بلاگ

با پیشرفت صنعت و تکنولوژی، دنیای علمی برای دستیابی به سیستم و روندهای بهبودیافته نیازمند متخصص‌هایی شد که ابعاد مختلف سازمان ها را بررسی کند و با تحلیل این ابعاد و خلق روش های نوین به کار آمدتر کردن سازمان ها کمک کند. همچنین تاثیر نیروی انسانی بر روی صنعت علمی جهان، موجب شد تا بررسی  تاثیر گذاری مورد بحث قرار بگیرد و شرکت ها به دنبال این باشند تا با مطالعه بر روی منابع انسانی در کنار علوم فنی کیفیت را در سازمان خود ارتقا ببخشند. در این زمان بود که مهندسی صنایع و چهره های برتر مهندسی صنایع پا به عرصه گذاشتند. مهندس صنایع با بررسی جریان فرآیند یک سیستم و حذف مسیرهای بیهوده، همواره در بهبود بخشیدن صنعت تاثیرگذار بودند.

می ‌شود گفت رشته مهندسی صنایع (Industrial engineering)، تنها رشته ای است که همزمان در علوم ریاضیات، فنی مهندسی و مدیریت منابع انسانی مهارت دارد و تلاش می کند تا با به کارگیری علوم ریاضیات در تجزیه تحلیل رفتارها و بررسی زمان انجام کاره و در نظر گرفتن علم فنی مهندسی برای بهبود بخشیدن به سیستم و دستگاه های تولیدی و مدیریت صحیح در ارتباط کارمندان و کارگران یک شرکت یا تاثیر رفتار آن ها در افزایش کیفیت و کمیت بر محصولات تولیدی آن بهینه سازی را در سازمان ها پیاده سازی بکند. اگر می‌خواهید بیشتر درباره این رشته بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله مهندسی صنایع چیست؟ را مطالعه کنید. 

بازار کار مهندسی صنایع خیلی وسیع و متنوع است و در واقع اکثر حوزه های تکنولوژی به مهندسان صنایع برای توسعه و پیشرفت نیازمند هستند. در طول تاریخ هم چهره های موفق در جهان شناخته شده است که تاثیر زیادی بر پیشرفت دنیای صنعتی و مدیریتی داشته اند. در این مقاله به معرفی چهره های برتر مهندسی صنایع پرداخته ایم.

ویژگی برجسته مهندسین صنایع موفق

انتخاب حرفه یکی از مهم‌ترین تصمیمات زندگی است که تأثیر عمیقی بر آینده فرد دارد. مهندسی صنایع با ارائه فرصت‌های شغلی متنوع و امکان خوداشتغالی، گزینه‌ای نسبتاً ایمن و جذاب محسوب می‌شود. این رشته برای افرادی مناسب است که توانایی حل مسئله، تفکر خلاق و مهارت‌های مدیریتی دارند.

ویژگی‌ها	اهمیت در مهندسی صنایع
روحیه کار تیمی	مهم برای هماهنگی و ارتباط موثر در پروژه‌ها و تیم‌های چندنفره
تفکر خلاقانه	توانایی برای ابداع روش‌های نوآورانه جهت بهبود فرآیندهای تولید و مدیریتی
دیدگاه جامع	توانایی درک فرآیندها و سیستم‌ها از منظر کلی و تعامل بخش‌های مختلف
مهارت‌های تحلیلی	توانایی تحلیل داده‌ها و ارزیابی فرآیندها برای بهینه‌سازی
علاقه به چالش‌ها	مناسب برای حل مسائل پیچیده و غیرمعمول که در تولید و بهبود سیستم‌ها پیش می‌آید
مهارت‌های ارتباطی	توانایی برقراری ارتباط مؤثر با تیم‌ها، مدیریت و سایر بخش‌ها برای اجرایی کردن طرح‌ها
مدیریت منابع	مدیریت مؤثر منابع انسانی و فنی برای اطمینان از انجام به موقع پروژه‌ها
مهارت در ریاضیات و علوم	تحلیل و حل مسائل پیچیده مهندسی و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی با استفاده از اصول علمی

معرفی افراد موفق در مهندسی صنایع

فردریک دبلیو تیلور

تیلور در 20 مارس 1856 در آمریکا متولد شد. در ابتدا در رشته مهندسی مکانیک وارد دانشگاه شد، ولی فعالیت‌های خود را در حوزه مدیریت علمی ادامه داد. تیلور که از چهره‌های برجسته مهندسی صنایع شناخته شده است، لقب «پدر مهندسی صنایع جهان» را به خود اختصاص داد. معروفیت او بیشتر به خاطر مطالعاتش در زمینه کار و زمان بوده است. او با تحلیل و اندازه‌گیری زمان هر فعالیت، حتی در حد صدم ثانیه، در تلاش بود که زمان فعالیت‌ها را تا حد امکان کاهش دهد و روش‌های نوینی برای این فعالیت‌ها ارائه کند. اصول مدیریت علمی او که به «تیلوریسم» معروف است، به افزایش بهره‌وری در سازمان‌ها کمک شایانی کرد. همچنین، او معتقد بود هرچه ارتباط میان مدیران و کارگران بیشتر باشد تا از وظایف و انتظارات هم بیشتر آگاه باشند، کار با سرعت و کیفیت بیشتری به سرانجام می‌رسد، و وظیفه حفظ این همکاری و ارتباط همواره بر عهده مدیریت است.
هرچند که ایده‌ها و اصول او در ابتدا با مخالفت‌های زیاد کارگران روبه‌رو شد، ولی به مرور و با به‌کاربستن این اصول، اهمیت مدیریت علمی و چهره‌های برتر در مهندسی صنایع آشکار شد.

لیلیان گیلبرت

لیلیان گیلبرت که در سال 1878 متولد شد، یکی از اولین زنانی بود که موفق به اخذ مدرک دکترا شد. او تحصیلات خود را ابتدا در زمینه روان‌شناسی آغاز کرد و مهندسی را با خواندن و نوشتن کتاب‌ها و مقالات گوناگون آموخت. او و همسرش فرانک، که به کمک هم پژوهش‌های مهندسی را انجام می‌دادند، در تلاش بودند تا اصول تیلور را نقد کنند و به نحوی آن را بهبود ببخشند. در واقع، لیلیان گیلبرت معتقد بود که تیلور عوامل فردی را در اصول خود در نظر نمی‌گرفت و همچنین همیشه حل مشکلات فنی برای افزایش کارآیی یک سازمان مؤثر نیست. برای همین، راهکارها و اختراعات زیادی در راستای بهره‌وری و در نظر گرفتن اصول فردی برای منابع انسانی در مهندسی ارائه کرد. لیلیان در سال 1921 عضو انجمن مهندسان صنعتی شد و در سال 1935 استاد مدیریت در دانشکده مهندسی پردو شد. او افتخارات زیادی را برای خود کسب کرد که یکی از آن‌ها کسب مدال هوور بود که برای خدمات عمومی به عنوان مهندس صنایع اعطا می‌شد. این افتخارات موجب شد که یکی از سخنرانی‌های او در آکادمی ملی مهندسی به عنوان ابزاری برای شناسایی مهندسان ماهر در آمریکا استفاده شود و حتی تمبر پستی به یادبودی از او منتشر شود.
لیلیان از چهره‌های برتر مهندسی صنایع بود که برخی او را مادر مهندسی صنایع جهان می‌دانستند و بسیاری از افراد معتقد بودند که او و تفکراتش چندین سال جلوتر از تکنولوژی زمان خود عمل می‌کردند.

رسول حجی

دکتر رسول حجی از اولین دانش‌آموختگان مهندسی صنایع ایران بود که مدرک خود را در بروکلی آمریکا اخذ کرد و پس از آن در سال 1349 به ایران برگشت و به مدت 4 سال ریاست و معاونت دانشکده صنایع دانشگاه شریف را برعهده داشت. ایشان که ابتدا در رشته شیمی وارد شدند و سپس به دلیل امتیازات بالایی که از آن خود کرده بودند، توانستند بورسیه تحصیلی آمریکا را کسب کنند و همان‌جا با رشته مهندسی صنایع آشنا شدند و مدرک دکترای خود را در این رشته گرفتند. ایشان پژوهش‌های زیادی را در مهندسی صنایع به ثمر رساندند که از آن‌ها می‌توان به کشف آور دوم صف و قانون توزیعی لیتل اشاره کرد. دستاوردهای ایشان در مهندسی صنایع آن‌قدر به پیشبرد این رشته کمک کرد که موجب شد پروفسور استیدهام، که یکی از اساتید مطرح بود، نام دکتر حجی را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین توسعه‌دهندگان نظریه صف در مقاله خود بنویسد. بسیاری از چهره‌های برتر مهندسی صنایع ایران از دانش‌آموختگان ایشان هستند. به همین دلیل است که از دکتر رسول حجی به عنوان پدر مهندسی صنایع ایران یاد می‌شود.

حمید محمدی

یکی دیگر از چهره‌های برتر مهندسی صنایع حمید محمدی است. او فارغ‌التحصیل رشته مهندسی از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی بود که به همراه برادر خود، پربازدیدترین فروشگاه خرده‌فروشی آنلاین در خاورمیانه را راه‌اندازی کرد. زمانی که مشکلی سر راه او قرار گرفت، به عنوان یک مهندس صنایع با ارائه راه‌حلی نوین و ارزیابی همه‌جانبه آن شیوه‌ای کارآمد را پیشنهاد داد و با برادر خود دیجی‌کالا را تاسیس کرد تا خرید و فروش را برای مشتریان و فروشندگان تسهیل ببخشد. کارآفرینی او که همواره جز بزرگ‌ترین استارت‌آپ‌های فروش الکترونیکی ایران است، همواره در حال رشد و پیشرفت است.

چگونه مهندس صنایع موفق شویم؟

• حل مسئله

با توجه به نقش اصلی یک مهندس صنایع در بهینه‌سازی سیستم‌ها و فرآیندها، داشتن توانایی طبیعی در حل مسئله یکی از مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز برای این شغل است. این توانایی به مهندسان صنایع موفق امکان می‌دهد که مشکلات مختلف را شناسایی کنند، ماهیت و علل آن‌ها را تحلیل کنند، راه‌حل‌هایی برای رفع آن‌ها طراحی کرده و این راه‌حل‌ها را اجرا کنند. این فرآیند به مجموعه‌ای از مهارت‌های فرعی مانند تفکر انتقادی و توانایی تمرکز نیاز دارد.

•  ارتباطات

از آنجایی که اکثر فرآیندهای صنعتی شامل چندین کارگر و بخش مختلف هستند، مهندسان صنایع باید مهارت‌های ارتباطی نوشتاری و گفتاری بسیار خوبی داشته باشند تا بتوانند برنامه‌ها و رویه‌های خود را به‌طور موفقیت‌آمیزی هماهنگ و اجرا کنند. انجام موفق این نقش مستلزم توانایی حفظ ارتباط با بخش‌های مختلف به‌صورت هم‌زمان و متقاعد کردن کارکنان و مدیریت است که روش‌هایی که قصد اجرای آن‌ها را دارند، می‌توانند بهره‌وری صنعتی را بهبود دهند. مدیریت صحیح روابط با تمامی افراد درگیر در فرآیندهای توسعه و تولید معمولاً منجر به افزایش بهره‌وری می‌شود.

•  برنامه‌ریزی پروژه

مهارت‌های برنامه‌ریزی پروژه برای مهندسان صنایع ضروری است، زیرا آن‌ها باید نیروی انسانی و ماشین‌آلات را به گونه‌ای هماهنگ کنند که پروژه‌ها در زمان مقرر و مطابق با استانداردها تکمیل شوند. هر پروژه به میزان بهینه‌ای از نیروی کار و فناوری نیاز دارد، و مهندسان صنایع باید این مقدار را بدون استفاده بیش‌ازحد یا کمتر از منابع شرکت تعیین کنند. این امر شامل زمان‌بندی کارکنان بر اساس تخصص و در دسترس بودن آن‌ها و ایجاد برنامه‌های دقیق برای استفاده از ماشین‌آلات است. برای بهبود این مهارت‌ها، دوره‌ ام اس پی، دوره برنامه ریزی تولید کاربردی و دوره تربیت کارشناس کنترل پروژه می‌توانند به مهندسان صنایع کمک کنند تا درک بهتری از نحوه مدیریت منابع و زمان‌بندی دقیق پروژه‌ها داشته باشند.

•  مدیریت کیفیت

با توجه به اینکه وظیفه اصلی مهندسان صنایع افزایش کارایی فرآیندها است، ابتدا باید بتوانند بخش‌هایی را که نیاز به بهبود دارند شناسایی کنند. این کار مستلزم مدیریت عملیات کنترل کیفیت و بررسی مداوم عناصر مختلف فرآیندهای توسعه و تولید است که مطابق با استانداردها نیستند. به‌عنوان بخشی از فرآیند کنترل کیفیت، آن‌ها همچنین باید روابط با تأمین‌کنندگان را مدیریت کرده و اطمینان حاصل کنند که تمامی مواد اولیه از استانداردهای کیفی مشخصی برخوردار هستند.

•  تفکر انتقادی

مهندسان صنایع اغلب باید از منطق و استدلال برای شناسایی مزایا و معایب هر راه‌حل پیشنهادی استفاده کنند. مهارت‌های تفکر انتقادی همچنین به آن‌ها کمک می‌کند تا مشکلات پیچیده را حل کرده و روش‌هایی برای رفع یا کاهش آن‌ها به کار گیرند که مقدار بهینه‌ای از منابع شرکت را مصرف کند. با توجه به زمان و منابع محدودی که در اختیار دارند، آن‌ها همچنین باید هنگام اولویت‌بندی یک اقدام نسبت به دیگری، به‌صورت انتقادی فکر کنند.

•  مدیریت

شغل یک مهندس صنایع شامل مدیریت نیروی انسانی و منابع است. آن‌ها باید بهترین کارکنان را برای هر وظیفه شناسایی کنند، آن‌ها را برای حفظ استانداردهای حرفه‌ای بالا انگیزه دهند و کارشان را هدایت کنند. در مورد مدیریت منابع، آن‌ها باید اطمینان حاصل کنند که تمامی تجهیزات، امکانات و مواد اولیه به‌درستی در دسترس بوده و به شکل مناسبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نتیجه‌گیری

موفقیت در مهندسی صنایع نتیجه سال‌ها تلاش، تحقیق و نوآوری است که توسط افرادی چون فردریک تیلور، لیلیان گیلبرت، رسول حجی و حمید محمدی به دست آمده است. این چهره‌های برجسته نه تنها در زمینه‌های علمی و پژوهشی دستاوردهای بزرگی داشته‌اند، بلکه با ابداع روش‌ها و سیستم‌های نوین در بهبود بهره‌وری، تحولی عظیم در صنعت و مدیریت منابع انسانی ایجاد کرده‌اند. این افراد همواره الهام‌بخش نسل‌های جدید مهندسان صنایع هستند و می‌توانند الگوی مناسبی برای کارآفرینان و متخصصان جوان در این رشته باشند. اگر شما هم علاقه‌مند به گسترش دانش خود در مهندسی صنایع و تبدیل شدن به یکی از چهره‌های موفق این حوزه هستید، پیشنهاد می‌کنیم از دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان برای کسب مهارت‌های تخصصی و آشنایی با روش‌های نوین آموزشی استفاده کنید تا گامی مؤثر در مسیر موفقیت بردارید.

نویسندگان: فاطمه زهرا الهی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنایع گروه آموزشی پارس پژوهان- لعیا نوغانچی صالح کارشناس مهندسی عمران

همانطور که در مقاله مهندسی معماری چیست؟(گرایش‌ها تا بازار کار و درآمد) اشاره شد، معمار با بهره‌گیری از دانش تخصصی، زیبایی را با کارایی تلفیق می‌کند و فرم را به عملکرد تبدیل می‌سازد. او ابتدا مبانی نظری را در دانشگاه می‌آموزد و سپس با یادگیری نرم‌افزارها و کسب تجربه، وارد بازار کار می‌شود. رعایت آیین‌نامه‌ها و استانداردها، مسیر رسیدن به طراحی و اجرای بهینه سازه‌هاست. چالش‌های موجود در این مسیر را در این مقاله بررسی خواهیم نمود.

افرادی که در دبیرستان رشته ریاضی و فیزیک می‌خوانند، می‌توانند وارد یکی از رشته‌های مهندسی در دانشگاه شوند. دروس حساب دیفرانسیل، هندسه و انتگرال در سطح دانشگاه خیلی سخت‌تر و پیشرفته‌تر است. بنابراین اگر دوست دارید وارد یکی از رشته‌های مهندسی شوید، باید از قبل خودتان را آماده کنید و مزایا و معایب مهندسی را به‌ خوبی بشناسید. به‌ عنوان یک خواسته قلبی باید هرکاری که لازم است برای موفقیت در حوزه مهندسی انجام دهید.

در انتخاب رشته دانشگاهی خود عاقلانه تصمیم بگیرید

این‌که دنبال چه نوع رشته مهندسی هستید، تصمیم مهمی خواهد بود. رشته‌های عمران، شیمی، مکانیک، برق، صنایع، کامپیوتر و خیلی موارد دیگر برای انتخاب وجود دارند. حتما قبل از تصمیم‌گیری با توجه‌ به علاقه، تخصص و دانش مورد نیاز رشته مهندسی را بررسی کنید. اهمیت انتخاب رشته برای ورود به بازار کار با توجه‌ به فرصت‌های اشتغال و میزان درآمد آن مشخص می‌شود. پس باید تمامی مزایا و معایب مهندسی درنظر گرفته شود.

مزایای رشته‌های مهندسی

هر چیزی در این دنیا مزایا و معایب خود را دارد و این در مورد مهندسی نیز صدق می‌کند. با توجه‌ به مزایا و معایب رشته‌های مهندسی باید تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید به آن ورود کنید یا نه. جوانب مثبت رشته‌های مهندسی می‌تواند موارد زیر را شامل شود:

• حقوق بالا در برخی رشته‌های مهندسی
  احتمال اینکه به‌ عنوان یک مهندسی درآمد بیشتری در مقایسه با رشته‌های دیگر داشته باشید بالا است. البته با توجه‌ به تعداد بالای فارغ‌التحصیلان مهندسی احتمال این‌که برخی از آن‌ها بیکار بمانند هم وجود دارد. این امر در بررسی مزایا و معایب رشته مهندسی باید به درستی تحلیل شود.
  البته اغلب، برخی از افرادی که به فکر مهاجرت کاری به کشورهای توسعه یافته هستند، دنبال رشته‌های مهندسی می‌روند. اگر وب‌سایت Payscale.com را بررسی کنید و لیست 10 رشته تحصیلی برتر با بهترین حقوق را مورد بررسی قرار دهید، خواهد دید که 7 مورد از آن‌ها مربوط به رشته‌های مهندسی هستند.

• تنوع رشته‌های مهندسی در دانشگاه‌ها
  در بحث مزایا و معایب مهندسی، بررسی تعداد و تنوع رشته‌ها اهمیت دارد. تنوع در رشته‌های مهندسی بالا است و طیف وسیعی وجود دارد که از بین آن‌ها می‌توانید گزینه‌ای مناسب انتخاب کنید. تقریبا متناسب با هر علاقه‌ای یک یا چندین رشته مهندسی در دانشگاه‌ها تعریف شده است.
  رشته‌های مهندسی دروس مشترک و مشابه زیادی دارند، بنابراین گاهی امکان تغییر رشته دانشگاهی در میانه‌های دوره تحصیلی وجود دارد. البته رشته‌هایی هستند که صرفا برای خانم‌ها یا آقایان تعریف شده‌اند. با مطالعه مقاله "بررسی رشته‌های مهندسی برای خانم‌ها" می توانید انتخاب بهتری براساس جنسیت خود پیدا کنید.
• فرصت برای خلاقیت و نوآوری
  رشته‌های مهندسی، زمینه‌های بیشتری را برای بروز خلاقیت و ایده‌های نو افراد فراهم می‌کنند. افرادی که خلاق باشند و توانایی عملی‌ کردن ایده‌های خود را داشته باشند، مطمئنا مسیر موفقیت برایشان هموار می‌شود. این افراد حتی خواهند توانست کسب‌ و کارها و مشاغل جدیدی را ایجاد کنند. خلاقیت عنصری کلیدی هنگام مطالعه مزایا و معایب مهندسی است.

معایب رشته‌های مهندسی

با وجود ابعاد مثبت رشته‌های دانشگاهی مهندسی، علاقه‌مندان به این حوزه باید جوانب منفی این رشته‌ها را نیز در نظر بگیرند. این موارد عبارتند از:

• برنامه‌های درسی سخت و دشوار
  مهندسی رشته آسانی نیست و نیاز به تلاش زیادی دارد. پس باید در جریان باشید که کارهای پر زحمت زیادی پیش رو دارید. مطالعه مقاله "۱۰ دانشگاه برتر مهندسی در ایران و جهان" برای افرادی که به‌ دنبال بهترین اساتید و کیفیت تدریس هستند، می‌تواند کمک کننده باشد.

• تحصیل در رشته‌های مهندسی نیاز به هزینه دارد
  اگر می‌خواهید در حوزه مهندسی تحصیلی با کیفیت و عالی داشته باشید، باید پول بیشتری هزینه کنید. برخی از دوره‌های آموزشی جانبی هستند که برای شرکت در آن‌ها باید پول بپردازید. از سویی دیگر، رشته‌های مهندسی نیاز به خرید یک سری ابزار دارند که ممکن است گران باشند. اما در هرحال این موضوعی خواهد بود که باید در بررسی مزایا و معایب مهندسی در نظر گرفته شود.
• ساعات طولانی کار
  برای برآورده‌ کردن انتظارات کسب‌ و کاری که در آن هستید، گاهی مجبور می‌شوید تا آخر شب یا حتی آخر هفته‌ها کار کنید. تعداد ساعات کار به موقعیت شما، پروژه‌های تعیین‌ شده، شرکتی که در آن کار می‌کنید و بسیاری عوامل دیگر بستگی دارد. در بررسی بازار کار برای خانم ها حضور طولانی‌ مدت در برخی مشاغل اهمیت دارد.
• زمینه شغلی رقابتی
  رشته مهندسی فوق‌ العاده رقابتی است. در واقع، بسیاری از کارفرمایان به‌ دنبال بهترین فرد موردنظر خود هستند، زیرا رقابت بین جویندگان کار بسیار زیاد است. بنابراین، باید بتوانید تجربه و استعدادهای خود را به روشی منحصر‌ به‌ فرد به نمایش بگذارید تا آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهید.
  یکی از راه‌های انجام این کار، کسب آموزش‌ها و گواهی‌های بیشتر برای پیشرفت مهارت‌ها و دانش‌ خود است که به شما امکان می‌دهد از رقبا متمایز شوید.
• آموزش مداوم و دریافت گواهینامه
  دنیای مهندسی همیشه در حال تغییر است و خیلی از مهندسان باید به‌ طور مداوم دانش خود را توسعه دهند. این امر می‌تواند هم زمان‌بر و هم هزینه‌بر باشد. برای توسعه دانش و مهارت نیاز است تا مهندسان در دوره‌های اخذ گواهینامه‌های تخصصی مثل نرم افزارهای مهندسی یا دوره‌های کارآموزی حضور یابند. این امر به‌ ویژه برای افزایش اعتبار کاری مهم خواهد بود.‌

رشته	مزایا	معایب
مهندسی صنایع	کاربرد گسترده‌  ترکیبی از علوم ریاضی، علوم انسانی و مهندسی	پیچیدگی فرآیندها و سیستم‌های تولیدی و خدماتی  وابستگی به تغییرات بازار تعهدات و مسئولیت‌های مدیریتی
مهندسی مکانیک	رشته‌ای تحلیلی و با مهارت‌های گسترده	احتمال خطرات فیزیکی رقابت شدید فارغ‌التحصیلان
مهندسی مواد	افزایش مهارت‌های آزمایشگاهی	نیاز به سرمایه برای انجام آزمایشات مختلف  خطرات حرفه‌ای
مهندسی برق	تأثیرگذاری بر زندگی افراد مهارت های تخصصی پیشرفت تکنولوژی	پیچیدگی و مسئولیت خطرات حرفه‌ای نیاز به آموزش مداوم
مهندسی هوافضا	فناوری پیشرفته پرداخت بالا تحقیق و توسعه	رقابت شدید فشار کاری ساعات کاری طولانی خطرات و ایمنی
مهندسی شیمی	فرصت‌های شغلی تکنولوژی پیشرفته همکاری بین‌المللی	خطرات و ریسک‌ها  آلودگی محیط زیست فشار کاری محدودیت‌های ایمنی
مهندسی کامپیوتر	فرصت‌های شغلی درآمد بالا فرصت‌های آموزشی تنوع شغلی	فشار کاری رقابت شدید ساعات کاری طولانی
مهندسی پزشکی	اثرگذاری در بهبود سلامتی فرصت‌های شغلی پیشرفت تکنولوژی رشد شغلی	پیچیدگی مسئولیت بالا محدودیت‌های قانونی و انضباطی هزینه‌های بالا

چرا به مهندسی نیاز داریم؟

با وجود مزایا و معایب مهندسی باید گفت مهندسان نقش کلیدی در شکل‌ دادن به آینده دارند. آن‌ها زیرساخت‌ها و سیستم‌هایی را طراحی و ایجاد می‌کنند که از جوامع و اقتصادهای مختلف پشتیبانی خواهند کرد.

همانطور که تکنولوژی به تکامل خود ادامه می‌دهد، مهندسان در خط مقدم نوآوری هستند و راه‌حل‌های جدید و بهبود یافته‌ای را برای چالش‌هایی که با آن روبرو هستیم توسعه می‌دهند. مهندسان از مقابله با تغییرات آب‌ و هوایی گرفته تا بهبود مراقبت‌های بهداشتی، در تلاش هستند تا آینده‌ای بهتر برای همه ایجاد کنند.

جمع‌بندی

اگر دوست دارید به‌ عنوان یک مهندس مشغول به فعالیت شوید، باید قبل از هر انتخابی مزایا و معایب مهندسی را کاملا بررسی کنید. البته اگر نگران جنبه‎‌های منفی آن هستید، با تیم پارس پژوهان تماس بگیرید. ما نه‌ تنها می‌توانیم رشته مهندسی مناسب برای شما پیدا کنیم، بلکه بینش‌ خود را در مورد چالش‌های حوزه مهندسی گسترده‌تر می‌کنیم.

مهندسی شیمی یکی از رشته‌هایی است که در کشور ما به دلیل وجود منابع طبیعی بسیار و همچنین تعدد گرایش طرفدار بسیار زیادی دارد. به همین منظور بسیاری از داوطلبان قبل از انتخاب رشته دانشگاهی همیشه به انتخاب این رشته فکر می‌کنند و آن را جزء گزینه های انتخابی خود قرار می دهند. یکی از دلایل انتخاب این رشته می‌تواند وجود چهره‌های موفق ایرانی در مهندسی شیمی باشد. چهره‌های موفقی که به كارشان عشق ورزیده و خود را وقف كارشان كرده‌اند. فردی ماندگار و موفق است كه با لذت هدفش را دنبال می‌كند و خستگی‌ناپذیر است.

در ادامه این مطلب قصد داریم چهره‌های موفق ایرانی در مهندسی شیمی را در معرفی کنیم و با آنها آشنا شویم. البته جهت آشنایی بیشتر با این رشته پیشنهاد می‌کنیم مقاله "مهندسی شیمی چیست؟" را نیز مطالعه کنید. 

چهره‌های موفق در مهندسی شیمی

دکتر مرتضی سهرابی

دکترمرتضی سهرابی درسال 1324در تهران به دنیا آمد و در اواخر سال 1393 پس از تحمل بیماری درگذشت. دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد را در دانشگاه تهران گذراندند و سپس برای ادامه تحصیل عازم انگلستان شدند. در سال 1973 میلادی با مدرک دکتری مهندسی شیمی به ایران بازگشتند و چندین سال‌ها در دانشگاه تهران، دانشگاه صنعت نفت اهواز  و دانشگاه صنعتی امیرکبیر به تدریس بسیاری از دروس تخصصی مهندسی شیمی مانند موازنه جرم و انرژی، ترمودینامیک 1 و 2، سینتیک و طراحی رآکتورهای شیمیایی پرداختند. سپس عضو هیئت علمی دانشکده مهدسی شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر شدند. برای اولین بار در سال 1372 عنوان استاد نمونه دانشگاه‌های ایران به ایشان اعطا شد و در سال 1380 به عنوان یکی از چهره‌های موفق ایرانی در مهندسی شیمی شناخته شدند و چهره ماندگار آن سال در این رشته اعلام شدند. سپس در سال 1381 نیز عنوان پژوهشگر برتر را کسب کردند.

از دکتر مرتضی سهرابی ترجمه‌های متعدد متون و کتاب های تخصصی رشته مهندسی شیمی به چاپ رسیده است که برای نخستین بار به فارسی ترجمه شدند. از جمله این کتاب‌ها می‌توان به ترجمه کتاب مهندسی واکنش‌های شیمیایی و کتاب عملیات انتقال جرم اشاره کرد. علاوه بر تالیف و ترجمه ده‌ها کتاب و چاپ و ارائه بیش از 200 مقاله در نشریات معتبر علمی داخلی و بین المللی، پرورش صدها دانشجوی برجسته توسط دکتر سهرابی، که برخی از آنها هم اکنون از چهره‌های موفق ایرانی در رشته مهندسی شیمی هستند، بسیار ارزشمند است.

دکتر طاهره کاغذچی

دکتر طاهره کاغذچی درسال 1325 در تهران متولد شد. او مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مهندسی شیمی را به طور پیوسته در دانشکده فنی دانشگاه تهران سال گذراند و برای ادامه تحصیل در این رشته عازم انگلستان شد، درهمان سال‌ها  با دکتر مرتضی سهرابی ازدواج کردند  و سال ۱۳۵۱ با مدرک دکتری از دانشگاه برادفورد به ایران بازگشت. پس از بازگشت به ایران، به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در گروه مهندسی شیمی شروع به تدریس کرد. وی همچنین به عنوان استاد مدعو در دانشگاه‌های تهران، باهنر کرمان، علم و صنعت تهران و صنعت نفت اهواز تدریس کرده است. علاوه بر تدریس، تحقیقات وپژوهش‌هایش را نیز به طور مستمر ادامه داده و تالیف آثار تخصصی مربوط به رشته مهندسی شیمی و ترجمه کتاب‌های عملیات انتقال جرم را در کارنامه خود دارد.

خانم دکتر طاهره کاغذچی افتخارات زیادی کسب کرد و یکی از زنان و چهره‌های موفق ایرانی در مهندسی شیمی هستند، او یکی از چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۱بود و به عنوان استاد نمونه کشور در سال۱۳۷۲ و بهترین مولف و مترجم زن در کشور در سال ۱۳۷۳شناخته شد. در سال ۱۳۹۷ هم به عنوان یکی از ۵۰ زن دانشمند تأثیرگذار آسیا انتخاب شد. انجمن آکادمی‌های علوم آسیا زندگینامه‌ی خانم دکتر کاغذچی را در کتابی به نام «داستان‌های الهام‌بخش زنان دانشمند آسیا» منتشر کرده است.

 از دیگر فعالیت‌های دکتر کاغذچی می‌توان به راه اندازی گروه صنایع غذایی دانشکده مهندسی شیمی در سال ۱۳۶۳، همکاری با مجلات علمی خارجی و داخلی، انتشار بیش از ۵۰ عنوان مقاله علمی از او در نشریات بین المللی، شرکت در کنفرانس های علمی و خارجی همراه با ارائه  مقاله و آشنایی نزدیک از وضعیت علمی کشورهای مختلف اشاره کرد.

پروفسور علی دانش

پروفسور علی دانش متولد سال 1327 بود. او رشته مهندسی نفت را در مقطع کارشناسی در دانشگاه صنعت نفت گذراند و در سال 1973 فارغ التحصیل دکتری مهندسی شیمی از دانشگاه یومیست انگلستان شد. از فعالیت های پروفسور علی دانش می‌توان به تدریس و تحقیق در انستیتوی نفت دانشگاه هریوت اسکاتلند، تدریس و تحقیق در دانشکده فنی دانشگاه تهران و دانشگاه‌های صنعت نفت اهواز، استنفورد کالیفرنیا و دانشگاه منچستر انگلستان  اشاره کرد. عمده زمینه­‌های فعالیت پژوهشی ایشان، مطالعه رفتار فازی سیالات مخزن و مطالعات خواص آن (PVT) بوده است، که نتیجه این تحقیقات و پژوهش ها کتاب PVT and Phase Behaviour of Petroleum Reservoir Fluids است این کتاب جزء کتاب های مرجع بسیار مهم دانشگاهی در زمینه سیالات مخزن به حساب می‌آید.

پروفسور دانش، مسئولیت پروژه‌های مختلف مشاوره‌ای و اجرایی را در بسیاری از شرکت‌های بزرگ ایرانی و بین المللی به عهده داشتند و در طی فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی خود ارتباط نزدیکی با مجمع مهندسین نفت SPE  داشتند.

 دکتر محمد خشنودی

دکتر محمد خشنودی در سال 1327 در بندرعباس بدنیا آمد. بعد از گذراندن دوران مدرسه در بندرعباس، مقطع کارشناسی را در دانشکده نفت آبادان گذراندند و پس از فارغ التحصیلی حدود دوسال در پالایشگاه گاز بیدبلند آغاجاری مشغول به کار و کسب تجربه شدند، سپس برای ادامه تحصیل در رشته مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به امپریال کالج دانشگاه لندن رفتند. ایشان در سال 1357 به ایران بازگشتند و فعالیت خود را در دانشگاه سیستان بلوچستان آغاز کردند و به تدریس دروس تخصصی مهندسی شیمی از جمله انتقال حرارت، پدیده های انتقال، ترمودینامیک، سوخت و احتراق، محیط زیست ، تولید بخار پرداختند. دکتر خشنودی بیش از 45 پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری را سرپرستی و داوری کردند. همچنین مدیریت گروه مهندسی شیمی، ریاست دانشکده مهندسی شهید نیکبخت، و معاونت آموزشی دانشگاه را عهده دار بودند و با دانشگاه های صنعتی شریف، دانشگاه شهید باهنر کرمان و دانشگاه‌های فردوسی مشهد، صنعتی اصفهان و دانشگاه صنعت نفت همکاری پژوهشی و تحقیقاتی داشتند. همچنین با مجتمع مس سرچشمه و نیز شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان مشاور صنعتی همکاری نموده‌اند.

دکتر خشنودی، بیش از 65 مقاله فارسی و انگلیسی در مجلات و کنفرانس‌های داخلی و خارجی در زمینه‌های مختلف مهندسی شیمی ارائه نموده که مهمترین مقالاتشون در زمینه  احتراق است. ایشان تالیف و ترجمه چندین کتاب تخصصی مربوط به رشته مهندسی شیمی را نیز انجام دادند که کتاب شعله و احتراق که از نخستین کتاب‌های فارسی در زمینه احتراق می‌باشد درسال 1369 جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را دریافت کرد.

جمع بندی 

در این مقاله فقط توانستیم چندین نفر از هزاران نفر و چهره‌های موفق ایرانی در مهندسی شیمی را به شما معرفی کنیم که نقش مهمی را در آموزش مهندسی شیمی در ایران داشتند. تلاش‌‎های این چهره های ماندگار و موفق الهام‌بخش دانشجویان بی‌شماری است که امروز در رشته‌های علمی و مهندسی درس می‌خوانند.

نویسنده: فائزه کاظمی زاد، کارشناس دپارتمان مهندسی شیمی گروه آموزشی پارس پژوهان

مهندسی پزشکی یک تخصص بین رشته ای می‌باشد که ارتباطی بین دانش پزشکی و علوم مهندسی ایجاد می‌کند. در واقع هدف رشته مهندسی پزشکی کمک به پزشکان در تشخیص و درمان و برطرف نمودن نیازهای پزشکی در زمینه طراحی، ساخت و نگهداری تجهیزات و ابزارهای پزشکی در جهت پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ها می‌باشد. از مزایای این رشته این است که مهندسی پزشکی دقت و تنوع در تشخیص را گسترش داده‌ است به طوری که دیگر تشخیص بدون دستگاه‌ها امکان‌ پذیر نیست. در اوایل قرن بیستم و در اوج آن در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ مفهوم جدیدی در پزشکی مطرح گردید که نظام بدن را به عنوان یک نظام مهندسی شده و بیماری‌ها را رو به عنوان عامل بی‌نظمی و آشوب در بدن در نظر گرفتند و به این ترتیب دانشی به اسم مهندسی پزشکی پدید آمد. در این مقاله قصد داریم با برخی از چهره‌های برتر مهندسی پزشکی در ایران و جهان آشنا شویم که با تلاش‌ها و تحقیقات و اختراعات خود باعث پیشرفت و توسعه این رشته شده‌اند و خدمتی به بشریت کرده‌اند. اما درک مسیر این افراد، زمانی دقیق‌تر است که اول با ماهیت کلی رشته مهندسی پزشکی آشنا باشید. 

افراد برتر در مهندسی پزشکی در ایران

پدر علم مهندسی پزشکی در ایران (سید محمدرضا هاشمی گلپایگانی)

یکی از افراد موفق در مهندسی پزشکی در ایران جناب دکتر هاشمی گلپایگانی می‌باشد که پدر علم مهندسی پزشکی در ایران نیز هستند. سید محمدرضا هاشمی گلپایگانی متولد ۱۴ دی ۱۳۲۵ در نجف، وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت دوم اکبر هاشمی رفسنجانی بود. دکتر هاشمی گلپایگانی از سال ٧٢ استاد تمام دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. وی پس از اخذ فوق‌لیسانس در دانشگاه پلی‌تکنیک تهران در رشته مهندسی برق در سال ۱۳۴۷، فوق‌لیسانس دیگری را در سال ۱۳۵۱ در آمریکا در رشته مهندسی کنترل دریافت کرد و برای مقطع دکتری در رشته مهندسی پزشکی در دانشگاه ایالتی اوهایو واقع در شهر کلمبوس پذیرفته شد. سپس سال 56 به ایران بازگشت و کار خود را در زمینه تدریس و تحقیق در این رشته در دانشگاه امیرکبیر شروع کرد.

در سال ١٣٦٨ اولین اندام مصنوعی به نام دست سیبرنتیکی تهران با دو درجه آزادی ، توسط دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر و به سرپرستی جمعی از اساتید خبره از جمله دکتر هاشمی گلپایگانی ، پدر مهندسی پزشکی ایران ، در آزمایشگاه مهندسی پزشکی آن دانشگاه با حمایت سازمان پژوهش‌های علمی صنعتی ایران ساخته شد.

از جمله فعالیت ها و تجربه های حرفه‌ای ایشان می‌توان به بیش از نیم قرن فعالیت‌های علمی و پژوهشی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چهره ماندگار کشوری، وزیر فرهنگ و آموزش عالی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، معاون آموزشی و پژوهشی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، عضویت شورای عالی برنامه ریزی ستاد انقلاب فرهنگی، ریاست شورای علمی و عضویت در هیات امنای مرکز عالی پژوهش‌های تجهیزات پزشکی و مهندسی توانبخشی جانبازان اشاره کرد.

مخترع نخستین قلب مصنوعی داخل بدن انسان (پروفسور توفیق موسیوند)

از دیگر چهره‌های برتر مهندسی پزشکی می‌توان از پروفسور موسیوند یاد کرد. دکتر توفیق موسیوند استاد جراحی دانشکده پزشکی اتاوای کانادا و مخترع جهانی نخستین قلب مصنوعی داخل بدن انسان می‌باشد. ایشان در سال ۱۳۱۵در روستای ورکانه همدان چشم به جهان گشود. وی فارغ التحصیل رشته مهندسی کشاورزی از دانشگاه تهران و فوق لیسانس مهندسی مکانیک از کانادا و دکترای پزشکی و فوق تخصص جراحی قلب از کانادا می‌باشد. او صاحب اختراعاتی از جمله قلب مصنوعی، امکان تشخیص پزشکی از راه دور و تنظیم و معالجه قلب، تعیین DNA انسان توسط اثر انگشت و ۱۴ اختراع پزشکی دیگر است.

برندگان جايزه دانشجوی برتر کنفرانس انجمن بیومکانیک اروپا (احسان سودمند و ملیکا محمدخواه)

از دیگر افراد برتر در مهندسی پزشکی نسل جوان می‌توان از زوج جوان مهندس سودمند و مهندس محمد خواه  نام برد که در این رشته در حال فعالیت و تحقیق هستند. احسان سودمند هم اکنون محقق بيمارستان چريته برلين در زمينه بيومکانيک سلولي است و تحصيلات خود را در مقطع دکترای مهندسي پزشکی (بيومکانيک ارتوپدی) در دانشگاه رستوک آلمان به اتمام رسانده است.

احسان سودمند و همسرشان خانم دکتر مليکا محمدخواه، از برندگان جوايز اين گردهمايی سالانه در سال‌های 2016، 2017، 2019 و 2020  می‌باشند. اين زوج موفق مهندس پزشک، مقيم آلمان هستند. مليکا محمدخواه هم اکنون استاد دانشگاه تکنيکال برلين در رشته مهندسی مکانيک و محقق در زمينه مکانيک استخوان است. ايشان دکتراي خود را در رشته مهندسی مکانيک با گرايش بيومکانيک عضلات از دانشگاه Trinity College Dublin ايرلند اخذ کرده‌اند. ایشان بر روی داربست‌های سلولی با جنس پيزوالکتريک (Piezoelectric Scaffold) براي کاربرد در ترميم استخوان در دانشگاه تکنیکال برلین در حال مطالعه و تحقیق هستند.

 

خانم دکتر محمد خواه فارغ التحصیل همزمان دو رشته مکانیک و مهندسی پزشکی گرایش بیومکانیک در مقطع کارشناسی  و در مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل رشته بیومکانیک از دانشگاه امیرکبیر هستند. آقای دکتر احسان سودمند نیز فارغ التحصیل رشته مکانیک در مقطع کارشناسی و فارغ التحصیل رشته بیومکانیک در مقطع کارشناسی ارشد، کشور مالزی  دانشگاه UM می‌باشند. ایشان مقطع دکتری را در دانشگاه ارتوپدی شهر رستوک آلمان ادامه دادند و از سال 2017 هم در دانشگاه پزشکي Charité برلين در موسسه تحقيقاتي ژوليوس وُلف (Julius Wolff Institute ) در زمينه بيومکانيک سلولی و تاثير آن در روند فرآيند باز رويش استخوان مشغول به کار می‌باشد. هدف تحقيقات ایشان بررسی تاثيرات پارامترهاي بيومکانيکي بر فرآيند ترميم استخوان است.

نویسنده کتاب کاربرد سرامیک ها در مهندسی پزشکی و چهره ماندگار(دکتر فتح الله مضطرزاده)

ازجمله افراد موفق در رشته مهندسی پزشکی و پیشکسوت‌های این رشته آقای دکتر مضطر زاده می‌باشند. فتح اله مضطرزاده (متولد اول آذر ماه ۱۳۲۵ در شهر یزد، ایران) عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، استاد دانشکده مهندسی پزشکی و دانشکده مدیریت، علم و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. او از برگزیدگان همایش چهره‌های ماندگار در شاخه مهندسی شیمی و برنده نشان دولتی پژوهش است.

 

ایشان در سال 1344 برای ادامه تحصیل به آلمان رفت و در سال 1347 در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی مواد فارغ التحصیل شد و در سال 1350 مدرک کارشناسی ارشد را در همین رشته در دانشگاه کلاوستال آلمان گرفت و در سال 1354 مدرک دکتری تخصصی رشته مهندسی علم مواد را در همین دانشگاه کسب کرد. ایشان نویسنده کتاب‌های کاربرد سرامیک ها در مهندسی پزشکی و کاربرد کامپوزیت‌ها در مهندسی پزشکی است.

افراد برتر در مهندسی پزشکی در جهان

پدر علم مهندسی پزشکی جهان (هرمن پاول شوان)

یکی از چهره‌های برتر مهندسی پزشکی در جهان هرمن شوان است که به پدر علم مهندسی پزشکی نیز شناخته می‌شود. هرمن پاول شوان در سال 1915 در شهر آخن آلمان در خانواده ای علمی متولد شد. پدرش معلم ریاضی و مادرش معلم فیزیک بود. وی ریاضی ، فیزیک و مهندسی را در دانشگاه گوتنگن و بیوفیزیک را در شهر فرانکفورت آلمان خواند. مدرک دکترایش را در سال 1940 میلادی از دانشگاه فرانکفورت در رشته‌ی بیوفیزیک و در سال 1946 میلادی ، گواهی تدریس در دانشگاه و دکترای حرفه‌ایش را در رشته‌ی فیزیک و بیوفیزیک گرفت. در سال 1947 به آمریکا مهاجرت کرد و از سال 1950 میلادی در دانشگاه پزشکی پنسیلوانیا به عنوان استاد مشغول به کار شد. در سال 1961 میلادی عضو هیئت علمی دانشکده‌ی مهندسی برق  شد.

 

شوان در طول دوران کاری خود کارهای زیادی برای پیشرفت و رونق رشته نوظهور مهندسی پزشکی انجام داد، وی بیش از 300 مقاله فنی منتشر کرد و سخنرانی‌های بی شماری در راستای این رشته ارائه داد. او بیشتر برای بسیاری از مطالعات بیوفیزیکی مربوط به خواص الکتریکی سلول‌ها و بافت‌ها و مکانیسم‌های غیر حرارتی برهمکنش میدان‌ها با سیستم‌های بیولوژیکی شناخته شده است. از جمله جوایزی که وی دریافـت نمود: نشان ادیسون از IEEE ؛ اولین جایزه‌ی دآسنوال از جامعه‌ی بیوالکترومغناطیس ؛ وی یکی از اعضای آکادمی ملی مهندسی آمریکا بود. به عقیده‌ی بسیاری ، می‌توان او را پدر مهندسی پزشکی دانست. او در سال 2005 میلادی در منزل شخصی‌اش در ایالت پنسیلوانیا درگذشت.

مخترع 810 اختراع ثبت شده در جهان (رابرت لانگر)

رابرت لانگر یکی دیگر از افراد برتر در رشته مهندسی پزشکی در جهان است که در حال حاضر در دانشگاه MIT استاد دانشگاه می باشد وی در سال 1948 میلادی در ایالت نیویورک آمریکا متولد شد. سطـح وسیعی از فعالیت ‌های وی ، در زمینه‌ی پزشکی و فـنـاوری ‌زیـستی بوده است. او عضو هیات علمی عـلوم سلامت و تکنولوژی هاروارد-MIT و استاد مهندسـی شیمی و مهندسی پزشکی دانشگاه MIT است.

 

رابرت اس. لنگر دوره کارشناسی خود را در رشته مهندسی شیمی در دانشگاه کرنل در سال 1970 به پایان رساند و مدرک دکترای خود را در رشته مهندسی شیمی در MIT در سال 1974 دریافت کرد. او در سال 1978 به عنوان استادیار بیوشیمی تغذیه به MIT پیوست. دکتر لنگر بیش از 1250 مقاله نوشته است و همچنین نزدیک به 1050 ثبت اختراع در سراسر جهان دارد. اختراعات دکتر لنگر به بیش از 250 شرکت دارویی، شیمیایی، بیوتکنولوژی و تجهیزات پزشکی مجوز یا مجوز فرعی داده شده است.

دکتر لنگر بیش از 220 جایزه بزرگ دریافت کرده است. او یکی از 5 فردی است که هم مدال ملی علم ایالات متحده (2006) و هم مدال ملی فناوری و نوآوری ایالات متحده (2011) را دریافت کرده است. در سال 1998، او جایزه Lemelson-MIT را دریافت کرد، که بزرگترین جایزه جهان برای اختراع به دلیل "یکی از پرکارترین مخترعان تاریخ در پزشکی" است. در سال 1989 دکتر لانگر به عضویت موسسه پزشکی آکادمی ملی علوم انتخاب شد و در سال 1992 به عضویت آکادمی ملی مهندسی و آکادمی ملی علوم انتخاب شد و در سال 2012 به عضویت آکادمی ملی مخترعان انتخاب شد.

سخن آخر

رشته مهندسی پزشکی همانطور که گفته شد یک رشته نوظهور بوده است که دانشمندان از حوزه‌های دیگر مانند مهندسی برق، مهندسی مواد و بیو فیزیک با تحقیقات و پژوهش‌ و انتشار مقالات در ژورنال های معتبر مهندسی پزشکی، باعث به وجود آمدن این رشته شدند. لذا محققان این رشته نقش به‌سزایی در پیشرفت و رونق این رشته داشتند و همچنان هم این مسیر ادامه دارد. به امید روزی که بسیاری از چهره‌های برتر مهندسی پزشکی از دانشجویان و محققان کشور عزیزمان ایران باشد. 

نویسنده : سمانه خان بیگی، کارشناس دپارتمان مهندسی پزشکی گروه آموزشی پارس پژوهان

رشته مدیریت یکی از رشته‌های پرطرفدار بین‌رشته‌ای است که دانش‌آموزان هر سه گروه آزمایشی ریاضی، تجربی و انسانی می‌توانند آن را انتخاب کنند و در دانشگاه‌های برتر به تحصیل بپردازند. رشته مدیریت چیست؟ این رشته با هدف تربیت و آموزش افرادی برای برنامه‌ریزی و افزایش بهره‌وری سازمان‌ها ایجاد شده است. دانشجویان مدیریت مهارت‌های لازم برای ایجاد هماهنگی و نظم، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را کسب می‌کنند. مدیریت را می‌توان فرآیندی دانست که از مرحله برنامه‌ریزی و پیش‌بینی مسائل آغاز می‌شود و تا مرحله بررسی و ارزیابی فعالیت‌ها ادامه دارد. همچنین، نظارت و رفع مشکلات احتمالی در روند انجام فعالیت‌ها نیز از مسئولیت‌های مدیریت محسوب می‌شود.

اغلب افرادی که در این رشته تحصیل می‌کنند دارای روابط اجتماعی قوی و فن بیان مناسب هستند. توانایی مقاومت و صبر به آن‌ها کمک می‌کند تا در شرایط بحرانی تصمیمات درستی بگیرند. اصول مذاکره، اعتمادبه‌نفس، خلاقیت و توانایی تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از ویژگی‌های مهم مدیریت محسوب می‌شود که مدیران با آموزش مداوم، این مهارت‌ها را در خود تقویت می‌کنند. یکی از بهترین مکان‌هایی که افراد می‌توانند سطح دانش و مهارت‌های خود را ارتقا دهند، دانشگاه است. به همین دلیل، آشنایی با دانشگاه‌های برتر این رشته از مهم‌ترین چالش‌های دانشجویان محسوب می‌شود و انتخاب آگاهانه‌تری را برای آن‌ها امکان‌پذیر می‌کند. در ادامه، به معرفی دانشگاه‌های برتر رشته مدیریت پرداخته‌ایم.

دانشکده‌ی مدیریت دانشگاه تهران

دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۴ با هدف تربیت مدیران سازمانی تاسیس شد. این دانشکده با قدمتی طولانی و حضور برترین اساتید کشور همواره از برترین مراکز آموزشی مدیریت در ایران محسوب می‌شود. با ارتقای این دانشکده به سطح «دانشکدگان مدیریت» در سال ۱۴۰۲، ساختار آموزشی آن توسعه یافته و شامل چهار دانشکده تخصصی شده است. جذب رتبه‌های برتر کنکور و کیفیت بالای آموزشی از دیگر ویژگی‌های این مرکز است.

ویژگی	توضیحات
سال تاسیس	1334
ویژگی برجسته	قدیمی‌ترین دانشکده مدیریت ایران
جایگاه علمی	حضور برترین اساتید کشور، جذب رتبه‌های برتر کنکور
ساختار آموزشی	ارتقا به دانشکدگان مدیریت با چهار دانشکده تخصصی

دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی

دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۷۰ تأسیس شد و در حال حاضر یکی از معتبرترین مراکز آموزش مدیریت در ایران به شمار می‌رود. این دانشکده به دلیل پژوهش‌های گسترده‌ای که با صنایع مختلف کشور انجام داده و همچنین به دلیل جذب رتبه‌های برتر کنکور، در جایگاه بالایی قرار دارد. یکی از ویژگی‌های خاص این دانشکده، تأسیس مرکز کارآفرینی توسط دکتر رضائیان است که به فعالیت‌های علمی و پژوهشی دانشجویان کمک می‌کند.

ویژگی	توضیحات
سال تاسیس	1370
ویژگی برجسته	پژوهش‌های گسترده با صنایع مختلف کشور
جایگاه علمی	جذب رتبه‌های برتر کنکور
فعالیت ویژه	تاسیس مرکز کارآفرینی توسط دکتر رضائیان

دانشکده‌ی مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی از سال ۱۳۳۷ فعالیت خود را آغاز کرده و به دلیل ارائه رشته‌های متنوع مدیریتی و آموزش نیروی انسانی متخصص، به یکی از برترین مراکز آموزشی در این حوزه تبدیل شده است. این دانشگاه که یکی از محبوب‌ترین مراکز برای دانشجویان علوم انسانی محسوب می‌شود، دارای اساتیدی با تجربه است که علاوه بر تدریس، در حوزه‌های مدیریتی کشور نیز فعالیت دارند. این دانشکده همچنین در حوزه پژوهش فعال بوده و چندین فصلنامه علمی مرتبط با مدیریت منتشر می‌کند.

ویژگی	توضیحات
سال تاسیس	1337
ویژگی برجسته	تنوع زیاد در رشته‌های مدیریتی
جایگاه علمی	محبوب‌ترین دانشگاه بین دانشجویان علوم انسانی
فعالیت پژوهشی	انتشار 5 فصلنامه علمی مرتبط با مدیریت

دانشکده مدیریت دانشگاه صنعتی شریف

دانشکده مدیریت دانشگاه صنعتی شریف که در سال ۱۳۷۹ تأسیس شد، به دلیل تمرکز ویژه بر رشته MBA و فعالیت‌های بین‌المللی، در میان دانشکده‌های برتر مدیریت جهان مطرح است. این دانشکده با بهره‌گیری از هیئت علمی برجسته و روش‌های آموزشی نوین، فارغ‌التحصیلانی را تربیت می‌کند که توانایی فعالیت در مشاغل مدیریتی داخلی و خارجی را دارند. ارتباطات گسترده با دانشگاه‌های بین‌المللی از دیگر مزایای تحصیل در این دانشکده است.

ویژگی	توضیحات
سال تاسیس	1379
ویژگی برجسته	تمرکز ویژه بر رشته  MBA
جایگاه علمی	اعتبار بین‌المللی و ارتباط با دانشگاه‌های خارجی
فرصت‌های شغلی	امکان فعالیت در موقعیت‌های مدیریتی داخلی و خارجی

بیشتر بخوانید: "پردرآمدترین گرایش رشته مدیریت" 

نقش آموزش در پیشرفت تحصیلی و شغلی در رشته مدیریت

آموزش تأثیر زیادی در موفقیت تحصیلی و شغلی در رشته مدیریت دارد. کسانی که همیشه در حال یادگیری هستند و مهارت‌های مدیریتی خود را تقویت می‌کنند، می‌توانند تصمیم‌های بهتری بگیرند، مسائل را بهتر حل کنند و تیم‌های کاری را به شکل موثرتری هدایت کنند. دوره‌هایی مثل دوره اصول و فنون مذاکره، دوره اصول بازاریابی، دوره تحلیل کسب‌و‌کار بابوک، دوره ارزهای دیجیتال و دوره مدیریت استراتژیک به یادگیری این مهارت‌ها کمک زیادی می‌کند. این دوره‌ها فقط به یادگیری تئوری محدود نمی‌شود، بلکه با مثال‌های واقعی و تمرین‌های عملی، فرد را برای کار در محیط‌های مدیریتی آماده‌تر می‌کند. هرچه دانش و تجربه بیشتری در این زمینه داشته باشید، شانس موفقیت شغلی شما بیشتر خواهد شد. علاوه بر این، گذراندن این دوره‌ها و تقویت مهارت‌ها می‌تواند مسیر قبولی در دانشگاه‌های برتر را هم راحت‌تر کند و فرصت‌های تحصیلی بهتری را فراهم سازد.

جمع بندی

انتخاب دانشگاه مناسب در رشته مدیریت نقش مهمی در پیشرفت شغلی و علمی دارد. دانشگاه‌های برتر این حوزه، مانند دانشگاه تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی و صنعتی شریف، با ارائه آموزش‌های تخصصی و جذب اساتید برجسته، فرصت‌های ارزشمندی را برای دانشجویان فراهم می‌کنند. گروه آموزشی پارس پژوهان با برگزاری دوره‌های تخصصی مدیریت، به علاقه‌مندان کمک می‌کند تا مهارت‌های خود را ارتقا دهند و برای ورود به دانشگاه‌های برتر و بازار کار آماده شوند.

نویسنده: لعیا نوغانچی صالح کارشناس مهندسی عمران

مهندسی هوافضا (Aerospace Engineering)، یکی از رشته های فنی و مهندسی است که به دلیل توسعه فناوری های جدید و رشد سریعی که در ارائه پدیده های نو دارد، در سراسر جهان بعنوان یکی از علوم با سطح فناوری بالا (HighTech) محسوب میشود. این رشته در یک تعریف ساده به تحقیق، طراحی و ساخت وسایل پرنده هوایی و فضایی، از هواپیما، هلی کوپتر، موشک، پهپاد گرفته تا بالن، فضاپیما، ماهواره، ایستگاه فضایی و .... می پردازد. مهندسی هوافضا از 5 گرایش اصلی آیرودینامیک، سازه های هوایی، جلوبرندگی، دینامیک پرواز و کنترل و مهندسی فضایی، تشکیل شده است. هوافضا، مانند هر رشته دیگری در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه های زیادی در سراسر دنیا ارائه می شود و دانشگاه های متفاوت تلاش کرده اند با تحقیق و توسعه گامی در پیشبرد این حوزه از دنیای مهندسی بردارند. در این نوشتار سعی شده است به بررسی برترین دانشگاه های مهندسی هوافضا در ایران و جهان پرداخته شود. جهت آشنایی کامل با رشته مهندسی هوافضا پیشنهاد می کنیم مقاله " مهندسی هوافضا چیست؟" را مطالعه کنید. 

مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)

اگر بخواهیم دانشگاه های معروف حوزه هوافضا را تحت عنوان برترین دانشگاه های مهندسی هوافضا جستجو کنیم، حتما مانند بسیاری از رشته های دیگر مهندسی MIT جز اولین نتایج این جستجو است. شعار گردانندگان این دانشگاه بزرگ این است که در MIT، ما از فرهنگ یادگیری از طریق انجام دادن لذت می بریم. در 30 دانشکده در قالب پنج مدرسه و یک کالج، دانشجویان ما دقت تحلیلی را با کنجکاوی، تخیل و اشتیاق برای حل سخت‌ ترین مشکلات در خدمت به جامعه ترکیب می‌کنند.

تنوع، برابری، و شمول سه اصلی است در دانشکده هوانوردی و فضانوردی مؤسسه فناوری ماساچوست مورد توجه قرار می گیرد. در همین راستا، دانشجویان و کارکنان بر تعهد خود برای محافظت و پرورش، قبل از هر چیز، سلامت ذهنی و جسمی هر یک از اعضای جامعه تأکید می‌کنند. یک ارزش اصلی ما تعهد به تنوع است که به معنای آگاهی و پذیرش ارزش و قدرت ناشی از درگیر شدن با غنای فرهنگ های متعدد از جمله نژاد، ناتوانی ها، جنسیت، ملیت، مذهب، گرایش جنسی و رنگ پوست است. پتانسیل و تأثیر کامل بورس تحصیلی، آموزش و یادگیری، ایجاد دانش، نوآوری و خدمات ما تنها در محیطی قابل تحقق است که افراد به خاطر انسانیتشان، بدون پیش داوری، مورد حمایت و ارزشمند واقع شوند. محیطی که در آن، مشارکت، همکاری و به اشتراک گذاری ارزش های اساسی هستند. همچنین دپارتمان هوانوردی و فضانوردی متعهد به پیشبرد گنجاندن اقلیت‌ها و زنان در جامعه اساتید، دانشجویان و کارکنان است.

موسسه فناوری کالیفرنیا California Institute of Technology

موسسه فناوری کالیفرنیا که به اختصار Caltech هم نامیده می شود یک موسسه علمی و مهندسی مشهور جهانی است که برخی از باهوش‌ترین ذهن‌ها و خلاقانه ‌ترین ابزارهای جهان را برای رسیدگی به سؤالات علمی اساسی و چالش‌های مهم اجتماعی به کار می‌گیرد.

این مؤسسه JPL را برای ناسا مدیریت می کند و کاوشگرهایی را برای کشف سیارات منظومه شمسی ما و تعیین کمیت تغییرات در سیاره ما ارسال می کند. Caltech همچنین مالک و اداره کننده تأسیسات تحقیقاتی در مقیاس بزرگ مانند آزمایشگاه لرزه نگاری و شبکه جهانی رصدخانه های نجومی، از جمله رصدخانه های Palomar و W. M. Keck است. و LIGO را تأسیس و مدیریت می کند.

دانشگاه استنفورد Stanford University

دانشگاه استنفورد تقریباً 150 سال پیش بر اساس یک هدف اجتماعی تأسیس شد. ماموریت ما کمک به جهان از طریق آموزش دانشجویان برای زندگی، رهبری و مشارکت هدفمند، ارتقاء دانش بنیادی و پرورش خلاقیت و تسریع راه حل ها و تقویت تاثیر آنها است.

بخش هوانوردی و فضانوردی استنفورد طیف وسیعی از فناوری‌ها را برای توسعه سیستم ‌ها، طراحی و روش ‌های تجزیه و تحلیل به منظور پیشبرد شرکت هوافضای کشور ما و بهبود جامعه مورد توجه قرار می‌دهد.

•        برخی از حوزه های تحقیقاتی:
•        سیستم ها و کنترل های خودمختار
•        ایمنی سایبری برای حمل و نقل
•        سیستم های فضایی توزیع شده
•        طراحی هواپیما در آینده
•        علوم هواشناسی محاسباتی چند رشته ای
•        مواد چند منظوره و سازه های هوشمند

علاوه بر سه مرکز بالا که بعنوان برترین دانشگاه های مهندسی هوافضا به آن ها پرداخته شد، دانشگاه های معروف و قدرتمند دیگری در این حوزه فعالیت دارند که می توان به اسامی زیر اشاره کرد.

•        Georgia Institute of Technology
•        Purdue University
•        Embry–Riddle Aeronautical University
•        University of Michigan
•        Imperial College London
•        University of Cambridge

البته طبیعی است امکانات، دستاوردهاو خروجی های هر دانشگاه همواره در حال تغییر هستند و بنابراین در رتبه بندی های هر ساله ممکن است جایگاه این مراکز تغییر کند.

در ایران از حدود 40 سال قبل، رشته مهندسی هوافضا در دانشگاه ها شکل گرفت و روز به روز توسعه یافت. در اینجا به برخی از قدیمی ترین و برترین دانشگاه های مهندسی هوافضا در ایران، اشاره می شود. بدیهی است هر یک از دانشگاه های زیر در گرایش هایی موفق تر بوده و افتخارات بیشتری کسب کرده اند. ترتیب ذکر آنها صرفا از دیدگاه قدمت پذیرش دانشجو در رشته مهندسی هوافضا است.

دانشگاه صنعتی شریف

گروه مهندسی هوافضا در دانشگاه صنعتی شریف برنامه های رسمی خود را در سال 1987 به عنوان گروه مهندسی هوافضا، بخشی از گروه مهندسی مکانیک آغاز کرد. در سال 1999 گروه هوافضا از گروه مهندسی مکانیک جدا شد و به عنوان یک دانشکده مستقل به فعالیت خود ادامه داد.

طبق فلسفه عمومی SUT، دانشکده ‌های مهندسی هوافضا یک گروه منتخب از معتبرترین دانشگاه ‌های جهان هستند که فضایی از تخصص و همکاری را ارائه می‌کنند که در سایر دانشگاه ‌ها بی‌نظیر است. دانشکده ما با مهندسین مکانیک، فیزیک کاربردی و مهندسی برق همکاری نزدیکی دارد. برنامه کارشناسی ما به گونه ای طراحی شده است که دانشجویان را با توانایی به کارگیری دانش علوم، ریاضیات و مهندسی، و توانایی کار موثر در مهندسی و زمینه های چند رشته ای مرتبط آماده کند، در حالی که در دوره های بالاتر، کار دوره آکادمیک را با تحقیقات هماهنگ می کند تا متخصصان و محققان را در زمینه های تخصصی در زمینه مهندسی هوافضا آماده کند. موضوعات تحقیقاتی بر نیازهای صنعتی متمرکز شده و به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک می کند.

برنامه‌های آموزشی و پژوهشی در این بخش تمام زمینه‌های اصلی رشته مهندسی هوافضا از جمله آیرودینامیک، دینامیک پرواز و کنترل، نیروی محرکه، ساختار و مهندسی فضا را پوشش می‌دهد.

از آزمایشگاه های فعال در دانشکده مهندسی هوافضا می توان به عناوین زیر اشاره کرد

• آزمایشگاه آیرودینامیک
• آزمایشگاه سازه های هوافضا
• آزمایشگاه آیرودینامیک کاربردی و انرژی باد
• آزمایشگاه سیستم های کنترل
• آزمایشگاه احتراق
• آزمایشگاه دینامیک پرواز
• آزمایشگاه محاسبات با کارایی بالا
• آزمایشگاه ترمودینامیک

دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)

در لیست برترین دانشگاه های مهندسی هوافضا در ایران، قطعا دانشگاه پلی تکنیک یکی از چند نام اول است. دانشکده مهندسی هوافضای دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال ۱۳۶۶ به عنوان اولین دانشکده ی مستقل مهندسی هوافضا در ایران و در منطقه خاورمیانه تاسیس گردید و با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی، فعالیت آموزشی خود را آغاز نمود. در سال ۱۳۷۲ دوره کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا در گرایش آیرودینامیک ایجاد گردید. پس از گذشت دوسال، سه گرایش مکانیک پرواز و کنترل، پیشرانش و سازه های هوافضایی اضافه گردید. در دهمین سال فعالیت دانشکده اولین دوره دکترا مهندسی هوافضا در کشور راه اندازی شد.
 این دانشکده قصد دارد که تا سال ۱۴۱۴ به یکی از سه دانشکده برتر هوافضا در خاورمیانه در موارد زیر تبدیل شود:

•        مشارکت بین المللی در تولید علم درحوزه مهندسی هوافضا
•        مشارکت در پروژه های صنعتی
•        کیفیت آموزشی وتربیت دانشجو
•        تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنایع تخصصی
•        ماموریت پژوهش در مرز های دانش
• تربیت نیروی متخصص و رفع نیاز های تخصصی صنایع 

دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

گروه هوافضای دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی به همت جناب آقای دکتر سیدمجتبی موسوی نائینیان در سال ۱۳۷۹ در دانشکده‌ی مهندسی مکانیک دانشگاه آغاز به کار نمود و پس از رشد سریع در سال ۱۳۸۵ به عنوان سومین دانشکده‌ی مهندسی هوافضای کشور بطور مستقل در محل سابق دانشکده‌ی مهندسی مکانیک تأسیس گردید.

نخستین گروه از دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد در چهار گرایش آیرودینامیک، جلوبرندگی، سازه‌های هوایی و دینامیک پرواز و کنترل در مهرماه سال ۱۳۷۹ در دانشکده مشغول به تحصیل شدند. پس از آن با توجه به نیازهای موجود در بخش مهندسی فضایی، در پی تدوین برنامه‌ی آموزشی جامع توسط اساتید دانشکده و تصویب آن از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، از سال ۱۳۸۱ گرایش مهندسی فضایی نیز برای اولین بار در کشور در دانشکده‌ی مهندسی هوافضا راه‌اندازی گردید. با برگزاری موفق دوره‌ی کارشناسی مشترک مهندسی هوافضا (با دانشگاه MATI روسیه/مسکو) از مهرماه سال ۱۳۸۳ و با توجه به توانمندی‌های دانشکده، مجوز پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی مهندسی هوافضا دوره‌ی روزانه از مهرماه سال ۱۳۸۵ و در مقطع دکتری مشترک مهندسی هوافضا (با دانشگاه MATI روسیه/مسکو) گرایش‌های جلوبرندگی و دینامیک پرواز و کنترل از مهرماه سال ۱۳۸۸ به دانشکده داده شد. همچنین دانشکده از مهرماه سال ۱۳۹۵ علاوه بر دو گرایش قبل در مقطع دکتری، در سه گرایش‌ سازه‌های هوافضایی، آیرودینامیک و مهندسی فضایی نیز پذیرش دانشجو داشته است و بالاخره باتوجه به مجوز دفتر گسترش آموزش عالی، دانشکده برای اولین بار از مهرماه سال ۱۳۹۶ اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد به صورت مشترک با دانشگاه RUDN روسیه در گرایش‌های مهندسی فضایی و جلوبرندگی نموده‌است. شاید به دلیل همین توسعه همکاری ها و افتخارات، بسیاری این دانشگاه را به عنوان برترین دانشگاه های مهندسی هوافضا در کشور در گرایش مهندسی فضایی می شناسند.

مجتمع آزمایشگاهی و کارگاهی دانشکده‌ی مهندسی هوافضا در سال ۱۳۹۷ افتتاح گردید. این مجتمع دارای دو آزمایشگاه، سه کارگاه و یک مجموعه کارگاه مرکزی برای انجام کارهای آزمایشی و تحقیقاتی پنج گرایش رشته‌ی مهندسی هوافضا در دانشگاه است.

آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های موجود در مجتمع:

•        آزمایشگاه مقاومت مصالح
•        آزمایشگاه مکانیک سیالات
•        کارگاه ابزار دقیق و اندازه‌گیری در هواپیما
•        کارگاه موتور، بدنه و سیستم‌های هواپیما
•        کارگاه ورق‌کاری و جوش‌کاری در صنایع هوایی

علاوه بر سه دانشگاه بزرگ ذکر شده تحت عنوان برترین دانشگاه های مهندسی هوافضا در ایران، امروزه دانشگاه های زیادی در سراسر کشور، از ارومیه و مازندران تا شیراز و .... دانشکده ها یا گروه های آموزشی فعالی در این رشته دارند. امیدواریم با تلاش و پشتکار دانشجویان، اساتید و محققان ایرانی، در سال های آینده شاهد موفقیت های چشمگیری در مهندسی هوافضا هم در فضای آکادمیک و هم فضای صنعتی باشیم و همچنین عنوان دانشگاه های کشور را در لیست برترین مراکز دنیا ببینیم.

 نویسنده: ستاره دهقان کارشناس دپارتمان مهندسی هوافضا گروه آموزشی پارس پژوهان

برای قبولی در دانشگاه و نتیجه رضایت بخش باید بعد از انتخاب رشته های مورد علاقه و قرار دادن آنها بر اساس اولویت اولویت دانشگاه ها را نیز در نظر گرفت. بعضی از رشته های تحصیلی در برخی از دانشگاه ها قدمت بیشتری دارند که همین موضوع باعث می شود آن دانشگاه در آن حوزه قوی تر عمل کند. به همین دلیل هنگام انتخاب رشته اولویت بندی دانشگاه ها نیز مهم است. از آنجایی که رشته مهندسی پزشکی یک رشته نسبتا نوظهور در حوزه مهندسی است و توجه دانشجویان زیادی را به خود جلب کرده است در این مقاله به معرفی دانشگاه های برتر مهندسی پزشکی در ایران و جهان می پردازیم. اما اگر هنوز با ساختار کلی این رشته آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله مهندسی پزشکی چیست؟ رو مطالعه کنید.

معرفی رشته مهندسی پزشکی

همانطور که گفته شد مهندسی پزشکی یک رشته نوپا و نوظهور می باشد اما به سرعت در حال گسترش و پیشرفت است.  هدف این رشته یاری به پزشکان در زمینه  تشخیص و درمان بیماری می باشد و در واقع ترکیبی از دو رشته پایه ریاضی و تجربی است. تا قبل از قرن بیستم میلادی پزشکان از روش های سنتی برای درمان بیماران استفاده میکردند با بررسی حالات بیماران و علائمی که داشتند به درمان از طریق دارو یا عمل جراحی می پرداختند. طبیعتا در این روش ها خطا های پزشکی پیش می آمد که بعضا جبران ناپذیر بود.

پس از آن پزشکان و مهندسین برای کم کردن خطاهای پزشکی فرضیه ای را در نظر گرفتند به این صورت که ساختار بدن انسان را به عنوان یک نظام بسیار منظم فرض کردند و بیماری را یک عمل غیر منظم در این ساختار معرفی کردند، از این رو علمی به عنوان مهندسی پزشکی بنیان گذاری شد که حوزه فعالیت آن مطالعه ساختار بدن انسان به صورت سیستمیک، کشف قوانین فیزیکی و معادلات ریاضی حاکم بر اجزا سیستم، فهم واکنش های بین آنها، مدلسازی این فرایند ها و بررسی تاثیر بیماری بر روی این ساختار منظم و ارائه بهترین روش های تشخیصی و درمانی مفید تر برای بهبود بیماری ها بود.

پیشرفت این رشته به این گونه بود که در سال  ۱۹۸۳ اولین عمل پیوند قلب مصنوعی صورت گرفت که بیمار با جراحی پیوند قلب مصنوعی  ۱۹۲ روز زنده ماند. سال ۱۹۸۸ تلمبه تنظیم کننده قلب و در سال ۱۹۹۳ میلادی اولین پای الکترونیکی ساخته شد و بدین گونه در زمینه های درمانی و تشخیص بیماری شاهد پیشرفت های روزافزون هستیم. رشته مهندسی پزشکی به طور کلی به 3 گرایش اصلی بیومکانیک ، بیوالکتریک و بیومواد تقسیم بندی میشود. که هر کدام از این گرایش ها در دانشگاه های ایران تدریس میشود. در ادامه به معرفی دانشگاه های برتر مهندسی پزشکی در ایران و جهان می پردازیم.

برترین دانشگاه های مهندسی پزشکی در ایران

از بهترین دانشگاه های برتر مهندسی پزشکی در ایران می توان دانشگاه های صنعتی امیر کبیر ،  صنعتی سهند تبریز ، شاهد ، صنعتی اصفهان و بهشتی را نام برد.

1- دانشگاه صنعتی امیر کبیر (پلی تکنیک تهران)

دانشگاه صنعتی امیر کبیر به عنوان برترین دانشگاه ایران برای تحصیل در رشته مهندسی پزشکی می باشد. دانشکده مهندسی‌پزشکی دانشگاه صنتعی‌امیرکبیر به عنوان اولین دانشکده مهندسی‌پزشکی کشور و تنها دانشکده مستقل مهندسی پزشکی در دانشگاه های دولتی مهندسی‌پزشکی در کشور است.

در سال ۱۳۶۶اولین قدم  برای ایجاد رشته مهندسی پزشکی با پروژه دست سیبرنتیکی و تاسیس آزمایشگاه مهندسی پزشکی در دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر برداشته شد که این پروژه به سرپرستی دکتر هاشمی‌گلپایگانی، همکاری استادان دیگری از دانشگاه های مختلف، دانشجویان مقاطع کارشناسی، ارشد و دکترا در سال ۱۳۶۸ موفق به دریافت جایزه اول جشنواره خوارزمی گردید.

اولین دانشکده مهندسی پزشکی کشور در سال ۱۳۷۲ با سه گرایش بیوالکتریک، بیومکانیک و بیومتریال در مقاطع کارشناسی ارشد در این دانشگاه تاسیس شد. پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی مهندسی پزشکی از سال ۱۳۷۴ آغاز شد که برای اولین بار در سطح دانشگاه های دولتی انجام گردید. در سال ۱۳۷۴ دوره کارشناسی بیوالکتریک، در سال۱۳۷۷ اولین دانشجویان دکترای مهندسی پزشکی در سه گرایش فوق، در سال ۱۳۸۱ کارشناسی بیومکانیک و بیومتریال، در سال ۱۳۸۳ کارشناسی ارشد مجازی مدیریت فن آوری اطلاعات پزشکی . و در سال ۱۳۸۷ کارشناسی ارشد مهندسی ورزش و مهندسی بافت در این دانشکده دایر شد.

در بعد آموزشی دانشکده مهندسی‌پزشکی پلی تکنیک دارای چهار گروه آموزشی بیوالکتریک،‌ بیومکانیک،  بیومواد ومهندسی بافت است که هر چهار گروه آموزشی در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتراارائه میشود. دانشکده مهندسی‌پزشکی به طور متوسط سالانه در حدود ۱۴۰ دانشجوی کارشناسی، ۱۲۵ دانشجوی کارشناسی ارشد و ۲۵ دانشجوی دکترا در گرایشهای بیوالکتریک، بیومکانیک، بیومواد و مهندسی بافت پذیرش می‌نماید که از لحاظ کمی و کیفی از بالاترین جایگاه آموزشی برخوردار می باشد. 

2- دانشگاه صنعتی سهند تبریز

این دانشکده به عنوان دومین دانشکده مستقل مهندسی پزشکی کشور در سال 1396  آغاز به‌کار کرده است. با این وجود اولین دوره از دانشجویان مهندسی پزشکی دانشگاه صنعتی سهند از سال 1376 و در قالب دانشجویان مهندسی برق با گرایش بیو الکتریک، در مقطع کارشناسی دوره تحصیل خود را آغاز نموده‌اند. در واقع دانشگاه صنعتی سهند در ایجاد رشته مهندسی پزشکی از دانشگاه‌های پیشتاز محسوب می‌شود. فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی پزشکی دانشگاه صنعتی سهند از سال 1381 وارد بازار کار و فعالیت شده‌اند و از همان سال تاکنون در مقاطع مختلف تحصیلی بالغ بر 850 نفر فارغ التحصیل داشته است. با توجه به قدمت دانشگاه صنعتی سهند در آموزش دانشجویان مهندسی پزشکی، فارغ‌التحصیلان این دانشگاه در عرصه‌های مختلف تحقیقاتی و صنایع وابسته به مهندسی پزشکی به نحوی قابل توجه موثر و فعالند. لازم به ذکر است، این دانشکده در حال حاضر در گرایش‌های بیوالکتریک و بیومکانیک در کلیه مقاطع تحصیلی فعالیت دارد.

3- دانشگاه شاهد تهران

دانشگاه شاهد یکی دیگر از دانشگاه های برتر مهندسی پزشکی در ایران است که رشته مهندسی پزشکی در دانشکده فنی و مهندسی این دانشگاه ارائه میشود. این دانشکده در گرایش بیوالکتریک در کلیه مقاطع تحصیلی در حال فعالیت است. ارتباط قوی با صنعت به منظور انجام پژوهش‌های کاربردی سرلوحه فعالیت‌های این دانشکده است.

در سال های اخیر بسیاری از دانشگاه های ایران رشته مهندسی پزشکی را ارائه می دهند. آنچکه گفته شد 3 تا از دانشگاه های برتر مهندسی پزشکی در ایران می باشد.

در ادامه به دانشگاه های برتر مهندسی پزشکی در جهان می پردازیم.

برترین دانشگاه های مهندسی پزشکی در جهان

هر ساله دانشگاه‌ های در سراسر جهان توسط نظام‌های رتبه‌بندی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. طبق آخرین رتبه بندی 20 دانشگاه برتر جهان برای رشته مهندسی پزشکی اعلام شده است که اینجا 5 تا از برترین ها رو نام میبریم که عبارتند از :
 

•        دانشگاه هاروارد ، آمریکا
•        دانشگاه جیائو تانگ شانگهای ، چین
•        MIT دانشگاه (مؤسسه فناوری ماساچوست ) ، آمریکا
•        دانشگاه استنفورد ، آمریکا
•        دانشگاه فودان ، چین

جمع بندی 

رشته مهندسی پزشکی به عنوان یک رشته تحصیلی پرطرفدار در سایر کشورهای دنیا شناخته می شود و از همین رو بازار کار مناسبی را در برترین کشورهای دنیا دارد. دانشجویان میتوانند با توجه به شرایطی که دارند در هر کدام از دانشگاه ها تحصیل کنند. البته دانشگاهی که برای تحصیل انتخاب میکنند در رشد و پیشرفت تحصیلی و در آینده پیشرفت کاری آن ها تاثیرگذار است. برای مثال دانشجویان دانشگاه‌های برتر معمولاً دسترسی بیشتری به آموزش نرم‌افزارهای کاربردی‌ مهندسی پزشکی دارند. پس بهتر است که در انتخاب نوع دانشگاه دقت کنند.

اسم نویسنده: سمانه خان بیگی، کارشناس دپارتمان مهندسی پزشکی گروه آموزشی پارس پژوهان

رشته مهندسی از جمله حوزه‌هایی محسوب می‌شود که در حال‌توسعه و پیشرفت مداوم است و نقش بسیار مهمی در توسعه فناوری و صنعت ایفا می‌کند. بررسی 10 دانشگاه برتر رشته های مهندسی در ایران و جهان اطلاعات بسیار مفیدی را در این زمینه به شما ارائه خواهد داد. این دانشگاه‌ها به‌عنوان مراکز تربیت مهندسان و ارائه تحقیقات برتر در این حوزه شناخته می‌شوند. ارتقا کیفیت تحصیلات مهندسی و تامین نیروی متخصص در این رشته‌های حیاتی، از اهداف اصلی این دانشگاه‌ها است.

مهندسی چیست و چه گرایش‌هایی دارد؟

رشته‌های مهندسی اساس بسیار گسترده‌ای از دانش و تخصص را دربرمی‌گیرند و نقش بسیار مهمی در توسعه جوامع و صنایع ایفا می‌کنند. این رشته‌های تخصصی برای طراحی، توسعه، ساخت و نگهداری انواع سیستم‌ها، ماشین‌آلات و فرآوری مواد استفاده می‌شوند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین رشته‌های مهندسی را معرفی می‌کنیم:

• مهندسی مکانیک: در این رشته، مهندسان برای طراحی و تحلیل سیستم‌ها و ماشین‌آلاتی که انرژی و جنبه‌های مکانیکی را مدیریت می‌کنند، مهارت دارند. مهندسی مکانیک رشته‌ای مادر به حساب می‌آید، از آن جهت که شامل علوم و فنون گسترده‌ای است که در دیگر رشته‌های مهندسی نیز کاربردی هستند. شرکت در دوره‌های مهندسی مکانیک فرصتی برای دانشجویان این رشته است تا از همین ابتدای مسیر، با روشی کاربردی و پروژه‌محور به فراگیری دروس مختلف این رشته بپردازند.
• مهندسی برق: این رشته به مطالعه و تطبیق انرژی الکتریکی با اهداف متنوع از جمله الکترونیک، برق مخابراتی و کنترل سیستم‌ها می‌پردازد. به عبارتی، مهندسی برق یک رشته چند وجهی به شمار می‌رود که شامل ایجاد، توسعه و نگهداری سیستم‌های برق و الکترونیک خواهد بود. شما می‌توانید در دوره‌های مهندسی برق به یادگیری مباحث گرایش‌های مختلف این رشته بپردازید.
• مهندسی کامپیوتر: مهندسی کامپیوتر  یک رشته تحصیلی متشکل از علوم کامپیوتر، مهندسی برق و ریاضیات است که در طراحی و حل مسائل مرتبط با رایانه و اجزای آن نقش مهمی ایفا می‌کند. مهندسان کامپیوتر با ایجاد راه‌حل‌های نوآورانه در حوزه فناوری اطلاعات، به توسعه و بهبود فناوری‌های جدید کمک می‌کنند و نقش کلیدی در پیشرفت‌ دیجیتال ایفا می‌نمایند. هدف این رشته تربیت متخصصان حرفه‌ای برای تحلیل، طراحی و ساخت سخت ‌افزار و نرم‌ افزار خواهد بود. سرفصل‌های موجود در دوره‌های مهندسی کامپیوتر می‌توانند شما را در مسیر تبدیل شدن به یک مهندس کامپیوتر خبره و به روز یاری کنند.
• مهندسی صنایع: رشته مهندسی صنایع به ‌عنوان علم بهینه‌سازی فرآیندها و سیستم‌های مختلف در سازمان‌ها به شمار می‌رود تا کارایی و اثربخشی آن‌ها افزایش یابد. این رشته به افراد این امکان را می‌دهد تا به عنوان مهندسان و تحلیلگران، منابع انسانی، مالی و فنی را به شیوه‌ای مؤثر مدیریت نموده و راه‌حل‌هایی برای مشکلات پیچیده ارائه نمایند. با توجه به اهمیت این رشته، تربیت مهندسان صنایع کارآمد و ماهر می‌تواند به بهبود عملکرد سازمان‌ها و در نتیجه به پیشرفت جامعه کمک شایانی نماید. به همین دلیل، سرمایه‌گذاری در آموزش مهندسی صنایع نه تنها برای سازمان‌ها بلکه برای توسعه پایدار کشورها نیز ضروری است. دوره‌های مهندسی صنایع نیز با همین هدف طراحی شده‌اند تا دانشجویان را برای ورود به بازار کار و حل مسائل مهم صنعتی آماده کنند.
• مهندسی شیمی: رشته مهندسی شیمی یکی از شاخه‌های برجسته علوم مهندسی به شمار می‌رود که به طراحی، شبیه‌سازی، کنترل و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی می‌پردازد. مهندسان شیمی با استفاده از مبانی ریاضیات، فیزیک، شیمی و اقتصاد، فرآیندهای تبدیل مواد خام به محصولات ارزشمند را توسعه می‌دهند. همکاری با سایر رشته‌های مهندسی، نظیر مهندسی مواد و مهندسی مکانیک برای دستیابی به نتایج بهینه ضروری است. با توجه به بازار کار رو به رشد این رشته، پیشنهاد می‌کنیم از دوره‌های مهندسی شیمی بهره‌مند شوید.
• مهندسی مواد: علم مواد، مطالعه خواص مواد جامد و چگونگی تعیین این خواص توسط ترکیب و ساختار یک ماده به شمار می‌رود. بنابراین علم مواد برای فعالیت‌های مهندسی مانند الکترونیک، هوافضا، مخابرات، پردازش اطلاعات، انرژی هسته‌ای و تبدیل انرژی مهم خواهد بود. مهندسان مواد با بهبود فرآیندهای تولید، کاهش هزینه‌ها و آثار زیست‌ محیطی و همچنین کاهش خرابی‌های مرتبط با مواد، نقش حیاتی در توسعه صنعت ایفا می‌نمایند. اگر علاقه‌مند به این رشته هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله بهترین دانشگاه مهندسی مواد در ایران را نیز مطالعه نمایید.
• مهندسی هوافضا: رشته مهندسی هوافضا یکی از رشته‌های تحصیلی پر چالش و جذاب است که به طراحی، توسعه و تولید سیستم‌های پروازی و فضاپیماها می‌پردازد. مهندسان هوافضا با بهره‌گیری از اصول فیزیک، مکانیک و علوم مواد، به تحقیق و توسعه سیستم‌های پیچیده‌ای می‌پردازند که قادر به عملکرد در جو زمین و خارج از آن نیز است. مهندسان هوافضا برای موفقیت نیازمند دانش تخصصی و مهارت‌های فنی بالا خواهند بود که تحصیلات تکمیلی و تجربه‌های بیشتر می‌تواند آن‌ها را در این مسیر یاری نماید. اگر به این حوزه مهندسی علاقه‌مند هستید و به دنبال مرجعی کاربردی برای یادگیری می‌گردید، دوره‌های مهندسی هوافضا را از دست ندهید.
• مهندسی عمران: مهندسان عمران به طراحی و ساخت سازه‌ها و زیرساخت‌های شهری، از جمله جاده‌ها، پل‌ها و ساختمان‌ها می‌پردازند. مهندسان عمران استراتژی‌هایی را اجرا نموده و به ما کمک می‌کنند تا راه‌حل‌های انرژی برای مسائل مربوط به انرژی آینده، فناوری‌های ساختمان‌های سبز و زندگی پایدار و همچنین توسعه مواد و حسگرهای جدید برای سیستم‌های زیرساخت هوشمند ارائه دهند.
• مهندسی نفت: مهندسی نفت یک حوزه کلیدی در صنعت انرژی به شمار می‌رود که به بررسی، استخراج و تولید نفت و گاز طبیعی می‌پردازد. مهندسان نفت مسئول طراحی و بهینه‌سازی فرآیندهای حفاری، تولید و ذخیره‌سازی منابع هیدروکربنی محسوب می‌گردند. با توجه به نقش حیاتی نفت و گاز در تامین انرژی جهان، این رشته به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرتقاضاترین حوزه‌های مهندسی شناخته می‌شود.

تمام این رشته‌ها نقش اساسی در توسعه صنعتی و فناورانه جوامع ایفا می‌کنند و برای اهداف مختلفی از طراحی و تولید تا مدیریت منابع و محیط زیست تخصص دارند. اگر قصد شروع یادگیری در رشته مورد علاقه خود را دارید و برایتان مهم است تا این یادگیری بصورت کاربردی و پروژه‌محور باشد، دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان بهترین انتخاب برای شماست.

حال که با رشته‌های مهندسی آشنا شدیم، در این بخش قصد داریم 5 دانشگاه برتر مهندسی در جهان و 5 دانشگاه برتر مهندسی در ایران را به شما معرفی کنیم، معیار مقایسه ما، اعتبار و سابقه دانشگاه، ظرفیت‌های پژوهشی و دستاوردهای آن‌هاست.

5 دانشگاه برتر مهندسی در جهان

در سراسر دنیا به ویژه اروپا، آمریکا، چین و ژاپن، دانشگاه‌های بسیاری هستند که در رشته‌های مهندسی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. اما با توجه به معیاری که تعریف کردیم، در اینجا به معرفی 5 مورد برتر آن‌ها می‌پردازیم:

• دانشگاه ماساچوست (Massachusetts Institute of Technology - MIT)

MIT همواره به‌عنوان یکی از پیشگامان آموزش و پژوهش در جهان مطرح است. این دانشگاه نه‌تنها در حوزه‌های مهندسی برق، مکانیک، کامپیوتر و هوافضا سرآمد است، بلکه در بسیاری از پروژه‌های جهانی نوآورانه در حوزه فناوری‌های نوین، رباتیک، هوش مصنوعی و انرژی‌های پایدار نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کند.

• دانشگاه استنفورد (Stanford University)

استنفورد در قلب سیلیکون‌ولی قرار دارد و همین موقعیت جغرافیایی باعث شده پیوندی عمیق میان آموزش، صنعت و نوآوری برقرار کند. این دانشگاه در رشته‌های مهندسی برق و کامپیوتر، مهندسی مکانیک، علوم کامپیوتر و حتی حوزه‌های میان‌رشته‌ای مانند بیوانفورماتیک و مهندسی پزشکی جایگاه ویژه‌ای دارد.

• دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (University of California, Berkeley)

برکلی به دلیل کیفیت بالای آموزش و پژوهش در رشته‌های مهندسی همواره جزو برترین‌ها محسوب می‌شود. حوزه‌هایی مانند مهندسی نفت، مهندسی محیط زیست، مهندسی برق و همچنین فناوری‌های نوظهور مرتبط با انرژی‌های پاک و تغییرات اقلیمی در این دانشگاه بسیار فعال و اثرگذار هستند.

• دانشگاه هاروارد (Harvard University)

هاروارد بیشتر با علوم انسانی و پزشکی شناخته می‌شود، اما در دهه‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در حوزه‌های مهندسی انجام داده است. این دانشگاه در زمینه‌هایی مانند مهندسی مکانیک، مهندسی عمران و نیز تحقیقات میان‌رشته‌ای (مانند مهندسی زیستی و فناوری نانو) فعالیت‌های چشمگیری دارد.

• مؤسسه فناوری کالیفرنیا (California Institute of Technology - Caltech)

این مؤسسه با وجود اندازه کوچک‌تر نسبت به بسیاری از دانشگاه‌های معتبر، از نظر کیفیت علمی و نوآوری در سطحی جهانی قرار دارد. این مؤسسه در رشته‌هایی مانند مهندسی هوافضا، مهندسی مواد، فیزیک کاربردی و فناوری‌های فضایی شهرتی ویژه دارد و بسیاری از پروژه‌های ناسا و صنایع فضایی آمریکا با مشارکت مستقیم آن انجام می‌شود.

در جدول زیر، مقایسه‌ای جامع از بهترین دانشگاه‌های مهندسی در جهان و مهم‌ترین مزیت هر کدام را برای شما آماده کردیه‌ایم.

دانشگاه	مهم‌ترین مزیت
MIT	تمرکز بر فناوری‌های آینده‌نگر
استنفورد	نزدیکی به سیلیکون‌ولی
کالیفرنیا، برکلی	پیشگامی در حوزه انرژی‌های پاک
هاروارد	ترکیب مهندسی با علوم میان‌رشته‌ای
Caltech	تخصص در هوافضا و همکاری با ناسا

 

5 دانشگاه برتر مهندسی در ایران

در ایران نیز تعدادی دانشگاه وجود دارند که برای دانشجویان رشته‌های مهندسی جزو اولویت‌ها حساب می‌شوند. این دانشگاه‌ها به دلایلی مانند سابقه درخشان و ظرفیت پژوهشی مناسب، بین دانشجویان از محبوبیت بالایی برخوردارند. در ادامه به معرفی 5 مورد از بهترین دانشگاه‌های مهندسی ایران می‌پردازیم:

• دانشگاه صنعتی شریف

دانشگاه صنعتی شریف به‌عنوان معتبرترین دانشگاه مهندسی ایران شناخته می‌شود و جایگاه برجسته‌ای در سطح جهانی نیز دارد. این دانشگاه به‌دلیل جذب نخبگان کشور، سطح بالای آموزش، و فعالیت‌های پژوهشی گسترده در رشته‌هایی چون مهندسی برق، مکانیک، کامپیوتر و مواد شهرت یافته است. همکاری‌های بین‌المللی و ارتباط با صنعت از نقاط قوت آن به شمار می‌رود.

• دانشگاه تهران

دانشگاه تهران، قدیمی‌ترین و جامع‌ترین دانشگاه کشور، با دانشکده‌های متعدد مهندسی، همواره در صدر آموزش عالی ایران قرار دارد. تنوع رشته‌ها، سطح علمی بالای اعضای هیئت علمی و سابقه طولانی در تربیت متخصصان برجسته، این دانشگاه را به مرجعی علمی در حوزه‌های مختلف مهندسی تبدیل کرده است. تحصیل در مقاطع تکمیلی این دانشگاه به معنای دستیابی به یکی از معتبرترین مدارک تحصیلی در کشور است.

• دانشگاه صنعتی امیرکبیر

دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران) یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های فنی ایران است که نقش مهمی در توسعه مهندسی کشور ایفا کرده است. این دانشگاه به خاطر پروژه‌های کاربردی و همکاری‌های گسترده با صنعت، در زمینه‌هایی چون مهندسی عمران، شیمی، برق و کامپیوتر شهرت دارد. فضای علمی پویا و ارتباط نزدیک با مراکز فناوری، نقطه قوت این دانشگاه است.

• دانشگاه تربیت مدرس

دانشگاه تربیت مدرس بیشتر به‌عنوان دانشگاهی تخصصی برای تحصیلات تکمیلی شناخته می‌شود. این دانشگاه در حوزه مهندسی نیز با ارائه دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های متنوع، به‌ویژه در گرایش‌های نوین و پژوهش‌محور، جایگاه ویژه‌ای دارد. تمرکز این دانشگاه بر پژوهش‌های بنیادی و کاربردی آن را به یکی از قطب‌های علمی ایران تبدیل کرده است.

• دانشگاه صنعتی اصفهان

دانشگاه صنعتی اصفهان یکی از مراکز مهم آموزش عالی در ایران است که با محیطی گسترده و پردیس دانشگاهی پیشرفته شناخته می‌شود. این دانشگاه در رشته‌های مختلف مهندسی، به‌ویژه مهندسی کشاورزی، عمران و مکانیک جایگاه برجسته‌ای دارد. فعالیت‌های پژوهشی بین‌المللی و ارتباط با صنایع استان اصفهان، بر اهمیت آن افزوده است.

چرا گروه آموزشی پارس پژوهان بهترین گزینه برای تحصیل در رشته‌های مهندسی است؟

گروه آموزشی پارس پژوهان یکی از برجسته‌ترین موسسات آموزشی در ایران محسوب می‌شود که به تامین تحصیلات عالی در رشته‌های مهندسی معتبر در کشور می‌پردازد. این گروه آموزشی با سابقه‌ای موفق در ارائه دوره‌های تخصصی و آموزش مهندسی به دانش‌آموزان و دانشجویان شهرت دارد. یکی از ویژگی‌های برجسته پارس پژوهان تعامل فعال با دانش‌آموزان و دانشجویان است. این گروه آموزشی تیمی از اساتید و متخصصان باتجربه دارد که ارائه درس‌های علمی و عملی باکیفیت بالا را تضمین می‌کنند. 

جمع‌بندی

در این مقاله، 10 دانشگاه برتر رشته‌های مهندسی در جهان و ایران معرفی شدند. این دانشگاه‌ها به‌عنوان مراکز برجسته در زمینه تحصیلات عالی و توسعه علم و فناوری شناخته می‌شوند. آن‌ها با برنامه‌های آموزشی متنوع، اساتید با تجربه و تجهیزات پیشرفته، دانشجویان را به تخصص در رشته‌های مهندسی هدایت می‌کنند. این دانشگاه‌ها نقش اساسی در توسعه فناوری و تامین نیروی متخصص در عرصه مهندسی دارند.

نویسنده: رضا صفایی، کارشناس مدیریت صنعتی

رشته مهندسی عمران یکی از پر طرفدارترین رشته های مهندسی در صنعت ساخت و ساز ، انواع سازه های ساختمانی مانند پل ها، سازه های فولادی و سازه های بتنی، جاده ها، سدها و کانال های آب و انواع گرایش‌های این رشته می‌باشد. اگر هنوز با کلیات رشته مهندسی عمران، گرایش‌ها و بازار کار آن آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله مهندسی عمران چیست؟ را مطالعه کنید. همچنین تمام کسانی که در کنکور و رشته انتخابی ریاضی و فیزیک شرکت می‌کنند و قصد دارند که این رشته رو برای تحصیل و آینده کاری خود انتخاب کنند باید اطلاعات کاملی از برترین دانشگاه‌های رشته مهندسی عمران  داشته باشند تا بتوانند جایگاه مناسبی برای آینده کاری خود بدست آورند. در ادامه به معرفی برترین دانشگاه های رشته مهندسی عمران در ایران می‌پردازیم.

1. دانشگاه تهران

دانشگاه تهران یکی از برترین دانشگاه های ایران می‌باشد. دانشگاهی که دانشکده های بسیار و پژوهشگاه خودگردان را دارا می‌باشد. براساس رتبه بندی‌های شانگهای در سال 2022، دانشگاه تهران در رشته مهندسی عمران بعد از دانشگاه آزاد و دانشگاه صنعتی شریف قرار می‌گیرد.

لازم است که بدانیم دانشگاه تهران اولین دانشگاه در کشور است که رشته مهندسی عمران را تدریس کرده و فهرست کاملی از آموزش مهندسی عمران ماندد راه و ترابری، مهندسی محیط زیست، مهندسی بنادرو سازه‌های دریایی و مدیریت ساخت و مهندسی آب و گرایش مهندسی عمران-زلزله و... را پوشش می‌دهد.

2. دانشگاه علم و صنعت

دانشگاه علم و صنعت نیز یکی از برترین دانشگاه‌های رشته مهندسی عمران در ایران می‌باشد که در سال 1929 در تهران برای تربیت و آموزش مهندسان کشور تاسیس شد و بعنوان بهترین دانشکده‌های فنی کشور نام برده می‌شود. این دانشکده در آغاز موسسه فنی دولتی نام داشت و سپس بعنوان دانشکده هنرهای پیشرفته نام برده می‌شد. و در سال 1972 نام آن به دانشگاه علم وصنعت ایران تغییر یافت .

این دانشگاه دارای 13 دانشکده است که در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در طیف وسیعی از موضوعات مهندسی و همچنین ریاضیات و فیزیک ارائه می‌کنند. همچنین 12 مرکز تحقیقاتی، 9 مرکز عالی و 19 کتابخانه تخصصی و همچنین چهار پردیس اقماری در سایر نقاط کشور وجود دارد.

این پردیس در منطقه نارمک در شمال شرق تهران در زمینی به مساحت 42 هکتار واقع شده است که شامل ساختمان‌های دانشگاهی و اداری، کتابخانه اصلی، تالارهای اقامتی، مسجد و امکانات ورزشی سرپوشیده و روباز است. این دانشگاه همچنین دارای یک استادیوم ورزشی 20000 نفری است.

3. دانشگاه تبریز

دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز که بعنوان یکی از برترین دانشگاه‌های رشته مهندسی عمران در ایران یاد می‌شود در سال 1382تاسیس شد. 

در ادامه گرایش‌های رشته مهندسی عمران را نام میبریم:

• گرایش مهندسی عمران (کارشناسی)
• گرایش مهندسی عمران آب
• گرایش مهندسی عمران ژئوتکنیک
• گرایش مهندسی عمران سازه
• گرایش مهندسی معماری
• گرایش مهندسی نقشه برداری

4. دانشگاه صنعتی امیر کبیر

دانشگاه صنعتی امیرکبیر یکی از برترین دانشگاه‌های رشته مهندسی عمران در ایران است که بین دانشجویان این رشته بسیار محبوب هست. ورود به این دانشگاه نیازمند تلاش بسیار می‌باشد و 11 گرایش رشته مهندسی عمران را پوشش می‌دهد.

• مهندسی سازه
• مهندسی زلزله
  
• مهندسی مدیریت ساخت
  
• مهندسی ژئوتکنیک
  
• مهندسی آب وسازه های هیدرولیکی
  
• مهندسی و مدیریت منابع آب
  
• مهندسی محیط زیست
  
• مهندسی راه و ترابری
  
• مهندسی حمل و نقل
  
• مهندسی سواحل، بنادر و سازه های دریایی
  
• مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

5. دانشگاه صنعتی شریف

دانشگاه شریف یکی از برترین دانشگاه‌ها در رشته مهندسی عمران ایران است که بسیاری از دانشجویان با نام آن آشنا هستند و بسیاری از دانشجویان و نخبگان و رتبه‌های برتر ایران از این دانشگاه فارغ التحصیل شده‌اند . این دانشگاه در رشته مهندسی عمران نیز جزو برترین‌ها می‌باشد و گرایش‌های زیر را پوشش می‌دهد:

• گرایش سازه
• گرایش راه و ترابری
• گرایش مدیریت ساخت
• گرایش مهندسی ژئوتکنیک
• گرایش مهندسی سازه های هیدرولیکی

6. دانشگاه تربیت مدرس

دانشگاه تربیت مدرس هم نیز یکی از برترین دانشگاه‌های رشته مهندسی عمران در ایران می‌باشد که فقط در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته مهندسی عمران دانشجو می‌پذیرد و از برترین دانشگاه‌های کشور می‌باشد.

7. دانشگاه صنعتی اصفهان

دانشگاه صنعتی اصفهان (UI) یک دانشگاه دولتی در اصفهان و در میان 10 دانشگاه برتر جامع ایران است. دانشگاه اصفهان که در سال 1946 ساخته شده است، یکی از دانشگاه‌های بزرگ در رشته‌های علوم، علوم انسانی و مهندسی بوده است. این دانشگاه در میدان آزادی اصفهان واقع شده است. طیف گسترده ای از دوره‌ها را در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا به صورت تمام وقت ارائه می‌دهد. این دانشگاه دارای سیزده دانشکده، حدود شصت گروه آموزشی و چندین مرکز تحقیقاتی است. دانشگاه اصفهان شامل بیش از ششصد عضو دانشگاهی تمام وقت است. بدنه دانشجویی متشکل از حدود 6500 دانشجو در مقطع کارشناسی و 7500 دانشجوی کارشناسی ارشد از سی استان و سایر کشورها می‌باشد. پذیرش در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه اصفهان محدود به 10 درصد از دانشجویان برتری است که در کنکور سراسری که هر ساله توسط وزارت علوم و آموزش عالی برگزار می‌شود.

8. دانشگاه فردوسی مشهد

دانشگاه فردوسی مشهد یکی از دانشگاه‌های پژوهشی برتر و برجسته کشور است. طیف گسترده‌ای از رشته‌ها و دوره‌ها در دانشگاه فردوسی مشهد موجود است. شما می‌توانید برای لیسانس، کارشناسی ارشد یا دکترا تحصیل کنید. مدرک در اکثر آنها تمامی برنامه‌های آموزشی بر اساس برنامه‌های آموزشی کلاس جهانی یا پژوهش محور ارائه می‌شوند. در طول تحصیل می‌توانید از زبان فارسی و محیط باکیفیت لذت ببرید. تمامی امکانات موجود از جمله خوابگاه‌ها، باشگاه‌ها، امکانات ورزشی و تفریحی، دسترسی به اینترنت پرسرعت، کتابخانه‌های غنی و مناطق آرام مطالعه را به عنوان یکی از بهترین محیط‌های دانشگاهی در ایران برای دانشجویان متمایز کرده است. اینها دلایلی است که بسیاری از دانشجویان ایرانی و بین المللی برای تحصیلات عالی خود دانشگاه فردوسی مشهد را انتخاب می‌کنند.

9. دانشگاه شهید بهشتی

دانشگاه شهید بهشتی (SBU) یکی از معتبرترین دانشگاه های ایران است. از سال 1990، دانشگاه تاکید بیشتری بر برنامه‌های تحصیلات تکمیلی، به‌ویژه دکترا و برنامه‌های تحقیقاتی داشته است، در حالی که همچنان هدف خود را ارتقای کیفیت دوره‌های کارشناسی معتبر خود قرار داده است. دانشجویان این دانشگاه از محیط آکادمیک برجسته و پرارزش نه تنها در ایران بلکه در منطقه الهام می‌گیرند. دانشگاه و اعضای دانشگاه در خط مقدم تحقیقات جهانی در بسیاری از زمینه‌ها قرار دارند و آموزش از آخرین پیشرفت‌ها در هر رشته مطلع می‌شود.

نتیجه گیری

رشته مهندسی عمران از رشته‌های پرطرفدار ایران و جهان شناخته شده اند.  دانشجویان زیادی در این رشته تحصیل می‌کنند و یا تصمیم به تحصیل در این رشته را دارند و سعی دارند در بهترین دانشگاه های ایران و جهان تحصیل کنند و آینده کاری مناسبی برای خود فراهم کنند. در این مقاله تعدادی از برترین دانشگاه‌های رشته مهندسی عمران را به شما معرفی کردیم. این لیست از برترین دانشگاه های ایران نام برده شده است که می‌توانید برای تحصیل آنها را انتخاب کنید. البته بعد از ورود به دانشگاه، یکی از قدم‌های منطقی، آشنایی با ابزارهای کاربردی و مسیرهای ورود به بازار کار است که پیشنهاد می کنیم مقاله "نرم افزارهای کاربردی مهندسی عمران" را حتما مطالعه کنید. 

 نویسنده: سیده محدثه هاشمی، کارشناس دپارتمان مهندسی عمران گروه آموزشی پارس پژوهان

در سده‌های قبل این تصور بین افراد رایج بود که در حوزه‌های فنی مهندسی، مردان موفق‌تر هستند و بهتر می‌توانند نقش ایفا کنند، اما در سال‌های اخیر شاهد حضور روز افزون زنان در زمینه‌های مختلف علوم فنی مهندسی هستیم. رشته مهندسی هوافضا نیز از این قاعده مستثنی نیست، زنان در سراسر جهان به طور معناداری به صنعت هوافضا، از تحقیقات پیشگامانه تا پروازهای شجاعانه، کمک کرده‌اند. 

در مقاله معرفی گرایش‌های مهندسی هوافضا و نرم‌افزارهای مرتبط گفته شد که گرایش دینامیک پرواز یکی از گرایش‌های پرطرفدار و کاربردی این رشته است که مستقیما با ماموریت‌های هوایی در ارتباط است. در این مقاله نیز ابتدا به زندگی شخصی و حرفه‌ای خانم یاسمین مقبلی، نحوه ورود او به صنعت هوافضا و دستاوردهایش در این زمینه می‌پردازیم. سپس دیگر زنان تاثیرگذار در این رشته در طول تاریخ را معرفی خواهیم کرد.

زندگی شخصی و پیشینه خانوادگی یاسمین مقبلی

در مقاله افراد موفق در مهندسی هوافضا: نوآوران فاتح آسمان به معرفی بعضی از چهره‌های شاخص رشته مهندسی هوافضا در سطح بین‌المللی پرداختیم. در این مقاله نیز با یاسمین مقبلی آشنا خواهیم شد. یاسمین مقبلی در سال 1983 در بادن هیم آلمان به دنیا آمد اما شهر نیویورک را زادگاه خود می‌داند. والدین او فرشته و کامی مقبلی در حال حاضر ساکن تگزاس هستند (آن‌ها در سال 1357 از ایران به آلمان مهاجرت کردند). او با سام والد از تگزاس ازدواج کرده است و هم اکنون آن‌ها پدر و مادر دختران دوقلو هستند.

مسیر تحصیلی و تخصص علمی یاسمین مقبلی

یاسمین مقبلی فارغ‌التحصیل دبیرستان بالدوین در نیویورک است. مدرک لیسانس خود را در رشته مهندسی هوافضا با فناوری اطلاعات از موسسه فناوری ماساچوست (MIT) در کمبریج  گرفت. مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی هوافضا از دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی در مونتری، کالیفرنیا به دست آورد. او همچنین فارغ‌التحصیل ممتاز مدرسه خلبانی آزمایشی نیروی دریایی ایالات متحده (NAS Patuxent River) در مریلند نیز هست. 

تجربیات خلبانی و حضور در ارتش آمریکا

مقبلی در سال 2005 و پس از پایان دوره کارشناسی به عنوان ستوان دوم در تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا ماموریت یافت. او پس از تکمیل مدرسه اولیه پرواز (IFS) و مدرسه پایه (TBS) در کوانتیکو، ویرجینیا، برای آموزش پرواز به ایستگاه هوایی نیروی دریایی (NAS) پنساکولا، فلوریدا مراجعه کرد. یاسمین مقبلی در سال 2008 بال‌های طلایی خود را به ‌عنوان یک هوانورد نیروی دریایی به دست آورد و برای آموزش در هلیکوپتر سوپر کبرا AH-1W به آموزش بالگردهای تهاجمی سبک دریایی اسکادران 303 (HMLAT-303) پیوست.

او حرفه پرواز عملیاتی خود را در سال 2008 با هلیکوپتر حمله سبک دریایی (HMLA-367) در ایستگاه هوایی نیروی دریایی (MCAS) در کالیفرنیا آغاز کرد. یاسمین مقبلی سپس با HMLA-367 برای حمایت از نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت (ISAF) و عملیات آزادی پایدار (OEF) در افغانستان از سال 2009 تا 2010 مستقر شد.

پس از بازگشت از استقرار، او به کلاس بالگردهای متوسط دریایی 163 (HMM-163) در کالیفرنیا ملحق شد و برای پشتیبانی از سیزدهمین واحد اعزامی دریایی (MEU) در سال 2011 مستقر شد. او متعاقباً به HMLA-367 منصوب شد و سومین استقرار خود را با HMM-262 (REIN) در حمایت از سی و یکمین MU در سال 2012 تکمیل کرد.

پس از بازگشت از آخرین اعزام، او برای انجام وظیفه در مدرسه خلبانی آزمایشی نیروی دریایی ایالات متحده در NAS Patuxent River، مریلند اعلام آمادگی کرد تا به کلاس 144 بپیوندد. یاسمین مقبلی تور آزمایشی توسعه خود را در سال 2014 پس از تکمیل برنامه درسی تبدیل به AH-1Z و UH-1Y در MCAS Camp Pendleton با اسکادران آزمایش و ارزیابی هوایی 31 (VX-31) آغاز کرد.

مقبلی زمانی که در VX-31 بود، تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده فوق لیسانس نیروی دریایی ادامه داد و به‌طور هم‌زمان مشغول انجام انواع تست‌های پروازی شامل سیستم‌های تسلیحاتی، سیستم هشدار نزدیکی زمینی، ارتقاء نرم افزار و ... بود. در سال 2015، مقبلی به MCAS یوما، آریزونا برای پیوستن به اسکادران تست و ارزیابی عملیاتی دریایی 22 (VMX-22) معرفی شد.

مقبلی در زمان انتخاب خود در ژوئن 2017 مشغول آزمایش هلیکوپترهای H-1 بود و به عنوان افسر تضمین کیفیت و اویونیک VMX-1 مشغول به کار بود. او بیش از 150 ماموریت جنگی و 2000 ساعت پرواز را در بیش از 25 هواپیمای مختلف جمع‌آوری کرده است. جدول زیر شامل خلاصه‌ای از فعالیت‌های این زن فضانورد تا قبل از ورودش به ناسا در سال 2017 است.

2005	ماموریت به عنوان ستوان دوم در تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا
2008	آغاز پرواز عملیاتی با HMLA-367
2009 تا 2010	استقرار در افغانستان برای حمایت از ISAF و OEF
2011	ملحق شدن به کلاس HMM-163
2012	استقرار با HMM-262
2014	آغاز تور آزمایشی توسعه با VX-31
2015	پیوستن به VMX-22
2017	آزمایش هلیکوپترهای H-1 و تضمین کیفیت VMX-1

اگر به دنیای هوانوردی، مهارت‌های پرواز و خلبانی پهبادهای مولتی روتور علاقه‌مند هستید، دوره آموزش خلبانی هواپیمای مدل و دوره آموزش خلبانی پهپاد مولتی روتور را از دست ندهید.

ورود به ناسا و ماموریت‌های فضایی

یاسمین مقبلی توسط ناسا (NASA) برای پیوستن به کلاس کاندیدای فضانوردی 2017 انتخاب شد. او در آگوست 2017 وارد خدمت شد و دو سال دوره آموزشی را به عنوان کاندیدای فضانوردی گذراند. به او وظایف فنی در دفتر اکتشاف محول شد، جایی که تمرکز اصلی او بر توسعه سیستم فرود انسانی بود.

مقبلی به عنوان فرمانده ماموریت SpaceXCrew-7  ناسا با فضاپیمای SpaceX Crew Dragon در 26 آگوست 2023 به ایستگاه فضایی بین المللی پرتاب شد و در 27 اوت 2023 با موفقیت پهلو گرفت. به‌طور خلاصه روند فعالیت‌های یاسمین مقبلی در ناسا عبارت بودند از:

• 2017 تا 2020: گذراندن دوره‌های فشرده فضانوردی در ناسا
• 2021 تا 2022: شرکت در مأموریت‌های شبیه‌سازی و برنامه‌ریزی برای سفرهای آینده به ماه و ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS)
• 2023: انتخاب به عنوان فرمانده ماموریت فضایی Crew-7 ناسا در چارچوب همکاری با اسپیس‌اکس
• 26 آگوست 2023: پرتاب به فضا به‌همراه سه فضانورد دیگر از طریق فضاپیمای Crew Dragon (مأموریت Crew-7)
• آگوست 2023 تا مارس 2024: اقامت حدود شش ماهه در ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS)
• مارس 2024: بازگشت موفقیت‌آمیز به زمین

افتخارات و جوایز حرفه‌ای یاسمین مقبلی

یاسمین مقبلی در دوران حرفه‌ای خود،  افتخارات زیادی را به پاس خدمات تحقیقاتی و فنی خود دریافت نموده است که مهم‌ترین آن‌ها را در جدول زیر مشاهده می‌کنیم:

4 مدال هوایی	یک مدال خدمات شایستگی
2 مدال تقدیر نیروی دریایی و تفنگداران دریایی	فارغ‌التحصیل افتخاری کلاس 144
3 مدال دستاورد نیروی دریایی و تفنگداران دریایی	جایزه دانش‌آموز برجسته فرمانده ویلی مک کول

دیگر زنان تاثیرگذار در هوافضا

جین باتن (Jean Batten) 

جین باتن باعث شادی زیادی در نیوزلند (کشور خودش) و همچنین استرالیا و انگلستان شد زیرا اولین زنی بود که پرواز رفت و برگشت از انگلیس به استرالیا در سال 1934 انجام داد. او موفقیتش را با پروازهای رکورد شکن بسیاری مانند پرواز سولو (به تنهایی) بر فراز اقیانوس اطلس ادامه داد.

هلن دوتری (Helene Dutrieu)

هلن دوتری به شاهین دختر  هوانوردی معروف بود زیرا او شجاع ترین خلبان زن در زمان خود بود. هلن اولین زن بلژیکی بود که به گواهی خلبانی رسید (در سال 1910). در 1911 او از 14 رقیب مرد پیشی گرفت تا برنده کاپ پادشاهی در فلورانس ایتالیا شود.

والنتینا ترشکوا (Valentina Tereshkova)

والنتینا ترشکوا اولین زنی بود در ژوئن 1963 به فضا رفت. ورود ولنتینا به حوزه هوافضا زمانی شروع شد که او به باشگاه چتربازان پیوست و در سپتامبر 1961، نامه ای به مرکز فضایی شوروی برای تیم فضانوردان داوطلب نوشت و اتفاقا کارکنان فضایی شوروی، چتربازان زن را برای این برنامه در نظر داشتند.

ریموند دلاروش  (Raymonde de Laroche)

ریموند دلاروش، اولین زنی بود که توانست گواهینامه خلبانی دریافت کند (در سال 1910). او که یک مهندس آموزش دیده نیز بود، در سال 1919 به عنوان کمک خلبان یک هواپیمای جدید به فرودگاه Le Crotoy معرفی شد به امید اینکه اولین زن خلبان آزمایشی شود. اما متاسفانه هواپیما در فاز لندینگ (فرود) دچار سانحه شد و خلبان اصلی به همراه لاروش، هر دو کشته شدند.

پاتریشیا کاوئینگ (Patricia Cowings)

پاتریشیا کاوئینگ یک محقق روانشناسی در بخش زیست پزشکی مرکز تحقیقات ناسا ( NASA )، مشکلات روانی – فیزیولوژیکی و زیست‌شناسی که فضانوردان در فضا تجربه می‌کنند را با عنوان (بیماری‌های فضا) مورد بررسی قرار داد. در اوایل دهه 1980، او یک برنامه شامل 12 جلسه نیم ساعته، با هدف تدریس موضوعات برای کنترل عملیات‌های خودکار بدن، مانند ضربان قلب، از طریق بازخورد زیستی، طراحی کرد.

جمع‌بندی

در نهایت بدیهی است که حضور و فعالیت زنان در همه حوزه‌ها به موفقیت و پیشرفت آن حوزه کمک‌های بسیاری کرده است. در شاخه مهندسی هوافضا نیز، در بخش‌های مختلف از زمان تحقیقات پیش از پروژه‌ها، مراحل طراحی و برنامه‌ریزی، شبیه‌سازی‌ها و تحلیل‌های نرم‌افزاری، تست‌های آزمایشگاهی، بخش‌های عملی و ساخت، تا مراحل بعدتر مثل خلبانی که در دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان مورد بحث قرار گرفته‌اند، یا حضور در فضا به عنوان فضانورد، زنان در ارتقای این رشته نقش مهمی داشته‌اند، نام‌های اشاره شده در اینجا مانند یاسمین مقبلی تنها اشارات کوچکی از خدمات وسیع زنان به این صنعت است.

نویسنده: ستاره دهقان، کارشناس مهندسی هوافضا – رضا صفایی، کارشناس مدیریت صنعتی

با آغاز انقلاب صنعتی در سده نوزدهم، جهان شاهد تحولی بنیادین در ساختارهای تولید، سازمان‌های صنعتی و نیازهای مدیریتی شد. افزایش پیچیدگی فرآیندهای تولید و گسترش کارخانه‌های بزرگ، ضرورت بهره‌گیری از نگاهی جامع، نظام‌مند و تلفیقی را در مدیریت فرآیندها آشکار ساخت. در چنین فضایی، رویکرد سنتی مهندسی پاسخگوی تمامی ابعاد مدیریت صنعتی نبود و نیاز به تخصصی جدید با تلفیق دانش مهندسی و اصول مدیریتی احساس می‌شد. بدین ترتیب، مهندسی صنایع به‌ عنوان رشته‌ای نوپا و کارآمد از دل مهندسی مکانیک پدید آمد؛ رشته‌ای که با تلفیق تحلیل‌های فنی و مدیریتی، مسیر بهینه‌سازی منابع، ارتقای بهره‌وری و ساماندهی نظام‌های تولیدی را هموار ساخت. این تحول موجب شد تا مهندسی صنایع به یکی از پرکاربردترین و راهبردی‌ترین حوزه‌های شغلی در صنعت نوین بدل شود.

تعریف مهندسی صنایع و وظایف آن

با انتخاب رشته مهندسی صنایع، دانشجویان در آغاز مسیر خود با علومی چون ریاضیات، فیزیک، آمار و مدل‌سازی ریاضی آشنا می‌شوند تا بتوانند داده‌های پیچیده در فرآیندهای صنعتی را تحلیل و تفسیر کنند. تفکر سیستمی و مهارت تحلیل داده‌ها از ارکان اصلی این رشته محسوب می‌شود. مهندسان صنایع با تحلیل داده‌های موجود، بهره‌وری را افزایش می‌دهند، کیفیت فرآیندها را ارتقا می‌بخشند و منابع انسانی، مواد اولیه و تجهیزات فنی را به شکل بهینه مدیریت می‌کنند. این رشته برخلاف بسیاری از رشته‌های فنی، پیوند عمیقی با منابع انسانی دارد و به ارتباط بین انسان و سیستم‌های فنی توجهی ویژه دارد.
یکی از ویژگی‌های شاخص مهندسان صنایع، برخورداری از روحیه خلاقیت و نوآوری است. آنان با در نظر گرفتن تمام ابعاد یک سیستم، قادرند به طراحی و اجرای بهینه‌ترین مسیرها بپردازند. مهندس صنایع باید همواره در حال یادگیری باشد، چرا که تحلیل جامع عوامل مؤثر در فرآیندها نیازمند دانش به‌روز، توجه به جزئیات و توانایی کشف مسیرهای نوین است. همچنین مهارت کار تیمی و توانمندی در رهبری گروه‌ها، از دیگر الزامات حرفه‌ای برای ورود موفق به این رشته به شمار می‌رود.

جدول وظایف و مهارت‌های کلیدی مهندسان صنایع
حوزه فعالیت	شرح وظایف و مهارت‌ها
تحلیل داده و مدل‌سازی	استفاده از ریاضیات، آمار و مدل‌سازی ریاضی برای بررسی و تحلیل داده‌ها
تفکر سیستمی	درک جامع از ساختار و ارتباط اجزای سیستم برای طراحی فرآیندهای کارآمد
مدیریت منابع	مدیریت بهینه منابع انسانی، مواد اولیه و تجهیزات تولید
بهبود بهره‌وری و کیفیت	تحلیل فرآیندها برای افزایش بازدهی و ارتقای کیفیت عملکردها
خلاقیت و نوآوری	طراحی مسیرهای جدید و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در سیستم‌های پیچیده
یادگیری مستمر	به‌ روز نگه‌ داشتن دانش فنی و مدیریتی برای تحلیل بهتر عوامل مؤثر بر عملکرد
توجه به جزئیات	دقت بالا در بررسی متغیرهای تأثیرگذار بر فرآیندهای صنعتی
کار تیمی و رهبری	توانایی همکاری در گروه و مدیریت تیم برای اجرای موفق پروژه‌ها
درک روابط انسانی در صنعت	تحلیل نقش منابع انسانی در عملکرد فنی و ایجاد هم‌افزایی میان انسان و ماشین

دروس مقطع کارشناسی مهندسی صنایع

در مقطع کارشناسی رشته مهندسی صنایع، دانشجویان با ترکیبی از دروس عمومی، پایه، فنی و مدیریتی آشنا می‌شوند. تنوع دروس ارائه‌ شده در این رشته، از نیاز به تسلط بر مفاهیم چند رشته‌ای ناشی می‌شود. برخی از مهم‌ترین دروس عبارت‌اند از:

• دروس پایه شامل:
  • ریاضیات عمومی
  • فیزیک عمومی
  • آمار و احتمال مهندسی
  • مدل‌سازی ریاضی
    (این دروس معمولاً در ترم‌های ابتدایی ارائه می‌شوند).
• دروس میان‌رشته‌ای که از سایر دانشکده‌ها ارائه می‌شوند:
  • مبانی برق (از دانشکده مهندسی برق)
  • استاتیک و مقاومت مصالح (از دانشکده مهندسی مکانیک)
  • علم مواد (از دانشکده مهندسی مواد)
  • اقتصاد خرد و کلان (از دانشکده اقتصاد و مدیریت)
  • برنامه‌سازی مقدماتی (از دانشکده مهندسی کامپیوتر)
• دروس تخصصی اصلی در مهندسی صنایع:
  • کنترل کیفیت آماری
  • تحقیق در عملیات
  • روش‌های تولید و طراحی کارخانه
  • بازاریابی صنعتی
  • فناوری اطلاعات در مهندسی صنایع
  • مدیریت پروژه و منابع انسانی

نکته: بسته به دانشگاه محل تحصیل، ممکن است نام یا ساختار برخی دروس با کمی تفاوت همراه باشد.

گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد مهندسی صنایع

فارغ‌التحصیلان کارشناسی مهندسی صنایع می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایش‌های مختلفی ادامه تحصیل دهند که هرکدام حوزه‌ای تخصصی از مهندسی صنایع را پوشش می‌دهند:

• بهینه‌سازی سیستم‌ها
  • تمرکز بر بهبود بهره‌وری سیستم‌ها از طریق مدل‌سازی، شبیه‌سازی و تحلیل ارتباط میان اجزای سیستم.
• سیستم‌های سلامت
  • بهینه‌سازی فرآیندها در بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و مراکز درمانی.
  • ارائه راهکار برای کاهش صف‌های انتظار یا بهبود مدیریت منابع درمانی.
• مدیریت نوآوری و فناوری
  • توسعه و پیاده‌سازی فناوری‌های نوین در صنعت.
  • تلفیق دانش مدیریتی و تکنولوژیکی برای ارتقای رقابت‌پذیری سازمان‌ها.
• لجستیک و زنجیره تامین
  • برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل فرآیندهای تأمین، تولید، انبارش و توزیع کالا.
  • بهینه‌سازی مسیر حرکت مواد از تأمین‌کننده تا مصرف‌کننده.
• مدیریت پروژه
  • کنترل و هدایت منابع پروژه شامل زمان، هزینه، کیفیت و نیروی انسانی.
  • استفاده از مهارت‌های مذاکره، تیم‌سازی و برنامه‌ریزی برای تحقق اهداف پروژه.
• آینده‌ پژوهی
  • تحلیل روندها و پیش‌بینی آینده در حوزه‌های اقتصادی، فناورانه، اجتماعی و زیست‌ محیطی.
  • طراحی راهبردهایی برای مقابله با چالش‌های آینده.
• سیستم‌های کلان
  • بررسی ساختارها و تعاملات سیستم‌های بزرگ مانند صنعت حمل‌ و نقل، اقتصاد ملی و سیستم‌های منابع انسانی.
  • تحلیل سطح کلان و بین سازمانی برای بهینه‌سازی تعاملات.
• سیستم‌های مالی
  • به‌کارگیری ابزارهای اقتصاد مهندسی و مهندسی مالی برای تحلیل و مدیریت مسائل مالی در پروژه‌ها و سازمان‌ها.
  • مدل‌سازی و بهینه‌سازی ساختارهای مالی در صنایع مختلف.

برای آشنایی بیشتر با گرایش‌های جهانی و مهارت‌های مورد نیاز مهندسین صنایع، می‌توانید به وب‌سایت IISE – Institute of Industrial and Systems Engineers مراجعه کنید.

آینده شغلی و فرصت‌های کاری مهندسان صنایع

با رشد فزاینده تکنولوژی، پیچیده‌تر شدن ساختارهای تولید و سازمانی و نیاز به بهینه‌سازی منابع، مهندسی صنایع به یکی از پرتقاضاترین رشته‌های مهندسی در بازار کار ایران و جهان تبدیل‌شده است. بر اساس گزارش وب‌سایت‌های داخلی (از مرداد ۱۴۰۱ تا کنون)، ۱۲٪ از کل آگهی‌های استخدامی منتشر شده به مهندسان صنایع اختصاص داشته است؛ رقمی که نشان‌ دهنده جایگاه کلیدی این رشته در صنعت کشور است. مهندسان صنایع می‌توانند در طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها از جمله مالی، تولید، لجستیک، فناوری، بهداشت، کارآفرینی و حتی مدیریت منابع انسانی به کار مشغول شوند. افزون بر آن، ویژگی‌های منحصربه‌فرد مهندسی صنایع همچون تلفیق دانش مدیریتی، سیستمی و فنی، زمینه‌ساز ایجاد مشاغل جدید توسط خود مهندسان شده است. به‌عنوان نمونه، بنیان‌گذاران دیجی‌کالا از دانش‌آموختگان مهندسی صنایع بوده‌اند که نشان از توانمندی این رشته در پرورش کارآفرینان موفق دارد.

در همین راستا، گروه آموزشی پارس پژوهان با ارائه تخصصی دوره‌های مهندسی صنایع در حوزه‌های متنوع، از جمله آموزش نرم‌افزارهای تخصصی (مانند آموزش نرم افزار MSP، آموزش نرم افزار Primavera، آموزش نرم افزار Minitab، آموزش اکسل پیشرفته، دوره مدیریت تضمین کیفیت، دوره هوش تجاری، دوره آموزش تفکر سیستمی در سازمان‌ها)، کارگاه‌های پروژه محور و دوره‌های ویژهٔ ورود به بازار کار، مسیر حرفه‌ای دانش‌پذیران را هموار ساخته است. این دوره‌ها با رویکردی کاربردی و با بهره‌گیری از اساتید مجرب صنعت طراحی‌شده‌اند تا نه‌ تنها دانش، بلکه مهارت‌های عملی را نیز در مخاطبان تقویت کنند.

فرصت‌های شغلی و درآمدی مهندسی صنایع
زمینه شغلی	عنوان‌های شغلی رایج	محیط‌های کاری احتمالی	درآمد تقریبی (تومان) از سال 1401 تا 1404
مدیریت و کنترل کیفیت	مدیر تضمین کیفیت، کارشناس کنترل کیفیت، سرممیز داخلی	کارخانه‌ها، شرکت‌های تولیدی و خدماتی	۲۰ تا ۵۰ میلیون در ماه
تحلیل مالی و اقتصادی	تحلیلگر مالی، کارشناس هزینه‌یابی، مدیر مالی	بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، مشاوره مالی	۳۰ تا ۷۰ میلیون در ماه
زنجیره تامین و لجستیک	کارشناس برنامه‌ریزی تولید، مدیر زنجیره تأمین، مدیر انبار	شرکت‌های پخش، صنایع غذایی، خودروسازی	۲۵ تا ۶۰ میلیون در ماه
فناوری و نوآوری	مدیر پروژه‌های نوآورانه، کارشناس R&D، مدیر تحول دیجیتال	استارت‌آپ‌ها، مراکز تحقیقاتی، شرکت‌های فناور	۳۰ تا ۸۰ میلیون در ماه
سیستم‌های سلامت	تحلیلگر فرآیند بیمارستانی، مشاور بهینه‌سازی نظام درمانی	بیمارستان‌ها، شرکت‌های سلامت‌محور	۲۰ تا ۵۰ میلیون در ماه
فناوری اطلاعات (IT)	تحلیلگر سیستم، مدیر فرآیندهای ERP	طراح سیستم‌های اطلاعاتی شرکت‌های نرم‌افزاری، صنایع مبتنی بر داده	۳۰ تا ۷۰ میلیون در ماه
کارآفرینی و استارت‌آپ	مؤسس یا مدیرعامل استارت‌آپ، مشاور کسب‌وکار نوپا	شرکت‌های نوپا، فضاهای کار اشتراکی	نامحدود، بسته به مقیاس کسب‌وکار
تحلیل سیستم و آینده‌پژوهی	تحلیلگر روندها، مشاور راهبردی، متخصص آینده‌پژوهی	سازمان‌های سیاست‌گذار، مشاوره‌های راهبردی	۴۰ تا ۹۰ میلیون در ماه
تدریس و تحقیق دانشگاهی	استاد دانشگاه، پژوهشگر حوزه‌های میان‌رشته‌ای	دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی	۲۰ تا ۴۵ میلیون در ماه (پایه)، قابل‌افزایش با پروژه‌ها

از دانشگاه تا بازار کار؛ مزیت‌های رقابتی مهندسان صنایع

تنوع شغلی بالا:

• مهندسی صنایع یکی از معدود رشته‌هایی است که محدود به صنعت خاصی نیست؛ از خودروسازی و بانکداری تا آموزش و سلامت، همه به این تخصص نیاز دارند.

سطوح تحصیلات و بازار کار:

• کارشناسی: امکان ورود مستقیم به بازار کار در حوزه‌های اجرایی و عملیاتی.
• کارشناسی ارشد: ورود به حوزه‌های تخصصی‌تر و نقش‌های مدیریتی.
• دکتری: تمرکز بر تدریس، پژوهش و مشاوره‌های سطح کلان.
• درآمد متغیر: با توجه به مهارت فردی، محل کار، میزان تجربه و نقش سازمانی، درآمد مهندسان صنایع می‌تواند کاملاً متفاوت باشد.

همچنین می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر راجب این رشته مهندسی صنایع چیست؟ (گرایش ها، بازار کار و درآمد) را مطالعه کنید.

جمع‌بندی

مهندسی صنایع را می‌توان دروازه‌ای به‌سوی آینده‌ای دانست که در آن نوآوری، تحلیل سیستماتیک و تصمیم‌گیری علمی، نقش کلیدی در پیشبرد سازمان‌ها و صنایع ایفا می‌کنند. این رشته میان‌رشته‌ای، با فراهم‌سازی بستری برای ترکیب دانش فنی، مدیریتی و انسانی، به دانشجویان و فعالان صنعت این امکان را می‌دهد که در قلب تحولات صنعتی و سازمانی قرار گیرند. از طراحی سیستم‌های تولیدی و زنجیره‌های تأمین گرفته تا تحلیل بازار، مدیریت پروژه، کارآفرینی فناور محور و آینده‌پژوهی، مهندس صنایع در جای‌جای صنعت امروز حضور مؤثر و تحول‌آفرین دارد؛ اما برای بهره‌برداری واقعی از ظرفیت‌های این رشته، تنها آموختن مفاهیم دانشگاهی کافی نیست؛ بلکه رشد مهارت‌های تخصصی، آشنایی با نرم‌افزارهای کاربردی و شناخت روندهای روز بازار کار نیز ضروری است. در این مسیر، بهره‌گیری از آموزش‌های تکمیلی، نقطه تمایز افرادی است که صرفاً مدرک دارند، با آن‌هایی که واقعاً در بازار کار موفق می‌شوند.

نویسنده: فاطمه زهرا الهی، کارشناسی مهندسی صنایع.  فاطمه بلانیان، دکتری مدیریت ورزشی.

مهندسی معماری از جمله رشته‌هایی‌ست که پیوندی میان علم، هنر و خلاقیت برقرار می‌کند. این رشته با هدف طراحی فضاهایی کارآمد، زیبا و هماهنگ با نیازهای انسانی، جایگاهی ویژه در میان شاخه‌های فنی‌مهندسی به خود اختصاص داده است. دانشجویان معماری در طول تحصیل می‌آموزند چگونه مفاهیم ذهنی را به طرح‌هایی قابل اجرا تبدیل کنند و فضاهایی بیافرینند که بر کیفیت زندگی انسان‌ها اثرگذار باشند. این مسیر نه‌فقط یادگیری ابزارهای فنی، بلکه تقویت نگاه تحلیلی و زیباشناسانه را نیز در بر دارد.
آشنایی با گرایش‌های مختلف این رشته به داوطلبان کمک می‌کند تا با دیدی روشن‌تر، مسیر تحصیلی و حرفه‌ای خود را انتخاب کنند و در زمینه‌ای فعالیت کنند که با توانایی‌ها و علاقه‌مندی‌هایشان بیشترین تطابق را داشته باشد.

مهندسی معماری چیست؟

مهندسی معماری، ترکیبی از هنر و دانش فنی‌ست که با رویکردی میان‌رشته‌ای به طراحی، ساخت و بهره‌برداری از ساختمان‌ها می‌پردازد. برخلاف بسیاری از رشته‌های مهندسی که جنبه‌های ریاضی و محاسباتی آن‌ها پررنگ‌تر است، معماری بر خلاقیت، درک فضایی و ذوق هنری تکیه دارد؛ به همین دلیل دانشجویانی که وارد این مسیر می‌شوند باید علاقه‌مند به طراحی و دارای ذهنی خلاق باشند.

مهندس معمار در طراحی ساختمان‌ها از دانش حوزه‌های مختلفی چون عمران، مکانیک، برق و محیط زیست بهره می‌گیرد و در عین حال به مسائل مهمی مثل پایداری، مصرف انرژی، شرایط اقلیمی و تأثیرات فرهنگی نیز توجه دارد. بسیاری از متخصصان فعال در این حوزه، زمینه تحصیلی متفاوتی دارند و با کسب تجربه وارد حوزه معماری شده‌اند. این امر نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری و بین‌رشته‌ای بودن این حوزه است.

اگر می‌خواهید شناخت بهتری از رشته معماری داشته باشید، مقاله مهندسی معماری چیست؟ می‌تواند دیدگاه خوبی از جنبه‌های مختلف این رشته به شما بدهد و به شما کمک کند تا تصمیمات بهتری در این زمینه بگیرید.

مزایا و معایب مهندسی معماری

پیش از انتخاب هر رشته تحصیلی یا مسیر شغلی، آشنایی با مزایا و چالش‌های آن می‌تواند تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری به همراه داشته باشد. مهندسی معماری هم از این قاعده مستثنا نیست. این حرفه جذاب، با وجود فرصت‌های شغلی متنوع و امکان تأثیرگذاری بر فضای زندگی انسان‌ها، گاهی با مسیر طولانی آموزشی و فشارهای کاری همراه است. در جدول زیر، نگاهی خلاصه به مهم‌ترین مزایا و معایب رشته مهندسی معماری خواهیم داشت.

مزایا	معایب
کار تأثیرگذار: طراحی فضاهایی ماندگار که بر زندگی افراد و جامعه اثر می‌گذارد.	فرآیند آموزشی فشرده و زمان‌بر: دوره کارشناسی نیاز به یادگیری  دروس سخت دارد.
استفاده از خلاقیت: فرصت برای ارائه طرح‌های نو و متفاوت.	فرآیند طولانی دریافت مجوز: نیاز به دوره کارآموزی و قبولی در آزمون تخصصی دارد.
جایگاه اجتماعی بالا:  حرفه‌ای معتبر و مورد احترام به دلیل تنوع مهارت‌ها	ساعات کاری زیاد: مخصوصاً در پروژه‌های سنگین یا زمان تحویل کار.
تنوع در وظایف کاری: انجام طراحی، مشاوره، بررسی هزینه، بازدید از پروژه و...	فشار کاری بالا: مسئولیت نتایج نهایی پروژه و رضایت کارفرما بر دوش معمار است.
درآمد مناسب: با افزایش تجربه و تخصص، امکان درآمد بالا وجود دارد.	رشد محدود شغلی: در برخی کشورها نرخ رشد این حرفه پایین پیش‌بینی شده است.

گرایش‌های مهندسی معماری

• گرایش مهندسی معماری ـ معماری

این گرایش یکی از شاخه‌های تخصصی انتخاب رشته مهندسی معماری است که تمامی مباحث تحصیلی دوره کارشناسی را به طور کامل دربرمی‌گیرد. دانشجویان این گرایش به طراحی نمای بیرونی و داخلی ساختمان‌ها پرداخته و هدف آن‌ها خلق سازه‌هایی زیبا و چشم‌نواز است که در عین حال کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند. برای کسب مهارت‌های لازم در این زمینه، شرکت در دوره‌های معماری می‌تواند به شما کمک کند تا دانش فنی و خلاقیت خود را در طراحی ساختمان‌ها و فضاها بهبود بخشید.

• گرایش مهندسی معماری اسلامی

گرایش مهندسی معماری اسلامی یکی از شاخه‌های تخصصی در مهندسی معماری است که به بررسی اصول معماری در دوران اسلامی و تأثیرات آن بر ساخت و مرمت بناهای تاریخی می‌پردازد. این گرایش با توجه به فرهنگ و اصول اسلامی، به طراحی و ساخت بناهایی مانند مساجد، آرامگاه‌ها، قلعه‌ها، مدارس و کاخ‌ها توجه دارد و تأکید ویژه‌ای بر معماری ایران و جهان در تمامی دوره‌های اسلامی دارد. برای علاقه‌مندان به این رشته، گذراندن دوره‌های معماری اسلامی می‌تواند فرصتی عالی برای یادگیری روش‌ها و تکنیک‌های معماری خاص این دوره تاریخی باشد.

• گرایش مهندسی معماری منظر

مهندسی معماری منظر به طراحی فضای بیرونی و محیط اطراف ساختمان‌ها می‌پردازد و تمرکز ویژه‌ای بر بهره‌برداری از زیبایی‌های طبیعت و ایجاد فضاهای عملکردی و زیبا دارد. این گرایش به گونه‌ای ترکیب‌ شده از علوم مختلف همچون سیاست، فلسفه، هنر، مهندسی و ریاضیات است و می‌تواند تأثیر زیادی در طراحی فضاهای شهری، پارک‌ها، باغ‌ها و محوطه‌های مسکونی داشته باشد. برای به‌دست آوردن مهارت‌های تخصصی و به‌روز در این حوزه، شرکت در دوره‌های معماری منظر می‌تواند به شما کمک کند تا دانش عملی و تئوری لازم برای موفقیت در این رشته را کسب کنید.

• گرایش مهندسی بازسازی پس از سانحه

گرایش بازسازی پس از سانحه یکی از شاخه‌های مهندسی معماری است که هدف آن پیشگیری از آسیب‌ها و کاهش خسارات ناشی از حوادث طبیعی و انسان‌ساخت می‌باشد. این گرایش با تمرکز بر علم بحران‌ها، در سه دوره قبل، هنگام وقوع و پس از حادثه، به بررسی راهکارهای مؤثر برای مدیریت و بازسازی فضاها می‌پردازد. آشنایی با چگونگی مقابله با بحران‌ها و طراحی فضاهایی که مقاوم و قابل بازسازی باشند از مباحث اصلی این گرایش است. برای کسب مهارت‌های بیشتر و دانش تخصصی در این زمینه، شرکت در دوره‌های معماری پس از سانحه می‌تواند شما را برای ورود به این حوزه آماده کند.

• گرایش مطالعات معماری ایران

گرایش مطالعات معماری ایران به بررسی عمیق‌تر ابنیه تاریخی و فضای معماری کشور می‌پردازد و بر تحلیل ویژگی‌های منحصر به فرد و تحولات معماری ایران در طول تاریخ تمرکز دارد. این گرایش نه تنها به درک بهتر اصول و سبک‌های معماری ایرانی کمک می‌کند، بلکه به حفظ و ارتقای این میراث فرهنگی ارزشمند نیز توجه دارد. برای کسب دانش کامل و به‌روز در این حوزه، شرکت در دوره‌های مطالعات معماری ایران می‌تواند به شما این فرصت را بدهد که مهارت‌های پژوهشی و تحلیلی خود را تقویت کنید و در این عرصه پیشرفت نمایید.

• معماری داخلی

گرایش معماری داخلی یکی از شاخه‌های مهم مهندسی معماری است که تمرکز آن بر طراحی و بهینه‌سازی فضاهای داخلی ساختمان‌ها می‌باشد. در این رشته، هدف طراحان این است که فضایی ایجاد کنند که هم از نظر زیبایی بصری جذاب باشد و هم از نظر عملکردی کاملاً مناسب و کاربردی باشد. با استفاده از اصول طراحی، نورپردازی، رنگ‌شناسی و انتخاب متریال‌های مناسب، این فضاها می‌توانند تجربه‌ای راحت برای کاربران فراهم کنند. برای ورود به این عرصه و موفقیت در آن، تسلط به نرم‌افزارهای تخصصی ضروری است. در این راستا، شرکت در دوره‌های معماری داخلی می‌تواند به شما کمک کند تا به یک طراح حرفه‌ای تبدیل شوید.

مهارت‌های مورد نیاز برای موفقیت در معماری

بر اساس سایت indeed برای موفقیت در شغل معماری، باید مجموعه‌ای از مهارت‌های مختلف داشت. این مهارت‌ها فقط به طراحی محدود نمی‌شوند و نیاز به تفکر انتقادی و آگاهی از اصول طراحی هم دارند. در اینجا به برخی از مهارت‌هایی که برای یک معمار ضروری هستند اشاره می‌کنیم:

1.     ارتباطات: معماران با انواع افراد کار می‌کنند، از جمله مشتری‌ها، پیمانکارها و دیگر معماران. داشتن مهارت‌های ارتباطی خوب کمک می‌کند تا راحت‌تر با این افراد همکاری کنند و پروژه‌ها رو طبق زمان‌بندی و بودجه مورد نظر پیش ببرند.
2.     خلاقیت: برای طراحی و ایجاد سازه‌های منحصر به فرد، معماران باید خلاقیت بالایی داشته باشند. این خلاقیت به آن‌ها کمک می‌کند تا علاوه بر زیبایی‌شناسی، نیازهای مشتری رو برآورده کنند و در عین حال چالش‌های محیطی رو حل کنند.
3.     حل مسئله: در طول پروژه‌ها ممکنه مشکلات زیادی پیش بیاد؛ مثل محدودیت‌های زمانی یا بودجه‌ای. یک معمار خوب باید بتونه به سرعت راه‌حل‌هایی پیدا کنه و مشکلات رو در لحظه حل کنه. این مهارت کمک می‌کنه تا طرح‌های دقیق و کاربردی داشته باشیم.
4.     رهبری: معماران مسئول هدایت تیم‌ها و کارمندان مختلف، از جمله معماران جوان‌تر، هستند. مهارت رهبری به آن‌ها این امکان رو می‌ده که تیم رو به خوبی مدیریت کنند و همه اعضا رو برای انجام کارهایشان ترغیب کنند.
5.     دانش صنعتی: آگاهی از قوانین و مقررات ساختمانی و اینکه چطور طراحی‌ها تحت تأثیر این قوانین قرار می‌گیرند، برای هر معمار ضروری است. این دانش به معماران کمک می‌کند تا طرح‌ها رو به‌درستی پیاده‌سازی کنند و در عین حال از آخرین روندهای طراحی و بودجه‌بندی اطلاع داشته باشند.
6.     تسلط به نرم‌افزارهای مهندسی: در دنیای امروز، تسلط به نرم‌افزارهای تخصصی برای معماران ضروری است. این ابزارها به آن‌ها کمک می‌کنند تا طرح‌ها را با دقت بالا، سرعت بیشتر و کیفیت بهتر اجرا کنند و در فرآیند طراحی و مدل‌سازی سه‌بعدی به طور مؤثر عمل کنند.
   آموزش برخی نرم‌افزارهای ضروری به شرح زیر است:

•         دوره آموزش تری‌ دی اس مکس
•         دوره آموزش اتوکد
•         دوره آموزش راینو
•         دوره آموزش رویت
•         دوره آموزش رندرینگ در وی ری
•         دوره آموزش اسکچ آپ

بازارکار و آینده شغلی انتخاب رشته مهندسی معماری در ایران

انتخاب رشته مهندسی معماری برای کسانی که آگاهی کافی از اهداف، بازار کار و آینده این رشته دارند، می‌تواند انتخابی بسیار سودمند باشد. مهندسان معماری با ارزیابی دقیق سازه‌ها و سیستم‌های مختلف و رعایت استانداردهای ایمنی، موجب افزایش راندمان کار و کاهش هزینه‌ها می‌شوند. به همین دلیل، این حرفه از حساسیت بالایی برخوردار است و برای ورود به بازار کار موفق، دانشجویان باید مهارت و تجربه کافی داشته باشند و حداقل مدرک کارشناسی در این رشته را کسب کنند. چرا که با توجه به نیاز عمومی به مسکن و روند رو به رشد ساخت و ساز در دنیای امروز، بازار کار مهندسی معماری همیشه موجود است.

اما در عین حال، چالش‌های جهانی نظیر گرمایش زمین، تغییرات اقلیمی، بحران انرژی، مسائل تامین غذا و رشد جمعیت، به شکل‌گیری رویکردهای جدید در صنعت ساخت و ساز نیاز دارند. روش‌های سنتی و قدیمی ساخت، باعث اتلاف منابع انرژی و آسیب به محیط زیست می‌شوند. بنابراین، برای بهره‌برداری بهتر از منابع طبیعی و به حداقل رساندن آسیب‌های زیست‌محیطی، نیاز است که مهندسان معماری به دنبال راهکارهای بهینه، اقتصادی و پایدار برای ساخت و ساز باشند. به همین دلیل، آینده رشته مهندسی معماری به شدت تحت تأثیر این نیازهای جهانی و چالش‌ها قرار دارد.

جمع‌بندی

انتخاب رشته مهندسی معماری یکی از تصمیمات مهم و تاثیرگذار در مسیر تحصیلی و شغلی است. این رشته به دانشجویان این فرصت را می‌دهد تا در دنیای طراحی و ساخت فضاهای مختلف نقش داشته باشند و با به کارگیری خلاقیت و دانش فنی، پروژه‌های معماری متنوعی را به سرانجام برسانند. گرایش‌های مختلف این رشته نیز هر کدام با ویژگی‌های خاص خود، فرصت‌های منحصر به فردی را برای تخصص پیدا کردن در بخش‌های مختلف معماری فراهم می‌کنند.

برای موفقیت در این مسیر، تسلط به مهارت‌های مختلف، از جمله آشنایی با نرم‌افزارهای تخصصی معماری و کسب دانش عمیق در این حوزه ضروری است. به همین دلیل، استفاده از دوره‌های آموزشی معتبر و جامع می‌تواند نقش کلیدی در آماده‌سازی شما برای ورود به بازار کار داشته باشد. دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان می‌توانند به شما در کسب مهارت‌های عملی و تئوریکی کمک کنند و زمینه‌ساز موفقیت شما در این حرفه باشند.

 نویسنده: لعیا نوغانچی صالح کارشناس مهندسی عمران.

در مقاله مهندسی مکانیک چیست؟ (گرایش ها، بازار کار و درآمد) به معرفی ابعاد مختلف و خصوصیات رشته مهندسی مکانیک پرداختیم. یکی از مواردی که اهمیت بالایی در رشته‌های مهندسی دارد، موضوع کارآموزی است. شاید چیزی که کارآموزی رشته مکانیک را برجسته‌تر از سایر رشته‌های مهندسی می‌کند، لزوم فهم بیشتر فرآیندها است. به‌طور سنتی مدیران کارخانه‌ها و کارگاه‌ها از مهندسین مکانیک انتخاب می‌شوند، البته اخیرا با پیدایش و میل و رغبت زیاد مهندسین به مباحث مدیریتی و رشته MBA، مهندسین مکانیک می‌توانند تجربیات کاری فنی‌شان را با مباحث مدیریتی بیامیزند تا برای موقعیت‌های کاری مدیریت کارخانه و کارگاه آماده‌تر باشند. پس توصیه اکیدی که در کارآموزی رشته مکانیک می‌شود 360 درجه بودن است.

کارآموزی رشته مکانیک

کارآموزی در رشته‌های مهندسی به‌خصوص مهندسی مکانیک، فرصت خوبی برای استفاده از معلومات آموخته شده در دانشگاه در محیط کار و میدان عمل است. در جلسات مصاحبه کاری پس از فارغ‌التحصیلی، یکی از سوالاتی که پرسیده می‌شود در مورد کارآموزی است. بنابراین باید این دوره زمانی را غنیمت شمرد و از آن نهایت استفاده را برد. دانشجویانی که به کارآموزی توجه کمی داشته باشند، شرایط سختی را از نظر ورود به بازار کار خواهند داشت.

نکته کلیدی و تعیین‌کننده در اثربخش بودن دوره کارآموزی مهندسی مکانیک، توانایی برقراری ارتباط بین دروس گذرانده شدن در دانشگاه و نیازهای عملی صنعت است. دانشجویان مهندسی مکانیک باید کاربرد علوم و فنون آموخته شده را در محیط عملی بدانند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای موفقیت در رشته مهندسی مکانیک علاوه بر کارآموزی، در دوره‌های دپارتمان مکانیک پارس پژوهان نیز شرکت نمایید.

چرا دانشجویان مکانیک از کارآموزی فراری‌اند؟

معمولا محیط کارآموزی دانشجویان مکانیک، شهرک‌های صنعتی و کارخانه‌های دور از شهر با فضایی خشک و صنعتی هستند که با فضای دانشگاه فاصله زیادی دارند. امکان این‌که دانشجویان سایر رشته‌ها، کارآموزی خود را در دفاتر مهندسی طی کنند بیشتر است ولی بیشتر اساتید واحد کارآموزی، کارگاه را برای دانشجویان مهندسی مکانیک در نظر می‌گیرند و در گزارش کارآموزی حداقل انتظار چند لغت کاربردی رشته مکانیک مانند تولید، تنش، طراحی، پرس، کشش و کنترل کیفیت را دارند.  اگر دانشجوی رشته مهندسی مکانیک هستید یا به تازگی فارغ‌التحصیل شده‌اید، از برنامه‌های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور (irantvto.ir) مطلع باشید. این سازمان راهکارهایی برای توسعه استانداردهای مهارت‌آموزی و ارزشیابی نیروی کار ارائه می‌دهد.

بایدها و نبایدهای کارآموزی مکانیک

برای گذراندن یک دوره کارآموزی موفق و مفید، نکات ریز و درشت زیادی را باید رعایت نمود. این نکات شامل ابعاد نرم و سختی هستند که کارآموز باید آن‌ها را به یاد داشته باشد. بعضی از مهم‌ترین این نکات عبارت‌اند از:

• سر وقت برویم و سر وقت برگردیم.
• به زیست در سازمان و اطاعت از قوانین یک سازمان خود را عادت بدهیم.
• فرهنگ سازمانی را درک کنیم و به آن احترام بگذاریم.
• پویا باشیم و میل و اراده‌مان را برای چالش‌های جدید به کارفرما نشان دهیم.
• با مسیرهای مختلف کسب و کار (بیزینس مدل) آشنا شویم.
• اگر توانایی‌هایی دارید که به آن سازمان کمک می‌کند حتما مدیر مستقیم‌تان را از آن مطلع کنید.
• هر فرد جدیدی که وارد محیط تازه می‌شود نکات مختلف زیادی ممکن است به ذهنش برسد که برای افرادی که به آن محیط عادت کرده‌اند مورد توجه قرار نگیرد. حتما پیشنهادات‌تان را دوستانه و با ظرافت به گوش‌شان برسانید.
• سعی کنید از مدیر کارآموزی‌تان بخواهید برای‌تان پروژه تعریف کند. پروژه در کارآموزی علاوه بر این‌که در نهایت شما تجربه مدیریت پروژه، زمان‌بندی و برنامه‌ریزی را یاد می‌گیرید، به شما کمک می‌کند که گزارش‌نویسی هم تمرین کنید و ظرافت‌های یک گزارش مناسب را یاد بگیرید.
• به جاهای مختلف علاوه بر انجام وظایفی که به عهده‌تان است سرک بکشید تا یک نگاه فرآیندی و کل‌نگر هم از مجموعه و سازمانی که در آن کارآموز هستید پیدا کنید.

اشتباهاتی که بعدها پشیمان‌تان می‌کنند

یکی از نکاتی که خیلی وقت‌ها رعایت نکردن آن‌ها می‌تواند بعدها موجب آزار و اذیت شما شود، خارج از قاعده بودن است. در دوران کارآموزی خیلی دقت کنید که قوانین، مرام‌نامه اخلاقی و فرهنگ سازمانی را درک کرده و حرف‌های نامناسب، عکس‌العمل‌های نامناسب، انتظارات بی‌جا و ... نداشته باشید تا بعدها دچار این عذاب وجدان نشوید. علاوه بر این موضوع، در جدول زیر نیز سایر اشتباهات مهم که باید از آن‌ها اجتناب کرد را نوشته‌ایم:

در نظر گرفتن کارآموزی فقط به عنوان واحد دانشگاهی	منفعل بودن و فرمان‌برداری صرف از کارفرما
اجتناب از روبرویی با ریسک و چالش در محیط کارآموزی	بی توجهی به فرهنگ سازمانی
درس نگرفتن از اشتباهات	تلاش نکردن برای ایجاد ارتباط بین آموخته‌های دانشگاهی و محیط صنعتی

جمع‌بندی

در انتها خاطرتان باشد کارآموزی اصلا و ابدا بیگاری و وقت تلف کردن نیست. اگر دیدگاه‌تان را اصلاح کنید کارآموزی فرصتی است که شما می‌توانید خود و توانایی‌های‌تان را در بوته آزمایش گذاشته، فرصت خطا کردن داشته باشید و هزینه خطای شما را هم سازمان می‌دهد. یعنی سازمان بستری برای شما ایجاد می‌کند تا یاد بگیرید و نه تنها دستاورد به خصوص و قابل توجهی از سمت شما نمی‌گیرد (البته مواردی هم وجود دارند که کارآموزان خیلی دستاورد بزرگی داشته و برای مجموعه آورده خوبی داشته‌اند) بلکه هزینه‌های مختلفی اعم از بستر اینترنت، سیستم، استهلاک و ... برای شما می‌کند.

کارآموزان زیادی هم بودند که بعد از دوران کارآموزی با سازمان ادامه داده و به صورت پاره‌وقت یا دائم مشغول به کار می‌شوند. از آنجایی که دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان با رویکردی کاربردی و عملی طراحی شده‌اند، شرکت در این دوره‌ها که برای رشته‌های مختلف مهندسی و مدیریت ارائه می‌شوند، می‌تواند بسیار مفید و هموارکننده مسیر باشد. در نهایت اینکه در کارآموزی هرچه محیط پویاتر و پیگیرتر باشد برای شما تجربه بهتری حاصل می‌شود، بنابراین اصلا به دنبال سازمان و شرکتی سهل‌گیر نباشید.

نویسنده: حمیدرضا سمیع پور، مدیریت گروه آموزشی پارس پژوهان – رضا صفایی، کارشناس مدیریت صنعتی

کارآموزی، اگر به دنبال کار باشید قطعا بارها با این عبارت مواجه شده‌اید؛ با شنیدن این کلمه یا خواندن آن در فرم‌های استخدامی چه احساسی داشته‌اید؟ افرادی که با این عبارت مواجه شده‌اند به خوبی می‌دانند که نداشتن مهارت کافی یعنی چندین ماه کار بدون دریافت حقوق یا بدون مزایایی مثل بیمه.

برخی از شرکت‌ها به دلیل نیاز به نیروی کار متخصص و ماهر در فرم‌های استخدامی خود در صورت نبود مهارت در نیروی کار از آن‌ها می‌خواهند حداقل 3 ماه را به طور کارآموزی در شرکت مشغول کار باشند تا به مهارت‌های لازم دست یابند. در مقاله آشنایی با چالش‌های دانشجویی، تحلیل و ارائه راهکار، این نکته بیان شد که یکی از مسائل اصلی دانشجویان، همین موضوع ورود به بازار کار پس از پایان دوران تحصیل است.

سوال اینجاست که شما ترجیح می‌دهید با داشتن مهارت کافی مستقیما وارد حیطه کاری خود شده و از مزایای شغلی خود به طور کامل بهره‌مند شوید؟ یا می‌پسندید که چندین ماه بدون حقوق و مزایای کارآموزی کنید؟ قطعا می‌دانید که بدون داشتن مهارت کافی نمی‌توانید در پست و موقعیت‌های شغلی حرفی برای گفتن داشته باشید؛ به‌خصوص در وضعیت فعلی بازارکار که نیاز به نیروی متخصص و ماهر حرف اول را می‌زند.

در واقع صاحبان کار و مدیران ترجیح می‌دهند که نیروی ماهر و متخصص را استخدام کنند تا نیروی غیرحرفه‌ای؛ حتی بسیاری از آن‌ها تلاش می‌کند آموزش ضمن کار را برای رشد نیروهای خود در نظر بگیرند تا به بیشترین بازدهی برسند. بنابراین با همین چند جمله متوجه خواهید شد که کسب مهارت و در اصطلاح کارآموزی تا چه میزان می‌تواند برای موفقیت کاری شما مهم و ارزشمند باشد. در ادامه مقاله ضمن معرفی بهترین مرکز برای رشد مهارت‌های مختلف و مورد نیاز بازار امروز به راه و رسم رسیدن به این مهارت‌ها اشاره خواهیم کرد.

کارآموزی در رشته‌های مختلف

کارآموزی نقش مهمی در انتقال دانش نظری به مهارت عملی ایفا می‌کند و با توجه به ماهیت هر رشته، اهداف و شرایط متفاوتی دارد. به‌طور مثال، کارآموزی در پزشکی اغلب در قالب کارورزی و با تمرکز بر درمان مستقیم بیماران در مراکز درمانی انجام می‌شود، در حالی که در مهندسی، بیشتر هدف آشنایی با فرایندهای صنعتی و پروژه‌های فنی در محیط‌های واقعی است. همچنین کارآموزی حقوق با محوریت شناخت نظام قضایی و رویه‌های دادرسی صورت می‌گیرد. این تفاوت‌ها نشان‌دهنده نقش کلیدی کارآموزی در آماده‌سازی دانشجویان برای ورود به بازار کار است. در جدول زیر نیز به نکات کلیدی کارآموزی برای رشته‌های مختلف اشاره شده است.

رشته	مدت زمان معمول کارآموزی	محل کارآموزی	هدف اصلی کارآموزی
پزشکی	1 تا 2 سال	بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها	یادگیری مهارت‌های بالینی
مهندسی	2 تا 6 ماه	کارخانجات و دفاتر مهندسی	آشنایی با کاربرد دانش فنی
حقوق	18 ماه	دفتر وکالت و کانون وکلا	آشنایی با رویه‌های قضایی
هنر	1 تا 3 ماه	استودیوها و گالری‌ها	توسعه مهارت‌های عملی

چطور مهارت‌های لازم برای کار را کسب کنیم؟

حال که با اهمیت دوره کارآموزی برای ورود به دنیای مشاغل آشنا شدید این سوال مطرح می‌شود که چطور این مهارت‌ها را می‌توان به دست آورد؟ یا اینکه چه مهارت‌هایی برای کسب و کارها از اولویت بالاتری برخوردارند؟ شما می‌توانید در سایت 80000hours.com به‌صورت جزئی با مهارت‌های مورد نیاز در سطح جهانی آشنا شوید.

احتمالا شما هم تصور می‌کنید که کسب مهارت تنها از فیلتر کنکور و دانشگاه می‌گذرد، بنابراین راهی به جز  سال‌ها درس خواندن نیست، اما بد نیست بدانید که بسیاری از افراد ماهری که در شغل‌های مهم می‌بینید، لزوما دارای مدرک تحصیلی مرتبط نیستند. این افراد با دانستن نیاز بازار و شناخت توانایی و استعداد خود و همچنین گام برداشتن در مسیر رشد و پیشرفت این توانایی‌ها توانسته‌اند به جایگاه شغلی خوب دست یابند؛ پس شما چرا نتوانید؟

یکی از مسیر‌های رشد که می‌توانید از طریق آن به مهارت‌های لازم و ضروری حیطه شغلی خود برسید شرکت در دوره‌های کارآموزی است. شما با شرکت در این دوره‌ها می‌توانید در مدت زمان کمتری به صورت تخصصی‌تر طوری که بتوانید به راحتی جذب شرکت‌های معتبر شوید، آموزش ببینید. علاوه بر این، دانشجویانی که نیازمند دوره‌های کارآموزی برای پایان تحصیل هستند، مانند رشته‌های پزشکی و مهندسی می‌توانند از این دوره‌ها استفاده کنند و سریعا جذب بازار کار شوند.

اگر دانشجوی مهندسی باشید احتمالا می‌دانید نداشتن مهارت و مسائل مربوط به آن در بازار کار رشته‎‌‌های مهندسی می‌تواند شما را از رینگ رقابت در تبدیل شدن به متخصص در این رشته به بیرون پرتاب کند و در نهایت نتوانید از دانسته‌های خود به خوبی بهره‌برداری کنید. به خاطر داشته باشید لازمه طی کردن مسیر پیشرفت شغلی دانش استفاده از دانسته‌ها است که دوره کارآموزی این ویژگی را خواهد داشت.

شما با شرکت در دوره‌های کارآموزی می‌توانید یاد بگیرید چگونه دانش تئوری که در دانشگاه فرا گرفته‌اید را با مهارت‌های عملی ترکیب کنید تا به یک نتیجه رضایت‌بخش در محیط کار برسید. در حقیقت دوره کارآموزی می‌تواند دید شما را نسبت به نیازهای واقعی صنعتی که قصد دارید در آن مشغول شوید، وسعت دهد. پس این موضوع را دست کم نگیرید.

کدام مرکز آموزشی برای دوره‌های کارآموزی مناسب‌تر است؟

با توجه به نیاز دانشجویان و یا کارمندان به افزایش مهارت‌های شغلی، مراکز آموزشی بسیاری را در سطح شهر خواهید دید که به برگزاری دوره‌های آموزشی و کارآموزی مشغول هستند. اما تشخیص اینکه کدام مرکز و آموزشگاه برطرف کننده نیاز شما است امری چالش‌برانگیز خواهد بود.

گروه آموزشی پارس پژوهان با هدف ارتقای مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار در حال حاضر به جذب کارآموز در تابستان اقدام کرده است. افراد علاقه‌مند به کسب مهارت‌های لازم در حیطه شغلی می‌توانند با ثبت نام در این دوره گامی موثر در ارتقای موقعیت شغلی و حرفه‌ای خود بردارند.

تابستان فرصتی مناسب برای شرکت در کلاسهای آموزشی است تا بتوانید در نیمه دوم سال برای استخدام در شرکت‌های معتبر اقدام کنید. پیشنهاد می‌کنیم که این تابستان را از دست ندهید و همین حالا در مسیر رشد و پیشرفت شغلی خود قدم بردارید. شما می‎توانید با مراجعه به سایت گروه آموزشی پارس پژوهان اطلاعات لازم در مورد ثبت نام دوره‌های کارآموزی را بدست آورید و یا در صورت لزوم با مشاورین مجموعه ارتباط برقرار کنید.

چرا پارس پژوهان را برای کارآموزی انتخاب کنیم؟

گفتنی است که گروه پارس پژوهان با توجه به دو فاکتور مهم زمان و طول دوره توانسته رضایت دانشجویان بسیاری را جلب کند. دوره‌های این مرکز آموزشی با توجه به تحلیل جامعه هدف، پروژه‌محور و فشرده برگزار خواهد شد. دانشجویان رشته‌های مهندسی، صنعتی و همچنین رشته‌های فنی می‌توانند از مشاوره تخصصی این مرکز بهره‎مند شوند. لازم به ذکر است که مشاوران این مرکز از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های برتر کشور هستند.

شما می‌توانید از دپارتمان‌های مکانیک، برق و کامپیوتر، صنایع، مواد، تاسیسات و انرژی، عمران، شیمی، هوافضا، مهندسی پزشکی و مدیریت موجود در گروه آموزشی پارس پژوهان بهره‌مند شوند و به صورت کارآموزی در این رشته‌ها فعالیت کنید.

جمع بندی

کارآموزی قبل از ورود به بازارکار می‌تواند درصد موفقیت شما را در آینده تضمین کند. اگر مهارت‌های لازم و ضروری رشته تحصیلی خود را داشته باشید، به‌راحتی می‌توانید در مشاغل مختلف و در رتبه‌های بالای  شغلی استخدام شوید. اگر جویای کار هستید و یا از موقعیت شغلی خود ناراضی هستید می‌توانید به‌راحتی با ثبت نام در دوره ‌های کارآموزی گروه آموزشی پارس پژوهان به مهارت‌های مورد نیاز دست یابید. همچنین دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا شما را برای ورود به بازار کار آماده کنند. پس این دوره‌های کاربردی را نیز از دست ندهید.

نویسنده: رضا صفایی، کارشناس مدیریت صنعتی

ChatGPT یک ربات چت هوش مصنوعی است که از پردازش زبان طبیعی برای ایجاد گفتگوی مکالمه شبیه انسان استفاده می کند. مدل زبان می‌تواند به سؤالات پاسخ دهد و محتوای نوشتاری مختلفی از جمله مقالات، پست‌های رسانه‌های اجتماعی، مقاله‌ها، کدها و ایمیل‌ها را بسازد.

ChatGPT شکلی از هوش مصنوعی مولد است -- ابزاری که به کاربران اجازه می دهد تا برای دریافت تصاویر، متن یا ویدیوهایی شبیه انسان که توسط هوش مصنوعی ایجاد شده اند، پیام هایی را وارد کنند.

ChatGPT مشابه سرویس‌های چت خودکار موجود در وب‌سایت‌های خدمات مشتری است، زیرا افراد می‌توانند از آن سؤال بپرسند یا برای پاسخ‌های ChatGPT توضیح بخواهند.

 GPT مخفف "Generative Pre-trained Transformer" است که به نحوه پردازش درخواست ها و فرمول بندی پاسخ ها توسط ChatGPT اشاره دارد. ChatGPT با یادگیری تقویتی از طریق بازخوردهای انسانی و مدل‌های پاداش که بهترین پاسخ‌ها را رتبه‌بندی می‌کند، آموزش داده می‌شود. این بازخورد به تقویت ChatGPT با یادگیری ماشینی برای بهبود پاسخ‌های آینده کمک می‌کند.ChatGPT با یادگیری تقویتی از طریق بازخوردهای انسانی و مدل‌های پاداش که بهترین پاسخ‌ها را رتبه‌بندی می‌کنند، آموزش دیده است. این بازخورد به تقویت ChatGPT با یادگیری ماشینی برای بهبود پاسخ‌های آینده کمک می‌کند.

چه کسی ChatGPT را ایجاد کرد؟

OpenAI یک شرکت تحقیقاتی هوش مصنوعی - ChatGPT را در نوامبر 2022 ایجاد و راه‌اندازی کرد. این ChatGPT توسط گروهی از کارآفرینان و محققان از جمله ایلان ماسک و سام آلتمن در سال 2015 تأسیس شد. OpenAI توسط چندین سرمایه‌گذار حمایت می‌شود که مایکروسافت قابل توجه‌ترین آنها است. OpenAI همچنین Dall-E را ایجاد کرد، یک تولیدکننده متن به هنر هوش مصنوعی.

ChatGPT چگونه کار می کند؟

ChatGPT از طریق Generative Pre-trained Transformer خود کار می کند که از الگوریتم های تخصصی برای یافتن الگوها در توالی داده ها استفاده می کند. ChatGPT از مدل زبان GPT-3، یک مدل یادگیری ماشین شبکه عصبی و نسل سوم ترانسفورماتور از پیش آموزش دیده مولد استفاده می کند. ترانسفورماتور از مقدار قابل توجهی داده بیرون می کشد تا یک پاسخ را فرموله کند.

ChatGPT از یادگیری عمیق -- زیر مجموعه ای از یادگیری ماشین -- برای تولید متنی شبیه انسان از طریق شبکه های عصبی ترانسفورماتور استفاده می کند. ترانسفورماتور متن، از جمله کلمه، جمله یا پاراگراف بعدی را بر اساس توالی معمولی داده های آموزشی خود پیش بینی می کند.

آموزش با داده‌های عمومی شروع می‌شود، سپس به داده‌های متناسب‌تر برای یک کار خاص منتقل می‌شود. ChatGPT با متن آنلاین آموزش داده شد تا زبان انسان را یاد بگیرد و سپس از رونوشت برای یادگیری اصول اولیه مکالمات استفاده کرد.

مربیان انسانی مکالمات را ارائه می کنند و پاسخ ها را رتبه بندی می کنند. این مدل‌های پاداش به تعیین بهترین پاسخ‌ها کمک می‌کنند. برای ادامه آموزش ربات چت، کاربران می توانند با کلیک بر روی نمادهای "شست رو به بالا" یا "شست پایین" در کنار پاسخ، به پاسخ آن رای مثبت یا منفی بدهند. کاربران همچنین می توانند بازخورد کتبی اضافی را برای بهبود و تنظیم دقیق گفتگوهای آینده ارائه دهند.

کاربران چه نوع سؤالاتی می توانند از ChatGPT بپرسند؟

کاربران می توانند از ChatGPT سؤالات مختلفی از جمله سؤالات ساده یا پیچیده تر مانند "معنای زندگی چیست؟" بپرسند. یا "چه سالی نیویورک به ایالت تبدیل شد؟" ChatGPT به رشته های STEM مسلط است و می تواند اشکال زدایی یا کد بنویسد. هیچ محدودیتی برای انواع سوالات برای پرسیدن ChatGPT وجود ندارد. با این حال، ChatGPT از داده‌ها تا سال 2021 استفاده می‌کند، بنابراین هیچ اطلاعی از رویدادها و داده‌های گذشته آن سال ندارد. و از آنجایی که این یک ربات گفتگوی مکالمه است، کاربران می توانند اطلاعات بیشتری را درخواست کنند یا از آن بخواهند هنگام تولید متن دوباره امتحان کند.

مردم چگونه از ChatGPT استفاده می کنند؟

ChatGPT همه کاره است و می تواند برای بیشتر از مکالمات انسانی استفاده شود. افراد از ChatGPT برای انجام کارهای زیر استفاده کرده اند:

کد برنامه های کامپیوتری

آهنگسازی کنید.

پیش نویس ایمیل ها

مقالات، پادکست ها یا ارائه ها را خلاصه کنید.

اسکریپت پست های رسانه های اجتماعی

یک عنوان برای مقاله ایجاد کنید.

حل مسائل ریاضی

کلمات کلیدی را برای بهینه سازی موتور جستجو کشف کنید.

مقالات، پست های وبلاگ و آزمون ها را برای وب سایت ها ایجاد کنید.

محتوای موجود را برای یک رسانه دیگر، مانند رونوشت ارائه برای یک پست وبلاگ، دوباره بنویسید.

توضیحات محصول را فرموله کنید

بازی کنید.

در جستجوی شغل، از جمله نوشتن رزومه و نامه های پوششی کمک کنید.

سوالات بی اهمیت بپرسید.

موضوعات پیچیده را ساده تر توصیف کنید.

برخلاف سایر ربات‌های چت، ChatGPT می‌تواند سؤالات مختلفی را به خاطر بسپارد تا مکالمه را به شیوه‌ای روان‌تر ادامه دهد.

محدودیت های ChatGPT چیست؟

برخی از محدودیت های ChatGPT شامل موارد زیر است:

پیچیدگی زبان انسان را به طور کامل درک نمی کند. ChatGPT برای تولید کلمات بر اساس ورودی آموزش داده شده است. به همین دلیل، پاسخ ها ممکن است سطحی به نظر برسند و فاقد بینش واقعی باشند. عدم آگاهی از داده ها و رویدادهای بعد از 2021. داده های آموزشی با محتوای 2021 به پایان می رسد. ChatGPT می تواند اطلاعات نادرستی را بر اساس داده هایی که از آن استخراج می کند ارائه دهد. اگر ChatGPT به طور کامل پرس و جو را درک نکند، ممکن است پاسخی نادرست ارائه دهد. ChatGPT هنوز در حال آموزش است، بنابراین در صورت نادرست بودن پاسخ، بازخورد توصیه می شود. پاسخ ها می توانند مانند یک ماشین و غیر طبیعی به نظر برسند. از آنجایی که ChatGPT کلمه بعدی را پیش بینی می کند، ممکن است از کلماتی مانند یا و بیش از حد استفاده کند. به همین دلیل، مردم همچنان نیاز به بررسی و ویرایش محتوا دارند تا مانند نوشته‌های انسانی، به طور طبیعی جریان پیدا کند. خلاصه می کند اما به منابع اشاره نمی کند. ChatGPT تجزیه و تحلیل یا بینشی در مورد هیچ داده یا آماری ارائه نمی دهد. ChatGPT ممکن است چندین آمار ارائه دهد، اما هیچ توضیح واقعی در مورد معنای این آمار یا نحوه ارتباط آنها با موضوع ارائه نمی دهد. طعنه و کنایه را نمی تواند درک کند. ChatGPT بر اساس یک مجموعه داده از متن است. ممکن است روی قسمت اشتباه یک سوال تمرکز کند و نتواند تغییر کند. به عنوان مثال، اگر از ChatGPT بپرسید، "آیا اسب بر اساس اندازه اش حیوان خانگی خوبی می سازد؟" و سپس از آن بپرسید: "در مورد گربه چطور؟" ChatGPT ممکن است صرفاً بر روی اندازه حیوان تمرکز کند در مقابل ارائه اطلاعات در مورد داشتن حیوان به عنوان حیوان خانگی. ChatGPT واگرا نیست و نمی تواند پاسخ خود را به چندین سؤال در یک پاسخ تغییر دهد.

نگرانی های اخلاقی مرتبط با ChatGPT چیست؟

در حالی که ChatGPT ممکن است برای برخی کارها مفید باشد، برخی نگرانی‌های اخلاقی وجود دارد که به نحوه استفاده از آن بستگی دارد، از جمله سوگیری، عدم حفظ حریم خصوصی و امنیت، و تقلب در تحصیل و کار.

 سرقت ادبی و استفاده فریبکارانه

ChatGPT ممکن است به طور غیراخلاقی در راه هایی مانند تقلب، جعل هویت یا انتشار اطلاعات نادرست به دلیل قابلیت های انسانی آن استفاده شود. چندین معلم نگرانی‌هایی را در مورد استفاده دانش‌آموزان از ChatGPT برای تقلب، سرقت ادبی و نوشتن مقاله مطرح کردند. CNET زمانی خبر را منتشر کرد که از ChatGPT برای ایجاد مقالاتی که با چندین خطا پر شده بودند استفاده کرد.

برای کمک به جلوگیری از تقلب و سرقت ادبی، OpenAI یک طبقه‌بندی متن AI برای تمایز بین متن انسان و AI دارد. ابزارهای آنلاین دیگری مانند Copyleaks یا Writing.com برای طبقه بندی احتمال نوشته شدن متن توسط یک شخص در مقایسه با AI وجود دارد. OpenAI قصد دارد برای شناسایی محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی، یک واترمارک به متن های طولانی تر اضافه کند.

از آنجا که ChatGPT می تواند کد بنویسد، برای امنیت سایبری نیز مشکل ایجاد می کند. عوامل تهدید می توانند از ChatGPT برای کمک به ایجاد بدافزار استفاده کنند. یک به‌روزرسانی به ایجاد بدافزار با توقف درخواست پرداخته است، اما عوامل تهدید ممکن است راه‌هایی را برای دور زدن پروتکل ایمنی OpenAI بیابند.

ChatGPT همچنین می‌تواند با آموزش کپی کردن سبک نوشتاری و زبان دیگران، خود را جعل کند. سپس ربات چت می‌تواند برای جمع‌آوری اطلاعات حساس یا انتشار اطلاعات نادرست، هویت یک فرد مورد اعتماد را جعل کند.

سوگیری در داده های آموزشی

یکی از بزرگترین نگرانی های اخلاقی ChatGPT تعصب آن در داده های آموزشی است. اگر داده‌ای که مدل از آن استخراج می‌کند دارای هر گونه سوگیری باشد، در خروجی آن منعکس می‌شود. ChatGPT همچنین زبانی را که ممکن است توهین آمیز یا تبعیض آمیز باشد، درک نمی کند. داده ها برای جلوگیری از تداوم سوگیری نیاز به بررسی دارند، اما گنجاندن مطالب متنوع و معرف می تواند به کنترل سوگیری برای نتایج دقیق کمک کند.

جایگزینی شغل و تعامل انسانی

با پیشرفت فناوری، ChatGPT ممکن است وظایف خاصی را که توسط انسان انجام می شود، مانند ورود و پردازش داده ها، خدمات مشتری و پشتیبانی ترجمه خودکار کند. مردم نگران هستند که جایگزین مشاغل آنها شود، بنابراین مهم است که ChatGPT و تأثیر هوش مصنوعی را بر کارگران در نظر بگیریم، از ChatGPT به عنوان پشتیبانی برای عملکردهای شغلی و ایجاد فرصت های شغلی جدید برای جلوگیری از از دست دادن شغل استفاده کنیم.

به عنوان مثال، وکلا می توانند از ChatGPT برای ایجاد خلاصه ای از یادداشت های پرونده و پیش نویس قراردادها یا توافقات استفاده کنند. و کپی‌نویسان می‌توانند از ChatGPT برای طرح‌های مقاله و ایده‌های سرفصل استفاده کنند.

مسائل خصوصی

ChatGPT از متن بر اساس ورودی استفاده می کند، بنابراین به طور بالقوه می تواند اطلاعات حساس را نشان دهد. خروجی مدل همچنین می‌تواند با جمع‌آوری اطلاعات از یک اعلان و مرتبط کردن این اطلاعات با شماره تلفن و ایمیل کاربر، افراد را ردیابی و نمایه کند. سپس اطلاعات به طور نامحدود ذخیره می شود.

آیا ChatGPT رایگان است؟

ChatGPT به صورت رایگان از طریق وب سایت OpenAI در دسترس است. کاربران باید برای یک حساب OpenAI رایگان ثبت نام کنند. همچنین گزینه ای برای ارتقا به ChatGPT Plus برای دسترسی نامحدود، پاسخ های سریع تر و بدون خاموش شدن پنجره وجود دارد. ChatGPT Plus همچنین دسترسی به ویژگی های جدید را با نرخ اشتراک 20 دلار در ماه در اولویت قرار می دهد. بدون اشتراک، محدودیت هایی وجود دارد. قابل توجه ترین محدودیت نسخه رایگان دسترسی به ChatGPT زمانی که برنامه در ظرفیت است. عضویت "Plus" دسترسی نامحدودی را برای جلوگیری از خاموشی ظرفیت فراهم می کند.

جایگزین های ChatGPT چیست؟

به دلیل محبوبیت ChatGPT، اغلب به دلیل مشکلات ظرفیت در دسترس نیست. Google Bard را در پاسخ به ChatGPT اعلام کرد و Bard اطلاعات را مستقیماً از طریق جستجوی Google برای ارائه آخرین اطلاعات از اینترنت استخراج خواهد کرد.

مایکروسافت قابلیت ChatGPT را به بینگ اضافه کرد و به موتور جستجوی اینترنتی حالت چت را برای کاربر داد. عملکرد ChatGPT در Bing محدود نیست زیرا آموزش به روز است و به داده ها و رویدادهای 2021 ختم نمی شود.

جایگزین های دیگری برای تولید متن برای ChatGPT وجود دارد، از جمله موارد زیر:

AI-Writer.

چت سونیک.

DeepL Write.

دستیار را باز کنید.

هوش مصنوعی گیجی.

رایتر

یوچت.

جایگزین های کدنویسی برای ChatGPT شامل موارد زیر است:

کد استارتر.

Amazon CodeWhisperer.

CodeWP.

OpenAI Codex.

GitHub Copilot.

تابنین.

جمع بندی

چت جی پی تی در حال حاضر با توجه به بازخورد خوب و پتانسیل بالای که دارد یکی از برترین ربات های چت شناخته شده و انتظار میرود در اینده نقش بسیار مهمی در دنیای هوش مصنوعی و سامانه های هوشمند داشته باشد زیرا سازندگان آن به سرعت درصدد رفع مشکلات آن هستند تا بتوانند محدودیت هایی از قبیل حافظه و پردازش را برطرف کنند.

 نویسنده: نگین بشیری، کارشناس دپارتمان مهندسی برق و کامپیوتر گروه آموزشی پارس پژوهان