مهندسی پزشکی هم مثل باقی رشته های دانشگاهی، ارزش خاص خود را دارد. همانطور که ما برای دیگر رشته ها ارزش کافی قائل می شویم، باید برای این علم که در سال های آینده قطب رشته های مهندسی را در بر می گیرد نیز احترام خاصی قائل شویم.
در همه جای این کره ی خاکی، دغدغه اصلی سلامتی و خلق راه های پیشرفته برای درمان بیماری های نادر و همچنین کوتاه کردن دوران درمانی یک بیمار است. پس برای کسانی که به این حیطه وارد می شوند ارزش خاصی قائل می شوند.
امّا اینجا داستان کمی متفاوت است؛ در ایران مهندسی پزشکی با این کلمات شناخته شده است: رشته ی بچه درس نخون ها، بین رشته ای ها، فقط تجهیزات پزشکی و غیره. امّا آیا واقعا اینگونه است؟
چه ارزش هایی ما باید برای رشته مان قائل شویم؟
اگر ما برای مهندسی پزشکی یا هر رشته ایی که مشغول مطالعه آن هستیم و وقت خود را صرف کسب اطلاعات از آن می کنیم، ارزشی قائل نشویم، از دیگران هم انتظاری ارزش گذاری نباید داشت. به عنوان مثال زمانیکه در مهندسی بایومتریال مشغول تحصیل هستید و خود شما انگیزه و ارزش گذاری برای ایجاد یک کسب کار در آن رشته نداشته باشید، قطعا به چیز های دیگر فکر می کنید (مثلاً چه نادانی کردم و به این رشته ورود کردم و از اینجور مسائل).
ارزش گذاری یعنی ما با هدف مندی های زیادی پا به این رشته گذاشتیم و دربرابر ناملایمتی های این رشته سر خم نمی کنیم. پس قدم اول ارزش گذاری از جانب ماست.
برای اینکه دیگران ارزش ما را نیز درک کنند باید چه کرد؟
همیشه و همه وقت برای کسب جایگاه دلخواه خود، باید برای آن تلاش زیادی کرد. رسیدن به هدف بدون تلاش، به نظر خیلی از مردم ارزش آدم را نشان نمی دهد. پس برای هدف باید تلاش کرد.
هدف در اینجا کسب احترام از جانب دیگران برای حفظ احترام این رشته است. پس برای آن باید تلاش کنیم؛ باید در ابتدا هزاران هزار نظری که دلخواه ما نیست را بشنویم تا به سمت آن برویم. آنقدر برایش تلاش کنیم آنقدر بدانیم آنقدر پژوهش کنیم که زمانیکه که برای یک فستیوال مهندسی به آن دعوت می شویم و شروع به سخن از این رشته می کنیم، حس غرور را به آن ها منتقل کنیم و آن ها را مجاب به احترام و ارزش گذاری برای سخنان ما، حرفه ی ما و تلاش های ما کنیم.
راه های موفقیتم در مهندسی پزشکی چیست؟
صرف اینکه ما در ایران یا در باقی کشور ها تحصیلات مهندسی پزشکی را در حال تکمیل کردن هستیم، مطالعات تئوری این رشته در همه جای دنیا یکسان است.مطالعه ی بیشتر هم منجر به گستردگی آگاهی شما می شود امّا صرفا به شما نحوه کار کردن در مهندسی پزشکی را آموزش نمی دهد.
در هیچ جای این دنیا دروس دانشگاهی شامل آموزش نرم افزار به صورت تخصصی نمی شود و نخواهد شد. پس این ذهنیت که پس از دانشگاه، سریع جذب بازار کار می شوم را لطفاً از ذهنتان دور کنید؛ اگر می خواهید ارزش خود در این رشته را نمایان کنید.
برای بازار کار مهندسی پزشکی که شامل سه زیر شاخه بایوالکتریک، بایومتریال و بایومکانیک می شود، زمانی که به یکی از این زیر شاخه ها رجوع می کنید باید سفت و سخت نرم افزار های آن را یاد بگیرید. انواع شبیه سازی ها مثلABAQUS ، CATIA ، SOLIDWORKS و ... در این رشته به طور کل بسیار کارآمد هستند.
در بایوالکتریک به چه سمت و سویی ارزش گذاری کنم؟
در بایوالکتریک، طیف بسیار گسترده است امّا در اینجا فعلاً یادگیری تجهیزات پزشکی برای این گروه از دوستان کاربردی است و می توانند ارزش گذاری های خود را بر پایه های تجهیزات بنا کنند. همچنین ساخت ربات های جراح و دیگران تجهیزات جذاب مرتبط با پزشکی بسیار کارآمد است.
در بایومتریال به چه سمت و سویی ارزش گذاری کنم؟
بایومتریال یک زیر رشته ی کاملاً مظلوم در اینجا است امّا در دنیا داستان کمی متفاوت است. این زیر شاخه از مهندسی پزشکی فقط و فقط با موادی سروکار دارد که می خواهد وارد بدن شود و عملکرد های ارگان ها را بهبود بخشد. پس یک کار آزمایشگاهی نیز به آن اضافه می شود.
یادگیر انواع دوره های آموزشی مثل شناسایی و انتخاب مواد، کار با پرینت سه بعدی و آنالیز XRD با X’pert Highscore و ... می تواند کمک زیادی را به ما بدهد.
در بایومکانیک به چه سمت و سویی ارزش گذاری کنم؟
بایومکانیک اوضاع خوبی در میان دو زیر شاخه قبلی دارد. ساخت دست های مکانیکی مصنوعی و ساخت انواع مکانیسم های مکانیکی برای بدن و وسایل توانبخشی، در همه جا شناخته شده هستند.
اگر علاقه به کار های تحلیلی همچون مکانیسم های راه رفتن در انسان و شبیه سازی های آن را دارید، پیشنهاد میکنم نرم افزار های مخصوص آن که شامل (opensim ، anybody و آنالیز های giat ) را حتماً دنبال کنید.
پس حتما نرم افزار های مربوطه را یاد بگیرید تا بتوانید آن هدف گذاری ها را نیز دنبال کنید.
سخن پایانی
مهندسی پزشکی با همه ی سختی هایی که نسبت به گرفته می شود، در حال توسعه است. به همه ی رشته ها و علوم ورود می کند و سعی می کند در مسیر سلامتی و پزشکی از آن استفاده کند. پس برای آن وقت بگذاریم ، ارزش و احترام قائل شویم و از آن سر باز نزنیم. به امید روزی که این علم هم بتواند در ایران جایگاه واقعی خود را کسب کند.
نویسنده:احسان زینلی کارشناس دپارتمان مهندسی پزشکی گروه آموزشی پارس پژوهان
