سیستم های تضمین کیفیت و نقش آن در سرزمین سامورایی ها

سیستم تضمین کیفیت بخشی از سیستم مدیریت کیفیت می باشند. ما برای این میرویم به سمت این سیستم در شرکتمان که به مطلوبیت دست پیدا کنیم. این سیستم ها زمینه لازم برای بهبود مستمر با تاکید بر پیشگیری از عیوب و کاهش نوسات و کاهش ضایعات در زنجیره تولید را فراهم می نمایند. هدف اصلی این سیستم ها تامین نیازها و انتظارات مشتری و نهایتا جلب رضایت مشتری می باشد. در اصل ما به دنبال این هستیم در این سیستم ها که بتوانیم اداره مطلوبی از سازمان داشته باشیم . ما در QA از ابتدای فرآیند که بخش صدای مشتری است تا انتهای آن که یک خدمت یا محصول جدید است که تحویل مشتری داده میشود را در بر میگیرد.

مراحل پیاده سازی سیستم تضمین کیفیت

•  تعیین نیازها و انتظارات مشتریان و سایر ذی نفعان
•  شناسایی عوامل داخلی و خارجی تاثیرگذار بر سازمان
•  ارزیابی ریسک های فرآیندها
•  تدوین خطی مشی و اهداف کیفی سازمان
•  تعیین فرآیندها و مسئولیت های مورد نیاز برای دستیابی اهداف کیفیت
•  پیاده سازی و اجرای روش هایی برای تعیین میزان اثربخشی و کارایی فرآیندها
•  تعیین و تامین منابع مورد نیاز برای دستیابی به اهداف سازمان
•  تعیین ابزارهایی برای جلوگیری از وقوع عدم انطباق و حذف علل آن ها
•  استقرار روشی برای بهبود مستمر سیستم کیفیت

مثلث جوران

آقای جوران کسی بود که پایه گذار سیستم های تضمین کیفیت بود. جوران هم مثل دمینگ کسی بود که یک تحول شگرف را توانست در حوزه مدیریت کیفیت ایجاد کند. ژاپن بخش عمده ای از رشد و پیشرفت خود را در صنعت مدیون جوزف جوران و ادوار دمینگ می باشد.او این نظریه را بیان کرد که کیفیت را میتوان را در سه راس مثلث و خود وسط مثلث ارائه بدهیم.

• اولین گام را QC (کنترل کیفیت) نامید و گفت که ما باید در این مرحله کنترل فرآیند آماری، آدیتهای محصول و روش های بازرسی محصول (SPC,SQC,SQFE ) را داشته باشیم. آن چیزی که جوران خیلی به آن تاکید داشت این بود که کیفیت باید در سازمان وجود داشته باشد.
• گام دوم: در بالای کنترل کیفیت ما QI (بهبود کیفیت) را داریم. در اینجا ما باید کایزن، بهبود مستمر، مهندسی مجدد و تولید ناب داشته باشیم.
• گام سوم: در راس سوم مثلث در خصوص QA (تضمین کیفیت) صحبت کرد. در اینجا گفت انواع سیستم های کیفیت در تضمین کیفیت قرا میگیرد.
• گام چهارم: در راس مرکز مثلث در خصوص QM (مدیریت کیفیت) صحبت کرد. که امروزه با همان عنوان استاندارد ISO 9001 میشناسیم.

معرفی واحد تضمین کیفیت (QA)

کار این واحد نظارت بر تمامی امور است که به تنهایی یا مشترکا بر روی کیفیت محصول اثر دارند. تضمین کیفیت به معنای تمامی تلاش های یک مجموعه برای بهبود کارایی یا ظرفیت ارائه خدمات و قدرت موثر و اثر بخشی  در واحد مربوطه است. پس میتوان گفت که این واحد به دنبال کارایی و اثربخشی در کنار هم است. این واحد میبایست  برای رسیدن به اهداف تعیین شده، برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، بازبینی و کنترل را بصورت دقیق اجرا نماید.

تفاوت کنترل کیفیت و تضمین کیفیت

تفاوت این دو حوزه شاید سوال بسیاری از دوستان باشد و ما سعی میکنم در این پاراگراف این تفاوت را به آسانی برای شما عزیزان توضیح بدهیم.  کنترل کیفیت را بخش کوچکی از تضمین کیفیت می دانند. یعنی QC زیر مجموعه QA می باشد و بر روی آن تاثیر گذار است. در اصل خیلی ها اعتقاد دارند  QA= Big Qسیستم مدیریت کیفیت و کنترل کیفیت هم QC= Little Q است. ما در جدول زیر به تعدادی از تفاوت های عمده و اصلی این دو حوزه اشاره میکنیم.

ما در این حوزه به دنبال کیفیت تمامی فرآیند سازمان میباشیم. به دنبال این هستیم که تمامی فرآیندها از صفر تا صد کنترل کنیم ولی در کنترل کیفیت به دنبال این هستیم که یک محصول را کنترل کنیم.

آشنایی با سرفصل های دوره

ما در ابتدا با شغل تضمین کیفیت آشنا میشویم یعنی شرح وظایف، مهارت ها، توانمندی ها، کلیه شایستگی هایی که یک مدیر یا کارشناس در این حوزه باید داشته باشد.، این واحد در چارت سازمان ها در کدام قسمت قرار داره؟ در این دوره با تشریح الزامات ISO 9001- 14001-45001 آشنا میشویم. با ممیزی سیستم مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد ISO 19011 آشنا میشویم. مستند سازی، نحوه نوشتن روش اجرایی، دستورالعمل، فرم ها و تهیه فرم ها آشنا میشویم. با پنل مدیریت بهبود محصول، پنل مدیریت زنجیره تامین، پنل رهبری و مدیریت استراتژیک، پنل مدل تعالی سازمان EFQM، پنل فرآیند و فرآیندگرایی، پنل کنترل محصول نامنطبق و اقدام اصلاحی، پنل مدیریت ریسک و با پنل مدیریت دانش آشنا میشویم.
گروه آموزشی پارس پژوهان همواره سعی کرده که تمامی دوره های آموزشی را به صورت کاملا پروژه محور برگزار نماید و هدف از ارائه این دوره این است که شما عزیزان متقاضی دوره با کمک اساتید مجرب در سازمانتان یک سیستم تضمین کیفیت را به خوبی پیاده سازی نمایید. مدت این دوره 80 ساعت است و پیش نیاز آن آشنایی مقدماتی با مفاهیم اولیه کیفیت می باشد.

مهم ترین مزایای دوره آموزشی تربیت مدیر تضمین کیفیت نسبت به سایر موسسات

از مهم ترین مزایای دوره آموزشی تربیت مدیر تضمین کیفیت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- مباحث بسیار کاربردی طرح ریزی شده در این دوره چرا؟ چون برگرفته از تجربیات مهندسین صنایعی است که شاغل در صنعت و حوزه خدمات هستند به عنوان مدیر تضمین کیفیت، مدیر سیستم ها و روش ها. بنابراین موضوعات بسیار کاربردی است.
2- مباحث بسیار به روز هستند و از آخرین ویرایش استانداردها و مراجع بین المللی استفاده میشود. به عنوان مثال ما در سرفصل EFQM از آخرین ویرایش این مدل که مربوط به سال 2020 است استفاده میشود.
3- دوره به صورت کارگاهی است و این مزیت بسیار مهمی است چرا؟ چون ما افرادی را در دوره خدمتشان خواهیم بود که از تجربیاتشان بتوانیم استفاده کنیم. درگیر شدن مخاطبین و شیر دانش های این افراد به افزایش اثربخشی آموزشی دوره قطعا کمک خواهد کرد.
4- مباحثی که قراره در این دوره خدمت شما عزیزان آموزش داده شود، پالایش شده است. تمام این مباحث توسط یک تیم از متخصصان که در حوزه سیستم ها و روش ها کار میکنند گذرونده شده و فیلتر شده بنابراین تمام مباحث به صورت پالایش شده به خدمت شما عزیزان قرار خواهد گرفت.
5- در طی دوره هم فیلم دوره، فایل ها و کلیه مستندات به دوستان تقدیم خواهد شد. اما نکته طلایی این دوره این است که همه دوستان گارنتی آموزشی می شوند و تا مدت ها با استاد دوره در ارتباط خواهد بود که اگر بعد از دوره سوال یا نکته ای شما بزرگواران داشتید با مدرس دوره درمیان بگذارید.
6- با توجه به اینکه مدت این دوره طولانی است شاید دغدغه بسیاری از دوستان این باشد که اگر جلسه ای یا جلساتی را غیبت کنند چه میشود؟ ما در گروه آموزشی پارس پژوهان کلیه نفرات را بیمه آموزشی میکنیم و هر چند جلسه ای که غایب باشید میتوانید در دوره بعدی به صورت کاملا رایگان شرکت کنید پس جای هیچگونه نگرانی نیست.
7- مطمئنا دوستان عزیز بعد از گذراندن این دوره میتوانند با مهارت کافی در این حوزه و درج این مهارت در سوابق و رزومه کاریشان در مصاحبه های شغلی و ارتقا جایگاه سازمانیشان دارای امتیاز ویژه ای باشند.

جمع بندی

با توجه به اینکه بسیاری از علاقه مندان به این حوزه صرفا به واسطه دوره های آموزشی که گذراندند و یا مطالب خودآموزی که فراگرفته اند با برخی از موارد تضمین کیفیت یا سیستم ها و روش ها آشنا هستند و از طرف دیگه نیاز مبرمی که صنعت و سازمان ها به متخصصانی که با دید همه جانبه به موضوعات بتوانند مشکلات را حل بکنند دارند این احساس نیاز به وجود آمده و در راستای پاسخگویی به این نیاز چنین دوره ای تدارک دیده شده است. در حال حاضر چنین دوره ای با چنین گستردگی سرفصل ها بسیار به ندرت برگزار می شود.

نویسنده: پوریا گرجی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنایع گروه آموزشی پارس پژوهان