مهندسی مواد در واقع رشتهای است که به بررسی و بهبود مواد مختلف برای دستیابی به عملکرد بهتر در کاربردهای گوناگون میپردازد. کسانی که در این زمینه فعالیت میکنند، با موادی مثل فلزات، سرامیکها، پلیمرها، کامپوزیتها و حتی مواد در مقیاس نانو سر و کار دارند.
حوزههای تخصصی این رشته شامل موضوعاتی مثل مواد سرامیکی، متالورژی، مواد نانو و ترکیبات پیشرفته میشود. در مورد آینده شغلی هم، گفته میشود تقاضا برای مهندسان مواد حدود ۷ درصد رشد خواهد داشت. از صنایع فضایی گرفته تا خودروسازی، پزشکی، ساختمانسازی، الکترونیک و انرژی، فرصتهای شغلی زیادی برای این رشته وجود دارد. درآمد افراد فعال در این زمینه به میزان تجربه و صنعتی که در آن فعالیت میکنند، بسیار متفاوت است.
فهرست مطالب:
- گرایشهای مهندسی مواد در ایران
- پردرآمدترین گرایشها و مهارتهای مهندسی مواد در بازار کار ایران
- کدام گرایش مهندسی مواد بیشترین فرصت شغلی و درآمد را دارد؟
- تحلیل درآمدی شاخههای مختلف مهندسی مواد در صنعت
- گرایشهای پردرآمد مهندسی مواد جهان در سال ۲۰۲۴
- چگونه از مهندسی مواد به درآمد بالا برسیم؟
- عوامل مؤثر بر درآمد مهندسان مواد
- سخن پایانی
گرایشهای مهندسی مواد در ایران
در مهندسی مواد، اگر به دنبال پیشرفت شغلی و افزایش درآمد باشید، باید بهطور جدی روی ارتقای دانش و مهارتهای خود کار کنید. کسب مدارک تحصیلی بالاتر مثل کارشناسی ارشد یا دکتری، بهویژه در گرایشهای پرتقاضا، میتواند فرصتهای شغلی بیشتری در شرکتهای بزرگ و صنایع برجسته برای شما فراهم کند.
بیشتر بخوانید : مهندسی مواد چیست؟
از طرف دیگر، یادگیری مهارتهای عملی جدید و گرفتن گواهینامههای معتبر هم تاثیر زیادی دارد. این موارد معمولاً شما را از بقیه فارغ التحصیلان این رشته متمایز میکند و مسیر دستیابی به موقعیتهای بالاتر و درآمد بهتر را برایتان آسانتر میسازد. در این بخش با گرایشهای پر طرفدار کارشناسی ارشد و دکتری در ایران آشنا میشویم:
- شناسایی و انتخاب مواد مهندسی
- شکل دادن فلزات
- استخراج فلزات
- خوردگی و حفاظت مواد
- جوشکاری
- سرامیک
- ریخته گری
- متالورژی صنعتی
- نانو مواد
پردرآمدترین گرایشها و مهارتهای مهندسی مواد در بازار کار ایران
گرایشهای مهندسی مواد به دلیل تنوع و کاربرد گسترده در صنایع مختلف، از بازار کار و درآمد مناسبی برخوردار هستند. دو گرایش متالورژی صنعتی و جوشکاری به واسطه تقاضای بالا در صنعتهای پردرآمد مانند نفت، گاز و پتروشیمی از بیشترین شانس برای درخواست شغلی و درآمد مناسب برخوردارند. انتخاب گرایش مناسب به علاقه و تواناییهای فردی و همچنین نیاز بازار کار بستگی دارد.
بر اساس اطلاعات موجود، میتوان درآمد ماهیانه برخی از گرایشهای مهندسی مواد در ایران را به صورت زیر بررسی کرد:
گرایش |
توضیحات کار |
متوسط درآمد ماهیانه (تومان) |
متالورژی صنعتی |
بهبود خواص فلزات و آلیاژها برای کاربردهای صنعتی |
۱۰,۰۰۰,۰۰۰ - ۳۵,۰۰۰,۰۰۰ |
جوشکاری |
طراحی و اجرای فرآیندهای اتصال مواد |
۸,۰۰۰,۰۰۰ - ۲۵,۰۰۰,۰۰۰ |
خوردگی و حفاظت از مواد |
مطالعه و کنترل تخریب مواد در محیطهای مختلف |
۸,۰۰۰,۰۰۰ - ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ |
نانو مواد |
توسعه و کاربرد مواد در مقیاس نانو |
۹,۰۰۰,۰۰۰ - ۱۹,۰۰۰,۰۰۰ |
سرامیک |
طراحی و تولید مواد سرامیکی برای کاربردهای مختلف |
۸,۰۰۰,۰۰۰ - ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ |
مواد پیشرفته |
توسعه مواد نوین با خواص ویژه |
۱۰,۰۰۰,۰۰۰ - ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ |
استخراج فلزات |
استخراج و فرآوری فلزات از سنگ معدن |
۸,۰۰۰,۰۰۰ - ۱۷,۰۰۰,۰۰۰ |
شکل دادن فلزات |
طراحی فرآیندهای شکلدهی فلزات و آلیاژها |
۸,۰۰۰,۰۰۰ - ۱۶,۰۰۰,۰۰۰ |
لازم به ذکر است که این ارقام میتواند بسته به عواملی مانند سطح تجربه، موقعیت جغرافیایی، و متوسط حقوق پیشنهادی نوع کارفرما (دولتی یا خصوصی) متغیر باشد و ما با در نظر گرفتن حداقل حقوق وزارت کار در سال 1403 برای یک کارآموز در سطح کارشناسی این جدول را تهیه کردیم. همچنین، با توجه به تغییرات اقتصادی، تورم و نظر کارفرما، این ارقام ممکن است در طول زمان تغییر کنند.
کدام گرایش مهندسی مواد بیشترین فرصت شغلی و درآمد را دارد؟
در ایران، گرایش متالورژی صنعتی به دلیل نقش محوری در صنایع مادر، بیشترین فرصت شغلی و درآمد را دارد. تمرکز این گرایش بر تولید، فرآوری و بهبود خواص فلزات، فارغالتحصیلان را در صنایعی مانند فولادسازی، خودروسازی، هوافضا و دفاع جذب میکند. فرصتهای شغلی متنوعی از کار در ریختهگری و نورد تا تولید قطعات فلزی برای مهندسان متالورژی صنعتی وجود دارد.
متوسط درآمد ماهانه مهندسان متالورژی صنعتی با تجربه، بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان است و در صنایع بزرگ مانند فولاد و خودروسازی، این میزان بیشتر هم میشود. بنابراین، متالورژی صنعتی انتخابی مناسب برای فرصتهای شغلی پر رونق و درآمد خوب در مهندسی مواد است.
تحلیل درآمدی شاخههای مختلف مهندسی مواد در صنعت
تحلیل درآمدی رشته مهندسی مواد نشان میدهد که میزان حقوق در این حوزه به عوامل مختلفی مانند میزان تخصص فرد، صنعتی که در آن مشغول است، سطح تجربه کاری و حتی مکان جغرافیایی بستگی دارد. برای نمونه، در آمریکا، حقوق اولیه برای مهندسان مواد معمولاً حدود ۷۲,۴۹۲ دلار در سال است. البته، اگر به سطح میانی برسید، درآمد شما میتواند به چیزی حدود ۱۰۴,۱۰۰ دلار در سال برسد. از طرف دیگر، کسانی که تجربه بیشتری دارند، درآمدشان گاهی از ۱۶۵,۵۸۰ دلار در سال هم فراتر میرود.
در صنایع مختلف هم تفاوتهای چشمگیری دیده میشود. مثلاً در صنعت نیمههادیها، حقوق معمولاً بین ۹۰,۰۰۰ تا ۱۴۰,۰۰۰ دلار است.
بهطور کلی، کار در صنایع پیشرفتهتر معمولاً با درآمد بالاتری همراه است و همین باعث میشود انتخاب مسیر شغلی مناسب، تاثیر مستقیمی روی وضعیت درآمد داشته باشد.
گرایشهای پردرآمد مهندسی مواد جهان در سال ۲۰۲۴
در سال ۲۰۲۴، گرایشهای مهندسی مواد با درآمدهای بالا همراه بودند که نشاندهنده تقاضای بازار کار برای تخصصهای خاص هستند. مهندسان پلیمر با میانگین حقوق ۱۳۶,۸۷۴ دلار در صدر قرار دارند که نقش حیاتی آنها در صنایعی مانند پلاستیک، کامپوزیت و مواد پیشرفته را نشان میدهد. پس از آن، مهندسان سرامیک با میانگین حقوق ۱۳۳,۴۹۵ دلار به دلیل تقاضا در صنعت هوافضا، الکترونیک و پزشکی قرار دارند.
مهندسان نانو تکنولوژی با میانگین حقوق ۱۲۰,۰۰۰ دلار، اهمیت روزافزون نوآوریهای مواد نانومقیاس در بخشهایی مانند بهداشت و انرژی را برجسته میکنند. مهندسان متالورژی و مهندسان مواد نیز به ترتیب با میانگین حقوق ۱۰۴,۱۰۰ و ۱۰۰,۷۳۸ دلار، اهمیت خود را در توسعه و بهینهسازی مواد برای کاربردهای صنعتی مختلف نشان میدهند.
چگونه از مهندسی مواد به درآمد بالا برسیم؟
برای رسیدن به درآمد بالا در مهندسی مواد، تمرکز بر تخصصهای پرتقاضا مانند فرآوری نیمههادیها، زیستمواد، کامپوزیتهای پیشرفته و نانو مواد ضروری است. این تخصصها به دلیل پیچیدگی و کاربردشان در صنایع رو به رشد، حقوق بالاتری دارند. کسب مهارتهای فنی مورد نیاز مانند تحلیل شکست، تحلیل داده، CAD و آشنایی با استانداردهای کیفیت نیز اهمیت دارد.
هدفگذاری صنایع با درآمد بالا مانند نیمههادی، تولید محصولات کامپیوتری و الکترونیکی، تجهیزات حملونقل و هوافضا میتواند بسیار موثر باشد. ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، به ویژه برای مشاغل تحقیق و توسعه و آکادمیک، میتواند پتانسیل درآمد را به طور چشمگیری افزایش دهد و فرصتهای شغلی بهتری را فراهم کند.
کسب تجربه از طریق شرکت در دورههای آموزشی مختلف و دریافت گواهینامههای حرفهای به بالا بردن درآمد شما قطعا کمک زیادی خواهد کرد گروه آموزشی پارس پژوهان با برنامه ریزی و برگزاری دورههای متنوع و کارآمد در صنعت همراه شما خواهد بود. در ایران توصیه میشود دوره آموزش بازرسی چشمی جوش (VT) و آموزش بازرسی مایعات نافذ (PT) حتما شرکت کنید. آموزش آشنایی با آلیاژهای فلزی در صنعت به شما در شناخت و پیشرفت در صنعت آلیاژ کمک بسیار زیادی خواهد کرد. به دلیل برگزاری دورهها به صورت آنلاین شما محدودیت حضور نخواهید داشت برای هماهنگی و سوالات تکمیلی با شماره تلفن 021-88322992 تماس حاصل کنید.
عوامل مؤثر بر درآمد مهندسان مواد
عوامل مؤثر بر درآمد مهندسان مواد شامل تجربه، تحصیلات، صنعت، موقعیت جغرافیایی و مهارتهاست. با افزایش تجربه، درآمد افزایش مییابد و مدارک بالاتر (ارشد و دکتری) فرصتهای بهتری فراهم میکنند. صنایعی پیشرو مانند هوش مصنوعی و بخش خصوصی درآمد بالاتری دارند و موقعیت جغرافیایی نیز موثر است. مهارتهای فنی مانند استفاده از جدیدترین نرم افزارها و مهارتهای اجتماعی (مانند ارتباطات) نیز در افزایش درآمد نقش دارند.
سخن پایانی
مهندسی مواد، با تنوع گستردهای که در کاربردها و تخصصهایش دیده میشود، مسیر شغلی جذابی را برای علاقهمندان فراهم میکند. برای پیشرفت در این رشته، ترکیبی از دانش تئوری، تواناییهای عملی و تلاش مداوم برای یادگیری حرف اول را میزند. بهطور خلاصه، کسانی که با برنامهریزی درست وارد این مسیر میشوند، فرصتهای بسیاری برای دستیابی به موفقیت حرفهای و درآمدهای بالا خواهند داشت.
نویسنده: علی بهرام همدانی، کارشناس ارشد مهندسی شیمی-فرآیند