آموزش نر‌م‌افزارهای ژئوتکنیک (5 نرم افزار کاربردی)

ژئوتکنیک (Geotechnics) دانشی است که به مطالعه زمین، ویژگی‌های آن و نحوه تعامل آن با سازه‌ها می‌پردازد. این علم، اطلاعات ارزشمندی درباره خاک، سنگ و دیگر اجزای زمین در اختیار مهندسان قرار می‌دهد تا بتوانند سازه‌های ایمن و پایدار طراحی و اجرا کنند. مهندسی ژئوتکنیک یکی از گرایش‌های کلیدی مهندسی عمران است که نقش مهمی در برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانی دارد. از ساخت آسمان‌خراش‌های عظیم گرفته تا تونل‌های زیرزمینی و سدهای مستحکم، همه این سازه‌ها نیازمند بررسی دقیق ویژگی‌های زمین هستند. اگر می‌خواهید خود را به این ابزارها مجهز کنید و به یک مهندس ژئوتکنیک ماهر تبدیل شوید، این مقاله مخصوص شماست.

خلاصه محتوای این مقاله را می‌توانید از طریق فایل صوتی زیر بشنوید:

مهندسی ژئوتکنیک چیست؟

مهندسی ژئوتکنیک، که با نام مهندسی خاک و پی نیز شناخته می‌شود، یکی از گرایش‌های مهم مهندسی عمران است. این شاخه علمی به بررسی ویژگی‌های زمین و تحلیل رفتار خاک و سنگ در پروژه‌های عمرانی می‌پردازد. مهندسی ژئوتکنیک نقش کلیدی در طراحی و اجرای سازه‌هایی مانند تونل‌ها، سدها، پی‌های ساختمانی، گودبرداری‌ها و خاکریزها دارد.

در پروژه‌های عمرانی، ابتدا ویژگی‌های ژئوتکنیکی زمین بررسی شده و سپس اطلاعات به‌دست‌آمده برای طراحی و اجرای سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهندسی ژئوتکنیک شامل مباحثی مانند مکانیک خاک و سنگ، دینامیک خاک، تحلیل پایداری شیب‌ها و بهسازی زمین است. به دلیل پیچیدگی محاسبات و ضرورت دقت بالا در تحلیل‌های ژئوتکنیکی، نرم‌افزارهای تخصصی متعددی در این حوزه توسعه یافته‌اند. در ادامه، پنج نرم‌افزار کاربردی در مهندسی ژئوتکنیک معرفی شده و قابلیت‌های آن‌ها بررسی می‌شود.

مزایای تسلط بر نرم‌افزارهای ژئوتکنیک

تسلط بر نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی ژئوتکنیک به مهندسان این امکان را می‌دهد تا تحلیل‌های پیچیده‌ی زمین، پی‌سازی، شیب‌ها و سازه‌های خاکی را با دقت، سرعت و ایمنی بیشتری انجام دهند. این نرم‌افزارها با به‌کارگیری مدل‌های عددی و روش‌های پیشرفته‌ی مهندسی، امکان شبیه‌سازی شرایط واقعی را فراهم کرده و در تصمیم‌گیری‌های طراحی، کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از خطاها و ارتقای کیفیت پروژه‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کنند.

نرم‌افزار آباکوس ABAQUS

همان‌طور که در مقاله آموزش نرم افزار آباکوس ABAQUS برای مهندسان عمران بیان کردیم، این نرم‌افزار به دلیل دقت بالا و توانایی شبیه‌سازی رفتار پیچیده سازه‌ها، در پروژه‌های عمرانی کاربرد گسترده‌ای دارد. نرم‌افزار ABAQUS  یکی از ابزارهای قدرتمند در تحلیل‌های عددی بر اساس روش المان محدود (FEM) است. این نرم‌افزار برای بررسی مسائل پیچیده مهندسی مانند تحلیل تنش-کرنش خاک، رفتار دینامیکی پی‌ها، مدل‌سازی پی‌های عمیق و سطحی، و تحلیل دیوارهای خاک مسلح استفاده می‌شود.

ویژگی‌های کاربردی نرم‌افزار آباکوس که نقش مهمی در ژئوتکنیک دارند عبارتند از:

• مدل‌سازی رفتار غیرخطی خاک: آباکوس قادر است رفتار پیچیده و غیرخطی خاک‌ها تحت بارهای مختلف را با دقت بالا شبیه‌سازی کند.
• تحلیل تحکیم خاک: این نرم‌افزار امکان مدل‌سازی فرآیند تحکیم زمان‌مند خاک تحت بارهای استاتیکی را فراهم می‌کند.
• شبیه‌سازی شمع‌ها و پی‌های عمیق: آباکوس برای مدل‌سازی شمع‌های تکی و گروهی و محاسبه ظرفیت باربری آن‌ها به کار می‌رود.
• توزیع تنش در خاک: آباکوس قادر است الگوی توزیع تنش در اطراف پی‌ها و سازه‌های خاکی را به‌صورت دقیق نمایش دهد.
• قابلیت تحلیل چندفیزیکی: آباکوس امکان بررسی همزمان پدیده‌های مکانیکی، هیدرولیکی و گاه گرمایی در خاک را فراهم می‌کند.
• پشتیبانی از مدل‌های رفتاری پیشرفته خاک: از جمله مدل‌های Mohr-Coulomb، Drucker-Prager و Cam-clay که برای توصیف رفتار خاک‌های مختلف ضروری‌اند.

اگر می‌خواهید کاربردهای آباکوس در ژئوتکنیک را به صورت تخصصی یاد بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم در دوره آموزش آباکوس ABAQUS ژئوتکنیک شرکت کنید. در این صورت شما به مهارت‌هایی از جمله شبیه‌‌سازی رفتار خاک و سازه‌ها تحت بارگذاری‌های مختلف با استفاده از مدل‌های الاستیک و پلاستیک، تحلیل نشست و تغییر شکل خاک‌های مختلف (عادی و بیش ‌تحکیم ‌یافته) و استفاده از مدل‌های رفتاری در تحلیل تحکیم یک ‌بعدی و دو بعدی، مدل ‌سازی خاک‌های ضعیف و ضعیف ‌شده با استفاده از ژئوسل، ژئوگرید و روش‌های مسلح‌‌سازی خاک و ... مسلط شوید و از آن‌ها در بازار کار بهره ببرید.

نرم‌افزار پلکسیس PLAXIS

نرم‌افزار PLAXIS یکی از تخصصی‌ترین ابزارها برای تحلیل تغییر شکل خاک، پایداری شیب‌ها، گودبرداری‌ها و تحلیل لرزه‌ای پروژه‌های ژئوتکنیکی است. این نرم‌افزار در دهه ۱۹۸۰ در دانشگاه دلفت هلند (Delft University of Technology) توسط گروهی از محققان به رهبری پروفسور رونالد بروینک (Ronald Brinkgreve) و با همکاری شرکت‌های مهندسی ژئوتکنیک توسعه یافت. هدف اصلی این پروژه، ایجاد یک ابزار عددی کاربردی برای تحلیل مسائل پیچیده مکانیک خاک و مهندسی ژئوتکنیک با استفاده از روش اجزاء محدود (FEM) بود. با گذشت زمان و پیشرفت‌های فناوری، این نرم‌افزار به‌صورت تجاری در دسترس قرار گرفت و توسط شرکت PLAXIS BV (که بعدها بخشی از Bentley Systems شد) توسعه و پشتیبانی شد و نسخه‌های مختلفی از آن از جمله PLAXIS 2D و PLAXIS 3D در سال‌های بعدی عرضه شدند.

PLAXIS به‌طور گسترده در تحلیل‌های ژئوتکنیک، مانند رفتار شیب‌ها، سازه‌های نگهبان، تونل‌ها، پی‌ها و تعامل سازه - خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نرم‌افزار قادر است تحلیل‌های استاتیکی، دینامیکی، تراوش آب در خاک، تحکیم و رفتار غیرخطی مواد را با دقت بالا انجام دهد. پلکسیس با رابط کاربری گرافیکی کاربرپسند، مدل‌سازی هندسی پیچیده، تعریف لایه‌های خاک متنوع و امکان شبیه‌سازی مراحل ساخت به‌صورت مرحله‌ای، ابزاری قدرتمند برای مهندسان ژئوتکنیک و عمران محسوب می‌شود. نسخه‌های 2D و 3D آن به‌ترتیب برای مدل‌سازی دو و سه‌بعدی طراحی شده‌اند و هر دو در پروژه‌های واقعی و تحقیقات علمی کاربرد گسترده‌ای دارند.

مهم‌ترین قابلیت‌های PLAXIS به زیر هستند:

• تحلیل پیشرفته با روش اجزاء محدود (FEM): امکان مدل‌سازی و تحلیل دقیق مسائل پیچیده ژئوتکنیکی با استفاده از روش اجزاء محدود در این نرم‌افزار وجود دارد.
• قابلیت مدل‌سازی دو بعدی (2D) و سه بعدی (3D): کاربران پلکسیس می‌توانند هم مدل‌های 2D و هم 3D ایجاد کنند تا شرایط واقعی‌تری را شبیه‌سازی نمایند.
• مدل‌سازی مراحل ساخت: امکان شبیه‌سازی فرآیند اجرا به صورت مرحله‌ای برای بررسی تأثیر هر مرحله بر رفتار خاک و سازه وجود دارد.
• گزینه‌های پیشرفته برای رفتار خاک: پلکسیس شامل مدل‌های رفتاری مختلف (مانند Mohr-Coulomb، Hardening Soil و غیره) برای توصیف دقیق‌تر پاسخ خاک تحت بارهای مختلف می‌باشد.

اگر به یادگیری این نرم‌افزار علاقه‌مند هستید، با شرکت در دوره آموزش پلکسیس دو بعدی PLAXIS 2D و دوره آموزش پلکسیس سه بعدی Plaxis 3D می‌توانید فعالیت‌های تخصصی خود را آغاز کنید. شرکت در این دوره‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا به مهارت‌هایی مثل مدل‌سازی و ارزیابی رفتار پی‌های سطحی تحت بارگذاری‌های مختلف، طراحی و تحلیل دیوارهای خاک مسلح با استفاده از سیستم نیلینگ برای مقاوم‌سازی شیب‌ها و گودها، مدل‌سازی خاکریز جاده و تحلیل رفتار آن در شرایط بارگذاری و تراکم مختلف و موارد دیگر با رویکردی کاربردی و پروژه‌محور مسلط شوید.

نرم‌افزار میداس Midas GTS NX

نرم‌افزار Midas GTS NX توسط شرکت MIDAS Information Technology کره جنوبی توسعه یافته است و به‌عنوان یک بسته جامع تحلیل المان محدود در حوزه مهندسی ژئوتکنیک طراحی شده است. این نرم‌افزار برای مدل‌سازی و تحلیل دقیق رفتار خاک و سازه‌های ژئوتکنیکی مانند پی‌های عمیق، خاکبرداری‌ها و سیستم‌های تونل به‌کار می‌رود. Midas GTS NX با بهره‌گیری از پیشرفت‌های اخیر در فناوری‌های گرافیکی و روش‌های تحلیلی، امکان انجام تحلیل‌های خطی و غیرخطی را فراهم می‌کند و با سرعت بالا و رابط کاربری پیشرفته، یکی از ابزارهای پیشرو در صنعت ژئوتکنیک محسوب می‌شود.

ویژگی‌های کاربردی نرم‌افزار Midas GTS NX شامل موارد زیر می‌شوند:

• محیط گرافیکی کاربر پسند با پردازش سریع: Midas GTS NX دارای یک محیط مدل‌سازی آسان و مبتنی بر CAD است که امکان انجام مدل‌سازی‌های پیچیده سه‌بعدی را از طریق ابزارهای خودکار فراهم می‌کند. ضمنا قابلیت پردازش سریع آن با ابزارهایی مانند Terrain Geometry Maker (TGM) تقویت شده است که به‌سرعت نقشه‌های توپوگرافی را به مدل‌های سه‌بعدی تبدیل می‌کند.
• ترکیب مدل‌سازی دوبعدی و سه‌بعدی: این نرم‌افزار از قابلیت‌های مدل‌سازی همزمان دو و سه‌بعدی پشتیبانی می‌کند و کاربران را قادر می‌سازد تا با استفاده از نقاط، خطوط و اشکال پایه، مدل‌های دقیق هندسی ایجاد کنند.
• تحلیل‌های جامع برای تونل‌ها، خاکریزها، پی‌های عمیق و سطحی: Midas GTS NX یک راه‌حل یکپارچه برای تحلیل‌های پیشرفته ژئوتکنیکی در سازه‌هایی مانند تونل‌ها، شیب‌ها، پی‌ها، زمین‌های ضعیف، بنادر و سازه‌های زیرزمینی فراهم می‌کند.
• بررسی پایداری شیب‌ها و تحلیل تغییر شکل خاک: نرم‌افزار میداس قادر به انجام تحلیل‌های استاتیکی و دینامیکی، تحلیل نشست، پایداری شیب، جریان آب در خاک (Seepage) و تحلیل‌های تنش - جریان کوپل‌شده است که همگی برای بررسی رفتار خاک و سنگ ضروری هستند.

از آنجایی که دوره آموزش میداس Midas GTS NX با رویکردی پروژه‌محور طراحی شده است، با شرکت در این دوره می‌توانید مهارت‌هایی از جمله تحلیل نشست و تغییر شکل خاک و پی‌ها، تحلیل پایداری سازه‌های زیرزمینی و ... را به صورت کاربردی بیاموزید و از آن‌ها برای ارتقای جایگاه شغلی خود بهره ببرید.

نرم‌افزار فلک FLAC

نرم‌افزار FLAC نیز با روش المان محدود، مدل‌های مختلف را در فضای دو و سه‌بعدی تحلیل می کند. از این نرم‌افزار در زمینه های مختلف ژئوتکنیک، مکانیک خاک، مکانیک سنگ، معدن و ... استفاده می شود. در واقع قابلیت‌های این نرم‌افزار بسیار زیاد است. در این نرم‌افزار می‌توان به دو حالت گرافیکی و نوشتاری کار مدل‌سازی را انجام داد.

ویژگی‌های کاربردی این نرم‌افزار عباتند از:

• تحلیل استاتیکی، هیدرولیکی، دینامیکی و روانگرایی خاک: FLAC یک نرم‌افزار مدل‌سازی عددی برای تحلیل‌های پیشرفته ژئوتکنیکی خاک، سنگ، آب‌های زیرزمینی و سیستم‌های نگهبان زمین است که امکان انجام تحلیل‌های استاتیکی، دینامیکی، جریان آب در خاک (هیدرولیکی) و روانگرایی (liquefaction) را فراهم می‌کند.
• مدل‌سازی تونل‌ها، خاکریزها و دیوارهای حائل: این نرم‌افزار به‌طور گسترده در مسائل مهندسی ژئوتکنیکی مانند طراحی و تحلیل تونل‌ها، شیب‌ها و خاکریزها، دیوارهای حائل، و سازه‌های نگهبان زمین به‌کار می‌رود و قادر است رفتار تعاملی بین سازه و خاک را با دقت بالا شبیه‌سازی کند.
• انجام تحلیل‌های بزرگ‌مقیاس با قابلیت شبیه‌سازی تحکیم و خزش: FLAC از یک الگوریتم برای شبیه‌سازی رفتار غیرخطی مواد در کرنش‌های بزرگ استفاده می‌کند و قادر است پدیده‌های زمان‌مند مانند تحکیم و خزش را مدل‌سازی نماید.
• پشتیبانی از مدل‌سازی دو‌بعدی در FLAC 2D و سه‌بعدی در FLAC 3D: دو نسخه اصلی این نرم‌افزار شامل FLAC 2D برای تحلیل‌های دوبعدی و FLAC 3D برای مدل‌سازی‌های سه‌بعدی است که هر دو برای حل مسائل پیچیده ژئوتکنیکی در محیط‌های خاکی و سنگی طراحی شده‌اند.

اگر قصد یادگیری این ابزار پرکاربرد را دارید، دوره آموزش فلک دوبعدی FLAC 2D و دوره آموزش فلک سه بعدی FLAC 3D را از دست ندهید. شما در این دوره‌ها می‌توانید مهارت‌هایی نظیر استفاده از تکنیک‌های عددی برای مدل‌سازی رفتار مواد و سازه‌ها در شرایط مختلف، تحلیل خروجی‌های مدل‌ها و ارزیابی دقت نتایج در شرایط واقعی، ایجاد هندسه مدل‌های سه‌ بعدی و اعمال شرایط مرزی برای شبیه‌سازی دقیق رفتار خاک و سازه‌ها و تحلیل رفتار خاک، سنگ و سازه‌ها تحت بارهای استاتیکی و دینامیکی پیچیده را به صورت کاربردی و پروژه‌محور یاد بگیرید.

نرم‌افزار اپنسیس OpenSees

نرم‌افزار OpenSees (Open System for Earthquake Engineering Simulation) یک پلتفرم متن‌باز برای تحلیل‌های پیشرفته سازه‌ای و ژئوتکنیکی است. این نرم‌افزار توسط PEER (Pacific Earthquake Engineering Research Center) توسعه یافته و برای تحلیل دینامیکی، رفتار غیرخطی سازه‌ها و تحلیل اندرکنش خاک و سازه بسیار پرکاربرد است.

کاربردی‌ترین ویژگی‌های نرم‌افزار اپنسیس برای مهندسان ژئوتکنیک به شرح زیر هستند:

• پشتیبانی از تحلیل‌های دینامیکی و استاتیکی غیرخطی: OpenSees یک چارچوب نرم‌افزاری متن‌باز است که به‌طور خاص برای شبیه‌سازی سیستم‌های سازه‌ای و ژئوتکنیکی تحت بارهای استاتیکی و دینامیکی غیرخطی طراحی شده است. این نرم‌افزار قادر به انجام تحلیل‌های غیرخطی پیشرفته با کنترل بار یا جابجایی و همچنین شبیه‌سازی رفتار سیستم‌ها تحت زلزله است.
• امکان مدل‌سازی رفتار پیچیده خاک و سازه‌های ژئوتکنیکی: این نرم‌افزار از مدل‌های رفتاری پیشرفته برای خاک، سنگ و تعامل خاک - سازه (Soil-Structure Interaction یا SSI) پشتیبانی می‌کند. این قابلیت امکان شبیه‌سازی واقع‌گرایانه‌تر پدیده‌هایی مانند روانگرایی، نشست، و پاسخ دینامیکی خاک را فراهم می‌آورد.
• قابلیت کدنویسی در محیط TCL و Python برای سفارشی‌سازی تحلیل‌ها: کاربران OpenSees می‌توانند از طریق اسکریپت‌نویسی در زبان‌های Tcl یا Python مدل‌ها را ایجاد، تحلیل‌ها را اجرا و نتایج را پردازش کنند. این ویژگی انعطاف‌پذیری بالایی برای توسعه مدل‌های سفارشی، خصوصا در مسائل ژئوتکنیکی پیچیده مانند تحلیل شمع‌های جانبی یا تحلیل تحکیم فراهم می‌کند.
• کاربرد در تحلیل گودبرداری، فونداسیون‌های عمیق، تحلیل لرزه‌ای خاک، مدل‌سازی تونل‌ها و سدها: OpenSees به طور گسترده در مسائل ژئوتکنیکی کاربردی به‌کار می‌رود از جمله مدل‌سازی گودهای عمیق با در نظر گرفتن تعامل خاک - دیوار حائل، تحلیل پی‌های عمیق و شمع‌ها تحت بارهای جانبی و همچنین شبیه‌سازی سدهای خاکی و سازه‌های زیرزمینی مانند تونل‌ها در شرایط دینامیکی.

شما می‌توانید با شرکت در دوره آموزش اپنسیس OpenSees به این نرم‌افزار مسلط شوید و از آن در پروژه‌های ژئوتکنیک استفاده کنید. به این ترتیب می‌توانید به مهارت‌هایی از جمله مدل‌سازی انواع سازه‌ها (بتنی، فولادی و ...) و اجزای مختلف آن‌ها، انجام تحلیل‌های استاتیکی خطی و غیرخطی و دینامیکی خطی و غیرخطی برای ارزیابی رفتار سازه‌ها در شرایط مختلف بارگذاری و ... به روشی کاربردی تسلط پیدا کنید.

مسیر یادگیری نرم‌افزارهای ژئوتکنیک

مسیر یادگیری نرم‌افزارهای مهندسی ژئوتکنیک می‌تواند با درک مفاهیم پایه مکانیک خاک و روش‌های عددی آغاز شود و سپس به‌صورت تدریجی به سمت ابزارهای تخصصی پیش رود. برای شروع، نرم‌افزارهایی مانند PLAXIS و Midas GTS NX به دلیل رابط کاربری گرافیکی و کاربرد گسترده در مسائل روزمره ژئوتکنیک گزینه‌های مناسبی هستند. پس از تسلط بر مدل‌سازی پایه و تفسیر نتایج، ورود به محیط‌های پیچیده‌تری مانند ABAQUS مفید است چرا که این نرم‌افزار انعطاف بسیار بالایی در مدل‌سازی رفتار غیرخطی مواد و اتصال با سایر ماژول‌ها دارد، هرچند نیازمند درک عمیق‌تری از مبانی المان محدود است. در کنار این‌ها، FLAC با رویکرد تفاضل محدود و توانایی شبیه‌سازی رفتار دینامیکی و شکست خاک، برای مسائل پیشرفته‌تر ژئومکانیک مناسب است. در نهایت OpenSees به‌عنوان یک پلتفرم متن‌باز، امکان توسعه مدل‌های سفارشی و تحقیقات پیشرفته به‌ویژه در حوزه‌های دینامیک خاک و زلزله را فراهم می‌کند و برای کاربرانی که تمایل به برنامه‌نویسی و شبیه‌سازی‌های تحقیقاتی دارند، انتخاب ایده‌آلی محسوب می‌شود.

فرصت‌های شغلی و درآمد مهندسی ژئوتکنیک و نرم‌افزارهای آن

با پیشرفت فناوری و گسترش پروژه‌های عمرانی، نیاز به مهندسان ژئوتکنیک ماهر روزبه‌روز بیشتر می‌شود. تسلط بر نرم‌افزارهای تخصصی ژئوتکنیکی نه‌تنها دقت و سرعت انجام تحلیل‌های مهندسی را افزایش می‌دهد، بلکه فرصت‌های شغلی متعددی را در اختیار مهندسان قرار می‌دهد. از طراحی فونداسیون و پایدارسازی گود تا تحلیل تونل‌ها و سدها، مهارت در این نرم‌افزارها می‌تواند مسیر شغلی مهندسین را متحول کند و به کسب درآمد بالاتر منجر شود.

همان‌طور که در مقاله مکانیک خاک چیست و چه اهمیتی دارد؟ اشاره کردیم، نیاز به طراحی ایمن و بهینه پی‌ها، سازه‌های زیرزمینی و سایر المان‌های مرتبط با خاک، فرصت‌های شغلی متنوعی را در صنایع مختلف و بخش‌های دولتی و خصوصی ایجاد می‌کند. در کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، اهمیت این تخصص به‌وضوح دیده می‌شود، به‌طوری که میانگین درآمد سالیانه (2025) مهندسان ژئوتکنیک در این کشور حدود  85,110 دلار است. این رقم نشان‌دهنده ارزش بالای مهارت‌های ژئوتکنیکی در بازار کار جهانی است و اهمیت تسلط بر روش‌های تحلیل پیشرفته را بیش از پیش نمایان می‌کند.

میزان استفاده از نر‌م‌افزارهای ژئوتکنیک در کشورهای مختلف

• ABAQUS: آباکوس به‌طور گسترده در کشورهایی مانند چین، ایالات متحده و کشورهای اروپایی برای تحلیل‌های ژئوتکنیک پیچیده، به‌ویژه در مسائل دینامیک خاک و تعامل سازه - خاک استفاده می‌شود.
• PLAXIS: یکی از محبوب‌ترین نرم‌افزارهای تخصصی ژئوتکنیک در سطح جهانی است و در بیش از ۶۸ کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌ویژه در اروپا، آمریکا، و کشورهای آسیایی به‌دلیل رابط کاربری ساده و مدل‌های مادی معتبر، کاربرد گسترده‌ای دارد.
• Midas GTS NX: بیشترین تمرکز استفاده از این نرم‌افزار در ژاپن وجود دارد، هرچند در پروژه‌های بین‌المللی ژئوتکنیک، معدن و عمران نیز در کشورهای آسیایی و اروپایی به‌کار گرفته می‌شود.
• FLAC: نرم‌افزار فلک در کشورهایی با فعالیت گسترده در مهندسی معدن و مکانیک سنگ مانند استرالیا، کانادا و ایالات متحده بسیار رایج است. این نرم‌افزار برای مدل‌سازی رفتار غیرخطی خاک و سنگ در سه‌بعد بسیار قدرتمند است.
• OpenSees: اپنسیس عمدتا در ایالات متحده و در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی که بر مهندسی زلزله و تحلیل دینامیکی سازه - خاک تمرکز دارند، استفاده می‌شود. ضمن اینکه در چین و برخی کشورهای اروپایی به‌دلیل ماهیت متن‌باز و انعطاف‌پذیری بالا، استفاده‌کنندگان زیادی دارد.

قیمت نرم‌افزارهای ژئوتکنیک

اگر در ایران زندگی می‌کنید، می‌توانید نسخه کرک‌شده این نرم‌افزارها را از سایت‌های معتبر دانلود نمایید و استفاده کنید. اگر خارج از ایران هستید، می‌توانید با پرداخت هزینه‌ای برای لایسنس، اشتراک آن‌ها را خریداری کنید و شروع به استفاده نمایید. این قیمت‌ها می‌توانند بر اساس سطح امکانات نرم‌‌افزار و سطح پشتیبانی، متفاوت باشند. در جدول زیر مقدار تقریبی آن‌ها (در سال 2025) را نوشته‌ایم:

سخت‌افزار مورد نیاز برای نصب نر‌م‌افزارهای ژئوتکنیک

برای استفاده بهینه از نرم‌افزارهایی که در این مقاله معرفی شدند، لازم است تا بدانیم هر کدام از آن‌ها از نظر سخت‌افزاری به چه حداقل‌هایی نیاز دارند. بنابراین در جدول زیر این حداقل‌ها را بر اساس معیارهای مختلف (در سال 2025) نوشته‌ایم:

جمع‌بندی

در این مقاله خواندیم که تسلط بر نرم‌افزارهای تخصصی ژئوتکنیکی، نقش مهمی در طراحی، تحلیل و اجرای پروژه‌های عمرانی دارد. مهندسان ژئوتکنیک با استفاده از این نرم‌افزارها می‌توانند پایداری گود، فونداسیون، تونل، سد و سایر سازه‌های ژئوتکنیکی را به‌دقت بررسی کنند و در حوزه کاری خود پیشرفت کنند. از آنجایی که دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان به صورت کاربردی و پروژه‌محور طراحی شده‌اند، گزینه مناسبی برای دانشجویان مهندسی عمران و منهدسی ژئوتکنیک و افراد شاغل در صنعت محسوب می‌شوند تا بتوانند در موقعیت‌های شغلی مرتبط، نقش خود را ارتقا دهند.

 نویسندگان: مهناز نیکجو کارشناس ارشد مهندسی عمران - لعیا نوغانچی صالح کارشناس مهندسی عمران