در مقاله مهندسی مکانیک چیست؟ (گرایش ها، بازار کار و درآمد) به معرفی ابعاد مختلف و خصوصیات رشته مهندسی مکانیک پرداختیم. یکی از مواردی که اهمیت بالایی در رشتههای مهندسی دارد، موضوع کارآموزی است. شاید چیزی که کارآموزی رشته مکانیک را برجستهتر از سایر رشتههای مهندسی میکند، لزوم فهم بیشتر فرآیندها است. بهطور سنتی مدیران کارخانهها و کارگاهها از مهندسین مکانیک انتخاب میشوند، البته اخیرا با پیدایش و میل و رغبت زیاد مهندسین به مباحث مدیریتی و رشته MBA، مهندسین مکانیک میتوانند تجربیات کاری فنیشان را با مباحث مدیریتی بیامیزند تا برای موقعیتهای کاری مدیریت کارخانه و کارگاه آمادهتر باشند. پس توصیه اکیدی که در کارآموزی رشته مکانیک میشود 360 درجه بودن است.
کارآموزی رشته مکانیک
کارآموزی در رشتههای مهندسی بهخصوص مهندسی مکانیک، فرصت خوبی برای استفاده از معلومات آموخته شده در دانشگاه در محیط کار و میدان عمل است. در جلسات مصاحبه کاری پس از فارغالتحصیلی، یکی از سوالاتی که پرسیده میشود در مورد کارآموزی است. بنابراین باید این دوره زمانی را غنیمت شمرد و از آن نهایت استفاده را برد. دانشجویانی که به کارآموزی توجه کمی داشته باشند، شرایط سختی را از نظر ورود به بازار کار خواهند داشت.
نکته کلیدی و تعیینکننده در اثربخش بودن دوره کارآموزی مهندسی مکانیک، توانایی برقراری ارتباط بین دروس گذرانده شدن در دانشگاه و نیازهای عملی صنعت است. دانشجویان مهندسی مکانیک باید کاربرد علوم و فنون آموخته شده را در محیط عملی بدانند. بنابراین پیشنهاد میکنیم برای موفقیت در رشته مهندسی مکانیک علاوه بر کارآموزی، در دورههای دپارتمان مکانیک پارس پژوهان نیز شرکت نمایید.
چرا دانشجویان مکانیک از کارآموزی فراریاند؟
معمولا محیط کارآموزی دانشجویان مکانیک، شهرکهای صنعتی و کارخانههای دور از شهر با فضایی خشک و صنعتی هستند که با فضای دانشگاه فاصله زیادی دارند. امکان اینکه دانشجویان سایر رشتهها، کارآموزی خود را در دفاتر مهندسی طی کنند بیشتر است ولی بیشتر اساتید واحد کارآموزی، کارگاه را برای دانشجویان مهندسی مکانیک در نظر میگیرند و در گزارش کارآموزی حداقل انتظار چند لغت کاربردی رشته مکانیک مانند تولید، تنش، طراحی، پرس، کشش و کنترل کیفیت را دارند. اگر دانشجوی رشته مهندسی مکانیک هستید یا به تازگی فارغالتحصیل شدهاید، از برنامههای سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور (irantvto.ir) مطلع باشید. این سازمان راهکارهایی برای توسعه استانداردهای مهارتآموزی و ارزشیابی نیروی کار ارائه میدهد.
بایدها و نبایدهای کارآموزی مکانیک
برای گذراندن یک دوره کارآموزی موفق و مفید، نکات ریز و درشت زیادی را باید رعایت نمود. این نکات شامل ابعاد نرم و سختی هستند که کارآموز باید آنها را به یاد داشته باشد. بعضی از مهمترین این نکات عبارتاند از:
- سر وقت برویم و سر وقت برگردیم.
- به زیست در سازمان و اطاعت از قوانین یک سازمان خود را عادت بدهیم.
- فرهنگ سازمانی را درک کنیم و به آن احترام بگذاریم.
- پویا باشیم و میل و ارادهمان را برای چالشهای جدید به کارفرما نشان دهیم.
- با مسیرهای مختلف کسب و کار (بیزینس مدل) آشنا شویم.
- اگر تواناییهایی دارید که به آن سازمان کمک میکند حتما مدیر مستقیمتان را از آن مطلع کنید.
- هر فرد جدیدی که وارد محیط تازه میشود نکات مختلف زیادی ممکن است به ذهنش برسد که برای افرادی که به آن محیط عادت کردهاند مورد توجه قرار نگیرد. حتما پیشنهاداتتان را دوستانه و با ظرافت به گوششان برسانید.
- سعی کنید از مدیر کارآموزیتان بخواهید برایتان پروژه تعریف کند. پروژه در کارآموزی علاوه بر اینکه در نهایت شما تجربه مدیریت پروژه، زمانبندی و برنامهریزی را یاد میگیرید، به شما کمک میکند که گزارشنویسی هم تمرین کنید و ظرافتهای یک گزارش مناسب را یاد بگیرید.
- به جاهای مختلف علاوه بر انجام وظایفی که به عهدهتان است سرک بکشید تا یک نگاه فرآیندی و کلنگر هم از مجموعه و سازمانی که در آن کارآموز هستید پیدا کنید.
اشتباهاتی که بعدها پشیمانتان میکنند
یکی از نکاتی که خیلی وقتها رعایت نکردن آنها میتواند بعدها موجب آزار و اذیت شما شود، خارج از قاعده بودن است. در دوران کارآموزی خیلی دقت کنید که قوانین، مرامنامه اخلاقی و فرهنگ سازمانی را درک کرده و حرفهای نامناسب، عکسالعملهای نامناسب، انتظارات بیجا و ... نداشته باشید تا بعدها دچار این عذاب وجدان نشوید. علاوه بر این موضوع، در جدول زیر نیز سایر اشتباهات مهم که باید از آنها اجتناب کرد را نوشتهایم:
در نظر گرفتن کارآموزی فقط به عنوان واحد دانشگاهی |
منفعل بودن و فرمانبرداری صرف از کارفرما |
اجتناب از روبرویی با ریسک و چالش در محیط کارآموزی |
بی توجهی به فرهنگ سازمانی |
درس نگرفتن از اشتباهات |
تلاش نکردن برای ایجاد ارتباط بین آموختههای دانشگاهی و محیط صنعتی |
جمعبندی
در انتها خاطرتان باشد کارآموزی اصلا و ابدا بیگاری و وقت تلف کردن نیست. اگر دیدگاهتان را اصلاح کنید کارآموزی فرصتی است که شما میتوانید خود و تواناییهایتان را در بوته آزمایش گذاشته، فرصت خطا کردن داشته باشید و هزینه خطای شما را هم سازمان میدهد. یعنی سازمان بستری برای شما ایجاد میکند تا یاد بگیرید و نه تنها دستاورد به خصوص و قابل توجهی از سمت شما نمیگیرد (البته مواردی هم وجود دارند که کارآموزان خیلی دستاورد بزرگی داشته و برای مجموعه آورده خوبی داشتهاند) بلکه هزینههای مختلفی اعم از بستر اینترنت، سیستم، استهلاک و ... برای شما میکند.
کارآموزان زیادی هم بودند که بعد از دوران کارآموزی با سازمان ادامه داده و به صورت پارهوقت یا دائم مشغول به کار میشوند. از آنجایی که دورههای گروه آموزشی پارس پژوهان با رویکردی کاربردی و عملی طراحی شدهاند، شرکت در این دورهها که برای رشتههای مختلف مهندسی و مدیریت ارائه میشوند، میتواند بسیار مفید و هموارکننده مسیر باشد. در نهایت اینکه در کارآموزی هرچه محیط پویاتر و پیگیرتر باشد برای شما تجربه بهتری حاصل میشود، بنابراین اصلا به دنبال سازمان و شرکتی سهلگیر نباشید.
نویسنده: حمیدرضا سمیع پور، مدیریت گروه آموزشی پارس پژوهان – رضا صفایی، کارشناس مدیریت صنعتی