با پیشرفت صنعت و تکنولوژی، دنیای علمی برای دستیابی به سیستم و روندهای بهبودیافته نیازمند متخصص‌هایی شد که ابعاد مختلف سازمان ها را بررسی کند و با تحلیل این ابعاد و خلق روش های نوین به کار آمدتر کردن سازمان ها کمک کند. همچنین تاثیر نیروی انسانی بر روی صنعت علمی جهان، موجب شد تا بررسی تاثیر گذاری مورد بحث قرار بگیرد و شرکت ها به دنبال این باشند تا با مطالعه بر روی منابع انسانی در کنار علوم فنی کیفیت را در سازمان خود ارتقا ببخشند. در این زمان بود که مهندسی صنایع و چهره های برتر مهندسی صنایع پا به عرصه گذاشتند. مهندس صنایع با بررسی جریان فرآیند یک سیستم و حذف مسیرهای بیهوده، همواره در بهبود بخشیدن صنعت تاثیرگذار بودند.
می شود گفت رشته مهندسی صنایع، تنها رشته ای است که همزمان در علوم ریاضیات، فنی مهندسی و مدیریت منابع انسانی مهارت دارد و تلاش می کند تا با به کارگیری علوم ریاضیات در تجزیه تحلیل رفتارها و بررسی زمان انجام کاره و در نظر گرفتن علم فنی مهندسی برای بهبود بخشیدن به سیستم و دستگاه های تولیدی و مدیریت صحیح در ارتباط کارمندان و کارگران یک شرکت یا تاثیر رفتار آن ها در افزایش کیفیت و کمیت بر محصولات تولیدی آن بهینه سازی را در سازمان ها پیاده سازی بکند. به همین دلیل است که بازار کار مهندسی صنایع خیلی وسیع و متنوع است و در واقع اکثر حوزه های تکنولوژی به مهندسان صنایع برای توسعه و پیشرفت نیازمند هستند. در طول تاریخ هم چهره های موفق در جهان شناخته شده است که تاثیر زیادی بر پیشرفت دنیای صنعتی و مدیریتی داشته اند. در این مقاله به معرفی چهره های برتر مهندسی صنایع پرداخته ایم.
فردریک دبلیو تیلور
تیلور در 20 مارس سال 1856 در آمریکا متولد شد. در ابتدا در رشته مهندسی مکانیک وارد دانشگاه شد ولی فعالیت های خود را در حوزه مدیریت علمی ادامه داد. تیلور که از چهره های برتر مهندسی صنایع شناخته شده است لقب «پدر مهندسی صنایع جهان» را به خود اختصاص داد. معروفیت او بیشتر برای مطالعات او در زمینه کار و زمان بوده است. او با تحلیل و اندازه گیری زمان هر فعالیت، حتی در حد صدم ثانیه، در تلاش بود که زمان فعالیت ها را تا حد امکان کاهش بدهد و روش های نوینی هم برای این فعالیت ها ارائه می کرد. اصول مدیریت علمی او که به «تیلوریسم» معروف است، به افزایش بهره‌وری در سازمان‌ها کمک شایانی کرد. همچنین او معتقد بود هر چه ارتباط میان مدیران و کارگران بیشتر باشد تا از وظایف و انتظارات هم بیشتر آگاه باشند کار با سرعت و کیفیت بیشتری به سرانجام می رسد، و وظیفه حفظ این همکاری و ارتباط همواره برعهده مدیریت هست.
پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی با چهره های برتر مهندسی مقاله " معرفی 10 چهره موفق مهندسی ایرانی " را مطالعه کنید.
هرچند که ایده‌ها و اصول او در ابتدا با مخالف زیاد کارگران رو به رو شد ولی به مرور و با به کار بستن این اصول اهمیت مدیریت علمی و چهره‌های برتر در مهندسی صنایع آشکار شد.
لیلیان گیلبرت
لیلیان گیلبرت که در سال 1878 متولد شد یکی از اولین زنانی بود که موفق به اخذ مدرک دکترا شد. او تحصیلات خود را ابتدا در زمینه روانشناسی شروع کرد و مهندسی را با خواندن و نوشتن کتاب‌ها و مقالات گوناگون آموخت. او و همسرش فرانک، که به کمک هم پژوهش‌های مهندسی را انجام می‌دادند در تلاش بودند تا اصول تیلور را نقد کنند و به نحوی آن را بهبود ببخشند. در واقع لیلیان گیلبرت، معتقد بود که تیلور عوامل فردی را در اصول خود در نظر نمی‌گرفت و همچنین همیشه حل مشکلات فنی برای افزایش کارآیی یک سازمان موثر نیست، برای همین راهکارها و اختراعات زیادی در راستای بهره‌وری و در نظرگرفتن اصول فردی برای منابع انسانی در مهندسی ارائه کرد. لیلیان در سال 1921 عضو انجمن مهندسان صنعتی شد و در سال 1935 استاد مدیریت در دانشکده مهندسی پردو شد. او افتخارات زیادی را برای خود کسب کرد که یکی از آن‌ها کسب مدال هوور بود که برای خدمات عمومی به عنوان مهندس صنایع اعطا می‌شد. این افتخارات موجب شد یکی از سخنرانی‌های او در آکادمی ملی مهندسی به عنوان ابزاری برای شناسایی مهندسان ماهر در آمریکا استفاده می شود و حتی تمبر پستی به یادبودی از او منتشر شود.
پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی با چهره های برتر رشته مهندسی مکانیک مقاله " معرفی 10 چهره موفق مهندسی مکانیک ایرانی در جهان" را مطالعه کنید.
لیلیان از چهره‌های برتر مهندسی صنایع بود که برخی او را مادر مهندسی صنایع جهان هم می‌دانستند و خیلی از افراد معتقد بودند او و تفکراتش چندین سال جلوتر از تکنولوژی زمان خود عمل می‌کردند.
رسول حجی
دکتر رسول حجی از اولین دانش آموختگان مهندسی صنایع ایران بود که مدرک خود را در بروکلی آمریکا اخذ کرد و پس از آن در سال 1349 به ایران برگشتند و به مدت 4 ساعت ریاست و معاونت دانشکده صنایع دانشگاه شریف را برعهده داشتند. ایشان که در ابتدا در رشته شیمی وارد شدند و سپس به علت امتیازات بالایی که از آن خود کرده بودند توانستند بورسیه تحصیلی آمریکا را کسب کنند و همان جا با رشته مهندسی صنایع آشنا شدند و مدرک دکترای خود را در این رشته گرفتند. ایشان پژوهش‌های زیادی را در مهندسی صنایع به ثمر رساندند که از آن‌ها می توان به گشت آور دوم صف و قانون توزیعی لیتل و غیره اشاره کرد. دستاوردهای ایشان در مهندسی صنایع آن قدر به پیشبرد آن کمک کرد که موجب شد پروفسور استیدهام که یکی از اساتید مطرح بودند نام دکتر حجی را به عنوان یکی از بزرگترین توسعه دهندگان نظریه ی صف در مقاله خود بنویسند. بسیار از چهره های برتر مهندسی صنایع ایران از دانش‌آموختگان ایشان هستند، به همین دلیل است که از دکتر رسول حجی به عنوان پدر مهندسی صنایع ایران یاد می‌شود.
پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی با چهره های برتر رشته مهندسی شیمی مقاله " چهره های موفق ایرانی در مهندسی شیمی" را مطالعه کنید.
حمید محمدی
یکی دیگر از چهره های برتر مهندسی صنایع حمدی محمدی است. او فارغ التحصیل رشته مهندسی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی بود که به همراه برادر خود، پربازدیدترین فروشگاه خرده فروشی آنلاین در خاورمیانه را راه اندازی کرده است. زمانی که مشکلی، سر راه او قرار گرفت، به عنوان یک مهندس صنایع با ارائه راه حلی نوین و ارزیابی همه جانبه آن شیوه‌ای کارآمد را پیشنهاد داد و با برادر خود دیجی کالا را تاسیس کرد تا خرید و فروش را برای مشتریان و فروشندگان تسهیل ببخشد. کارآفرینی او که همواره جز بزرگترین استارت تاپ فروش الکترونیکی ایران هست همواره در حال رشد و پیشرفت است.
نویسنده: فاطمه زهرا الهی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنایع گروه آموزشی پارس پژوهان
