یک مهندس عمران از کجا باید شروع کند؟

مهندسان عمران و معماران پشت‌صحنه زندگی مدرن هستند. از جاده‌هایی که روزانه در آن‌ها رانندگی می‌کنید گرفته تا پل‌هایی که شهرها را به هم متصل می‌کنند، آن‌ها نقشی کلیدی در ساخت و توسعه زیرساخت‌ها دارند.

مهندسی عمران شاخه‌ای از مهندسی است که طراحی، ساخت و نگهداری زیرساخت‌ها و پروژه‌های عمومی در یک منطقه جغرافیایی را مدیریت می‌کند. قبل از اینکه یک فرد وارد عرصه مهندسی عمران شود، باید آموزش‌های تخصصی و کارآموزی عملی را پشت سر بگذارد تا مهارت‌های لازم برای موفقیت را کسب کند. آشنایی با مسیر شغلی یک مهندس عمران می‌تواند کمک کند تا تصمیم بگیرید که آیا این حرفه برای شما مناسب است یا نه. در این مقاله، به نحوه تبدیل‌شدن به یک مهندس عمران، شامل آموزش‌ها و مهارت‌هایی که آن‌ها به دست می‌آورند، پرداخته‌ایم.

یک مهندس عمران چیکار می‌کند؟

مهندسان عمران در کنار معماران و برنامه‌ریزان شهری به ساخت و توسعه زیرساخت‌های ضروری مثل جاده‌ها، پل‌ها، سدها و سیستم‌های تصفیه آب می‌پردازند و نقشی کلیدی در بهبود زندگی روزمره مردم دارند. آن‌ها با دانش فنی خود پروژه‌های بزرگی مثل تونل‌ها، فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های مترو را طراحی و اجرا می‌کنند که تاثیر زیادی روی رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست دارد.

علاوه بر این، مهندسان عمران با استفاده از فناوری‌های جدید، به طراحی زیرساخت‌هایی پایدار و مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی کمک می‌کنند. در واقع، آن‌ها با نظارت بر پروژه‌ها و طراحی سازه‌های ایمن، به ساخت جوامعی مدرن و مستحکم کمک می‌کنند و نقش مهمی در توسعه پایدار و بهبود محیط‌زیست دارند.

مهندسان عمران چه کارهایی انجام می‌دهند؟

• برنامه‌ریزی و استراتژی‌سازی برای پروژه‌های زیرساختی
• طراحی مدل‌های گرافیکی از سازه‌ها
• بررسی و نظارت بر پروژه‌های ساختمانی
• نقشه‌برداری از محل پروژه‌ها
• برآورد هزینه تجهیزات و نیروی کار
• اطمینان از رعایت استانداردها و قوانین
• ارائه پیشنهادهای متقاعد کننده برای جذب مشتریان

چگونه تبدیل به یک مهندس عمران شویم؟

1. دریافت مدرک کارشناسی مهندسی عمران

اولین قدم برای ورود به حرفه مهندسی عمران، قبولی در کنکور سراسری و ورود به یکی از دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور یا غیرانتفاعی است. دانشجویان باید مدرک کارشناسی مهندسی عمران را دریافت کنند که معمولاً چهار سال طول می‌کشد. در این مدت، دانشجویان با مباحث مختلف مهندسی عمران از جمله استاتیک، مقاومت مصالح و طراحی سازه‌ها آشنا می‌شوند و مهارت‌های لازم برای کار در این حوزه را کسب می‌کنند.

در این دوره‌ها، موضوعاتی مانند موارد زیر آموزش داده می‌شود:

• استاتیک و مقاومت مصالح
• تحلیل سازه‌ها
• مکانیک خاک و پی‌سازی
• دینامیک سیالات و هیدرولیک
• نقشه‌برداری و کارگاه‌های عملی
• مهندسی زلزله و طراحی سازه‌ها

بیشتر بخوانید: "بهترین گرایش ارشد عمران برای خانم‌ها"

1. کسب تجربه کاری مرتبط با کارآموزی

پس از فارغ‌التحصیلی، برای شرکت در آزمون نظام مهندسی و دریافت پروانه اشتغال، باید حداقل دو سال تجربه کاری مرتبط داشته باشید. این تجربه معمولاً شامل کار در شرکت‌های ساختمانی، دفترهای مهندسی مشاور یا پیمانکاری است. این دوره زمانی به شما فرصت می‌دهد تا با چالش‌ها و الزامات بازار کار آشنا شوید و مهارت‌های عملی خود را تقویت کنید.

چگونه تجربه کسب کنیم؟

• فعالیت در کارگاه‌های ساختمانی و یادگیری اصول مدیریت پروژه
• گذراندن دوره‌های کارورزی و کارآموزی در شرکت‌های خصوصی و دولتی

1. شرکت در آزمون نظام مهندسی و دریافت پروانه اشتغال

پس از دو سال سابقه کار حرفه‌ای، می‌توانید در آزمون نظام مهندسی ساختمان شرکت کنید تا پروانه اشتغال به کارمهندسی دریافت کنید. این مجوز برای فعالیت در حوزه‌های طراحی، نظارت یا اجرا ضروری است. داشتن این پروانه به شما اجازه می‌دهد که به‌طور مستقل پروژه‌های مهندسی را مدیریت کنید و در جایگاه‌های بالاتر شغلی قرار بگیرید.

شرایط شرکت در آزمون:

• داشتن مدرک کارشناسی مهندسی عمران
• داشتن حداقل دو سال سابقه کار مهندسی (برای کارشناسی)
• شرکت در آزمون نظام مهندسی ساختمان
• قبولی در آزمون و دریافت پروانه اشتغال به کار مهندسی (پایه ۳)

• نکته: پس از دریافت پروانه پایه ۳، می‌توان با افزایش سابقه کاری و قبولی در آزمون‌های ارتقا پایه، به پایه‌های بالاتر (پایه ۲ و پایه ۱) ارتقا یافت.

1. ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر (اختیاری)

اگر قصد پیشرفت بیشتر در این حرفه را دارید، می‌توانید در مقاطع کارشناسی ارشد یا دکتری ادامه تحصیل دهید. این کار می‌تواند موقعیت‌های شغلی شما را بهبود بخشد، به‌ویژه در حوزه‌های مشاوره، تدریس دانشگاهی و مدیریت پروژه‌های عمرانی بزرگ. علاوه بر این، ادامه تحصیل می‌تواند شما را با آخرین دستاوردها و فناوری‌های موجود در صنعت آشنا کند.

برخی رشته‌های مرتبط در مقطع بالاتر:

• مهندسی زلزله
• مهندسی سازه
• مهندسی ژئوتکنیک
• مهندسی حمل‌ونقل
• مهندسی مدیریت ساخت

1. دریافت گواهینامه‌های تخصصی و ارتقای مهارت‌ها

حتی پس از دریافت پروانه اشتغال، برای پیشرفت در بازار کار، بهتر است گواهینامه‌های تخصصی و مهارت‌های فنی بیشتری کسب کنید. این گواهینامه‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا از رقبا متمایز شوید و به فرصت‌های شغلی بهتری دست یابید. همچنین، توجه به مهارت‌های نرم مانند مدیریت زمان و ارتباطات می‌تواند در این مسیر مؤثر باشد.

گواهینامه‌های مفید برای مهندسان عمران:

• دوره‌های طراحی و محاسبات سازه مانند دوره سیف و ایتبس و دوره سپ
• مدرک دوره HSE (ایمنی، بهداشت و محیط زیست) برای پروژه‌های ساختمانی
• دوره‌هایی برای مدیریت پروژه مثل دوره کنترل پروژه MSP 

محیط‌های کاری مهندسان عمران

مهندسان عمران بسته به نقششان در محیط‌های کاری مختلفی مشغول به کار می‌شوند. آن‌ها می‌توانند در بخش دولتی یا خصوصی، مثل شرکت‌ها، سازمان‌های خدمات عمومی، نهادهای دولتی و سازمان‌های غیرانتفاعی فعالیت کنند. بسیاری از آن‌ها بیشتر وقت خود را در دفتر کار می‌گذرانند و به طراحی و برنامه‌ریزی پروژه‌ها می‌پردازند.

اما زمانی که پروژه‌ای در حال اجرا باشد، ممکن است در محل ساخت‌وساز حضور داشته باشند و بر کار تیم‌های اجرایی نظارت کنند. معمولاً به‌صورت تمام‌وقت کار می‌کنند، اما گاهی برای رعایت زمان‌بندی پروژه، ساعات کاری‌شان از ۴۰ ساعت در هفته بیشتر می‌شود.

بیشتر بخوانید: "پردرآمدترین گرایش رشته مهندسی عمران"

مهارت‌های مورد نیاز برای مهندسان عمران

نتیجه‌گیری

در نهایت، برای شروع مسیر حرفه‌ای در مهندسی عمران، مهم‌ترین قدم‌ها شامل تحصیل در رشته مهندسی عمران، کسب تجربه کاری مرتبط و در نهایت اخذ پروانه اشتغال از طریق آزمون نظام مهندسی است. با این حال، برای پیشرفت و ارتقای مهارت‌های فنی، شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی و گواهینامه‌های معتبر نیز ضروری است. گروه آموزشی پارس پژوهان می‌تواند در این زمینه با ارائه دوره‌های تخصصی و کاربردی به مهندسان عمران کمک کند تا علاوه بر ارتقای مهارت‌های فنی، آمادگی لازم برای ورود به بازار کار و موفقیت در آن را پیدا کنند. این دوره‌ها نه تنها اطلاعات علمی و عملی را به روز می‌کنند، بلکه فرصت‌های شغلی و حرفه‌ای جدیدی را نیز به‌روی فارغ‌التحصیلان این رشته می‌گشایند.

نویسنده: لعیا نوغانچی صالح کارشناس مهندسی عمران