این گرایش در سال 1384 در کشور ما وارد شاخه های ارشد مهندسی صنایع شد. آغاز داستان گرایش سیستم های مالی در دانشگاه های کشور را نخستین بار دانشگاه های امیرکبیر و مؤسسه غيرانتفاعي رجا - قزوين داشتند که از پیشگامان پذیریش دانشجو در این رشته هستند در دنیا هم بعد از وقوع جنگ جهانی دوم و آثار شدید تورمی و تغییرات ناگهانی ارز و شوک های اقتصادی بعد از آن دانستن این علم اهمیت یافت و بازه زمانی 1990 تا 1996 این رشته به دانشگاه های دنیا معرفی شد تا مدیران بتوانند با استخدام مدیران و کارشناسان لایق در این حوزه با پیش بینی هایی که دارند بتوانند، مدیریت ریسک انجام داده و از بروز چنین شوک هایی در امان باشند.
تعریف علم سیستم های مالی
علم سیستم های مالی به طراحی، توسعه و به کارگیری ابزارهای نوین مالی، فرآیندهای مالی و در نهایت ارائه راه حل های نوین برای مسائل های مالی و همینطور کاهش ریسک و افزایش ارزش شرکت ها گفته می شود. در واقع رشته سیستم های مالی ترکیبی از علوم ریاضیات، مدیریت، حسابداری، علوم کامپیوتر، مدیریت ریسک و فناوری اطلاعات است.
تفاوت رشته سیستم های مالی با رشته مدیریت مالی چیست؟
احتمالا اولین سوالی که ممکن است برای شما عزیزان مطرح شود این است که تفاوت این دو رشته با هم چیست؟ در ظاهر شاید این دو تا رشته خیلی شبیه به هم به نظر بیایند. برای اینکه ما بتوانیم تفاوت های این دوتا رشته بهتر متوجه بشویم اجازه بدید که ابتدا تعریفی از علم مدیریت مالی داشته باشیم.
مدیریت مالی همان طور که اسم آن مشخص است رشته ای است که در بحث مدیریت منابع پولی و مالی می پردازد. در این رشته از تکنیک های حسابداری و اقتصاد استفاده می شود و معمولا همیشه هدف حداکثر کردن سود است. اینکه چطور ما منابع مالی در سازمان ها سرمایه گذاری کنیم که به بیشترین سود برسیم و این را هم حتما اطلاع دارید که بزرگترین بازارهای مالی دنیا بورس ها هستند و سازمان هایی مثل بانک ها، بیمه ها، نهادهای مرتبط با بورس مثل کارگزاری ها و صندوق های سرمایه گذاری به شدت به بحث مدیریت مالی و مدیریان مالی نیاز دارند.
رشته سیستم های مالی نسبت به رشته مدیریت مالی کیفیت و عمق محاسباتی بیشتری دارد و استفاده از ابزارهای ریاضی و تحلیلی در این رشته بسیار پر رنگ تر می باشد.
.jpg)
نقش مهندسان سیستم های مالی چیست؟
در اصل طراحی ابزارهای مالی برای مدیران مالی است و تفاوت اصلی که رشته سیستم های مالی با مدیریت مالی دارد تاکید و تمرکز این رشته بر روی تحلیل های ریاضی است. در واقع این رشته روی ابزارهای محاسباتی متمرکز است تا مباحث تئوری و نظری و کیفی.
در رشته مدیریت مالی فقدان ابزارهای تحلیلی و ریاضی به شدت محسوس است و ما در رشته سیستم های مالی مباحث مدیریت مالی با مباحثی مثل آمار و احتمالات، تحقیق در عملیات، مباحث ریاضیات و علوم کامپیوتر ترکیبش را شاهد هستیم و این ترکیب شدن باعث میشود این قفدان جبران شود.
اهداف و خروجی های این علم چیست؟
یکی از مهمترین خروجی هایی که ما در بحث سیستم های مالی میتوانیم داشته باشیم مبحث مدیریت سرمایه گذاری است. اینکه ما بتوانیم بهترین پروژه از بین چندین پروژه برای سرمایه گذاری انتخاب کنیم. از دیگر مباحث مهم در این حوزه میتوان به مواردی مانند: مدیریت پورتفو، تخمین ریسک، طراحی ابزارهای مالی و مدیریت دارایی اشاره کرد. برای آشنایی با این مباحث پیشنهاد میکنیم اینجا کلیک کنید.
امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا در این رشته وجود دارد؟
در حال حاضر امکان ادامه تحصیل این گرایش در مقطع دکترا وجود ندارد اما فارغ التحصیلان این گرایش می توانند در مقطع دکترا در رشته ای مثل مدیریت مالی ادامه تحصیل کنند.
بررسی بازار کار گرایش سیستم های مالی
قطعا یکی از دغدغه های دوستانی که قصد دارند انتخاب رشته انجام بدهند بحث بازار کار است و قاعدتا همه ترجیح می دهند رشته ای را برای تحصیل انتخاب کنند که بازار کار خوبی را داشته باشد و بازار آن اشباع نباشد.بحث اشتغال را میتوانیم از دو بعد بررسی کنیم.
بعد اول
رشته سیستم های مالی به دلیل اینکه در ایران یک رشته به شدت نوپا هست و تعداد دانش آموخته های آن بسیار کم هست در حال حاضر در ایران ما با کمبود استاد مواجه هستیم و فارغ التحصیلان این رشته در صورتی که علاقه مند به حوزه تدریس باشند با توجه به رشد سریع این رشته به راحتی میتوانند مشغول به فعالیت شوند.
بعد دوم
یکی از مهمترین سازمان هایی که فارغ التحصیلان رشته سیستم های مالی میتوانند در آن ها مشغول به کار شوند بانک ها هستند که به شدت به تخصص این دوستان نیاز دارند به ویژه در حوزه بانکداری بین الملل، همچنین حوزه مشاوره مالی و سرمایه گذاری این دوستان میتوانند به عنوان کارشناس مشاوره سرمایه گذاری با این سازمان ها همکاری داشته باشند. بحث ارزش گذاری یکی دیگر از کاربردهای این رشته است. دوستانی که فارغ التحصیل این رشته هستند میتوانند به عنوان کارشناس قیمت گذاری و ارزش گذاری در بورس و همینطور سازمان های مرتبط با بورس مثل کارگزاری های و موسسات تامین سرمایه فعالیت داشته باشند. همینطور سازمان های بیمه ای، صندوق های سرمایه گذاری، صندوق های پژوهش و فناوری و سازمان هایی از این قبیل هم متقاضی استفاده ازتخصص این عزیزان می باشند.
چه دانشگاه هایی گرایش سیستم های مالی را دارند
در ابتدا مقاله نام دو دانشگاه که از پیشگامان این گرایش بودند ذکر شد اما به غیر از دانشگاه امیر کبیر و مؤسسه غيرانتفاعي رجا – قزوين می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- دانشگاه تهران
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه خواجه نصیر
- دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ
- دانشگاه غیرانتفاعی علوم و فنون مازندران
.jpg)
کدام تیپ شخصیتی مناسب این حوزه است:
قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم پیشنهاد میکنم حتما مقاله کدام تیپ شخصیتی مناسب یک مهندس صنایع است را مطالعه نمایید.
اما محققان دو تیپ شخصیتی را برای این حوزه در نظر گرفته اند:
- تیپ شخصیتی ENTJ که از کسب درآمد لذت میبرد و عاشق رقابت برای ثروتمند شدن هستند.
- INTJ که قدرت تحلیل بالایی در مسائل مالی دارند به نسبت به سایرتیپ های شخصیتی موفق تر می باشند.
اگر هنوز تیپ شخصیتی خود را نمیدانید می توانید در تست های MBTI شرکت کنید.
چه تخصص هایی لازم هست برای گرایش سیستم های مالی
اگر شما هم علاقه مند به تحصیل در این گرایش شدید باید این نکته را توجه کنید که برای ورود به بازار کار نیاز به گذراندن تعداد زیادی دوره های آموزشی هستید که بتوانید در این حوزه فرد خبره شوید.
الفبای ورود به این حوزه میتوان کسب مهارت در نوشتن طرح های توجیهی دانست. مطالعات امکان سنجی(FS) برای شرکت هایی که قصد اخذ وام را دارند با مراجعه به بانک ها میتوانند پس اخذ مراحل اداری میتوانند از وام استفاده کرده و کسب و کار خود را شروع کنید. این مهارت بیشتر برای کسانی خوب هست که قصد احداث کارخانه را دارند.
اما اگر شما قصد راه اندازی یک کسب و کار کوچک را دارند می توانند در دوره تهیه و تدوین طرح کسب و کار شرکت کنند. این دوره ترکیبی از بیزینس مدل و بیزینس پلن می باشد و برای کارهایی مانند راه اندازی یک استارت آپ یا یک کسب و کار های خدماتی، تولیدی و خانگی بیشترین کاربرد را دارد.
اما این دو مهارت بیشتر مهارت های تئوری هستند و اگر قصد دارید در مهارت های نرم افزاری هم تخصص پیدا کنید اولین پیشنهاد ما به شما شرکت در دوره ارزیابی مالی و اقتصادی طرح های توجیهی با نرم افزار COMFAR است. کامفار کار شما را بسیار آسان میکند و با ارزیابی و سنجش طرح شما جواب مهمترین سوال شما را میدهد که آیا طرح من توجیه اقتصادی دارد یا خیر؟ و یا زمانی که شما قصد ارائه طرح به سرمایه گذار و یا اسپانسر را داشته باشید جواب این سوال را پوشش میدهد که آیا طرح من سودآور است یا خیر؟
اما اگر کار با نرم افزار کامفار برای شما سخت است پیشنهاد بعدی ما شرکت در دوره تحلیل داده های مالی با نرم افزار EXCEL است. نرم افزار اکسل قدری آسان تر از نرم افزار کامفار است. پیش نیاز این دوره اما آشنایی با اکسل مقدماتی می باشد.
اگر علاقه مند به تحلیل تکنیکال و پیش بینی بازارهای مالی مثل بورس و ارزهای دیجیتال هستید پیشنهاد بعدی ما به شما شرکت در دوره تحلیل داده های مالی با PYTHON می باشد. امروزه بسیاری از جوانان علاقه مند به پیش بینی بازارهای مالی شدن و قصد دارند از قبل بداند که آیا بازاری که در آن سرمایه گذاری کرده اند در آینده سقوط میکند یا صعود؟ پیش نیاز این دوره اما آشنایی شما به زبان برنامه نویسی پایتون است.
جمع بندی
یکی از قابلیت های بسیار مهم و ارزشمند دانش آموخته های این رشته این است که درک همزمانی از مفاهیم صنعتی و مالی دارند که این خیلی قابلیت مهمی است. دوستانی که فارغ التحصیل سیستم های مالی هستند به دلیل اینکه در مقطع کارشناسی مهندسی صنایع خوانده اند درک بسیار خوبی از صنعت و محیط های صنعتی دارند که وقتی این آموخته ها با مفاهیم مالی ترکیب می شود بسیار کاربردی تر می شود و این تخصص به کار خیلی از شرکت های تولیدی و خدماتی میاد.
همان طور که قبلا هم ذکر شد رشته سیستم های مالی ترکیبی از علوم ریاضیات، مدیریت، حسابداری، علوم کامپیوتر، مدیریت ریسک و فناوری اطلاعات است و این ترکیب باعث شده که این رشته بسیار کاربردی تر شود و کمبودهای که از عدم وجود تحلیل های ریاضی در رشته مدیریت مالی بوده مرتفع شود.
نویسنده: پوریا گرجی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنایع گروه آموزشی پارس پژوهان
