آشنایی با چالش‌های دانشجویی، تحلیل و ارائه راهکار

تقریبا پنج سال پیش ویروسی به نام کرونا دنیا را درگیر خود کرد و بسیاری از مسابقات، همایش‌ها، آزمون‌ها و... را به تعویق انداخت و بسیاری از مراکز از جمله مدارس و دانشگاه‌ها را به تعطیلی بلند مدت وادار کرد و چالش‌هایی را برای دانشجویان و دانش‌آموزان به وجود آورد. همه ما می‌دانیم که هر چقدر هم فضای مجازی پیشرفت کند نمی‌تواند جای حضوری بودن کلاس‌ها را پر کند، زیرا سطح تدریس اساتید و فراگیری دانش‌آموزان به صورت حضوری بسیار بالاتر است.

اما در این مدت که کرونا دانشگاه‌ها را غیر حضوری کرده بود، مزایای بسیاری برای دانشجویان، مخصوصا دانشجویانی که خارج از شهر محل زندگیشان تحصیل می‌کردند داشت، چون دانشجویانی که خارج از محل زندگیشان تحصیل می‌کردند دیگر مجبور به پرداخت هزینه‌های دور از خانه نبودند. در ادامه مقاله شما را با چالش‌های دیگر دانشجویان آشنا خواهیم کرد.

مهم‌ترین چالش‌های دوران دانشجویی

احتمالا بسیاری از شما دوران دانشجویی را گذرانده‌اید یا در حال گذراندن آن هستید. این دوران مستعد بروز چالش‌هایی از جنس‌های مختلف است که اگر به درستی مدیریت نشوند، می‌تواند به بحران شوند. شناخت صحیح دانشجویان از خود و دنیای اطراف و تصمیم‌گیری آگاهانه آنان می‌تواند به عنوان روش‌های عمومی حل مسائل و چالش‌های دانشجویی مورد استفاده قرار بگیرند. اما در ادامه به صورت جزئی‌تر به معرفی و تحلیل این چالش‌ها می‌پردازیم:

• حضوری یا غیرحضوری بودن کلاس‌ها
• تحصیل یا کسب درآمد
• عدم تطابق واحدهای دانشگاهی با بازار کار
• دوری از خانه و خانواده

حضوری یا غیر حضوری بودن کلاس‌ها

حضوری بودن دانشگاه‌ها قطعا از لحاظ کیفیت تحصیلی در مقایسه با غیر حضوری بودن آن کیفیت و بهتری دارد. زیرا ارتباط برقرار کردن با اساتید به صورت حضوری شرایط بهتری نسبت به حالت آنلاین با کامپیوتر یا موبایل را فراهم می‌سازد. اما غیر حضوری بودن کلاس‌ها شرایط زمانی مناسبی برای دانشجویان از لحاظ انجام کارهای فراتر از دانشگاه فراهم می‌سازد و دانشجویان می‌توانند تخصصی‌تر به رشته‌ای که در آن تحصیل می‌کنند وقت بگذارند و چیزهای بیشتری یاد بگیرند.

اما در نهایت با همه توضیحاتی که گفته شد، حضوری بودن و غیر حضوری بودن هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند اما با یک برنامه ریزی مناسب و مدیریت زمان و آمادگی مدیریت چالش‌ها، دانشجویان می‌توانند از مزایای هر دو نوع بهره‌مند شوند و همزمان با اینکه از وقت خود به صورت بهینه استفاده می‌کنند، از حضوری بودن دانشگاهشان هم لذت ببرند.

تحصیل یا کسب درآمد

یکی از بزرگت‌رین چالش‌هایی که دانشجویان، مخصوصا در سال‌های اخیر با آن رو به رو هستند، کسب درآمد و پرداخت هزینه تحصیل‌شان است. با توجه به شرایط اقتصادی که در حال حاضر وجود دارد برای یک سرپرست خانوار بسیار دشوار است که علاوه بر مخارج جاری خانواده، بتواند از پس هزینه‌های یک دانشجو نیز بر آید. با این اوصاف، دانشجویان باید برای خودشان در آمدی داشته باشند.

اما بسیاری از دانشجویان با این مشکل مواجه هستند که در حالی که به تحصیل مشغول هستند، آیا وقت کسب درآمد را دارند؟ آیا در جامعه‌ای که بسیاری از کارفرمایان شرایط اقتصادی سختی را سپری می‌کنند، برای دانشجویان کاری پیدا می‌شود که به تحصیل آنان لطمه نزند؟ برای پاسخ به این سوال‌ها که یکی از چالش‌های اصلی دانشجویان در حال حاضر هست نمی‌توان برای همه افرد پاسخ یکسانی داد زیرا شرایط همه دانشجویان به یک شکل نیست.

برای مثال دانشجویانی که خارج از شهر محل زندگیشان تحصیل می‌کنند شرایط زمانی و کاریشان بسیار متفاوت است با کسانی که در شهر محل زندگیشان به تحصیل می‌پردازند. یا کسانی که در دوره تحصیلشان در دوران مدرسه، حرفه‌ای را فرا گرفته‌اند و می‌توانند کارفرمایان را مجاب کنند که با شرایط دانشجویی آن‌ها موافقت نمایند و آن‌ها را به خدمت بگیرند، در مقابل کسانی که حرفه‌ای را بلد نیستند می‌توانند به واسطه سایت‌هایی مانند jobvision.ir به بسیاری از مراکز و شرکت‌ها برای کارآموزی مراجعه کنند و سپس در آنجا به اشتغال بپردازند. برای بررسی دقیق‌تر ابعاد مختلف کارآموزی برای دانشجویان، می‌توانید مقاله با کارآموزی در استخدام اول باش را نیز بخوانید.

عدم تطابق واحدهای دانشگاهی با بازار کار

یکی دیگر از مسائل رایج برای دانشجویان متفکر، این است که بین سیستم سنتی آموزش در ایران و نیازهای واقعی صنعت و بازار کار، اختلاف قابل توجهی وجود دارد. سوال مهم این است که دانشجویان می‌توانند اقدامات موثری برای رفع این فاصله انجام دهند یا ساختار آموزشی باید اصلاح شود؟ پاسخ‌های متنوعی به این سوال داده شده است اما هیچ مسئله‌ای با رویکرد صفر و یک قابل حل نیست. باید از ابعاد مختلفی به این موضوع بپردازیم.

دانشجویان بسیاری در حین تحصیل خود به این مسئله برخورد می‌کنند و شاید دچار سردرگمی یا حتی نا امیدی شوند. چه کسی راضی است که حداقل 4 سال از زمان خود را صرف یادگیری موضوعاتی بی فایده کند؟ اما موضوعی که تحت کنترل دانشجویان است این است که خودشان به کسب مهارت‌های کاربردی و پر تقاضا اقدام نمایند. مثلا شرکت در دوره‌های آموزشگاه‌هایی که دارای مدارک معتبری هستند، مانند دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان، امکان یادگیری مهارت‌های مورد نیاز برای ورود موفق به بازار کار را برای دانشجویان فراهم کند.

دوری از خانه و خانواده:

این چالش طبیعتا مخصوص دانشجویانی است که در شهری غیر از محل سکونتشان مشغول تحصیل می‌شوند. دوری از خانواده و دلتنگی آن‌ها (به خصوص برای دانشجویانی که وابستگی عاطفی زیادی به خانواده دارند)، مشکلات مالی و الزامات پرداخت خوابگاه، سختی زندگی در محیط جدید و... می‌توانند زمینه ساز ایجاد مشکلاتی برای دانشجویان باشد.

این دانشجویان لاجرم باید از تاب‌آوری بالایی برخوردار باشند یا این مهارت را در خود تقویت کنند. توجه ویژه به مهارت‌های نرم نیز می‌تواند برای مدیریت این چالش راهگشا باشد. در دوره آموزش مدیریت استرس تکنیک‌های علمی ثابت شده و کاربردی ارائه شده است. عدم توجه به این دست از مسائل می‌تواند در میان‌مدت و بلندمدت اثرات مخربی را بر سلامت روان دانشجویان وارد کند و موجب دور شدن آنان از اهدافشان شود.

چالش‌های موجود در رشته‌های مختلف

تا اینجا به معرفی و تحلیل چالش‌های عمومی دانشجویان پرداختیم. اکنون به چالش‌های مخصوص بعضی رشته‌های مهم اشاره خواهیم نمود.

جمع‌بندی

دانشجویان در زمان تحصیلشان در دانشگاه چالش‌های زیادی را تجربه می‌کنند. می‌توان گفت بهترین دوران زندگی هر فرد دوران دانشجویی اوست. دانشجویان در این دوران آینده خودشان را می‌سازند و راه زندگی را انتخاب می‌کنند. وجود بعضی چالش‌ها و مشکلات در این مسیر، امری اجتناب‌ناپذیر است اما مدیریت صحیح آن‌ها می‌تواند زمینه رشد و پیشرفت دانشجویان را فراهم کند. به نظر شما آیا چالش‌های دانشجویی که گفته شد فقط در ایران وجود دارند؟ شما تجربه کدام چالش‌ها را داشتید؟ خوشحال ‌می‌شویم این نکات را با ما نیز در میان بگذارید.

نویسنده: رضا صفایی، کارشناس مدیریت صنعتی