در این مقاله می‌خواهیم در مورد مدرک، چیزی که در کشور ما خیلی طرفدار پیدا کرده است صحبت کنیم. مدرک طرز تفکری ایجاد کرده است که انگار کسی که مدرک داشته باشد در مقابل آن حتما شغلی مناسب با درآمدی بالا انتظار او را می‌کشد. در این مقاله توضیح خواهیم داد که آیا این طرز فکر که در جامعه امروزی جا افتاده است درست است یا خیر؟
فهرست مطالب
مدرک یا مهارت؟ کدام بهتر است؟
در ادامه مقاله با نکاتی شما را آشنا خواهیم کرد که آیا مدرک نسبت به مهارت اهمیت بیشتری دارد یا بالعکس، باید این نکته را بدانیم که اگر فرد به هر دو موضوع توجه کند، میتواند به مزیت خوبی دست پیدا کند نسبت به زمانی که یکی از آنها را داشته باشد. امروزه این مسئله برای خیلی از دانشجویان میتواند گیج‌کننده باشد. اما همانطور که در مقاله آشنایی با چالش‌های دانشجویی، تحلیل و ارائه راهکار مطالعه کردید، آنها باید با آرامش و اعتماد به نفس به مسیر خود ادامه دهند. اکنون به بررسی ابعاد مختلف مدرک و مهارت می‌پردازیم.
مهارت
ما در بین مکالمات روزمره خود از کلمه مهارت بسیار زیاد استفاده می‌کنیم، بدون علم اینکه مفهوم و معنی اصلی دقیق آن چه چیزی است، در حقیقت مهارت به توانایی‌هایی گفته می‌شود که در ذات فرد مانند استعداد، پنهان نیستند و در گذر زمان و با تمرین، آموزش و تلاش می‌توان آن مهارت‌ها را بدست آورد.
در برخی موارد کسب مهارت زمان زیادی را نیاز دارد. تمرین و تکرار در آموزش هر مهارت یکی از اصلی‌ترین نکاتی هستند که سبب می‌شوند ما آن مهارت را به طرز اثرگذار یاد بگیریم. برخی از این مهارت‌ها هستند که ما در شغل و تحصیل به آنها نیاز بیشتری پیدا می‌کنیم. بنابراین اگر زمان بیشتری را صرف آنها کنیم، نتایج بهتری دریافت خواهیم کرد. مهارت‌ها به دو نوع مهارتهای شغلی و مهارتهای فردی تقسیم بندی می‌شوند که هر دو برای موفقیت در یک شغل دارای اهمیت هستند.
- مهارتهای شغلی مرتبط به تحصیلات، مدرک و شغل شما هستند. برای نمونه در رشته دوخت مهارت طراحی، کار کردن با چرخ خیاطی، مهارتهای برش و دوخت، مهارتهای طراحی و اجرای لباس با نرم‌افزار و… مهارتهای شغلی این رشته و شغل حساب می‌شوند. این مهارت‌ها بسیار ضروری هستند و فرد باید در زمانی که تحصیل می‌کند به کسب آنها بپردازد. در سایت Onetonline.org می‌توانید بینش‌های ارزشمندی را درباره مهارتهای شغلی مورد نیاز دنیا و معرفی مشاغل کسب کنید.
- مهارتهای فردی بسیار وسیع هستند و به ارتباط بین شما و دیگران که با آنها به انجام فعالیت می‌پردازید، مرتبط می‌شود. مهارتهای برقراری ارتباط اهمیت بسیار زیادی در موفقیت فرد در شغل خود، درست کردن رابطه و ایجاد تعاملی دوستانه و مثبت بین افراد دارند. این مهارت‌ها نیز قابلیت یادگیری دارند و می‌توانند با رفتن کلاس‌های بخصوص یا با تحقیق، تمرین و تکرار، آنها را در خود ایجاد نمایند و در شغل خود از آنها استفاده کنند.
ضمنا باید به این نکته اشاره کرد که در برخی از مشاغل مهارتهای برقراری ارتباطی بسیار حائز اهمیت هستند و کارفرمایان به این شکل علاوه بر رزومه، مصاحبه‌های حضوری را نیز برگزار می‌کنند تا از وجود داشتن این مهارت‌ها در افراد مطمئن شوند. تعدادی از این مهارت‌ها شامل مهارت تصمیم‌گیری، مهارت سخنوری، مهارت حل مسئله، مهارتهای ارتباط جمعی، مهارت همدلی، مهارتهای خوب نوشتن و… هستند.
مدرک
اشخاص بعد از وارد شدن به دانشگاه و تمام کردن دروس ارائه شده فارغ‌التحصیل می‌شوند و مدرکی با عنوان رشته‌ای که در آن تحصیل می‌کنند به آنها داده می‌شود. این مدرک نشان می‌دهد که این شخص دارای دانش و علم در یک حیطه‌ی خاص است و میتواند از آن شخص در استخدام شغل مربوط به آن مدرک استفاده کند. آموزش دیدن علم مربوط به هر شغل و رشته بسیار حائز اهمیت است. فرد با پایه و اساس علوم آشنا می‌شود و نکات مربوط به رشته خود را آموزش می‌بیند. اضافه بر این فرد با وارد شدن به فضای علمی و پژوهشی دانشگاه میتواند تجربه یک فضای متنوع و ورود به جامعه را برای خود فراهم سازد.
مدرک تحصیلی اشخاص و درسی که در آن به تحصیل می‌پردازند با موفقیت در شغل او رابطه کاملا مستقیمی ندارد. پس به این نکته توجه داشته باشید که تنها داشتن مدرک در یک شغل اولویت اصلی به حساب نمی‌آید و شرط کافی برای استخدام و موفقیت نیست. مهارت‌ها و توانایی‌های مورد نیاز که شخص در زمان تحصیل یا بعد از آن بدست آورده است نیز حائز اهمیت هستند و در کنار مدرک می‌توانند برای فرد بهترین شرایط را فراهم سازند تا او بتواند در کمترین زمان ممکن در شغل مربوط به مدرک خود حضور پیدا کند و بیشترین بهره‌وری را داشته باشد.
جای خالی مهارت در سیستم آموزشی
در آموزش‌های ما متاسفانه مهارت حائز اهمیت نیست، یا بهتر است اینطور بگوییم که اصلا به مهارت‌ها توجهی نمی‌گردد و بیشتر علم و دانش آن هم به روش تئوری تعلیم داده می‌شود که همین کار سبب شده تا اشخاص تحصیل‌کرده بدون داشتن مهارتهای لازم در رشته خود به سمت مدرک‌گرایی هدایت شوند، و نتیجه این کار سبب شده تا ایران میان کشورهایی باشد که بالاترین مدرک دکتری را دارد.
بعضی از این اشخاص به علت ندانستن برخی از مهارتهای لازم به سمت مشاغل غیر مربوط با مدرک تحصیلی خود سوق پیدا می‌کنند که این کار نیز خود مشکل بزرگی را وجود آورده است. در هر صورت نداشتن آگاهی دانش‌پذیران با مباحث مهارتهای مشاغل و شخصی و وجود نداشتن آن در سیستم آموزشی، اجازه داده است تا تعداد فارغ‌التحصیلانی که مدرک دارند و به دنبال شغل هستند روز به روز افزایش یابد. تا موقعی که استخدام‌ها نیز بر پایه مدرک باشد و مهارت‌ها رکن اصلی استخدام باشد، با پایین‌ترین بازدهی و کارایی مواجه خواهیم بود.
بهترین نوع استخدام و بالا بردن کارایی، بدست آوردن مدرک در جهت تحصیل قابل قبول همراه با یاد گرفتن مهارتهای لازم در حوزه تحصیلی شخص است که برای او راه‌های رسیدن به موفقیت را راحت‌تر می‌کند. در دوره آموزش استخدام اثربخش نیز به این نکته اشاره شد که تلفیق مهارت و مدرک یکی از نکات برای استخدام موفق است. همان‌‌گونه که در نکات بالا آورده شده است تنها بدست آوردن مهارت حائز اهمیت نیست، آموزش، تمرین، تکرار و تجربه‌ای که میتواند مهارت را به یک تخصص در شخص به وجود آورد و از اهمیت بیشتری را برخورد دار است.
آشنایی با انواع مدارک
مدارک فنی حرفه‌ای
سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور سازمانی است که به افراد علاقمند به یادگیری مهارت در حرفه‌های متنوع، خدمات آموزشی و عملی زیادی را به صورت دوره‌ها و کارگاه‌های مهارت‌آموزی آموزش می‌دهند. متقاضیان پس از به پایان رساندن دوره آموزشی خود باید در آزمون فنی و حرفه‌ای شرکت کرده تا گواهینامه کارت مهارت خود را دریافت نمایند.
مدارک اعطا شده از طرف سازمان و حرفه‌ای فنی کشور که تحت نظارت سازمان جهانی کار (ILO.org) است، دارای اعتبار و امتیاز زیادی هستند. برای مثال بعضی از مدارک کد ملی آموزشی دارند که در دیگر کشورها نیز دارای اعتبار است، اما دیگر مدارک فقط در جهت پیدا کردن شغلی مناسب با مهارت فرد در داخل کشور استفاده می‌شوند. در ادامه مقاله به انواع مدارک فنی حرفه‌ای می‌پردازیم:
- مدارک رسمی فنی وحرفه‌ای: مدرک رسمی سازمان فنی و حرفه‌ای به دلیل داشتن کد ملی آموزش شغلی اضافه بر ایران در دیگر کشورها دارای اعتبار است. متقاضی برای گرفتن این مدرک باید دوره‌های آموزشی خود را به پایان برساند و در آزمون‌های هماهنگ فنی و حرفه‌ای که به دو گونه کتبی و عملی تشکیل می‌شود، موفق به کسب نمره قبولی گردد.
- مدارک مورد تایید سازمان فنی و حرفه‌ای: به مدارکی که از طرف مراکز آموزشی آزاد و یا آموزشگاه‌های خصوصی به متقاضیان داده می‌شوند و مورد تایید سازمان فنی و حرفه‌ای هستند، مدارک مورد قبول فنی و حرفه‌ای می‌گویند. این مدارک به دلیل اینکه مستقیما از طرف سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای صادر نشده است مزایای مدرک رسمی را دارا نمی‌شود و برای دیگر کشور ها معتبر نیست.
- مدارک گذر مهارتی فنی و حرفه‌ای: اسم این مدرک مشخص می‌کند که این گواهی برای برگزاری یک مرحله آموزشی مورد استفاده است.
|
مدارک رسمی فنی وحرفه‌ای |
مدارک مورد تایید سازمان فنی و حرفه‌ای |
مدارک گذر مهارتی فنی و حرفه‌ای |
|
شامل کد ملی آموزش |
برگزاری توسط مراکز آموزش آزاد |
مخصوص دوره‌های کوتاه‌مدت |
|
معتبر در سایر کشورها |
غیر معتبر در سایر کشورها |
صدور توسط مراکز آموزش آزاد |
|
شامل آزمون‌های کتبی و عملی |
مزایای کمتر نسبت به مدارک رسمی |
مناسب برای ارائه به کارفرمایان |
مدارک تحصیلی
مدرک تحصیلی یا گواهی تحصیلی گواهی است که پس از به اتمام رساندن دوره‌های تحصیلی صادر می‌شود و متشکل از مشخصات فرد صاحب مدرک، مرجع صادرکننده، مشخصات رشته و تاریخ اخذ و غیره است؛ مانند:
- مدرک تحصیلی دوره ابتدایی: پس از موفقیت در امتحانات کلاس ششم ابتدایی
- مدرک تحصیلی دوره متوسطه اول یا سیکل: پس از موفقیت در امتحانات کلاس نهم (سوم نظام قدیم) دوره متوسطه اول
- مدرک تحصیلی دوره متوسطه دوم یا دیپلم: پس از موفقیت در امتحانات نهایی کلاس دوازدهم (سوم نظام قدیم) دوره متوسطه دوم
- مدرک تحصیلی فوق دیپلم یا کاردانی
- مدرک تحصیلی لیسانس یا کارشناسی
- مدرک تحصیلی فوق لیسانس یا کارشناسی ارشد
- مدرک تحصیلی دکترا
- مدرک تحصیلی فوق دکترا
آشنایی با مدارک گروه آموزشی پارس پژوهان
در دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان مدارک مختلف فنی و حرفه‌ای به دانش پژوهان اعطا می‌شود و آنها می‌توانند با توجه به نیازی که دارند به مسئولان دپارتمان‌های گروه آموزشی پارس پژوهان اطلاع دهند تا مدرک خواسته شده آنها را در کمترین زمان آماده کنند و به دانش پژوهان تحویل دهند. اما هر گونه از این مدارک شرایط دریافت خودشان را دارند که در ادامه مقاله به شرایط اولیه گرفتن مدارک پارس پژوهان می‌پردازیم:
مدارک ما به دو نوع شرکتی و فنی حرفه‌ای تقسیم می‌شوند. شرایط دریافت مدارک شرکتی به این صورت است که پس از موافقت استاد دوره جهت صدور مدرک، شما مجاز به دریافت آن خواهید بود. مدارک فنی و حرفه‌ای هم برای تعدادی از دوره‌ها قابل دریافت است که لیست برخی این دوره‌ها را اینجا می‌توانید مشاهده فرمایید.
برای دریافت مدرک شرکتی لازم است شما بعد از پایان دوره، به کارشناس دپارتمان مربوطه پیام دهید و مشخصات خود که شامل نام و نام خانوادگی انگلیسی ( پاسپورتی) و کد ملی می‌باشد را به ایشان ارسال کنید. ارسال مدارک به صورت هفتگی و سه شنبه‌ها می‌باشد.
اما برای دریافت مدرک فنی حرفه‌ای لازم است که شما ابتدا در دو آزمون کتبی و شفاهی سازمان فنی و حرفه‌ای کشور ثبت نام کرده و در صورت قبولی در این دو آزمون، مدرک مورد نظر را از سازمان فنی و حرفه‌ای کشور دریافت کنید. لذا پس از پایان دوره‌ها، معرفی شما به سازمان فنی و حرفه‌ای جهت شرکت در آزمون‌های فوق از طرف مجموعه پارس پژوهان صورت می‌گیرد.
جمع‌بندی
بر اساس مطالبی که در این مقاله عنوان شد، انتخاب بین مهارت، مدرک یا ترکیبی از آنها برای بسیاری از افراد مسئله مهمی است که میتواند آینده حرفه‌ای آنها را مستقیما تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین برای دستیابی به حداکثر کارایی و بهترین استفاده از دانش، باید خود را در مسیر صحیحی قرار دهیم تا به اهداف شغلی مورد نظرمان برسیم. امیدواریم شما نیز با انتخاب‌های آگاهانه، به روند پیشرفت خود ادامه دهید.
نویسنده: رضا صفایی - کارشناس مدیریت صنعتی
