در این مقاله ما قصد داریم با شرکت های برتر مهندسی شیمی در ایران و حوزه فعالیت آنها آشنا شویم. قبل از معرفی شرکت ها ابتدا به توضیح جایگاه کشور ایران در صنعت پتروشیمی که یکی از مهمترین تامین کننده های بودجه کشور است بپردازیم و در ادامه شرکت های برتر مهندسی شیمی در ایران را به طور اجمالی معرفی می کنیم.
بزرگترین پتروشیمیهای ایران
کشور ایران به دلیل این که از نظر ذخایر نفتی و گازی، غنی است بخش عظیمی از درآمد خود را از طریق صنعت پتروشیمی به دست می آورد و هم چنین تامین کننده بسیاری از مصارف روزانه پرکاربرد مانند صنعت برق، صنعت نساجی، پزشکی و…. است. این صنعت موجب ایجاد تعداد زیادی شغل در کشور شده است و کشور ایران به عنوان یکی از بزرگترین قطبهای پتروشیمی در قاره آسیا به شمار میرود. شرکتهای پتروشیمی با تولید محصولات پرکاربرد از منابع نفت و گاز و صادرات این محصولات به کشورهای دیگر، ارزش افزوده بسیار زیادی برای کشور تولید میکنند. الفین و محصولات پلاستیکی از جمله مهمترین محصولات بخشهای صنعت پتروشیمی به شمار می آیند.
مرکز رتبه بندی پتروشیمی ایران هر سال، چند شرکت را به عنوان برترین شرکت های صنایع پتروشیمی ایران معرفی می کند. در این بخش از مقاله قصد داریم تعدادی از شرکت های برتر مهندسی شیمی در ایران از جمله شرکت های پتروشیمی را مورد بررسی قرار دهیم:
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس
شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس، به عنوان بزرگترین مجموعه پتروشیمی در سطح کشور در سال ۱۳۸۹ تاسیس شده است و در حوزه سرمایه گذاری و مدیریت پالایشگاه ها و کارخانه های شیمیایی بهعنوان بزرگترین هلدینگ تخصصی پتروشیمی فعالیت می کند. این شرکت در سال 1392 در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی از مدیریت دولتی به بخش خصوصی واگذار شد. از زیر مجموعه های این شرکت می توان به بندر امام، بوعلی، فجر، تندگویان، ایلام، پارس، کانون، بید بلند و… اشاره کرد.
شرکت پتروشیمی خلیج فارس بعد از شرکت سابک عربستان به عنوان برترین و بهترین هلدینگ تخصصی در کل خاور میانه شناخته شده است. تولید مواد شیمیایی از فرآورده های نفتی و تولید بهترین پلیمر ها جزء فعالیت های انجام شده توسط این شرکت قرار می گیرد.
پیشنهاد می کنیم مقاله"20 شرکت اول ایرانی جذب کننده مهندسین" را نیز مطالعه نمایید.
پتروشیمی امیر کبیر
این پتروشیمی در سال ۱۳۷۷ تاسیس شد و در سال ۱۳۸۴ به طور رسمی افتتاح شد. مجتمع پتروشیمی امیرکبیر در بندرامام درجنوب منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در زمینی به مساحت ۵۵ هکتار واقع است.
پتروشیمی امیر کبیر تا کنون موفق به اخذ گواهینامه Reach مطابق استاندارد های اروپا و گواهینامه های استاندارد ISO, OHSAS ,EFQM بوده و امروزه از این پتروشیمی به عنوان یکی از برترین پتروشیمی های ایران یاد می شود. همچنین شرکت پتروشیمی امیرکبیر به دنبال طرح استانداردهای جهانی ایزو در دنیا و به منظور تطبیق محصولات خود با معیارهای جهانی، موفق به دریافت گواهینامه های سیستم مدیریت کیفیت مبتنی بر استاندارد های ایزو ISO شده است. از محصولات تولید شده در این پتروشیمی می توان به پلی اتیلن سنگین در انواع گریدها، پلی اتیلن سبک، بوتادین و ... اشاره کرد.
پتروشیمی جم
شرکت پتروشیمی جم که به اختصار JPC گفته میشود یکی دیگر از شرکت های برتر مهندسی شیمی در ایران است که در سال ۱۳۷۹ در منطقه ویژه پتروشیمی پارس در عسلویه تاسیس شد و امروز به عنوان یکی از بزرگ ترین و برترین شرکت های پتروشیمی جهان شناخته شده است. پتروشیمی جم، در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس قرار دارد و این منطقه به منظور بهرهبرداری از منابع هیدروکربنی حوزه پارس جنوبی و انجام فعالیتهای اقتصادی در زمینه نفت و گاز و پتروشیمی تاسیس شده است.
شرکت پتروشیمی جم با هدف تولید الفین و پلی اتیلن های سبک و سنگین فعالیت خود را آغاز کرده است و تاکنون توانسته واحدهای تولیدی گوناگون از جمله الفین، پلی اتیلن سنگین، پلی اتیلن خطی، بوتادین، بوتن-1 را راه اندازی کند و در این زمینه موفقیت هایی را کسب کند. جـم شاخص ترین مجتمع تـولیدی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی با تولید و عرضه گریدهای متنوع محصولات پتروشیمی و پلیمری در بازارهای داخلی و خارجی به شمار می آید.
شرکت توسعۀ نفت و گاز مپنا
درسال 1372، شرکت مدیریت پروژههای نیروگاهی ایران یا به اختصار «مپنا» تأسیس شد. در ابتدا، فعالیت مپنا بر روی تأمین تجهیزات اصلی از شرکتهای بینالمللی و مهندسی و انجام عملیات اجرایی پروژههای احداث نیروگاه متمرکز بود. در ابتدای دهه هشتاد، مپنا با ساخت تجهیزات اصلی نیروگاهی از قبیل توربین و ژنراتور و همچنین آغاز سرمایهگذاری در احداث نیروگاههای برق به بزرگترین سرمایهگذار پروژههای نیروگاهی کشور تبدیل شد. در اواسط دهه هشتاد، گروه مپنا با تجربههای سال های گذشته و بهرهگیری از توان صنعتی، مدیریتی و مالی خود، به دو حوزه راهبردی نفتوگاز و حملونقل ریلی ورود کرد.
این شرکت به منظور اجرای پروژه های میادین نفت و گاز و عملیات پروژههای حفاری و نیز طرحهای پالایشگاهی، پتروشیمی، LNG، خطوط لوله و غیره در قالبEPC و با بهرهگیری از سرمایه گذاری و توانمندیهای فنی، اجرایی و تجارب حرفه ای گروه مپنا تاسیس گردیده است.
در سال 1387 به منظور اجرای پروژههای توسعۀ میادین نفت و گاز، شرکت توسعۀ نفت و گاز مپنا تأسیس شد و کار خود را با اجرای پروژۀ توسعۀ میدان گازی فروز بی آغاز کرد. از جمله فعالیتهای این شرکت می توان به مدیریت راهبردی و اجرای طرحهای مختلف توسعۀ میادین نفت و گاز، اعم از اکتشاف، حفاری، تامین تجهیزات روزمینی و انتقال محصولات به مبادی موردنظر، احداث پالایشگاههای نفت و گاز و تأسیسات صنعتی زیرمجموعه اشاره کرد.
از دیگر خدمات شرکت توسعه نفت و گاز مپنا (OGDC)، سرمایهگذاری مستقیم در احداث، راهبری و تولید نفت و گاز در کنار اجرای طرحهای توسعه میادین نفت و گاز در قالب طرحهای قراردادیِ متعارف در صنعت نفت، اجرای پروژههای کلان نفت و گاز در قالب طرحهای EPC/EPCF و احداث پالایشگاههای نفت و گاز می باشد.
شرکت پلیمر آریا ساسول
این شرکت پس از درخواست شرکت ساسول از آفریقای جنوبی برای سرمایهگذاری در پروژههای طرح الفین، طی توافق نامهای بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت ساسول آفریقای جنوبی (شعبه آلمان) تأسیس شد. با توجه به این توافق نامه واحد الفین و دو واحد پلیاتیلن متوسط و سنگین و پلیاتیلن سبک، از شرکت پتروشیمی پارس جدا شدند و به عنوان بخشهای مستقل شرکت آریاساسول شروع به کار کردند. از جمله کاربردهای اصلی محصولات این شرکت میتوان به اتیلن (خوراک واحدهای پلیمری)، پلی اتیلن سبک (فیلم، کیسه، ظروف، پوشش کابل و قطعات صنعتی)، پلی اتیلن سنگین و متوسط (لوازم خانگی، فیلم، ظروف قطعات صنعتی، لوله، بطریهای پلاستیکی) اشاره کرد.
پیشنهاد می کنیم مقاله"معرفی شرکت های برتر مهندسی مکانیک " را نیز مطالعه نمایید.
جمع بندی
در این مقاله سعی داشتیم که با برخی از شرکت های برتر مهندسی شیمی در ایران به خصوص در حوزه های نفت و گاز و پتروشیمی آشنا شویم. طبیعی است که این شرکت ها با توجه به حوزه فعالیت هایشان نیاز به کارکنان و متخصصانی دارند که در این حوزه مهارت کافی را داشته باشند. دانشجویان و محققان در رشته مهندسی شیمی هر چه مهارت و علم خود را بیشتر کنند شانس بیشتری بابت استخدام در شرکت های مطرح و برتر دارند.
نویسنده: فائزه کاظمی زاد، کارشناس دپارتمان مهندسی شیمی گروه آموزشی پارس پژوهان