اولین و ساده‌ترین روش بازرسی جوش که با چشم غیرمسلح یا ابزارهایی مثل لوپ و دوربین انجام می‌شود، VT است. این روش برای تشخیص ناپیوستگی‌های سطحی مانند ترک‌ها، تخلخل و نفوذ ناقص مناسب است.
یک روش غیرمخرب که از مایعات نافذ رنگی یا فلورسنت برای شناسایی ترک‌ها و عیوب سطحی در فلزات و برخی مواد غیرفلزی استفاده می‌کند، PT است. برای تمام مواد غیر متخلخل کاربرد دارد و دقت بالایی در شناسایی ترک‌های ریز دارد.
یک روش سریع و حساس که فقط برای مواد فرومغناطیس (مثل آهن و نیکل) کاربرد دارد، MT است. با ایجاد میدان مغناطیسی و استفاده از ذرات مغناطیسی مرطوب یا خشک، ترک‌ها و ناپیوستگی‌های سطحی و زیرسطحی را آشکار می‌کند.
یکی از دقیق‌ترین روش‌های بازرسی غیرمخرب که با استفاده از اشعه ایکس یا گاما تصاویر داخلی جوش را ثبت کرده و عیوبی مانند ترک‌ها، تخلخل و نفوذ ناقص را شناسایی می‌کند، RT است. برای بررسی عمق و کیفیت جوشکاری بسیار مؤثر است اما هزینه و تجهیزات خاصی نیاز دارد.
فهرست مطالب:
4 روش اصلی NDT چیست؟
.webp)
چهار روش اصلی آزمون‌های غیرمخرب (NDT) عبارتند از:
- آزمایش مایعات نافذ (Liquid Penetrant Testing PT)
این روش برای شناسایی ترک‌ها و ناپیوستگی‌های سطحی در مواد غیر متخلخل استفاده می‌شود. مایع نافذ به سطح اعمال شده، به ترک‌ها نفوذ می‌کند و پس از پاک‌سازی و اعمال آشکارساز، عیوب نمایان می‌شوند. - آزمایش ذرات مغناطیسی (Magnetic Particle Testing - MT)
این روش برای تشخیص ترک‌های سطحی و زیرسطحی در مواد فرومغناطیس (مانند فولاد) کاربرد دارد. در این روش، میدان مغناطیسی در قطعه ایجاد شده و ذرات مغناطیسی به نقاط ناپیوستگی جذب می‌شوند. - آزمایش التراسونیک (Ultrasonic Testing - UT)
در این روش، امواج فراصوت به داخل ماده ارسال می‌شود و بازتاب امواج از عیوب داخلی بررسی می‌شود. این روش برای تشخیص عیوب زیر سطحی در مواد مختلف به‌کار می‌رود. - آزمایش رادیوگرافی (Radiographic Testing - RT)
این روش از پرتوهای X یا گاما برای تصویربرداری از داخل مواد استفاده می‌کند. تغییرات در شدت اشعه عبوری از قطعه نشان دهنده عیوب داخلی مانند ترک‌ها و حفره‌ها است.
علاوه بر این روش‌های اصلی، روش‌های دیگری مانند جریان گردابی (ET)، تست بصری (VT)، ترموگرافی (IRT) و غیره نیز در NDT استفاده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: "معرفی بهترین نرم افزارهای جوشکاری (4 نرم افزار کاربردی)"
بازرسی جوش PT چیست؟
بازرسی مایع نافذ (PT) یک روش آزمایش غیر مخرب (NDT) برای شناسایی عیوب سطحی است که ممکن است توسط چشم انسان نادیده گرفته شود. تست MT در لوله کشی چیست؟ تست ذرات مغناطیسی (MT) یکی از تست‌های غیر مخرب است که میتواند عیوب سطحی و کمی زیرسطحی مواد، قطعات ماشین، جوشکاری و غیره را تشخیص دهد. این میتواند عیوب سطحی و کمی زیرسطحی را بر اساس نشان دادن الگوی ذرات که روی قطعه آزمایش ظاهر می‌شود، تشخیص دهد.
|
روش تست |
مزایا |
معایب |
کاربردها |
|
PT |
حساسیت بالا به ترک‌های ریز سطحی |
فقط برای عیوب سطحی قابل استفاده است |
بررسی ترک‌های ریز در قطعات صنعتی |
بازرسی جوش VT چیست؟
بازرسی چشمی جوش (VT - Visual Testing) ساده‌ترین و اولین مرحله از تست‌های غیرمخرب (NDT) است که برای بررسی کیفیت جوش استفاده می‌شود. در این روش، سطح جوش و مناطق اطراف آن با چشم غیرمسلح یا ابزارهای کمکی مانند ذره بین، بروسکوپ، گیره‌های اندازه‌گیری و دوربین‌های دیجیتال بررسی می‌شود.
|
روش تست |
مزایا |
معایب |
کاربردها |
|
VT |
سریع و ارزان |
محدود به تشخیص عیوب سطحی |
بررسی اولیه جوشکاری |
بازرسی جوش MT چیست؟
تست ذرات مغناطیسی (MT - Magnetic Particle Testing) یک روش غیرمخرب (NDT) برای شناسایی ترک‌ها و ناپیوستگی‌های سطحی و زیرسطحی کم عمق در مواد فرومغناطیس (مانند آهن، نیکل و کبالت) است. این روش با اعمال میدان مغناطیسی و استفاده از ذرات مغناطیسی (به صورت پودر خشک یا مایع معلق) کار می‌کند.
|
روش تست |
مزایا |
معایب |
کاربردها |
|
MT |
سریع، حساس و اقتصادی |
فقط برای مواد فرومغناطیس قابل استفاده است |
تست جوش در صنایع نفت، گاز، نیروگاه‌ها |
بازرسی جوش RT چیست؟
تست رادیوگرافی (RT - Radiographic Testing) یک روش غیرمخرب (NDT) است که با استفاده از اشعه ایکس (Xray) یا اشعه گاما (Gamma-ray) برای بررسی کیفیت داخلی جوش و قطعات فلزی به کار می‌رود. این روش مشابه عکسبرداری پزشکی است و میتواند عیوب داخلی مانند ترک‌ها، تخلخل، سرباره محبوس و نفوذ ناقص جوش را شناسایی کند.
|
روش تست |
مزایا |
معایب |
کاربردها |
|
RT |
شناسایی عیوب داخلی و ترک‌های عمیق |
گران و زمانبر |
بازرسی جوش در صنایع هوافضا، پتروشیمی، کشتی‌سازی |
بازارکار مهندسی جوش، درآمد و مهارتها
.webp)
|
روش تست |
درآمد سالیانه (2023) |
مهارتها |
|
VT |
حدود ۵۵,۰۷۰ دلار در سال در آمریکا |
آشنایی با استانداردهای جوشکاری مانند (AWS, ASME) |
|
PT |
اطلاعات دقیقی موجود نیست، اما معمولاً مشابه VT است |
شناخت مواد شیمیایی نافذ و روش‌های تست |
|
MT |
اطلاعات دقیقی موجود نیست، اما معمولاً کمی بالاتر از VT و PT است |
آشنایی با اصول مغناطیس و نشت شار مغناطیسی |
|
RT |
میانگین ۱۰۴,۰۰۰ دلار در سال در آمریکا |
آشنایی با اصول فیزیک پرتوها و ایمنی اشعه |
همچنین پارس پژوهان با ارائه دوره‌های مرتبط در این زمینه نظیر موارد زیر میتواند به تسلط بیشتر دانش پژوهان در این زمینه‌ها کمک کند.
- آموزش WPS
- آموزش بازرسی جوش به روش التراسونیک (UT)
- آموزش بازرسی جوش به روش تفسیر فیلم‌های رادیوگرافی (RTI)
- آموزش بازرسی جوش به روش ذرات مغناطیسی (MT)
- آموزش بازرسی چشمی جوش (VT)
- آموزش بازرسی مایعات نافذ (PT)
- آموزش اصول و جزئیات جوشکاری لیزر
جمع بندی
تست‌های غیرمخرب (NDT) در جوشکاری به منظور ارزیابی کیفیت جوش بدون تخریب قطعه انجام می‌شوند. چهار روش رایج در این زمینه شامل بازرسی چشمی (VT)، تست مایعات نافذ (PT)، تست ذرات مغناطیسی (MT) و تست رادیوگرافی (RT) هستند که هر کدام مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند و در این مقاله آن‌ها را بررسی کردیم.
هر روش تست جوش ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد و انتخاب روش مناسب بستگی به نوع ماده، نوع عیب مورد نظر، هزینه و حساسیت تست دارد. روش‌های VT و PT اقتصادی‌تر و سریع‌تر هستند، در حالی که MT و RT برای بررسی‌های دقیق‌تر و پیشرفته‌تر به کار می‌روند. مهارت‌های فنی و گواهینامه‌های معتبر در این حوزه می‌توانند فرصت‌های شغلی و درآمد افراد را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.
نویسندگان: مصطفی عینعلی، کارشناسی ارشد مهندسی مواد- سایه صفاییان، کارشناسی مهندسی مواد
ممنون که این مطالب رو نوشتید.
یه تکمیلی ش رو بنویسید بهتره.