مزایا و معایب رشته ی مهندسی پزشکی

مهندسی پزشکی یکی از رشته‌های در حال پیشرفت و توسعه در جامعه و در زمینه‌ی مراقبت بهداشتی به شمار می‌رود. تحصیل و اشتغال در این رشته شرایط خاصی را می‌طلبد و فارغ التحصیلان مهندسی پزشکی با درنظرگیری این موارد می‌توانند در این حیطه به موفقیت برسند. برای آشنایی بیشتر با این رشته می‌توانید مقاله‌ی "مهندسی پزشکی چیست؟" را مطالعه نمایید.

معرفی رشته ی مهندسی پزشکی

مهندسی پزشکی(biomedical Engineering) رشته‌ای که به سرعت در حال تحول است و اصول مهندسی را با علوم زیستی ادغام می‌کند تا فناوری‌ها و دستگاه‌هایی را توسعه دهد که مراقبت‌های بهداشتی را بهبود می‌بخشند. در بخش مهندسی، آن را می توان شاخه‌ای از علم و فناوری توصیف کرد که با طراحی، ساخت، نگهداری و استفاده از تجهیزات مرتبط خواهد بود. حیطه‌ی پزشکی نیز به کاربرد دانش و مهارت‌های مهندسی در زیست‌شناسی انسانی، مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی می‌پردازد.

مزایای رشته مهندسی پزشکی چیست؟

• دانش و مهارت‌های بین‌رشته‌ای

دانشجویان مهندسی پزشکی آموزش‌های جامعی را کسب می‌کنند که شامل رشته‌های متعددی از جمله زیست‌شناسی، شیمی، فیزیک، ریاضیات و دروس مهندسی می‌شود. این رویکرد بین رشته‌ای فارغ التحصیلان را به مجموعه مهارت‌های گسترده‌ای مجهز می‌کند که در صنایع و بخش‌های مختلف قابل‌اجرا خواهد بود. 

• فرصت‌های شغلی و تقاضای بازار کار و آزاد

علوم پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی یکی از سریع‌ترین بخش‌های در حال رشد در سطح جهان به شمار می‌رود و مهندسان پزشکی در خط مقدم این مسیر توسعه هستند. با پیشرفت فناوری پزشکی و افزایش سن جمعیت، نیاز به راه‌حل های نوآورانه مراقبت‌های بهداشتی افزایش می‌یابد. فارغ التحصیلان مهندسی پزشکی تقاضای زیادی دارند و از چشم‌انداز شغلی قوی و امنیت شغلی برخوردار خواهند بود. 

• ایجاد تاثیر مثبت بر سلامت جامعه

یکی از با ارزش‌ترین جنبه‌های حرفه‌ای در مهندسی پزشکی، ایجاد تاثیری مثبت بر زندگی مردم خواهد بود. مهندسان پزشکی با توسعه‌ی فناوری می‌توانند بیماران را بهبود بخشند و کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت را افزایش دهند. مهندسان پزشکی نقش مهمی در طراحی اندام‌های مصنوعی، ایجاد ابزارهای تشخیصی و بهبود مراقبت‌های بهداشتی دارند. 

• امکان پیشرفت و ادامه تحصیلات 

رشته مهندسی پزشکی فرصت‌های متعددی را برای رشد و پیشرفت حرفه‌ای ارائه خواهد داد. مهندسین پزشک با اخذ مدارک پیشرفته مانند کارشناسی ارشد یا دکترا می‌توانند در حرفه‌ی خود متخصص شوند و گزینه‌های شغلی خود را نیز گسترش دهند. مهندسین همچنین می‌توانند با شرکت در کلاس‌ها، دوره‌ها و دریافت گواهینامه‌های مربوط به حیطه شغلی خود در جریان آخرین پیشرفت‌های این رشته قرار گیرند. 

• نوآوری و خلاقیت

مهندسی پزشکی رشته‌ای است که توسط نوآوری و خلاقیت هدایت می‌شود و مهندسین خالق این نوآوری‌ها به شمار می‌آیند. مهندسان این رشته به‌طور مداوم به دنبال راه‌های جدید برای حل مشکلات تجهیزات پزشکی-درمانی و بهبود فناوری‌های موجود هستند. در مسیر این اهداف یادگیری مستمر و تفکر خلاق نیز تقویت خواهد شد. 

معایب رشته مهندسی پزشکی چیست؟

• چالش‌های تحصیلی 

یکی از چالش‌های اساسی دانشجویان مهندسی پزشکی در طی دوران تحصیلی خود، وجود درس‌های نسبتا سنگین مهندسی در کنار دروس مربوط به پزشکی و تجهیزات آن است. هم‌زمانی دروسی مانند ریاضی و فیزیک در کنار علوم آناتومی و فیزیولوژی در طی ترم‌های تحصیلی باعث گردیده تا دانشجویان زمان بیشتری را نسبت به بقیه دانشجویان رشته‌های دیگر روی مطالعه و یادگیری دروس خود صرف کنند.

•  فشار کاری و استرس در محیط‌های درمانی

تمامی مشاغلی که در حیطه‌ی درمان و مراقبت پزشکی قرار دارند، نیاز به مسئولیت و حساسیت بالا در حین انجام وظیفه خواهند داشت. رشته‌ی مهندسی پزشکی نیز به صورت غیرمستقیم با جان انسان‌ها به خصوص در محیط بیمارستانی و درمانی همراه خواهد بود. پس در این شغل نیز مانند مشاغل دیگر حاضر در بیمارستان، با استرس و فشار کاری همراه خواهد بود.

•  نیاز به به‌روزرسانی مداوم اطلاعات

با پیشرفت علم، تولید تجهیزات پزشکی مطابق با بیماران و نیازهای جدید آن‌ها برای درمان تغییر می‌کند و تولیدات جدیدی رقم می‌خورد. ازاین‌رو مهندسین پزشک باید در زمینه‌های مختلف از جمله بیماری‌ها، ابزار و تجهیزات پزشکی و همچنین علم روز در حیطه‌ی کاری خود پیشرفت نمایند و مهارت‌های جدید مربوط به آن‌ها را فرا گیرند.

• پیدا نمودن تخصص مناسب هر فرد

متخصص شدن در یک زمینه گاهی با دشواری همراه خواهد بود. دنبال نمودن یک گرایش از مهندسی پزشکی و سپس استفاده از آن در یک حیطه‌ی به‌خصوص تلاش زیادی را می‌طلبد و یادگیری و به دست آوردن مهارت‌های جدیدی نیاز به سرمایه و پشتوانه‌ی مالی خواهد داشت. 

رشته‌ی مهندسی پزشکی برای خانم‌ها چه مزایا و معایبی دارد؟

برای روشن کردن برخی از موانع و مزایایی که زنان در حین ایجاد حرفه در مهندسی پزشکی با آن رو‌به‌رو هستند، مصاحبه‌ی پروفسور Chae-OK Yun با مشاور تحریریه مهندسی بیومدیکال BMC مورد بررسی قرار گرفت.

مزایا:

• بالا رفتن امکان رشد شغلی با افزایش آگاهی اجتماعی نسبت به برابری جنسیتی
• حمایت اجتماعی با ایجاد بنیادهای جوان محور
• وجود مهندسان زن به‌عنوان الگوهای موفق شناخته شده 
• امکان کار در کشورهای مختلف با محیط‌های تحقیقاتی متنوع
•  تدریس و فعالیت در کارهای پژوهشی داخل کشور

معایب:

• وجود چالش تبعیض جنسیتی در این رشته 
• نیاز به مراقبت از فرزندان در کنار کار
• عدم وجود شبکه‌های حمایتی و راهنما در خانواده
• نیاز به تلاش بیشتر برای اثبات خود در یک محیط مردانه

بازار کار رشته ی مهندسی پزشکی: فرصت ها و محدودیت ها

رشته‌ی مهندسی پزشکی به‌عنوان یک علم بین رشته‌ای نسبتا جدید چالش‌ها و فرصت‌هایی را در انتخاب شغل و بازار کار مرتبط با آن به همراه دارد. برخی از فرصت‌ها و محدودیت‌های به وجود آمده در بازار کار این رشته در ادامه بیان گردیده است:

فرصت‌ها:

• رشد صنعت پزشکی و فناوری‌های نوین و نیاز به مهندسین حاذق
• ایجاد فرصت‌های شغلی در شرکت‌های تولید تجهیزات پزشکی
• امکان کار در پروژه‌های تحقیقاتی و شرکت‌های دانش بنیان
• نیاز به مهندسان پزشکی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی

محدودیت‌ها:

• رقابت بالا در بازار کار
• نیاز به تخصص‌های خاص و مدرک‌های معتبر
• محدودیت‌های جغرافیایی در دسترسی به فرصت‌های شغلی
• چالش‌های مالی و اقتصادی در صنعت پزشکی و درمان
• کمبود موقعیت‌های شغلی دولتی در ایران

درآمد و شرایط کاری مهندسین پزشکی: مزایا و چالش ها

مهندسین پزشک با توجه به تخصص، میزان مهارت و تجربه‌ی آن‌ها میزان دریافتی حقوق خود را تعیین می‌نمایند. میزان حقوق هر مهندس در گرایش‌های مختلف مهندسی پزشکی متفاوت خواهد بود. میزان متوسط درآمد سالیانه یک مهندس پزشک بر اساس داده‌های اداره آمار کار (BLS)، 108060 دلار است. در مقاله‌ی "پردرآمدترین گرایش‌های مهندسی پزشکی" به تفکیک حقوق و میزان درآمد مهندسین در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفته است. پیشنهاد می‌گردد از مطالعه‌ی این مقاله غافل نشوید.

مزایا و چالش‌های شرایط کاری و حقوقی مهندسین در ادامه بیان گردیده است:

• داشتن درآمد مناسب به تناسب مهارت و تخصص فردی
• وجود مزایای شغلی مانند بیمه و پاداش در بیشتر شرکت‌های خصوصی و دولتی
• داشتن محیط کاری متنوع و چالش‌برانگیز
• ایجاد فرصت‌های پیشرفت شغلی و تحصیلات تکمیلی
• نیاز به همگام بودن با فناوری‌های جدید
• الزام به رعایت چالش‌های اخلاقی و قانونی در صنعت پزشکی

تجربیات واقعی از دانشجویان و متخصصان مهندسی پزشکی

در اینجا چند نمونه از کار روزانه یک مهندس پزشک آورده شده است:

• تحقیق در مورد حل مشکل تجهیزات پزشکی و تعمیر و جایگزینی قطعات فرسوده
• طراحی و توسعه‌ی مواد یا دستگاه جدید با استفاده از نرم افزارهای شبیه‌ساز کامپیوتری
• اجرای کارآزمایی‌های بالینی برای روش‌های درمانی نوآورانه
• تست آزمایش‌های کیفی به جهت اطمینان از محصول تولید یا خریداری شده
• همکاری با پزشکان برای نظارت بر روند درمان بیماران
• آموزش متخصصان مراقبت‌های بهداشتی در روش‌های صحیح استفاده از یک محصول 
•  ارائه مشاوره و راهنمایی به پزشکان در هنگام مواجهه با مشکلات فنی

توصیه‌هایی برای علاقه‌مندان رشته‌ی مهندسی پزشکی

علاقه‌مندان این رشته می‌توانند ابتدا با تحقیق و پرس‌وجو از افراد شاغل در این حوزه، گرایش دلخواه خود را انتخاب نمایند و سپس با قرار دادن موارد زیر در برنامه‌ی تحصیلی خود، مسیر موفقیت را برای خود هموار نمایند.

• یادگیری مهارت‌های نرم افزاری
• عضویت در مجلات علمی و کنفرانس‌های سالانه
• توسعه مهارت و توانایی‌های ارتباطی
• به دست آوردن تجربه عملی
• ایجاد شبکه حرفه‌ای و روابط حرفه‌ای
• شرکت در دوره‌های آموزشی
• پایبندی به استانداردها و اخلاق حرفه‌ای

شرکت در دوره‌های آموزشی مربوط به تخصص و گرایش شما، می‌تواند راه موفقیت و و ورود مستقیم به بازار کار بعد از تحصیل را برای شما به ارمغان آورد. برای موفقیت در مهندسی پزشکی همواره نیاز به آشنایی و یادگیری مهارت‌ها و نرم افزارهای جدید را برای افراد فعال در این رشته احساس می‌گردد. ازاین‌رو در گروه آموزشی پارس پژوهان مجموعه از دوره‌های آموزشی تخصصی در حیطه‌ها و گرایش‌های مختلف این رشته گردآوری شده است و توسط اساتید مجرب تدریس می‌گردد. از جمله دوره‌های مفید و پربازده می‌توان آموزش تعمیرات بردهای الکتریکی، آموزش تعمیرات تجهیزات اتاق عمل، آموزش آشنایی با تجهیزات پزشکی و آموزش اصول بازرگانی اشاره نمود. 

مهندسین می‌توانند در کلاس‌های حضوری و آنلاین این مجموعه شرکت نمایند و با تماس با شماره تلفن 021-88322992 از دوره‌های این مجموعه باخبر شوند. 

سخن پایانی

برای پیمایش در مسیر شغلی مهندسی پزشکی، نکات مثبت و منفی و همچنین استراتژی‌هایی ضروری وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. مهندسان پزشک می‌توانند به طور قابل توجهی از این نکات و مزایای بیان شده برای هدایت حرفه خود بهره مند گردند. با ترکیب یک پایه آموزشی قوی همراه با تجربه عملی و تقویت مهارت‌های بین‌رشته‌ای، می‌توانید در این رشته‌ی پویا و پرارزش پیشرفت نمایید.

نویسنده: صالحه علی پور, کارشناس ارشد مهندسی پزشکی