تجزیه و تحلیل تصاویر به طور گسترده در زمینه های مختلف علوم مانند پزشکی، زیست شناسی و مهندسی استفاده می شود. اندازه گیری کمی که با ابزارهایی مانند نرم افزار Image J انجام می شوند و با تجزیه و تحلیل تصویر در صنعت خودروسازی، هوافضا، نیمه هادی ها، ساخت فلزات، ریخته گری، جوشکاری یا سایر مواد مرتبط، طراحی و ساخت استفاده می شود. همچنین در مهندسی متالورژی، به ویژه در تجزیه و تحلیل ریزساختارهای متالوگرافی، کاربرد دارد.. اندازه‌گیری‌های سازه به‌عنوان ویژگی‌های ساختار ریخته‌گری، تحلیل شکست، اندازه‌گیری سازه‌های جوشکاری در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. برای سال‌های متمادی، متالورژیست‌ها اساساً بر توصیف کیفی ریزساختارها یا رتبه‌بندی بر اساس نمودارهای مقایسه تکیه کرده‌اند
امروزه نرم افزار های زیادی در صنایع گوناگون برای آنالیز تصاویر میکروسکوپی بکار گرفته میشود که هر یک بسته به سیستم عامل و ویژگی های شان کاربر های متنوعی دارند . نرم‌افزار ImageJ یک ابزار قدرتمند و بسیار با کیفیت برای آنالیز تصاویر میکروسکوپی و مقایسه آنها با یکدیگر است. این نرم‌افزار، الهام گرفته از سیستم‌عامل Macintosh، ویژگی‌های زیاد و گوناگونی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. با استفاده از این نرم افزار می‌توانید تصاویر را روی سیستم آنالیز کنید، مقایسه کنید ، ویرایش کنید و برای کاربرد های دیگر مانند استفاده در مقالات و پایان نامه های خود پرینت چاپ کنید و استفاده کنید.
نرم افزار Image J یک برنامه پردازش تصویر مبتنی بر جاوا است که در مؤسسه ملی بهداشت و آزمایشگاه ابزارهای نوری و محاسباتی (LOCI) توسعه یافته است. پلاگین های نوشته شده توسط کاربر، بسیاری از مشکلات پردازش و تجزیه و تحلیل تصویر، از تصویربرداری سلول زنده سه بعدی گرفته تا پردازش تصویر رادیولوژیکی، مقایسه داده های سیستم تصویربرداری شده به صورت متعدد و سیستم های هماتولوژی خودکار را حل می کند. محیط داخلی توسعه یافته ImageJ آن را به یک پلتفرم محبوب برای آموزش پردازش تصویر تبدیل کرده است.
نرم افزار Image J نرم افزاری بسیار محبوبی در تمام صنایع مانند مهندسی مکانیک، مواد و حتی پزشکی می باشد دلایل ابن محبوبیت به شرح زیر است:
- ساختار باز و قابلیت توسعه: همانطور که توضیح داده شد، این نرم افزار با ساختار باز طراحی شده که به کاربرانی که از آن استفاده می کنند اجازه می دهد که از طریق پلاگین های جاوا و ماکرو های قابل ضبط، محیط نرم افزار رو برای خود شخصی سازی کرده و امکان توسعه عملکرد آن را داشته باشند. و این قابلیت باعث شده است که این نرم افزار از یک نرم افزار ساده تحلیلی به یک نرم افزار تعاملی تبدیل کند.
- شخصی سازی نرم افزار و حل مسائل و تحلیل های مربوط به تصاویر خود کاربر: در نرم افزار Image J پلاگین های شخصی توسط خود کاربر نوشته می شود و به همین دلیل این نرم افزار محیطی منعطف را برای کاربران خود فراهم می کند که بتوانند مشکلاتی که برای تصاویر خودشان به وجود آمده و تحلیل های شخصی خودشان را به راحتی انجام دهند و در یک محیط با رابط کاربری آسان تصاویر خود را انالیز و تحلیل کنند.
- رایگان:نرم افزار Image J نرم افزاری با دامنه عمومی است که به صورت رایگان برای پردازش و تجزیه و تحلیل تصاویر علمی در دسترس است. توسعه پذیری قوی، صدها افزونه و ماهیت منبع باز آن به پذیرش گسترده آن کمک می کند.
محیط انعطاف پذیر، رایگان بودن، قابلیت نوشتن پلاگین توسط کاربر، تحلیل و آنالیز شخصی تصاویر کاربر و محیط با رابط کاربری آسان این نرم افزار را به نرم افزاری محبوب و پر کاربرد برای آنالیز تصاویر میکروسکوپی در بین هزاران نرم افزار انالیز تصاویر دیگر کرده است.
نرم افزار Image J از فرمت های مختلف TIFF، GIF، JPEG، BMP و غیره پشتیبانی می کند. همچنین قادر به آنالیز تصاویر 32 بیتی و 64 بیتی می باشد. این نرم افزار همچنین قابلیت کار با چندین تصویر و مقایسه آنها را با هم دارد که در واقع امکان stack کردن را فراهم میکند تا کاربران بتوانند به راحتی چندین تصویر را کنار هم قرار داده و انالیز کنند. سرعت این نرم افزار نسبت به نرم افزار های مشابه بسیار بالا تر است بنابراین می توان چندین محاسبه را برای اندازه گیری و تحلیل در چندین تصیر به صورت موازی بدون به وجود امدن مشکل و کند شدن نرم افزار جلو برد. این نرم افزار قادر به اندازه گیری سطح، پبکسل، فواصل، زوایا و ایجاد نمودار های هیستوگرام می باشد.
نرم افزار هایی مانند نرم افزار image j که برای انالیز تصاویر به کار گرفته می شوند، معمولا مورد نیاز تمام مهندسان مواد و متالورژی در هر مقطعی می باشد. علاوه بر مهندسین مواد و متالورژی، تمام مهندسین و صنعتگران و حتی شاغلین در صنعت پزشکی نیز برای انالیز تصاویر به این نرم افزار نیازمند هستند. پارس پژوهان برای رفع این نیاز برای مهندسین دوره image j را برگزار کرده است تا بتوان با بهره گیری از آن این نیاز اساسی در صنعت را جبران کرد.
نویسنده: سارا ستوده، کارشناس دپارتمان مهندسی مواد گروه آموزشی پارس پژوهان
