌ها در این رشته معمولاً امکانات تحقیقاتی پیشرفته‌ای دارند و دانشجویان می‌توانند در پروژه‌های تحقیقاتی مشارکت کنند. این امر می‌تواند به تقویت رزومه و ایجاد ارتباطات حرفه‌ای کمک کند.
  
• مدرک معتبر: مدرک مهندسی برق از دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی معمولاً ارزش بالایی دارد و می‌تواند در استخدام در شرکت‌های بزرگ و معتبر تأثیرگذار باشد.

مهندسی کامپیوتر:

• تنوع برنامه‌ها: رشته مهندسی کامپیوتر نیز برنامه‌های متنوعی برای تحصیلات تکمیلی از جمله تخصص‌هایی مانند هوش مصنوعی، علوم داده، امنیت سایبری، توسعه نرم ‌افزار و شبکه‌های کامپیوتری ارائه می‌دهد.
  
• فرصت‌های کارآموزی و شغلی: بسیاری از دانشگاه‌ها با شرکت‌های فناوری همکاری دارند و دانشجویان می‌توانند از فرصت‌های کارآموزی و پروژه‌های صنعتی بهره‌مند شوند که به آن‌ها کمک می‌کند تا تجربه عملی کسب کنند.
  
• بازار کار گسترده: با توجه به رشد سریع فناوری اطلاعات و نیاز به متخصصان این حوزه، فارغ‌التحصیلان مهندسی کامپیوتر در بازار کار جهانی بسیار مورد تقاضا قرار می‌گیرند.

ادامه تحصیل در هر دو رشته مهندسی برق و مهندسی کامپیوتر در خارج از کشور فرصت‌های خوبی را برای دانشجویان فراهم می‌کند. انتخاب بین این دو رشته بستگی به علایق شخصی، اهداف شغلی و زمینه‌هایی که فرد تمایل دارد در آن‌ها فعالیت کند، دارد.

جمع بندی

همانطور که در مقاله بابت این دو رشته صحبت شد دانستیم که مهندسی برق یا کامپیوتر، هرکدام از رشته‌های مطرح و پرکاربرد مهندسی هستند که از نظر بازار کار و گرایش‌هایشان در دنیا بسیار مطرح و پردرخواست می‌باشند. اما مهم ترین مساله ای که می‌تواند دانش آموزان را در انتخاب کمک کند بعد از شناخت کافی از هر رشته، علاقه آنها و آینده‌ای است که تمایل دارند برای خود بسازند. نکته ی دیگری که در حوزه کاری و موفقیت افراد حایز اهمیت است این است که در دنیای گسترده برق یا کامپیوتر به اطلاعات محدود دنیای دانشگاه بسنده نکنند و سعی در آموزش مهندسی برق و آموزش مهندسی کامپیوتر و نرم افزارهای مربوط به رشته تحصیلی شان داشته باشند.

نویسنده: نگین بشیری کارشناس دپارتمان برق و کامپیوتر گروه آموزشی پارس پژوهان

کلیو مولر (Cleve Moler)، رئیس بخش علوم کامپیوتر در دانشگاه نیو مکزیکو، در اواخر دهه ۱۹۷۰ شروع به توسعه متلب کرد. او این برنامه را طراحی کرد تا به دانش‌آموزانش اجازه دسترسی به LINPACK و EISPACK بدون نیاز به یادگیری Fortran را بدهد. این موضوع به زودی به سایر دانشگاه‌ها گسترش یافت و مخاطبان علاقه‌مندی در جامعه ریاضی کاربردی پیدا کرد. مهندس جک لیتل، در طی دیدار با مولر از دانشگاه استنفورد در سال ۱۹۸۳ با این نرم افزار آشنا شد. او با تشخیص پتانسیل تجاری آن، تصمیم به همکاری با مولر گرفت. آن‌ها در سال ۱۹۸۴ متلب را منتشر کردند و مت‌ورکس را در سال ۱۹۸۴ تأسیس کردند. در سال ۲۰۰۰، این نرم افزار بازنویسی شد تا از مجموعه جدیدتر کتابخانه برای دستکاری ماتریس، استفاده شود. این نرم افزار برای اولین بار توسط محققان و شاغلان در مهندسی کنترل، تخصص Little's، استفاده می‌شد، اما به سرعت در بسیاری از حوزه‌ها گسترش یافت. هم چنین در آموزش به ویژه آموزش جبر خطی، تحلیل عددی و در پردازش تصویر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

متلب یک پلت فرم برنامه نویسی و محاسبات عددی است که توسط میلیون ها مهندس و دانشمند برای تجزیه و تحلیل داده ها، توسعه الگوریتم ها و ایجاد مدل استفاده می شود. متلب یک محیط دسکتاپ تنظیم شده برای تجزیه و تحلیل تکراری و فرآیندهای طراحی را با یک زبان برنامه نویسی ترکیب می کند که به طور مستقیم ریاضیات ماتریس و آرایه را بیان می کند. این نرم افزار شامل یک ویرایشگر زنده برای ایجاد اسکریپت هایی است که کد، خروجی و متن فرمت شده را در یک نوت بوک اجرایی ترکیب می کند.

واژهٔ متلب هم به معنی محیط محاسبات رقمی و هم به معنی خود زبان برنامه‌نویسی مورد نظر است که از ترکیب دو واژهٔ MATrix (ماتریس) و LABoratory (آزمایشگاه) ایجاد شده‌است. این نام حاکی از رویکرد ماتریس محور برنامه است، که در آن حتی اعداد منفرد هم به عنوان ماتریس در نظر گرفته می‌شود.

در حقیقت تمام داده‌ها در این نرم افزار به شکل یک ماتریس ذخیره می‌شوند. برای مثال یک عدد (اسکالر) به شکل یک ماتریس ۱*۱ ذخیره می‌شود. یک رشته مانند «Whale is the biggest animal» به شکل ماتریسی با یک سطر و چندین ستون (که تعداد ستون‌ها به تعداد کاراکترهاست) ذخیره می‌شود. حتی یک تصویر به شکل یک ماتریس سه بعدی ذخیره می‌گردد که بُعد اول و دوم آن برای تعیین مختصات نقاط و بُعد سوم آن برای تعیین رنگ نقاط استفاده می‌شود. فایل‌های صوتی نیز در این نرم افزار به شکل ماتریس‌های تک ستون  ( بردارهای ستونی) ذخیره می‌شوند؛ بنابراین جای تعجب نیست که متلب مخفف عبارت آزمایشگاه ماتریس باشد. قابلیت های این برنامه شامل : تجزیه و تحلیل داده، نگاره سازی ، برنامه نویسی، ساخت اپلیکیشن، رابط ها ی زبان خارجی ، اتصال  به سخت افزار، محاسبات موازی ، گسترش وب و دسکتاپ و راه اندازی نرم افزار در فضای ابری می باشد.

قابلیت های نرم افزار و معرفی جعبه ابزار های متلب

اکنون برخی از  قابلیت های نرم افزار متلب را جداگانه توضیحی مختصر می دهیم:

نگاره سازی: تجسم و کاوش داده ها

برنامه نویسی : ایجاداسکریپت ها، توابع و کلاس ها

ساخت اپلیکشن : ایجاد برنامه های دسکتاپ و وب

رابط های زبان خارجی : استفاده از متلب با Python، C/C++، Fortran، Java و زبان های دیگر

محاسبات موازی: انجام محاسبات در مقیاس بزرگ و شبیه سازی موازی با استفاده از دسکتاپ های چند هسته ای، پردازنده های گرافیکی، خوشه ها و ابرها

راه اندازی نرم افزار در فضای ابری :اجرا در محیط های ابری از MathWorks Cloud گرفته تا ابرهای عمومی از جمله AWS و Azure

جعبه ابزار هایی که در این نرم افزار قرار دارد عبارتند از :

• سیمیولینک، ابزاری برای شبیه‌سازی سامانه‌ها به صورت مجرد
• جعبه‌ابزار مخابرات ، توابع و ابزارهای محاسبات مهندسی مخابرات
• جعبه‌ابزار کنترل ، توابع و ابزارهای محاسبات مهندسی کنترل
• جعبه‌ابزار فازی ، توابع و ابزارهای محاسبات فازی
• جعبه‌ابزار محاسبات ، توابع و ابزارهای محاسبات عددی
• جعبه‌ابزار تخمین ، توابع و ابزارهای محاسبات بحث تخمین سیستم در مهندسی کنترل
• جعبه‌ابزار آمار، توابع و ابزارهای محاسبات آمار
• جعبه‌ابزار جمع‌آوری داده، توابع و ابزارهای جمع‌آوری داده
• جعبه‌ابزار شبکه عصبی، توابع و ابزارهای محاسبات شبکه عصبی
• جعبه‌ابزار پردازش تصویر، توابع و ابزارهای محاسبات پردازش تصویر
• جعبه‌ابزار پردازش صوت ، توابع و ابزارهای محاسبات پردازش صوت
• جعبه‌ابزار احتمالات

کاربرد نرم افزار متلب دررشته های مختلف

نرم افزار متلب در بسیاری از رشته های فنی و علوم پایه و حتی بعضی از رشته های علوم انسانی از جمله روانشناسی کاربرد بسیاری دارد. از کاربرد های این نرم افزار میتوان موارد زیر را نام برد:

• سیسیتم های کنترل
• یادگیری عمیق
• یادگیری ماشین
• پردازش سیگنال
• پردازش تصویر
• رباتیک
• و هم چنین پیاده سازی الگوریتم های بهینه سازی از جمله الگوریتم ژنتیک  

کاربرد نرم افزار متلب در مهندسی پزشکی

یکی از پرکاربردترین موارد در نرم افزار متلب پردازش سیگنال های حیاتی است. پردازش سیگنال های زیستی شامل خیلی از عنوان های بین رشته است که با پردازش سیگنال هایی سر و کار دارند که توسط بدن انسان ساخته می شود. این سیگنال ها می توانند الکتریکی، شیمیایی یا صوتی باشند. آنالیز این سیگنال ها می تواند معمولا در توضیح و آسیب شناسی بدن انسان به کار برده شود. این سیگنال ها، بدون پردازش هیچ اطلاعاتی از ارگان بدن به ما نمی دهند، درک درست از آنالیز سیگنال های زیستی به ما این امکان را می دهد که اطلاعات را از داخل سیگنال بیرون کشیده و آن ها را تجزیه و تحلیل کنیم. یکی از نرم افزار هایی که در آنالیز این سیگنال ها به ما کمک میکند این نرم افزار است.

از دیگر کاربرد های آن در مهندسی پزشکی پردازش تصاویر پزشکی می باشد. یکی از بهترین ابزارهای مهندسی برای کار با تصاویر دیجیتال و انجام عملیات پردازشی روی آنها، “جعبه ابزار پردازش تصویر” از زیر مجموعه های نرم افزار MATLAB می باشد .

پردازش تصویر یا Image Processing، امروزه به عنوان یکی از مولفه های اساسی در سیستم های هوشمند و پشتیبان تصمیم است، که غالبا بر روی تصاویر دیجیتال و توسط سیستم های کامپیوتری اعمال می شود. کاربردهای متنوعی که پردازش تصویر در زمینه های مختلف فنی، صنعتی، شهری، پزشکی و علمی دارد، آن را به یک موضوع بسیار فعال در میان زمینه های پژوهشی تبدیل کرده است.

از جعبه ابزار پردازش تصویرمتلب برای پردازش درتصاویری که از طریق دستگاه های MRI و CT-scan و یا PET و سایر دستگاه های تصویر برداری ثبت می شود استفاده میشود. از مهم ترین نتایج این پردازش ها تشخیص تومور و اندازه و مکان آن در بدن فرد بیمار است.

از دیگر کاربرد های این نرم افزاردر مهندسی پزشکی پیاده سازی  الگوریتم بهینه سازی است. یکی ازروش های بسیار پیشرفته الگوریتم های بهینه سازی الگوریتم ژنتیک است که کد های آماده آن در نزم افزار قرار دارد.

جمع بندی

همانطور که پیشتر گفته شد نرم افزار متلب با توجه به گستردگی عملیاتی که میتوان در آن انجام داد بسیار در رشته های فنی کاربرد دارد. در مهندسی پزشکی هم به همین صورت است. گاهی برای تشخیص بیماری نیاز به تصویر برداری یا ثبت سیگنال از بدن بیمار است اما سیگنال و با تصویر به تنهایی به تشخیص بیماری کمک نمیکند لذا پردازش آن بسیار مهم می باشد تا به پزشک کمک کند تا بیماری را تشخیص دهد. در نتیجه آشنایی و تسلط به نرم افزار متلب بسیار برای متخصصین مهندسی پزشکی به ویژه گرایش بیوالکتریک بسیار حائز اهمیت است.

نویسنده مقاله: سمانه خان بیگی کارشناس دپارتمان مهندسی پزشکی پارس پژوهان

الگوریتم ژنتیک یا GA یک الگوریتم بهینه سازی و فراابتکاری می باشد، از این جهت که یک ابزار و الگوریتم ، برای حل مسئله های بهینه سازی می باشد. این الگوریتم اولین بار توسط جان هلند (Jan Holand) در سال 1970 میلادی یعنی سال 1349 شمسی معرفی شد و در دهه 60 و 70 میلادی با تلاش وی و شاگردانش در دانشگاه میشیگان آمریکا توسعه پیدا کرد.

جان هلند با تکیه بر نظریه تکامل وراثتی ، نظریه انتخاب طبیعی و نحوه انتقال خصوصیات از والدین به فرزندان ،در انسان، و فرموله کردن این رفتارها ، به یک الگوریتم برای حل مسئله رسید که نام آن را GeneticAlgorithm  گذاشت. در سال 1992 مقاله ای توسط دی جانگ، با عنوان “الگوریتم وراثتی بهینه ساز تابع نیست ” ارائه شد. که بیان میکرد که این  الگوریتم فقط یک بهینه ساز برا حل توابع ریاضی نیست بلکه توانایی بسیاری برای حل مسائل مختلف دنیای واقعی دارد.

بعد از این توجه محققان و دانشمندان به استفاده از این الگوریتم برای مسائل مختلف جلب شد و تحقیقات زیادی شکل گرفت. در ادامه الگوریتم های فرا ابتکاری جدید فراوانی با الهام از طبیعت ایجاد شد و معرفی گردید. در واقع میتوان الگوریتم ژنتیک را به عنوان اصل پایه و اولین الگوریتم فراابتکاری معرفی کرد.

تعریف الگوریتم ژنتیک

الگوریتم ژنتیک، تعدادی راه حل اولیه برای مسئله مورد نظر بصورت تصادفی می سازد ، که به هر راه حل به اصطلاح کروموزوم گفته میشود و به مجموعه همه کروموزوم ها یا راه حل ها اصطلاحا جمعیت گفته میشود. بعد از اینکه یک جمعیت بصورت تصادفی ساخته شد، الگوریتم ژنتیک میزان خوب بودن هر یک از کروموزوم های جمعیت را بررسی میکند( با تابع شایستگی ) سپس سعی میکند طی سه مرحله بنام های "انتخاب" ، "ترکیب" و "جهش" راه حل ها را بهبود دهد و راه حل های جدیدی را تولید کند.

در این الگوریتم از یک سری مفاهیم استفاده میشوند که عبارتند از :

• ژن (Gene)
• کروموزوم (Chromosome )
• آلل (Allele)
• جمعیت (Population)
• تابع شایستگی یا تابع برازش (Fitness Function)
• تولید مثل یا Reproduction   
• عملگر انتخاب یا Selection
• عملگر ترکیب یا Crossover
• عملگر جهش یا Mutation
• همگرایی یا Convergence

الگوریتم ژنتیک در متلب به چه صورت است و چه کاربرد هایی دارد؟

یکی از شناخته شده ترین روش های بهینه سازی هوشمند الگوریتم ژنتیک در متلب می باشد. این الگوریتم در رشته های مختلفی کاربرد بسیار دارد.  اهمیت این الگوریتم در محاسبات تکاملی و همچنین هوش محاسباتی زیاد است. از جمله مسائلی که برای حل آنها از الگوریتم در متلب استفاده می شود میتوان مسئله مکان یابی را نام برد. مسئله مکان یابی در مدل ‌های ریاضی و غیره اهمیت بسیار زیادی دارد که باید توسط هر یک از آموزش های مربوط به این الگوریتم ارائه داده شود.  باید توجه داشت که آموزش‌های مربوط به مکانی آنها با استفاده از الگوریتم ژنتیک در متلب باید استانداردهای خاصی داشته باشد و قوانین ویژه‌ ای برای آنها رعایت گردد.

از دیگر مسائلی که این الگوریتم در آن کاربرد دارد و در متلب پیاده سازی میشود میتوان مسئله حمل و نقل را بیان کرد. این الگوریتم همچنین در حل مسائل تخصیص و شناسایی و مدلسازی سیستم کاربرد دارد. در جعبه ابزار نرم افزار MATLAB کد های آماده الگوریتم ژنتیک وجود دارد و محققین میتوانند ازاین کد های آماده برای بهینه سازی مسائل ریاضی استفاده کنند. اما همچنین این الگوریتم را میتوان از اول تا آخر در نرم افزار MATLAB کد نویسی کرد. 

مراحل الگوریتم ژنتیک

پنج فاز و مرحله برای الگوریتم ژنتیک در نظر گرفته می‌شود:

1.     جمعیت اولیه
2.     عملگر سازگاری
3.     انتخاب
4.     ترکیب
5.     جهش

جمعیت اولیه (Initial population)

این فرایند با مجموعه‌ای از نمونه های اولیه و راه حل‌ها آغاز می‌شود که آن‌ها را جمعیت (population) می‌نامیم هر نمونه از این جمعیت یک راه حل برای مشکلی است که ما می‌خواهیم آن را حل کنیم. هر نمونه این جمعیت به وسیله‌ی مجموعه‌ای از پارامترها توصیف و طبقه بندی می‌شود که ما به هر یک از این پارامترها ژن (Genes) می‌گوییم.

این ژن‌ها به هم می‌پیوندند و تولید یک رشته به نام کروموزوم (Chromosome) می‌کنند که تمام ویژگی‌های راه حل ما را ارائه می‌دهد.

عملگر سازگاری (Fitness function)

مرحله دوم الگوریتم ژنتیک عملگر سازگاری است که مشخص می‌کند هر نمونه این جامعه به چه میزان قابلیت سازگاری با محیط را دارد (توانایی هر نمونه برای رقابت با دیگر نمونه ها)، ما با این کار به هر یک از نمونه ها امتیازی را اختصاص می‌دهیم و احتمال اینکه یک نمونه از جامعه برای ادامه نسل انتخاب شود به این امتیاز که بر اساس سازگاری به  آن اختصاص داده می‌شود بستگی دارد. عملگر سازگاری باید دو ویژگی مهم را که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، داشته باشد:

این عملگر باید به اندازه کافی برای انجام محاسبات سریع باشد. همچنین باید بتواند به صورت کمی میزان سازگاری راه حل‌های اولیه و همچنین راه حل‌های به وجود آمده از ترکیب دو راه حل والد را به داشته باشد.

انتخاب (Selection)

انتخاب فرآیند گزینش والد‌های مناسبی است که بتوانند با هم ترکیب شوند و نسل‌های بعدی را به وجود آورد. در این مرحله ما بهترین و سازگارترین نمونه جامعه را انتخاب می‌کنیم و به آن‌ها اجازه می‌دهیم که ژن‌های خود را به نسل بعد انتقال دهند. دو جفت نمونه از این جمعیت  برحسب بیش‌ترین سازگاری انتخاب می‌شوند که ما آن‌ها را والد می‌نامیم. افراد با بالاترین سازگاری شانس بیش‌تری برای انتخاب شدن و ادامه نسل دارند.

ترکیب (Crossover)

ترکیب مهم‌ترین و اساسی‌ترین فاز و مرحله الگوریتم ژنتیک است. هر کدام از این جفت والدها با هم ترکیب می‌شوند و نمونه جدید به وجود می‌آورند نقطه بازترکیب به صورت تصادفی در داخل ژن‌ها انتخاب می‌شود. نمونه های جدید با انتقال جابه‌جایی ژن‌های والد و انتقال یک ژن از والد اول به والد دوم و برعکس به وجود می‌آیند. این جابجایی از ابتدای ژن‌ها تا نقطه بازترکیب به صورت متناظر صورت می‌گیرد و فرزندان جدید به جمعیت اضافه می‌شوند.

جهش (Mutation)

پس از شکل گیری نمونه های جدید بعضی از ژن‌های آن‌ها دچار جهش می‌شوند که احتمال تصادفی بودن این جهش کم است. هدف اصلی جهش نگه داشتن تنوع و تمایز میان جمعیت و جلوگیری از همگرا شدن زودهنگام جمعیت به یک نوع خاص است.

جمع بندی

آموزش تئوری و عملی الگوریتم ژنتیک (Genetic Algorithm) یا GA، به طور قطع شناخته شده ترین روش بهینه سازی هوشمند و الگوریتم تکاملی است که کاربردهای فراوانی در رشته های مختلف علمی و مهندسی دارد.  به همین جهت نیاز است که افرادی که با مسائل بهینه سازی سر و کار دارند به این الگوریتم هم مسلط باشند.

نویسنده مقاله: سمانه خان بیگی کارشناس دپارتمان مهندسی پزشکی موسسه پارس پژوهان

پهپاد یکی از لغت هایی است که در چند سال اخیر در زمینه های مختلفی به گوش می رسد. اما اینکه این لغت به چه وسیله ای اطلاق می شود و یا دقیقا چه کاربردی دارد، شاید همچنان در ابهام است. پرنده ی هدایت پذیر از دور یا به اختصار (پهپاد) یک وسیله هوایی است که بدون داشتن خلبان انسانی مستقر بر روی آن، یعنی از دور یا به صورت خودکار قابل هدایت باشد. در واقع پهپاد یک سازه هوافضایی و معادل فارسی شده ی عبارت Unmaned Aerial vehicle (UAV) است.

اگرچه این وسیله از خانواده ی پرنده ها  و به نوعی یک محصول دانش هوافضا حساب می آید، اما بدون حضور مهندسین مکانیک، برق، کامپیوتر، مواد و ... طراحی، ساخت و بهره برداری از پهپادها، تقریبا غیر ممکن است.

پهپادها انواع گوناگونی دارند که برای کاربردهای متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند. اگر از نظر نوع عملکرد در پرواز به دسته بندی آن ها بپردازیم، دو نوع از پهپادهای رایج و پرکاربرد، هواپیماهای بدون سرنشین بال ثابت و مولتی روتورها هستند. در این مقاله به نوع مولتی روتور پرداخته می شود.

تعریف مولتی روتور       

مولتی روتور یا مولتی­کوپتر (multirotor or multicopter) یک نوع پرنده بدون سرنشین است که بیش از دو روتور دارد. نحوه برخاست و پرواز این پرنده ها مشابه هلی کوپتر از طریق چرخش روتورها و در نتیجه چرخش پره های متصل به آن هاست.مولتی روتور ها براساس تعداد روتور نام­گذاری می­شوند. به طور مثال مولتی روتور با سه روتور tricopter نام دارد و به همین روش مولتی روتورهای با 4 و 8 روتور به ترتیب، quadcopter و hexacopter . بنابراین کوادکوپتر یا کوادروتور (Quadcopter or Quadrotor) درواقع زیر مجموعه­ای از مولتی روتوراست که به دلیل کمک گرفتن از چهار پروانه برای نیروی پیشرانش، به عنوان کواد (چهار) کوپتر نامیده می‌شود.

کوادکوپترها به دلیل داشتن قدرت مانور فوق‌العاده و پروازهایی با تعادل بالا از کاربردهای بسیار گسترده­ای برخوردارند، به همین دلیل درسال ‌های اخیر توجه شرکت ‌ها، دانشگاه ‌ها و مراکز تحقیقاتی بیش از پیش به این نوع از پهپادها جلب شده‌است و لذا روزانه پیشرفت چشم گیری در امکانات و پرواز این نوع از پرنده‌ها مشاهده می‌کنیم.

اجزای مولتی روتور

بدنه

بدنه (سازه، قاب، فریم) برای مولتی روتور از نظر سایز، جنس­ ، وزن و طراحی چیدمان اهمیت زیادی دارد. در انتخاب جنس بدنه همواره دو فاکتور سبکی و استحکام اهمیت دارند. در واقع در جایگاه طراح به دنبال بدنه­ای سبک هستیم چون در صورت بالا رفتن وزن مجبور به استفاده از موتورهای قوی تر و ملخ­های بلندتر می­شویم و در عین حال بدنه باید استحکام لازم برای پرواز و تحمل وزن سایر اجزا را داشته باشد. پس جنسی مناسب ساخت بدنه است که بین این دو فاکتور تعادل برقرار کند. آلومینیوم، چوب، فیبرکربن، فوم، فایبرگلس و ...... موادی هستند که معمولا برای ساخت بدنه استفاده می­شوند.

از نظر طراحی چیدمان، بدنه ی مولتی روتور ها اغلب در 3 نوع رایج به شرح زیرطراحی و ساخته می­شوند. بدنه نوع X با ویژگی های وزن کم، پایداری زیاد، طراحی متقارن ، فاصله برابر موتورها از سیستم کنترل پرواز. بدنه نوع H با ویژگی های وزن زیاد و استحکام بالا. در این چینش موتورهای عقب وجلو، نسبت به موتورهای طرفین، به یکدیگر نزدیکتر هستند. به همین دلیل نیروی لازم برای چرخش pitch بیشتر از نیروی لازم برای چرخش roll می­باشد

موتور

نیروی پیشران مولتی روتورها از طریق، موتورهای الکتریکی تامین می شود. موتورهای الکتریکی انواع متفاوتی دارند. یکی از ویژگی های دسته بندی موتورها، وجود یا عدم وجود جاروبک یا براش (brush) است.

موتور براش (Brushed motor)

در ساختار این موتورها، آهنربا ثابت و سیم پیچ ها متحرک هستند و قطعه ای بنام برس یا براش وظیفه تقسیم ولتاژ را انجام می دهد.

موتورهای کورلس(coreless)

نوع خاصی از موتورهای DC دارای براش هستند که روتور آن­ها بدون هسته آهنی ساخته شده و می­تواند شتاب بالایی را تولید کند. موتورهای کورلس به دلیل نحوه کار آسان و قیمت ارزان، از محبوبیت خاصی در بین کاربران و سازندگان کوادروتور برخوردار هستند. البته این موتور فقط برای کوادروتورهای کوچک و با قابلیت­های پایین کاربرد دارد.

موتور براشلس(Brushless motor)

موتورهای براشلس با همان اصل مورد استفاده در موتورهای معمولی کار می­کنند، با این تفاوت که در این موتورها، سیم­پیچ ثابت بوده و آهنرباها می­چرخند. براشلس ها نسبت توان به وزن بسیار بالاتری دارند، به همین غیر از کوادکوپترهای سایز کوچک، برای سایر مولتی روتورها، اصلی گزینه هستند. از آنجائی که سیم­پیچ در این موتورها ساکن است، نیازی به برس ­ها نیست. کار تقسیم ولتاژ بین سیم­پیچ­ ها را کنترل کننده سرعت یا همان اسپیدکنترل (Electronic Speed Control= ESC) انجام می­ دهد.  

ESC مخفف Electronic Speed Control می باشد و به معنای کنترل سرعت به صورت الکترونیکی است. به بیان ساده اسپید کنترل درایور موتور براشلس است که جریان را از باتری گرفته و به صورت الکترونیکی به موتورها تغذیه می کند.

ملخ

 ملخ یا پیشران وسیله ‌است که برای تبدیل نیروی مکانیکی به نیروی رانش  استفاده می‌شود. نیروی رانش لازم را از به حرکت درآوردن هوا یا آب فراهم می‌شود. یک ملخ از دو یا چند تیغه (پره)­ ی تاب ‌خورده تشکیل می‌شود.

در مورد ملخ، 3 ویژگی اهمیت دارد:

• قطر ملخ: فاصله­ی بین دو سر ملخ قطر ملخ نام دارد.
• گام ملخ: مسافتی که یک ملخ در طی یک دور چرخش می­پیماید را گام ملخ می­نامند.
• تعداد پره­ها: افزایش تعداد پره­های ملخ مقدار تراست را افزایش می­دهد اما در کل بهره را کاهش خواهد داد؛ همان اتفاقی که در ملخ بلندتر روی می­ دهد. در واقع با افزایش پره ­ها مجبور نیستیم طول ملخ را زیاد کنیم.

سیستم کنترل پرواز(Flight controller)

در تعریف ساده مجموعه‌ ی نرم ‌افزارها و سخت ‌افزارهایی که به کنترل کردن پرنده کمک می ‌کنند.

مانند naze، pixhawk، apm، multiwii

میکروکنترلر Micro controller

کاربردها

عکاسی و فیلم برداری

بیشترین و عمومی ترین کاربردی که از مولتی روتور ها یا به طور کلی پهپادها دیده می شود. عکس برداری و فیلم برداری است که همین عکس برداری می تواند از کاربری های ساده مثل مراسم ها و تشریفات تا نقشه برداری

کشاورزی

یکی دیگر از کاربردهای مولتی روتورها در صنایع کشاورزی است، آبیاری مزارع، سم پاشی، دیده بانی محصولات و ......  از جمله این کاربری است.

نظامی

از موارد دیگری که پهپادها به کمک نیروی انسانی آمده است، موقعیت های نظامی است که از به دست آوردن اطلاعات تصویری و صوتی به وسیله ریزپرنده ها انجام می شود گرفته تا مرزبانی های گسترده را شامل می شود.

آتش نشانی

رساندن آب به تمام محل های درگیر آتش از مراحل پیچیده و سخت کار آتش نشان ها است. امروزه مولتی روتورها به کمک آتش نشان ها آمده اند تا با کمترین آسیب به افراد، عمل اطفاء حریق انجام شود.

امداد و نجات

امدادرسانی درشرایط خطر همیشه یکی از دغدغه های انسان ها بوده است. ورود به محل های غیرقابل دسترس برای انسان ها یکی از ویژگی های جالب پهپادها است.

کنترل ترافیک

برای بررسی و رصد میزان ترافیک در سطح معابر به بزرگراه، نیروی انسانی، زمان و هزینه زیادی صرف می شود. پهپادها با پرواز بر فراز این معابر و عکس برداری و فیلم برداری می توانند در کنترل ترافیک به پلیس راهنمایی و رانندگی کمک کنند.

حمل بار

یکی دیگر از موقعیت هایی که مولتی روتورها به رفع نیازهای انسان ها کمک کرده اند، انجام حمل بار است. در مجموع در با در نظر گرفتن همه ی این کارکردها، پهپادها ، و به طور خاص نوع رایج مولتی روتور، مانند همه دست سازه های بشر، با هدف خدمت به انسان ها و طبیعت و بهبود کیفیت زندگی ، طراحی و تولید می شود. هرچند گاهی کاربردهای منفی نیز دارد.

جمع بندی 

در مجموع در با در نظر گرفتن همه ی این کارکردها، پهپادها ، و به طور خاص نوع رایج مولتی روتور، مانند همه دست سازه های بشر، با هدف خدمت به انسان ها و طبیعت و بهبود کیفیت زندگی ، طراحی و تولید می شود. هرچند گاهی کاربردهای منفی نیز دارد.

نویسنده: ستاره دهقان، کارشناس دپارتمان هوافضا گروه آموزشی پارس پژوهان

نتایج تجربی نشان داد که شکست با شروع و انتشار ترک در صفحه پایینی بتن آغاز شد، با حالت شکست نهایی به عنوان شکست برشی در صفحه پایین و لغزش سطحی بین صفحه و صفحه پایین مشخص شد. هنگامی که طول عمر خستگی به چرخه های 6 × 106 (بار هم دامنه) یا 2 × 106 (بار دامنه متغیر) نزدیک شد، کاهش واضحی در سفتی مشاهده نشد و ترک ها به کندی رشد کردند، که مقاومت خوبی در برابر خستگی در بارگذاری چرخه ای نشان داد. بار شبه استاتیکی علاوه بر این، محل شروع ترک و عمر خستگی بر اساس تئوری آسیب خستگی پیش‌بینی می‌شود که تطابق خوبی با نتایج آزمایش نشان می‌دهد. سازه های فولادی در شرایط عملیاتی به طور اجتناب ناپذیری به عوامل تصادفی مختلفی بستگی دارد. از جمله تأثیرگذارترین عوامل، ویژگی‌های چرخه بار، مانند میانگین‌ها و دامنه‌های تنش است. بنابراین، دانش توزیع احتمال آنها برای تحلیل و پیش‌بینی msc fatigue بسیار مهم است. مدل‌های مخلوط احتمالی محدود قبلاً برای این منظور استفاده شده‌اند.

مزایای msc fatigue:

مدل‌های مخلوط با مولفه‌های log- مدل به طور قابل توجهی بهتر از مخلوط های گاوسی عمل می کند و بنابراین می تواند به عنوان یک مدل مناسب در موارد مشابه استفاده شود. سازه های بتنی اغلب تحت بارگذاری عمر خستگی ناپیوسته عمل می کنند. در این کار، آزمایش های msc fatigue ناپیوسته برای اولین بار برای بررسی عملکرد عمر خستگی بتن معمولی تحت بارگذاری چرخه ای ناپیوسته طراحی شد. در طول تست‌های msc fatigue ناپیوسته، چرخه‌های تنش مکرر با فواصل زمانی بدون بار با مدت‌های مختلف قطع شد. نتایج نشان داد که فاصله زمانی می‌تواند باعث ایجاد تغییر شکل پلاستیک تولید شده توسط بارگذاری چرخه‌ای شود. کرنش باقیمانده در یک چرخه فاصله دار چرخه S، که یک بازه زمانی را دنبال می کند، به طور قابل توجهی بزرگتر از یک چرخه معمولی چرخه  N بود، که هیچ فاصله ای قبل از آن وجود ندارد. تخمین عمر خستگی با نرم افزار msc fatigue، که توسط یک مدل اتلاف انرژی تخمین زده شد، نمونه مورد استفاده در آزمایش‌های عمر خستگی ناپیوسته: کمتر از آزمایش‌های تخمین عمر خستگی معمولی بود. عمر خستگی ناپیوسته: با این حال، زاویه دیلاتانسی در هر دو چرخه S و N ثابت ماند. آستانه بازه زمانی در 120 ثانیه با حداکثر نرخ کاتالیزوری 117 درصد برای بتن آزمایش شده مشخص شد.به عنوان نمونه‌هایی از فولادهای جدید ساختاری با کارایی بالا، فولادهای با نقطه تسلیم پایین به دلیل ویژگی‌های عالی خود در فناوری اتلاف انرژی و طراحی لرزه‌ای مورد توجه فزاینده‌ای قرار گرفته‌اند. از آنجا که بارگذاری چرخه ای دینامیکی در طول عمر خستگی مفید در کاربردهای مهندسی اجتناب ناپذیر است، توسعه درک عمیق از رفتار تخمین عمر خستگی این ماده بسیار مهم است. در اینجا، رفتار تخمین عمر خستگی(msc fatigue) چرخه پایین است، فولادهای نقطه تسلیم پایین تولید شده در چین، یعنی LY100، LY160، و LY225، با استفاده از یک رویکرد مبتنی بر انرژی بررسی شده است. کوپن های فولاد محوری با بارگذاری چرخه ای کاملاً معکوس و فشاری با نسبت کرنش اسمی Râ¯=â¯â1 با نرخ کرنش ثابت 0.1% Sâ1 آزمایش می شوند. دامنه کرنش از 0.5٪ تا 6.0٪ در افزایش 0.5٪ متغیر است. ابتدا جزئیات تجربی و نتایج عمر خستگی معرفی شده است. پس از آن، با استفاده از یک رویکرد مبتنی بر انرژی، انرژی کرنش پلاستیک حلقوی، خواص حلقه پسماند چرخه‌ای، و تخمین عمر خستگی(msc fatigue) به طور کامل تجزیه و تحلیل می‌شوند. در نهایت، یک روش ساده برای تخمین عمر خستگی پیشنهاد شده است. نتایج نشان می‌دهد که چگالی انرژی کرنش پلاستیک یک پارامتر مهم برای msc fatigue چرخه پایین فولادهای نقطه تسلیم پایین با درجه دقت قابل قبولی است. روش ساده پیشنهادی می‌تواند یک جایگزین موثر و قابل اعتماد برای بررسی msc fatigue چرخه فولادهای نقطه تسلیم پایین ارائه کند.

چهارده نمونه تولید و تحت بارگذاری عمر خستگی:

چهار نقطه مورد آزمایش قرار گرفتند، که طی آن خوردگی تقویت‌کننده با یک روش تسریع شده با استفاده از محلول NaCl 5٪ همراه با یک جریان تحت تاثیر ثابت القا شد. چهار سطح مختلف از حداکثر بار خستگی، یعنی 50٪، 55٪، 65٪ و 75٪ از ظرفیت بارگذاری نهایی با فرکانس های بارگذاری خستگی 1.5 â¯Hz و 4.5â¯Hz و جریان های تحت تاثیر خوردگی 0.5â¯A 1.0â¯A، 1.5â¯A و 2.5â¯A به تیرها اعمال شد. الگوهای ترک، حالت‌های شکست، msc fatigue، خوردگی تقویت‌کننده و سفتی خمشی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که گنجاندن خوردگی به طور قابل توجهی باعث کاهش شکل‌پذیری، عمر خستگی و سفتی خمشی تیرهای RC شد. سطوح بیشتر از حداکثر بار خستگی و جریان تحت تاثیر تمایل به کوتاه شدن عمر خستگی دارد. خوردگی عمومی و موضعی به طور همزمان تحت اثرات مشترک بارگذاری خستگی و خوردگی رخ می دهد. همچنین مشخص شد که سفتی خمشی تیرهای RC تحت بارگذاری خستگی همراه و خوردگی در چرخه‌های بارگذاری اولیه افزایش یافته و سپس تقریباً پایدار باقی می‌ماند و به دنبال آن یک کاهش سریع درست قبل از شکست وجود دارد. قابلیت ساخت افزودنی  AM برای ساخت مواد چندگانه امکان ساخت اجسام پیچیده و چند منظوره با ترکیبات مواد ناهمگن و خواص مکانیکی متفاوت را می دهد. فرآیند جت پران مواد AM به طور خاص توانایی ساخت ساختارهای چند ماده ای با خواص مواد و انعطاف پذیر را دارد. تحقیقات موجود خواص خستگی نمونه های پرینت سه بعدی چند ماده ای را بررسی کرده است و نشان می دهد که در رابط های چند ماده ای ضعف وجود دارد. در عوض، این مقاله به دنبال بررسی اثرات انتقال تدریجی مواد بر عمر خستگی نمونه‌های چند ماده‌ای چاپ‌شده سه بعدی است.

بررسی msc fatigue در رابط چند ماده ای:

گرادیان های گام به گام با گرادیان های پیوسته ایجاد شده از طریق طراحی مبتنی بر وکسل مقایسه می شوند. نتایج نشان‌دهنده اثرات الگوهای گرادیان مواد مختلف و طول‌های انتقال مواد مختلف بر عمر خستگی نمونه‌های چند ماده‌ای است. علاوه بر این، رفتار کامپوزیت‌های مواد منفرد برای تأیید اینکه چگونه طراحی‌های گرادیان بر اساس ترکیبات مختلف مواد بر خواص آنها تأثیر می‌گذارد، مورد مطالعه قرار می‌گیرد. برای کنترل لرزه ای و تکنیک های جداسازی، فولادهایی با نقطه تسلیم پایین از جمله مطمئن ترین و ایده آل ترین مواد اتلاف کننده انرژی هستند. سازه‌ها در شرایط زلزله معمولاً تحت بارهای چرخه‌ای با دامنه‌های کرنش بزرگ قرار می‌گیرند، که در آن خستگی سیکل کم و عملکرد شکست تحت بارگذاری مکرر یک نیاز ضروری است. در مطالعه ارائه شده در این مقاله، بررسی جامع و سیستماتیک بر روی خواص خستگی سیکل پایین و رفتارهای شکست فولادهای نقطه تسلیم پایین (LY100، LY160 و LY225) انجام شد. کوپن های فولادی، محوری تحت دامنه های مختلف کرنش ثابت از 0.5٪ تا 6٪ با افزایش 0.5٪ آزمایش شدند. پس از معرفی جزئیات تجربی، مشاهدات و عمر خستگی گزارش شده است. سپس، بر اساس داده های تجربی، رفتار سخت شدن چرخه ای و پاسخ تنش-کرنش چرخه ای به طور کامل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در نهایت با هدف پیش‌بینی عمر خستگی سیکل پایین، پارامترهای مادی رابطه کافین-منسون و مدل کورودا تعیین و تحلیل‌های مقایسه‌ای انجام شد. این مقاله ممکن است مرجع ارزشمندی برای کاربردهای مهندسی و تحقیقات بیشتر در مورد عملکرد خستگی چرخه پایین فولاد با نقطه تسلیم پایین باشد.

جمع بندی 

عمر خستگی سازه مهندسی شامل دو بخش است: عمر شروع ترک و عمر انتشار ترک. مکانیک شکست برای تخمین عمر انتشار ترک در سازه های مهندسی واقعی به کار گرفته شده است و دستاوردهایی نیز داشته است. در واقع، مطالعه موجود نشان داد که شروع ترک خستگی نیز یک دوره مهم در کل زندگی خستگی است. بنابراین، روش جدیدی برای پیش‌بینی کل عمر خستگی با نرم افزار msc fatigue اجزای بریدگی بر اساس تئوری مکانیک آسیب در این مقاله پیشنهاد شده است. معادله تکامل آسیب نمونه شکاف تحت بارگذاری فشاری کششی بر اساس محلول شکل بسته به دست می‌آید. توزیع تنش ریشه شکافی با استفاده از روش اجزای محدود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. کل عمر خستگی نمونه بریدگی با روش پیشنهادی زمانی که فاکتور تمرکز تنش متفاوت است تخمین زده می شود. تأیید شده است که نتایج محاسبه شده با روش پیشنهادی به نتایج تجربی نزدیک است و مدل ارائه شده در این مقاله نسبت به قانون منسون-تابوت برتری دارد. نتایج نشان می دهد که روش پیشنهادی مختصر، موثر و برای کاربرد عملی امکان پذیر است.

نویسنده: مصطفی عینعلی، کارشناس دپارتمان مهندسی مواد و متالورژی 

آموزش نرم افزار SYSWELD به شما مهندسین کمک می کند تا به یکی از بهترین نرم افزار های شبیه سازی جوشکاری مسلط شوید. از نظر رویکرد برای طراحی، تحلیل جوش و فرآیند تولید کار با نرم افزار بسیار کاربردی می باشد. محصول حاصل(نرم افزار شبیه سازی جوشکاری) نتیجه بیش از 20 سال توسعه است و نرم افزار شبیه سازی جوشکاری ابزار پیشرو برای شبیه سازی جوش است. در نرم افزار شبیه سازی جوشکاری، اعوجاج، تنش های پسماند و کرنش های پلاستیکی، بهینه سازی نوع فرآیند، پارامترهای فرآیند، درک تأثیر آنها بر شکل قطعه و رفتار مادی حاصل از عملیات حرارتی ضروری است. محصولات فلزی، به ویژه در صنعت خودرو و در صنعت مهندسی هوا فضا با نرم افزار شبیه سازی جوشکاری مورد بررسی قرار می گیرند. فرآیندهای ایمن، به حداقل رساندن اعوجاج قطعات و بهبود عملکرد مهندسان در عملیات حرارتی، موارد زیر هستند:

• امکان سنجی فرآیند
• حداقل مقدار اعوجاج
• مقاومت بالای سطوح تماس در برابر سایش
• یک ریزساختار خاص متناسب با هدف در حال خدمت
• توزیع اختصاصی تنش های پسماند
• با دستکاری عمدی مواد شیمیایی و متالورژیکی
• ساختار یک جزء
• خواص مکانیکی
• سختی
• تنش تسلیم
• تنش کششی 

می توان اعوجاج را به حداقل رساند و ایجاد ترک را شناسایی و مانع آن شد.

آموزش نرم افزار SYSWELD مهندسان را به موارد زیر راهنمایی می کند:

اعوجاج باقیمانده را ارزیابی کنید

مونتاژ یک سازه نیاز به اتصالات متوالی، جوشکاری مداوم و یا نقطه ای دارد. بنابراین، تعیین ترتیب جوش و مکان هایی که قطعات در آن قرار خواهند گرفت جوش داده می شود همچنین برای تکمیل صحیح فرآیند مونتاژ جوش، بسیار مهم است. شبیه‌سازی، امکان پیش‌بینی و به حداقل رساندن اعوجاج‌هایی را فراهم می‌کند که باعث افزایش کیفیت کلی محصول و همچنین صرفه جویی شدید در هزینه می شود.

تنش های پسماند را به حداقل برسانید

شبیه سازی فرآیند جوشکاری با هدف کنترل فرآیند به گونه ای است که باید تنش های پسماند به حداقل برسد. تنش های سطحی کششی، در نتیجه، طول عمر یک قطعه افزایش می یابد زیرا ترک های کمتری پس از چرخه جوشکاری ظاهر می شود. تنش های فشاری نیز بر روی سطح قطعه شناسایی می شود، بنابراین کیفیت قطعه را بهبود می بخشد و خطرات خوردگی ناشی از تنش های کششی را به حداقل میرساند.

بررسی حساسیت هندسه، پارامترهای مواد و فرآیند، با آموزش نرم افزار SYSWELD استفاده از مراحل طراحی، خطاهای پرهزینه را کاهش می دهد. آموزش نرم افزار SYSWELD به شما کمک میکند برای بهینه سازی هندسه قطعه، مواد و پارامترهای فرآیند از تغییرات مهندسی که ممکن است بعدا رخ دهد جلوگیری کنید.

 فرآیند جوشکاری را بهینه کنید

نرم افزار شبیه سازی جوشکاری، جوش تعریف شده توسط کاربر و کنترل آن است، که اجازه می دهد تا پارامترهای تولید مانند سرعت، انرژی ورودی و بسیاری دیگر را محاسبه کند.

نرم افزار شبیه سازی جوشکاری، راه حل کامل برای مدیریت فناوری عملیات حرارتی

در آموزش نرم افزار  SYSWELD همه رشته ها و محیط های اصلی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نرم افزار شبیه سازی جوشکاری با در نظر گرفتن تمام پدیده های فیزیکی مثل انتقال حرارت را مورد بررسی و با نتایج تجربی نشان میدهد. روند این پایگاه داده ها، بررسی گسترده ای را برای مواد، فازها و دما فراهم می کند. روش های عددی پیاده سازی شده، بسیار بهینه شده اند و محاسبه فرآیندهای عملیات حرارتی قابلیت‌های فنی خاصی برای مدل‌سازی المان محدود عملیات حرارتی ارائه داده است. سطح قطعه چند میلی متر ضخامت باید داشته باشد برای مثال، در سازه های 2 بعدی، یک ژنراتور مش، لایه ای موجود است. برای سازه های 3 بعدی، لایه بندی تمام اتوماتیک ژنراتور، مش شش وجهی برای قطعات جامد با هر پیچیدگی قابل دسترسی است. در نتیجه، نرم افزار شبیه سازی جوشکاری ضمن ارائه مدل های المان محدود با کیفیت بالا، زمان مش بندی قطعات را به شدت کاهش می دهد.

نرم افزار شبیه سازی جوشکاری به سوالات مهندسان پاسخ می دهد:

مدل سازی المان محدود و محاسبات سه بعدی اعوجاج و تنش های پسماند نیز وجود دارد که کمتر از یک روز میتوان شبیه سازی را انجام داد. در نتیجه، پاسخ‌ها کارآمدتر به آن‌ها ارائه می‌شود. سوالات اساسی از مهندسان جوشکاری و طراحان:

• آیا فرآیند عملیات حرارتی انتخاب شده امکان پذیر است؟
• آیا فولاد انتخاب شده امکان پذیر است؟
• آیا رسانه خاموش کننده انتخاب شده مناسب است؟
• آیا پنجره فرآیند در برابر تحمل های فرآیند ایمن است؟
• آیا قسمتی که باید سخت باشد، سخت است؟
• آیا خطر ترک در طول فرآیند رخ می دهد؟
• آیا تحریف های به دست آمده قابل قبول هستند؟
• آیا تنش های فشاری پسماند به اندازه کافی بالا و به خوبی قرار گرفته اند؟

این راه حل برای محصول عملیات حرارتی به ویژه برای کارگاه های عملیات حرارتی مناسب است که نیاز به اطمینان از امکان سنجی فرآیند عملیات حرارتی در عرض یک روز دارند.

مزایای آموزش نرم افزار SYSWELD

به حداقل رساندن زمان و هزینه با کوتاه کردن چرخه توسعه محصول.

کاهش نیاز به نمونه سازی فیزیکی.

کنترل و بهینه سازی مشخصات مواد، فرآیند اتصال و کیفیت جوش.

حفظ تحریف ها در محدوده تحمل های مشخص شده.

افزایش عملکرد محصول و عمر کلی ساختار جوش داده شده.

آموزش نرم افزار SYSWELD طراحان و برنامه‌ریزان فرآیند را قادر می‌سازد تا مجموعه‌های مجازی واقعی از نظر فیزیکی را تولید، مونتاژ و آزمایش کنند، مدت‌ها قبل از اینکه نمونه‌های اولیه سخت‌افزاری آنها ساخته شوند. اکنون می‌توانید از دقت ابعادی (کیفیت هندسی) مجموعه‌های متصل به سرد و گرم با در نظر گرفتن اثرات بار مکانیکی در طی فرآیندهای مونتاژ متوالی و اثرات حرارتی ناشی از جوشکاری اطمینان حاصل کنید. شما میتوانید:

• تحمل ها را در سطوح مختلف از برنامه ریزی تا اعتبار سنجی ساخت مدیریت کنید.
• از اعوجاج ناشی از بسته شدن شکاف و اثرات فرآیندهای اتصال سرد و گرم جلوگیری کنید.
• نوع، محل و نیروهای گیره را تعیین کنید.
• تأثیر شکاف ها و فرآیند اتصال بر اعوجاج مونتاژ را شناسایی کنید.
• اعوجاج ها را با بهینه سازی جوش کنترل کنید.

کیفیت و عملکرد جوش

شبیه سازی جوش و مونتاژ هزینه، در مراحل مختلف همچون توسعه محصول، طراحی، برنامه ریزی ساخت، آزمایش و اعتبار سنجی ساخت را به حداقل می رساند. آموزش نرم افزار SYSWELD، دقیق ترین نرم افزار تحلیل المان محدود FEA  موجود در بازار برای شبیه سازی اتصالات حرارتی (قوس، پرتو الکترونی، لیزر، اغتشاش اصطکاکی، جوش نقطه ای) است. SYSWELD با در نظر گرفتن تمام اثرات مربوط به تولید و امکان انتقال نتایج شبیه‌سازی از یک مرحله به مرحله بعدی، یک راه‌حل کاملاً پیش‌بینی‌کننده برای تولید قطعات صنعتی و مونتاژ شده ارائه می‌دهد.

مزایای جزئی آموزش نرم افزار sysweld

طراحی و بهینه سازی طرح جوشکاری در بازه زمانی کوتاه.

بررسی تمام فولاد های سازه صنعتی، آلومینیوم، مواد پیچیده یا فلزات غیر مشابه.

مگه داشتن اعوجاج های جوشکاری را در حد مجاز.

کنترل تنش های پسماند بالا را در سازه های جوشکاری برای ارزیابی کیفیت.

بهبود عملکرد تصادف و خستگی محصول.

شبیه سازی عملیات حرارتی

آموزش نرم افزار SYSWELD به فرآیندهای عملیات حرارتی (Carburizing، Carbonitriding و Quenching و غیره) می پردازد و همه پدیده های حرارتی، متالورژیکی و مکانیکی را در نظر می گیرد.

مزایای کلی آموزش نرم افزار SYSWELD:

اجتناب از اعوجاج اجزا و سختی بالای مواد در حین یا بعد از عملیات حرارتی.

دستیابی به استحکام، چقرمگی و سختی صحیح مواد.

اطمینان از مقاومت بالای سطوح در تماس با سایش.

دستیابی به توزیع مورد نیاز تنش های پسماند.

 جمع بندی 

آموزش نرم افزار  SYSWELD شبیه سازی هایی را با در نظر گرفتن تمام پدیده های فیزیکی دخیل در گرما انجام می دهد. روند این پایگاه داده های گسترده ای را برای مواد - فازها و دما فراهم می کند  قابلیت‌های فنی خاصی برای مدل‌سازی المان محدود عملیات حرارتی ارائه شده است ساختار کیفیت بالای درخواستی در نتایج محاسباتی به یک شبکه لایه‌ای تصفیه‌شده نیاز دارد سطح از طریق چند میلی متر ضخامت قطعه. برای سازه های 2 بعدی، یک راهنما ژنراتور مش لایه ای موجود است. برای سازه های 3 بعدی، لایه بندی تمام اتوماتیک ژنراتور مش شش وجهی برای قطعات جامد با هر پیچیدگی قابل دسترسی است. در نتیجه، نرم افزار شبیه سازی جوشکاری ضمن ارائه مدل های المان محدود با کیفیت بالا، زمان مش بندی قطعات را به شدت کاهش می دهد.

 نویسنده: مصطفی عینعلی، کارشناس دپارتمان مواد و متالورژی گروه آموزشی پارس پژوهان

این گرایش در سال 1384 در کشور ما وارد شاخه های ارشد مهندسی صنایع شد. آغاز داستان گرایش سیستم های مالی در دانشگاه های کشور را نخستین بار دانشگاه های امیرکبیر و مؤسسه غيرانتفاعي رجا - قزوين داشتند که از پیشگامان پذیریش دانشجو در این رشته هستند در دنیا هم بعد از وقوع جنگ جهانی دوم و آثار شدید تورمی و تغییرات ناگهانی ارز و شوک های اقتصادی بعد از آن دانستن این علم اهمیت یافت و بازه زمانی 1990 تا 1996 این رشته به دانشگاه های دنیا معرفی شد تا مدیران بتوانند با استخدام مدیران و کارشناسان لایق در این حوزه با پیش بینی هایی که دارند بتوانند، مدیریت ریسک انجام داده و از بروز چنین شوک هایی در امان باشند.

تعریف علم سیستم های مالی

علم سیستم های مالی به طراحی، توسعه و به کارگیری ابزارهای نوین مالی، فرآیندهای مالی و در نهایت ارائه راه حل های نوین برای مسائل های مالی و همینطور کاهش ریسک و افزایش ارزش شرکت ها گفته می شود. در واقع رشته سیستم های مالی ترکیبی از علوم ریاضیات، مدیریت، حسابداری، علوم کامپیوتر، مدیریت ریسک و فناوری اطلاعات است.

تفاوت رشته سیستم های مالی با رشته مدیریت مالی چیست؟

احتمالا اولین سوالی که ممکن است برای شما عزیزان مطرح شود این است که تفاوت این دو رشته با هم چیست؟ در ظاهر شاید این دو تا رشته خیلی شبیه به هم به نظر بیایند. برای اینکه ما بتوانیم تفاوت های این دوتا رشته بهتر متوجه بشویم اجازه بدید که ابتدا تعریفی از علم مدیریت مالی داشته باشیم.
مدیریت مالی همان طور که اسم آن مشخص است رشته ای است که در بحث مدیریت منابع پولی و مالی می پردازد. در این رشته از تکنیک های حسابداری و اقتصاد استفاده می شود و معمولا همیشه هدف حداکثر کردن سود است. اینکه چطور ما منابع مالی در سازمان ها سرمایه گذاری کنیم که به بیشترین سود برسیم و این را هم حتما اطلاع دارید که بزرگترین بازارهای مالی دنیا بورس ها هستند و سازمان هایی مثل بانک ها، بیمه ها، نهادهای مرتبط با بورس مثل کارگزاری ها و صندوق های سرمایه گذاری به شدت به بحث مدیریت مالی و مدیریان مالی نیاز دارند.
رشته سیستم های مالی نسبت به رشته مدیریت مالی کیفیت و عمق محاسباتی بیشتری دارد و استفاده از ابزارهای ریاضی و تحلیلی در این رشته بسیار پر رنگ تر می باشد.

نقش مهندسان سیستم های مالی چیست؟

در اصل طراحی ابزارهای مالی برای مدیران مالی است و تفاوت اصلی که رشته سیستم های مالی با مدیریت مالی دارد تاکید و تمرکز این رشته بر روی تحلیل های ریاضی است. در واقع این رشته روی ابزارهای محاسباتی متمرکز است تا مباحث تئوری و نظری و کیفی.

در رشته مدیریت مالی فقدان ابزارهای تحلیلی و ریاضی به شدت محسوس است و ما در رشته سیستم های مالی مباحث مدیریت مالی با مباحثی مثل آمار و احتمالات، تحقیق در عملیات، مباحث ریاضیات و علوم کامپیوتر ترکیبش را شاهد هستیم و این ترکیب شدن باعث میشود این قفدان جبران شود.

یکی از مهمترین خروجی هایی که ما در بحث سیستم های مالی میتوانیم داشته باشیم مبحث مدیریت سرمایه گذاری است. اینکه ما بتوانیم بهترین پروژه از بین چندین پروژه برای سرمایه گذاری انتخاب کنیم. از دیگر مباحث مهم در این حوزه میتوان به مواردی مانند: مدیریت پورتفو، تخمین ریسک، طراحی ابزارهای مالی و مدیریت دارایی اشاره کرد. 

بررسی بازار کار گرایش سیستم های مالی

قطعا یکی از دغدغه های دوستانی که قصد دارند انتخاب رشته انجام بدهند بحث بازار کار است و قاعدتا همه ترجیح می دهند رشته ای را برای تحصیل انتخاب کنند که بازار کار خوبی را داشته باشد و بازار آن اشباع نباشد.بحث اشتغال را میتوانیم از دو بعد بررسی کنیم.

رشته سیستم های مالی به دلیل اینکه در ایران یک رشته به شدت نوپا هست و تعداد دانش آموخته های آن بسیار کم هست در حال حاضر در ایران ما با کمبود استاد مواجه هستیم و فارغ التحصیلان این رشته در صورتی که علاقه مند به حوزه تدریس باشند با توجه به رشد سریع این رشته به راحتی میتوانند مشغول به فعالیت شوند.

یکی از مهمترین سازمان هایی که فارغ التحصیلان رشته سیستم های مالی میتوانند در آن ها مشغول به کار شوند بانک ها هستند که به شدت به تخصص این دوستان نیاز دارند به ویژه در حوزه بانکداری بین الملل، همچنین حوزه مشاوره مالی و سرمایه گذاری این دوستان میتوانند به عنوان کارشناس مشاوره سرمایه گذاری با این سازمان ها همکاری داشته باشند. بحث ارزش گذاری یکی دیگر از کاربردهای این رشته است. دوستانی که فارغ التحصیل این رشته هستند میتوانند به عنوان کارشناس قیمت گذاری و ارزش گذاری در بورس و همینطور سازمان های مرتبط با بورس مثل کارگزاری های و موسسات تامین سرمایه فعالیت داشته باشند. همینطور سازمان های بیمه ای، صندوق های سرمایه گذاری، صندوق های پژوهش و فناوری و سازمان هایی از این قبیل هم متقاضی استفاده ازتخصص این عزیزان می باشند.

در ادامه، جدولی از میانگین حقوق سالانه مدیران مالی در کشورهای مختلف ارائه شده است:

چه دانشگاه هایی گرایش سیستم های مالی را دارند

در ابتدا مقاله نام دو دانشگاه که از پیشگامان این گرایش بودند ذکر شد اما به غیر از دانشگاه امیر کبیر و مؤسسه غيرانتفاعي رجا – قزوين می توان به موارد زیر اشاره داشت:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه خوارزمی
• دانشگاه تربیت مدرس
• دانشگاه خواجه نصیر
• دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ
• دانشگاه غیرانتفاعی علوم و فنون مازندران
  
  

کدام تیپ شخصیتی مناسب این حوزه است؟

قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم پیشنهاد میکنم حتما مقاله "کدام تیپ شخصیتی مناسب یک مهندس صنایع است؟" را مطالعه نمایید.
اما محققان دو تیپ شخصیتی را برای این حوزه در نظر گرفته اند:

1.  تیپ شخصیتی ENTJ که از کسب درآمد لذت میبرد و عاشق رقابت برای ثروتمند شدن هستند.
2.  INTJ که قدرت تحلیل بالایی در مسائل مالی دارند به نسبت به سایرتیپ های شخصیتی موفق تر می باشند.

اگر هنوز تیپ شخصیتی خود را نمیدانید می توانید در تست های MBTI شرکت کنید.

تخصص هایی لازم برای گرایش سیستم های مالی

اگر شما هم علاقه مند به تحصیل در این گرایش شدید باید این نکته را توجه کنید که برای ورود به بازار کار نیاز به گذراندن تعداد زیادی دوره های آموزشی هستید که بتوانید در این حوزه فرد خبره شوید.

الفبای ورود به این حوزه، آموزش طرح های توجیهی است. مطالعات امکان سنجی(FS) برای شرکت هایی که قصد اخذ وام را دارند با مراجعه به بانک ها میتوانند پس اخذ مراحل اداری میتوانند از وام استفاده کرده و کسب و کار خود را شروع کنید. این مهارت بیشتر برای کسانی خوب هست که قصد احداث کارخانه را دارند.

اما اگر شما قصد راه اندازی یک کسب و کار کوچک را دارند می توانند در دوره طرح کسب و کار شرکت کنند. این دوره ترکیبی از بیزینس مدل و بیزینس پلن می باشد و برای کارهایی مانند راه اندازی یک استارت آپ یا یک کسب و کار های خدماتی، تولیدی و خانگی بیشترین کاربرد را دارد. 

اما این دو مهارت بیشتر مهارت های تئوری هستند و اگر قصد دارید در مهارت های نرم افزاری هم تخصص پیدا کنید اولین پیشنهاد ما به شما شرکت در دوره کامفار است که به ارزیابی مالی و اقتصادی طرح های توجیهی می پردازد. کامفار کار شما را بسیار آسان میکند و با ارزیابی و سنجش طرح شما جواب مهمترین سوال شما را میدهد که آیا طرح من توجیه اقتصادی دارد یا خیر؟ و یا زمانی که شما قصد ارائه طرح به سرمایه گذار و یا  اسپانسر را داشته باشید جواب این سوال را پوشش میدهد که آیا طرح من سودآور است یا خیر؟
اما اگر کار با نرم افزار کامفار برای شما سخت است پیشنهاد بعدی ما شرکت در دوره تحلیل داده های مالی با نرم افزار اکسل است. نرم افزار اکسل قدری آسان تر از نرم افزار کامفار است. پیش نیاز این دوره اما آشنایی با اکسل مقدماتی می باشد.

اگر علاقه مند به تحلیل تکنیکال و پیش بینی بازارهای مالی مثل بورس و ارزهای دیجیتال هستید پیشنهاد بعدی ما به شما شرکت در دوره تحلیل داده های مالی با پایتون می باشد. امروزه بسیاری از جوانان علاقه مند به پیش بینی بازارهای مالی شدن و قصد دارند از قبل بداند که آیا بازاری که در آن سرمایه گذاری کرده اند در آینده سقوط میکند یا  صعود؟ پیش نیاز این دوره اما آشنایی شما به زبان برنامه نویسی پایتون است.

جمع بندی

یکی از قابلیت های بسیار مهم و ارزشمند دانش آموخته های این رشته این است که درک همزمانی از مفاهیم صنعتی و مالی دارند که این خیلی قابلیت مهمی است. دوستانی که فارغ التحصیل سیستم های مالی هستند به دلیل اینکه در مقطع کارشناسی مهندسی صنایع خوانده اند درک بسیار خوبی از صنعت و محیط های صنعتی دارند که وقتی این آموخته ها با مفاهیم مالی ترکیب می شود بسیار کاربردی تر می شود و این تخصص به کار خیلی از شرکت های تولیدی و خدماتی میاد.

همان طور که قبلا هم ذکر شد رشته سیستم های مالی ترکیبی از علوم ریاضیات، مدیریت، حسابداری، علوم کامپیوتر، مدیریت ریسک و فناوری اطلاعات است و این ترکیب باعث شده که این رشته بسیار کاربردی تر شود و کمبودهای که از عدم وجود تحلیل های ریاضی در رشته مدیریت مالی بوده مرتفع شود.

نویسنده: پوریا گرجی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنایع گروه آموزشی پارس پژوهان

علوم شناختی مطالعه بر ذهن و مغز است که دربرگیرنده علوم روانشناسی، عصب شناسی، زبان شناسی، فلسفه، انسان شناسی و مدل سازی کامپیوتری (هوش مصنوعی) می شود. این عنوان پژوهشی و رشته دانشگاهی با ماهیتی میان رشته‌ای درپی مطالعه پدیده‌ها و رفتارهای شناختی است؛ از ادراك حواس پنجگانه گرفته تا فرآیندهای هوشمندانه از قبیل حساب، حل مساله، تفكر شهودی، تصمیم گیری و...) و نیز زبان، حافظه، یادگیری و هر آنچه كه بتوان آن را پدیده و رفتاری شناختی در نظر گرفت.

این علم در زمینه بررسی حالت شناختی تا شبیه سازی و ارایه مدل هایی در جهت اهداف مورد نظر خود میپردازد به همین جهت میتوان آن را پلی میان متخصصان این رشته ها بخصوص روانشناسان و مهندسان هوش مصنوعی در نظر گرفت. علوم شناختی را نمیتوان یك مجموعه علمی معین و یكپارچه دانست و شاید بتوان گفت شبیه به لایه هایی متراکم هستند که با سطوح مختلف تحلیلی در کنار هم قرار گرفته اند.یکی از مهم ترنی سطوحی که در این رشته مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است شاخه هوش مصنوعی و زیر شاخه های اصلی آن اعم از یادگیری ماشین و یادگیری عمیق است که با توجه به اینکه روانشناسی و شناسایی حالات روحی انسان امروزه بسیار حایز اهمیت است بتوان توسط آن بسیاری از حالات شناختی موجودات زنده را مورد بررسی و ثبت در یک پایگاه داده قرار داد و یک مدل هوشمند از انچه که در راستای هدف ماست ایجاد کرد که این امر جهش بسیار بزرگی در ساخت ربات های جدید گشته است.

ذهن

یکی از موضوعاتی که از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول داشته، ماهیت ذهن است. یکی از مهم­ترین پاسخ­هایی که به این سوال داده شده است، این است: ذهن چیزی است که می­اندیشد. در واقع تفکر کردن مستلزم ادراک کردن، باور داشتن، داشتن احساسات، استدلال کردن و آگاه بودن است. هر یک از این رویدادها یا حالت­ها را حالت ذهنی یا رویداد ذهنی می­گویند.

حال سوال این است چه ارتباطی بین این حالات ذهنی و حالات بدنی وجود دارد؟

این تفاوت میان حالات ذهنی و بدنی باعث شده است که فیلسوفان در صدد تبیین رابطه میان آنها باشند. آنها می­خواهند بدانند چگونه دو پدیده یا دو رویداد که به نظر می­رسد ماهیت متفاوتی دارند بر یکدیگر تاثیر دارند.

در این راستا دو دیدگاه مطرح شده است

• دوآلیسم

• آموزه ­های فیزیکالیستی

نظریه اول را رنه دکارت مطرح کرد دکارت را بنیانگذار فلسفه ذهن جدید می­دانند. او معتقد بود ذهن و بدن دو چیز کاملا متفاوت هستند از نظر دکارت ذهن و بدن هم دو نوع چیز کاملا متفاوت هستند، ماهیت آنها با یکدیگر فرق دارد. ذهن هر چه باشد در مکان خاصی قرار ندارد، بعد و امتداد ندارد؛ اما بدن در مکان قرار دارد، بعد و امتداد دارد و نظایر آن. به عبارت ساده­تر بدن از جنس ماده است اما ذهن از جنس ماده نیست، غیر مادی است. مشکل اصلی دوالیسم این است که توضیح دهد چگونه این روح غیر مادی با بدن مادی تعامل دارد.

 برخی دیگر از فیلسوفان معتقدند که ذهن و بدن از یک جنس هستند، آنها دو چیز کاملا متفاوت نیستند؛ بلکه ماهیت آنها یک چیز است. این فیلسوفان ذهن و بدن را از جنس ماده می­دانند. توماس هابز از جمله این فیلسوفان است. اما امروزه هر دو دیدگاه به نوعی با چالش رو به روست. این چالش و بررسی و اطلاعاتی که پیرامون آن به دست آمده بستر بسیاری از پیشرفت هایی است که در علوم شناختی و رشته های پیرامون آن رخ داده است.

علوم شناختی در حوزه روانشناسان

روانشناسی در دوره های دانشگاهی با عناوین متفاوتی از جمله روانشناسی شناختی، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی هنجاری، روانشناسی شخصیت،روان شناسی زبان و... مورد بررسی قرار گرفته می شود. این تقسیم بندی گویای این است که انواع مختلفی از توانمندی های عاطفی و شناختی وجود دارد. روانشناسی شناختی که در حوزه علوم شناختی گستردگی دارد به مطالعه ذهن و فرآیند های شناختی با روش های نوین و علمی مطرح در دنیا میپردازد. این روش ها بسیار گسترده و متنوع است که از جمله آن می توان به روش های علوم اعصاب، تصویربرداری کارکردی، روش های رفتاری و شناسایی عصب و ... اشاره کرد.

روانشناسان با مطالعه روی مغز انسان به عنوان پردازشگر اطلاعات مدل های ذهنی را طراحی می کنند. این تکنیک ها در حوزه های ادراک ، حافظه، یادگیری، استدلال، تصمیم گیری، تفکر، هوش و ... اطلاعات و محتواهای مفید و کاربردی ارائه می دهند که ثبت و بررسی این اطلاعات و محتواها خدمات بسیار ارزشمندی در حوزه هایی نظیر درمان و تشخیص اختلالات روان شناختی، آموزش و پرورش، مسایل اجتماعی و فرهنگی، مدیریت، سیاست، رسانه و .....ارائه کرده است.

هوش مصنوعی و تاثیر آن در علوم شناختی

انسان شامل مجموعه ای از توانایی ها و قابلیت هاست که همگی از پردازش های موجود در مغز او حاصل می شود.رشد بشر در دریافت اطلاعات و ثبت سیگنال ها و تصویر برداری در این سال های اخیر سبب شده تا بشر درک هرچه بهتر از ساختار مغز انسان داشته باشد. چه بسا که این شناخت بشر را در درک هرچه بهتر انواع بیماری ها از جمله پارکینسون، الزایمر، اوتیسم و...کمک میکند و دانشمندان حوزه علوم اعصاب در رشته علوم شناختی بیشتر به مطالعه جزئیات فعالیت مغز مشغولند اما در این زمان در بخش بهره وری از این اطلاعات، دانشمندان و مهندسان کامپیوتر و هوش مصنوعی جزییات را کنار می گذارند و به شبیه سازی این مدل ها و توانایی های شناختی انسان و موجودات زنده می پردازند.

به بیان ساده تر در دنیای هوش مصنوعی به ماشینی هوشمند میگوییم که بتواند عملکرد های شناختی را بیاموزد و به نوعی تقلید کند پس شبیه سازی الگوریتمی تمامی انچه روانشناسان و متخصصان علوم اعصاب در این علم کسب کرده اند و ایجاد پایگاه داده انها به دست مهندسان کامپیوتر و هوش رخ میدهد. یکی از زیر شاخه های هوش مصنوعی که در این روند بسیار کارامد است مبحث یادگیری ماشین و یادگیری عمیق با زبان های برنامه نویسی پایتون و متلب می باشد که امروزه به این واسطه شبیه سازی های بسیار ارزشمندی در راستای تشخیص و شناسایی حالات رفتاری، بیماری های جسمی و... انجام و به ثمر نشسته است.

داده های کسب شده از تصویر برداری ها و آزمایشات انجام شده توسط روانشناسان و دانشمندان علوم اعصاب در راستای تحلیل اطلاعات و بعد از آن پرازش تصاویر و ثبت آن داده ها در پایگاه داده و سپس مراحل یادگیری ماشین و کدنویسی های مروبط به آن از جمله مواردی است که در نهایت آن سیستم میتواند با دریافت اطلاعات جدید دیگر بدون نیاز به دخالت انسان رفتار شناختی یا بیماری و یا... را تشخیص و فرانید لازمه را انجام دهد.

علوم شناختی و تاثیر آن در هوش مصنوعی

به همان نسبت که هوش مصنوعی در علوم شناختی تاثیرات به سزایی دارد و توانسته این علم میان رشته ای را رشد دهد از طرف دیگر علوم شناختی نیز تاثیر خوبی در دنیای هوش مصنوعی داشته و ما توانسته ایم ربات و ماشین های هوشمندی که میسازیم را بسته به حالات شناختی تقویت و بهبود بخشیم. برای مثال در ساخت اتومبیل‌های خودران ما نیاز داریم که اطلاعاتی را در اختیار داشته باشیم که این اتومبیل ها توانایی تعامل با عوامل انسانی را داشته باشند.

و یا مثلا در زمینه تولید نرم افزار های هوشمند بانکی نیاز به درک بالا از تفکر انسان داریم تا این استفاده از تجهیزات مجهز را برای همه کاربران آسان کنیم. در خصوص شبکه‌های اجتماعی نیز باید به تمایلات کاربران و چگونگی روابط انسانی توجه شود. پس ارتباط و اثر در این دو حوزه کاملا دوسویه خواهد بود.

بهره وری این علم در دنیای تکنولوژی

در سال‌های گذشته، روش‌ها و الگوریتم‌های قدرتمندی ایجاد شده که با شناخت بیشتر انسان منجر به ساخت سیستم‌های هوش مصنوعی منطبق با عملکرد بهتر انسان شده است. بنابراین، همگرایی علوم شناختی و اصول و روش‌های هوش مصنوعی برای بهبود مهارت‌ تفکر انسانی در روانشناسی مهندسی مفید خواهد بود. امروزه دانشمندان توانسته اند بسیاری از ماشین ها و دستگاه های هوشمند را در جهت بهبود بهره وری هرچه بیشتر علم در دنیای صنعت و پزشکی و ... شبیه سازی و تولید کنند.

همین امر سبب میشود در درمان و آموزش و اکثر حوزه ها پیشرفت تکنولوژی کارآمد و قابل لمس است و همواره امید دارد که هرروز این بهره وری بیشتر و بیشتر گردد. علوم شناختی در آینده ای نه چندان دور می تواند بسیاری از امور دنیا را تحت سلطه خود در بیاورد و با کار بر روی مغز انسان بتواند دنیای تکنولوژی را در جهت خدمت رسانی به بشر روز به روز قدرتمند تر کند.

آینده و چالش های پیش روی علوم شناختی

علوم شناختی در مورد ذهن انسان تاکنون بینش های خوبی به ارمغان داشته است و تمام دانش این علم میان رشته ای بر یک ستون اصلی استوار است: عملیات ذهنی در واقع فرآیند پردازش اطلاعات هستند. در ابتدای مقاله دیدیم که علوم شناختی از کنار هم گذاشتن موضوعات و علوم به ظاهر اصلی و اولیه کنار هم گذاشته شد و میزان اثر گذاری دو حیطه از آنها را باهم مورد بررسی قرار دادیم. پردازش اطلاعات در مغز که نکته اصلی کار در علم شناخت است به دو مدل محاسباتی  قابل بررسی است: 1. فرضیه سیستم نماد فیزیکی که پردازش اطلاعات را دستکاری قانونمند ساختار های فیزیکی میداند 2. مدل شبکه عصبی که نگاهی کاملا متفاوت به پردازش اطلاعات دارد.

این دو رویکرد قطعی و انحصاری نیستند و انواعی از معماری های ذهنی وجود دار که هر دو رویکرد را در خود جای میدهد و ممکن است در نهایت معلوم شود که ذهن یک معماری ترکیبی دارد و روند را با چالش های مختلفی روبه رو کند. اما با این وجود علم میان رشته ای شناخت اینک در اوج بالندگی است و هر روز رشته های علمی جدید و تکنولوژی های پیشرفته تر برای مطالعه مغز به کمک آن می آیند. نمیتوان خوش بین نبود زیرا این حس که قدم به قدم به درک کامل ذهن و شناخت نزدیک تر میشویم بسیار ارزشمند و قابل لمس است.

جمع بندی

علوم شناختی یک علم میان رشته ای است که از مجموعه ای از علم ها از جمله روانشناسی، عصب شناسی، هوش مصنوعی و علوم کامپیوتر و... تشکیل شده است که هر روزه علوم بیشتری را در خود جای میدهد. این علم توسط پل ارتباطی که میان رشته روانشناسی و عصب شناسی و دنیای هوش مصنوعی برقرار کرده است سبب شده که امروزه بتوان در هر دو حوزه پیشرفت بسیار چشم گیری در بهره وری رفتار های شناختی و شبیه سازی آن ها در ماشین های هوشمند داشته باشیم و در همین راستا بتوانیم در حوزه های مختلف صنعت و درمان و ... روز به روز بیشتر بدرخشیم.

نویسنده: نگین بشیری دانشجوی کارشناسی ارشد رشته هوش مصنوعی و رباتیکز

زمانی که با افرادی که تا به حال سر و کار با اصطلاحات کسب و کار نداشته اند درباره بازاریابی صحبت می کنید، متوجه می شوید اکثرا در ذهنشان بازاریاب کسی است که تلفن را بر می دارد و برای توسعه بازار(یافتن بازارهای جدید) یا رسوخ در بازار(بیشتر کردن سهم بازار در بازار فعلی موجود) تلاش کرده ، مذاکره و متقاعد می کند. این را از مصاحبه با متقاضیان داشتن شغل در پارس پژوهان دریافت کردم. در ذهن عامه جامعه در نگاه به بازاریاب کم لطفی شده و جایگاه بازاریابی در ذهن عوام با جایگاهی که در واقعیت است فاصله بسیار دارد.

و اما چیستیِ بازاریابی!

قطعا تا به حال تجربه ارائه(فروش) محصولی را به فرد یا گروهی را داشته اید. ممکن است با این نظر بنده مخالف باشید ولی کمی اگر بیشتر توضیح بدهم با بنده موافق باشید. منظور از محصول هر نظر، ایده، خدمت، کالا و هر آن چیزی است که قرار بوده است نظر فرد، گروه، سازمان و... به آن متمایل کنید. در واقع وقتی با دوست خود درباره نظرتان بابت انتخاب مکان مورد نظر برای سفر صحبت می کنید در حال ارائه فروش نظر خودتان به دوستتان هستید. با این توصیف اگر در طول روز زندگی خودمان را مرور کنیم در بسیاری از صحنه ها ما فروشنده هستیم و اطرافیان مشتری بالقوه که بعضا شما موفق می شوید آن ها را به مشتری بالفعل تبدیل کنید. متعاقبا با طرح این پارادایم در بسیاری از صحنه این شمایید که مشتری هستید و در حال تصمیم برای انتخاب از بین پیشنهادهای مختلف فروشنده های اطرافتان هستید. داریم کم کم به تعریفی که میخواهم برای بازاریابی ارائه بدهم نزدیک تر می شویم. صحنه ها را مجدد در ذهن خود مرور کنید، اگر جزییات و به خاطر نمی آورید از این به بعد بیشتر در این لحظات به جزییات دقت کنید. به اینکه طرف مذاکره تان مشتری محصول یا ایده شما می شود؟اگر نمی شود چرا؟اگر می شود چرا؟ حتما پیش آمده که ابتدا با شما همراه نبوده و شما با تغییر در محصول یا ایده تان متقاعدش کرده اید، این تغییر چه بوده است؟ ببینید می توانید به نقطه مشترکی در تمام این پیشامدها برسید؟

اجازه بدهید کمی کمک تان کنم! در ادبیات علوم انسانی خواستگاه هر تصمیمی در انسان از نیاز نشات می گیرد. هر چه این جمله بیشتر برای شما هضم شود و با آن همراه شوید در مذاکرات، فروش، بازاریابی و ... موفق تر خواهید بود. بیایید سراغ همان دوستتان برویم که درباره مکان سفر سعی بر فروش ایده تان برای سفر به سمت شمال ایران در فصل تابستان در تعطیلی های پشت سر هم داخل هفته بودید. احتمالا با مخالفت دوستتان روبرو شده اید. زمانی که مذاکره را ادامه می دهید و دوستتان از شرایط پرمشغله و پر استرسی که طی 2 ماهه اخیر در محل کار داشته است برایتان توضیح می دهد با کمی باریک بینی مکانی آرام و نزدیک تر را به دوستتان پیشنهاد می دهید و جالب اینکه می بینید چقدر راحت و دلچسب با پیشنهاد دومتان همراه می شود. در داستان خیالی اخیر همانطور که حدس زده اید نکته مهم فهمیدن نیاز دوستتان(شما بخوانید مشتری) بود و شما به راحتی با فهمیدن این موضوع توانستید ایشان را با ایده اصلاح شده تان همراه کنید(بفروشید).

با این مقدمه سعی کردم تا حدی فضای ذهنی تان را برای تعریف بازاریابی اماده کنم. در ادامه مقاله سعی می شود به تعریف بازاریابی از مناظر مختلف بپردازم. بازاریابی در یک جمله خیلی خلاصه و خودمانی(شاید هم تلنگر زننده) یعنی "چیزی که دوست داری و تولید نکن، چیزی که می تونی بفروشی و تولید کن!". در واقع با شروع عصر بازاریابی یا مارکتینگ که به سال حدود 1950 بر می گردد می بایست نگاه از کارخانه به سمت بازار چرخش پیدا می کرد. ادبیات تحقیقات بازاریابی هم از همین سال ها بود که بر سر زبان ها افتاد. تیم بازاریاب خوب تیمی است که بازار را لحظه به لحظه رصد کند، نیاز بازار را شناسایی کرده و به تیم تحقیق و توسعه بازخورد دهد تا محصول تولید شده بر نیاز بازار سوار شده و کار راحت تری در فروش داشته باشیم.

تعاریف مختلف از چیستیِ بازاریابی:

پیتر دراکر پدر علم نوین مدیریت:

هدف بازاریابی شناختن و درک مشتری به نحوی است که کالا یا خدمت ارائه شده، آنچنان مناسب مشتری باشد که خود خود را به فروش برساند.

از زبان پدر علم بازاریابی فلیپ کاتلر تعاریف جذاب رو با هم مرور کنیم:

بازاریابی، هنری نیست که به پیدا کردن مسیرهای زیرکانه برای فروش محصولات‌تان بپردازید. در واقع هنر ایجاد ارزش به معنای واقعی آن است.

طی 70 سال اخیر، بازاریابی از پارادایمی که در آن محوریت با محصول است به پارادایم مشتری محور، تغییر وضعیت داده است.

تعریف بازاریابی به زبان دیگر:

فرآیند مدیریتی- اجتماعی است که به وسیله آن افراد و گروه ها از طریق تولید و مبادله کالا با یکدیگر به امر تامین نیاز و خواسته های خود اقدام می کنند.

این تعاریف در کنار هزاران تعاریف دیگر بازاریابی مخلص کلام می خواهند بگویند بازاریابی یعنی شناسایی و تامین نیاز. اگر کمی تامل کنیم شاید نمونه محصولات زیادی که کاملا مطابق بر این جمله خود را به بازار معرفی کرده اند به ذهنتان خطور کند. بازاریابانی که توانسته بودند نیاز به خوبی برآورده نشده ای را شناسایی کنند و برای آن محصول یا خدمتی مناسب ارائه کنند و آن نیاز را به خوبی تامین کنند. محصولات و خدماتی از این دست را می توانید بیایید که در زمان خودشان و قبل از ورود رقبا (قرمز شدن اقیانوس) سیل تقاضا گرفته اند. Ice pack را به خاطر بیاورید! بابک بختیاری اغازگر فروشگاه های آیس پک بود که در مدت زمان اندکی نمایندگی های بسیاری را در اختیار علاقمندان این حوزه قرار داد و تمامی نمایندگی ها از فروش خوبی برخوردار شدند. به نظرتان چه نیاز به خوبی برآورده نشده ای را بابک بختیاری شناسایی کرده بود که با ice pack  به خوبی آن را تامین کرد؟ مشابه چنین استقبال و سیر تقاضایی را در زمان ورود مک دونالد در مسکو تاریخ شاهده بوده است. این استقبال به قدری زیاد بود، زمانی که اولین شعبه مک دونالد در مسکو افتتاح می شود صف انتظار مشتریان کیلومترها شده و نفرات انتهای صف حتی بیش از دو روز منتظر رسیدن نوبتشان بودند. باز هم تکرار سوال قبلی: مک دونالد چه نیاز به خوبی تامین نشده ای را در مردم روسیه آن زمان شناسایی می کند که سیل تقاضا می گیرد؟ مگر رستوران های دیگری در
آن زمان در روسیه نبوده است؟ این ها نکاتی است که اندیشیدن به آنها شما را برای درک بهتر چیستیِ بازاریابی کمک می کند. از این قبیل مثالها زیاد است، تلفن همراه در بدو ورود به ایران، نوتلا بار، سری های جدید گوشی های آیفون و سامسونگ، کتابهای داستانی هری پاتر و ..... همه این موارد توانسته اند به خوبی نیاز را شناسایی کنند که قدم اول در تدوین استراژی های مختلف بازاریابی هم مرحله است. تا به این جای مقاله سعی شد در مورد تعریف بازاریابی به قدر کافی صحبت شود، حال به سراغ چرایی آن برویم.

چراییِ بازاریابی!

اینکه چرا باید ما به عنوان یک فعال افتصادی، صاحب کسب و کار، خالق ارزش، صاحب استارت آپ و یا حتی عمومی تر ما به عنوان کسی که به دنبال ارتقا برند شخصی هستیم اولا  این موضوع را به عنوان یک علم قبول کنیم و ثانیا خود را مجاب کنیم به صورت عمیق تر و علمی تر آن را دنبال کنیم به نظر بنده یک پیش شرط دارد و آن اینکه احساس نیاز کرده باشیم. در واقع علم بازاریابی که خود بر محوریت نیاز بنا شده است برای ورود به آن چنانچه با نیاز و سوال وارد نشوید، از این علم هم مانند هر علمی که یک قسمت تئوری و عملی دارد تنها سهمتان قسمت تئوری آن می شود. به قول فلیپ کاتلر یادگیری علم بازاریابی یک روزه است (شناسایی و تامین نیاز) ولی پیاده سازی و درک آن یک عمر طول می کشد. یادگیری علم و مهارت مارکتینگ مناسب فردی است که بارها برای فروش محصولات و خدماتش "نه" از مشتری شنیده باشد، کسی که بودجه تبلیغاتی را هر چه بیشتر کرده کمتر جواب گرفته استُ، کسی که تولید کننده محصولات با تاریخ مصرف کوتاه است ولی موفق به فروش آن ها نشده است، کسی که نسبت به میانگین صنعتی که در آن فعال است سهم بازار خیلی کمتری دارد. کسی که ارزشی خلق کرده و فرآیندهای بعد از خلق ارزش را نمی داند! صاحب استارت آپی که خلق ارزش را به محصول نهایی رسانده و به دنبال ایجاد بازار برای آن است. همه این مواردی که مثال زده شد افرادی هستند که دریافتند لزوما روشها و ساختارهای سنتی که تا زمانی از آن نتیجه می گرفتند لزوما دیگر پاسخ گو نبوده و چنانچه هدفشان این باشد که در کسب و کار و سهم بازارشان تغییر مثبت زیادی به وجود آورند مسیرهای قبلی خیلی کمک کننده نیستند. شما تا مفاهیمی از قبیل: ارزش، بیزنس مدل(مدل کسب و کار)، کانال توزیع، مشتری، همکار کسب و کار، بودجه، سهم بازار، فروش، خدمات پس از فروش، نزدیک بینی بازاریابی، محصول جدید، چرخه عمر محصول، قیمت گذاری، نقطه سر به سر، تخفیف و رسالت تخفیف، تبلیغ و رسالت آن، پیام تبلیغ، برگشت سرمایه تبلیغ، کمپین نویسی تبلیغات، انواع مضاف های بازاریابی مانند بازاریابی محتوایی، ویروسی، گوریلا، سازمانی، دیجیتالی، کارایی(performace) به صورت مدون، در کنار هم و دسته بندی شده یاد نگیرید، باید متوجه باشید هر قدمی که در مسیر تبلیغ، تخفیف، فروش و بازاریابی می گذارید ریسک بالاتری را به کسب و کارتان تحمیل می کنید.  در مورد چرایی مارکتینگ توضیحات لازم گفته شد حال به قسمت شیرین تر ماجرا که چگونگی مارکتینگ است بپردازیم.

چگونگیِ بازاریابی!

اولین قدمی که یک بازاریاب در سازمان به عنوان کار اجرایی پیاده سازی می کند مدل پایه ای تمایز یا همان STP است. STP (مخفف Segmentation/Targeting/Positioning) اساسی ترین و یکی از قدیمی ترین مدل های ایجاد تمایز در مباحث بازاریابی است. در مورد اهمیت چرایی اولویت تمایز به تمام عملیات اجرایی تیم بازاریابی اینکه شما بدون تمایز در صنعت و حوزه کسب و کاری تان دیده نمی شوید. بیایید یک تمرینی را با هم انجام دهیم، همین الان سعی کنید 10 برند مختلف در یک صنعت خاص را در ذهن پشت سر هم بیاورید و آن را بیان کنید. صنعت مورد نظر هم صنعت خودرو در نظر بگیرید که دست کم از خیلی صنایع دیگر دارای برندهای مختلف بیشتری است. متوجه منظور شدید؟ به سختی تا عدد 10 در فاصله زمانی کم می رسید! به نظرتان اسم هایی که اول به ذهنتان خطور می کنند چگونه توانسته اند حایز این جایگاه(Position) در ذهنتان شوند. در دوره بازاریابی که در گروه آموزشی پارس پژوهان ارائه می دهم به طور کامل به بخش بندی بازار، هدف گذاری و جایگاه یابی می پردازم.

پس از ایجاد تمایز(اولین قدم) موارد دیگری که جز چگونگی در بازاریابی دسته بندی می شوند عبارتند از: انتخاب نام تجاری، آمیخته بازاریابی یا هما 4پی(4p=product/price/place/promotion)، تبلیغات، چاشنی های فروش و ....

دقت داشته باشید که در ابزارهای مارکتینگ که به چند مورد از آنها اشاره شد شرط اول موفقیت در به کارگیری آنها رعایت اصول اولیه بازاریابی(شناسایی و تامین نیاز) است. چنانچه محصول شما به خوبی نیاز مشتری را برآورده نکند شاید به کمک ابزارهای مختلف، برگزاری کمپین های بزرگ، تخفیف های لحظه اخری، چاشنی های فروش مختلف موفق به فروش محصولتان در کوتاه مدت بشوید، اما در عصر حاضر و سرعت تغییرات بالا و ورود تازه واردها به محض اینکه رقیبی بتواند بهتر نیاز مشتری را برطرف نماید شما محکوم به خروج از بازار خواهید شد. امیدوارم مقاله حاضر تا حدی برای دوستانی که تا به حال با کسب و کار به صورت علمی برخورد نکرده اند مفید بوده و علاقمندی شان در جهت علمی دنبال کردن این مهارت را افزایش داده باشم.

حمیدرضا سمیع پور- کارشناس ارشد مدیریت کسب و کار گرایش استراتژی سازمان مدیریت صنعتی

مهندسی فضایی یکی از گرایش‌های مهندسی هوافضا است که به طراحی، تحلیل و مدیریت مأموریت‌های فضایی می‌پردازد. در این رشته، سیستم‌های پیچیده‌ای مانند ماهواره‌ها، پرتابگرها و فضاپیماها با رویکردی سیستمی و چند رشته‌ای بررسی می‌شوند.

مهندسی فضایی ترکیبی از زمینه‌های مختلف است مثل:

• مأموریت‌های فضایی
• سنسورها، عملگرها، مکانیزم‌ها
• ابزارهای پیشرانش
• مهندسی سیستمی

دانشجو در تمام مراحل توسعه فضاپیما (از طراحی تا بهره‌برداری) مهارت کسب می‌کند و با مباحث مدیریتی و کار گروهی چند رشته‌ای هم آشنا می‌شود.

یکی از ابزارهای اصلی در این حوزه، نرم‌ افزار (STK (Systems Tool Kit هست که برای شبیه‌سازی و تحلیل سیستم‌های فضایی در سطح کلان استفاده می‌شود.

سه حوزه تحقیقاتی اصلی این رشته عبارتند از:

1. مهندسی فضاپیما
2. سیستم‌های فضایی
3. پیشرانش فضایی

نرم افزار STK

مانند همه رشته‌های مهندسی، مهندسی فضایی هم نیازمند ابزارهایی برای شبیه سازی و تحلیل سیستم‌ها و محیط‌های مورد نظر است. اگر چه هر یک از تحلیل‌های مرتبط با بحث‌های سازه‌ای (جامداتی)، تحلیل‌های آیرودینامیکی یا به طور کلی‌تر سیالاتی، تحلیل‌های دینامیکی و کنترلی در نرم افزارهای مختص خودشان مانند ANSYS، ABAQUS، MSC Fatigue، Fluent، COMSOL، STAR CCM، MATLAB و ...... با دقت و صحت بالایی انجام می‌شوند. اما در مهندسی فضایی به نرم افزاری نیاز داریم که در سطح سیستم و فارغ از جزییات تحلیل‌های جامداتی، سیالاتی و ... به بررسی ماموریت‌ها بپردازد. از طرفی نرم افزاری لازم است که در آن مشخصات مداری، شرایط فضا، اجزای ماموریت‌های فضایی از ماهواره و پرتابگر گرفته تا آنتن‌ها و سنسورهای سنجش موجود یا قابل مدلسازی باشد. یکی از معروف‌ترین و معتبرترین ابزارهای این حوزه در سراسر دنیا، نرم افزار STK است.

نرم افزار System Tool Kit یا به اختصار STK که قبلا با نام Satellite Tool Kit منتشر می‌شد، یک نرم افزار مولتی فیزیک از شرکت Analytical Graphics, Inc یکی از بخش‌های شرکت بزرگ ANSYS است که مهندسان و محققان را قادر می‌سازد تا تحلیل‌های پیچیده‌ای از سامانه‌های زمینی، دریایی، هوایی و فضایی انجام داده و نتایج را در یک محیط یک پارچه به اشتراک بگذارند.

تاریخچه نرم افزار STK

اولین تلاش‌ها برای تشکیل  Analytical Graphics, Inc در سال 1989 توسط سه مهندس انجام شد که از شرکت GE Aerospace جدا شدند تا Satellite Tool Kit (STK) را به عنوان یک جایگزین برای نرم افزار (سفارشی) مخصوص پروژه‌های هوافضا، ایجاد کنند. اولین نسخه نرم افزار STK تنها بر روی میکروسیستم‌های خورشیدی قابل اجرا بود، اما بعدها با قدرتمندتر شدن کامپیوترها، کدهای این نرم افزار به گونه‌ای تغییر یافت که قابل اجرا بر ویندوز نیز شد.

پس از آن نسخه‌های مختلف نرم افزار منتشر شدند تا سال 2020 که نسخه 12.1 این نرم افزار برای اولین بار با نام System Tool Kit منتشر شد تا قابلیت‌های خود را در شبیه‌سازی سیستم‌های دریایی، زمینی و ... نیز به نمایش بگذارد.

قابلیت های نرم افزار STK

طبق بیان سایت AGI ، نرم افزار STK یک اپلیکیشن مهندسی ماموریت برای صنایع هوافضا، دفاعی، مخابرات و .... است. یک محیط دقیق و مدلسازی بر اساس فیزیک برای تحلیل پلتفرم‌ها و محموله‌های در بستر یک ماموریت واقعی، فراهم کرده است.

 با نرم افزار STK شما می توانید:

• عملکرد سیستم‌های پیچیده را با تمرکز بر محیط‌های عملیاتی آن‌ها آنالیز کنید.
• سیستم‌های با شبیه‌سازی سه‌بعدی و متغیر با زمان که شامل عوارض زمینی با وضوح بالا، تصویربرداری ارتباطات RF و ..... مدل کنید.
• مدل‌های دقیقی از اجزای زمین، دریا، هوا و فضا، انتخاب کنید، بسازید یا از محیط دیگری وارد کنید و برای نمایش دادن سیستم‌های موجود یا مطلوب، آن‌ها را ترکیب کنید.
• سیستم کلی از سیستم‌ها، در هر موقعیت و هر زمانی شبیه سازی کنید تا درک روشنی از رفتارهای آن و عملکرد ماموریت به دست آورید.

به بیان دیگر نرم افزار STK  بستری برای شبیه‌سازی ماموریت‌ها و سناریوهایی در محیط‌های فضایی، هوایی، دریایی و خشکی است. اجزای این ماموریت‌ها سامانه یا سامانه‌هایی هستند که بتوانند در این محیط‌ها خدمات ارائه دهند، مانند ماهواره‌ها، هواپیماها، موشک‌ها، کشتی‌ها حتی اتوموبیل‌ها و .... علاوه بر شبیه سازی و مدل سازی اجزایی که بیان شد، می‌توان محیط‌های هوایی و فضایی را هم در نرم افزار STK مدل کرد. همچنین می‌توان میزان تداخل‌های رادیویی و گرانش سیاره و ستاره‌های دیگر را بررسی کرد.

مدلسازی ماهواره به عنوان یک سامانه پیچیده تنها به تولید نقاط مداری آن خلاصه نمی‌شود. ما با اضافه کردن الحاقات (attachments) آنتن‌ها مخابرات و سنسورهای سنجش، می‌توانیم رویدادها و واکنش‌های سایر اجزا مثل خورشید، زمین، ایستگاه زمینی و ... را در تقابل با این ماهواره یا هواپیما مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. نرم افزار STK تنها یک ابزار شبیه سازی سامانه نیست بلکه یک نرم افزار محاسباتی و هوشمند است که با دریافت ورودی‌های مناسب از طراح ماموریت، خروجی‌های بسیار جذابی را برای کاربر مهیا می‌کند. به عنوان چند نمونه از قابلیت‌ها و ویژگی‌های نرم افزار STK می‌توان به طراحی ماموریت‌های بین سیاره‌ای، بهینه‌سازی مصرف سوخت و زمان ماموریت، ارتباط این نرم افزار با محیط‌های برنامه نویسی مثل MATLAB، C++، JAVA و همچنین نرم افزارهای تحلیلی اشاره کرد. البته برای آشنایی بیشتر با این نرم افزار می‌توانید در دوره STK شرکت کنید و اطلاعات بیشتری نسبت به آن کسب کنید.

پشتیبانی و دسترسی کاربران

پشتیبانی‌های مستمر شرکت AGI از نرم‌ افزار STK و همچنین ایجاد انجمن‌ها و تالارهای گفتگوی تخصصی در بستر اینترنت، موجب شده تا سناریوها و تجربیات مختلف کاربران در سطح جهانی به‌ راحتی در دسترس دیگران قرار گیرد. این بستر تعاملی، امکان یادگیری و توسعه‌ بهتر کاربردهای STK را برای کاربران در سطوح مختلف فراهم کرده است.

لازم به ذکر است که نسخه‌های مختلفی از این نرم ‌افزار با سطح دسترسی‌های متفاوت ارائه شده‌اند؛ به ‌گونه‌ای که برخی از نسخه‌ها تنها در ایالات متحده قابل استفاده هستند. به همین دلیل، هنگام اجرای اولیه‌ نرم ‌افزار پیامی نمایش داده می‌شود که از کاربر درباره‌ موقعیت جغرافیایی‌اش (داخل یا خارج از آمریکا) سؤال می‌کند.

هرچند مانند بسیاری از نرم ‌افزارهای مهندسی دیگر، STK نیز به‌ صورت کرک‌ شده و بدون لایسنس در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما طبق نظر بسیاری از پژوهشگران، نتایج حاصل از این نسخه‌ها ممکن است از نظر دقت محاسبات و قابلیت‌های عملکردی، تفاوت‌هایی با نسخه‌های اصلی و دارای مجوز داشته باشد.

موقعیت‌های شغلی مرتبط با STK در مهندسی فضایی

موقعیت‌های شغلی مختلفی برای افرادی که با STK آشنایی دارند وجود دارد، از جمله مهندس شبیه‌سازی فضایی، تحلیلگر داده‌های فضایی، مهندس سیستم‌های فضایی، توسعه‌ دهنده نرم ‌افزار (STK API) و مدیر پروژه فناوری فضایی. این موقعیت‌ها شامل وظایف متنوعی از طراحی و تحلیل سیستم‌های فضایی تا مدیریت پروژه‌های بزرگ هستند.

این نرم‌ افزار، ابزار مهمی در تحلیل و طراحی سیستم‌های فضایی به شمار می‌رود و به‌ طور گسترده در صنایع هوافضا، دفاعی و مخابراتی کاربرد دارد.

جمع بندی

مهندسی فضایی یکی از شاخه‌های تخصصی مهندسی هوافضا است که به طراحی، تحلیل و مدیریت مأموریت‌های فضایی می‌پردازد و شامل مباحث مختلفی مانند مأموریت‌های فضایی، سنسورها، عملگرها، پیشرانش و مهندسی سیستمی است. دانشجویان این رشته با طراحی و توسعه فضاپیماها از مرحله طراحی تا بهره ‌برداری آشنا می‌شوند.

یکی از ابزارهای اصلی در این حوزه، نرم‌ افزار STK (Systems Tool Kit) است که برای شبیه‌سازی و تحلیل سیستم‌های فضایی و محیط‌های مختلف استفاده می‌شود. این نرم ‌افزار، توسعه یافته توسط شرکت Analytical Graphics, Inc. (AGI)  و بخش‌هایی از شرکت ANSYS، به مهندسان و محققان کمک می‌کند تا تحلیل‌های پیچیده‌ای از سیستم‌های زمینی، دریایی، هوایی و فضایی انجام دهند.

STK به ‌ویژه برای شبیه‌سازی مأموریت‌های فضایی، تحلیل مداری، مدل‌سازی سنسورها و آنتن‌ها، شبیه‌سازی حرکت فضاپیماها، تعامل با داده‌های واقعی و مدل‌سازی محیط‌های مختلف استفاده می‌شود. این نرم‌ افزار با محیط سه‌ بعدی و تحلیل‌های دقیق فیزیکی خود، بستری مناسب برای شبیه‌سازی ماموریت‌ها و سناریوهای پیچیده فضایی و غیر فضایی فراهم می‌آورد.

نویسنده: ستاره دهقان، کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا-سایه صفاییان، کارشناسی مهندسی مواد