معرفی پرکاربردترین نرم افزارهای مهندسی (5 نرم افزار مهم)

همان‌طور که می‌دانیم، همه فعالیت‌های انجام شده در پروژه‌ها و فرآیندهای مهندسی را می‌توان به سه بخش اصلی طراحی، تحلیل و ساخت و تولید تقسیم بندی کرد که امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی و ماشین آلات صنعتی، هر سه به وسیله مهندسین و به کمک رایانه انجام می‌شود. به این ترتیب با سه بخش (CAD) طراحی به کمک کامپیوتر، (CAE) تحلیل به کمک کامپیوتر و (CAM) ساخت به کمک کامپیوتر مواجه هستیم. بنابراین اولین گام از این پروسه توانایی ترسیم، مدل‌سازی یا به طور کلی طراحی است. نرم‌‌افزارهای طراحی زیادی در طول زمان با این هدف توسعه یافته‌اند، در این نوشتار به برخی از رایج ترین‌ها پرداخته می‌شود.

خلاصه محتوای این مقاله را می‌توانید از طریق فایل صوتی زیر بشنوید:

نرم‌افزار اتوکد AutoCAD

اگر شما دانشجو یا فارغ‌التحصیل یکی از رشته‌های فنی مهندسی باشید حتما اتوکد اسم اولین نرم‌‌افزاری است که می‌شنوید. این محصول معروف شرکت اتودسک از قدیمی‌ترین ابزارهای طراحی به کمک کامپیوتر (CAD) است که به مهندسین کمک کرد از مشتقات بسیار ترسیمات روی کاغذ نجات پیدا کنند. کاربری ساده و سریع نرم‌‌افزار اتوکد باعث شده است سالیان سال بین رشته‌های مختلف مهندسی مانند مکانیک، تاسیسات، عمران، معماری، هوافضا، برق، شیمی و .... طرفداران زیادی را به خود جلب کند.

نرم‌افزار اتوکد (AutoCAD) نخستین بار در دسامبر ۱۹۸۲ به‌دست شرکت Autodesk معرفی شد. این نرم‌افزار از یک برنامه به نام Interact CAD یا MicroCAD سرچشمه می‌گرفت که حدود سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ نوشته شده بود. در زمان معرفی، اتوکد یکی از نخستین سیستم‌های طراحی به کمک رایانه (CAD) قابل اجرا روی رایانه‌های شخصی به شمار می‌رفت که قبلا CAD عموما بر روی مینی‌کامپیوترها یا دستگاه‌های بزرگ‌تر اجرا می‌شد. با انتشار نسخه‌های بعدی، توانایی‌های اتوکد گسترش یافت. مثلا در نسخه‌ی ۲٫۱ (سال ۱۹۸۶) زبان اسکریپت‌نویسی AutoLISP اضافه شد تا کاربران بتوانند قابلیت‌های دلخواه را توسعه دهند. به مرور، اتوکد پشتیبانی برای پلتفرم‌های متنوع (ویندوز، مک، موبایل و وب) یافت و به یکی از اصلی‌ترین ابزارها در مهندسی، معماری و طراحی فنی بدل شد.

البته شرکت Autodesk برای حفظ کاربران خود و همچنین جذب مخاطبان بیشتر به سمت ایجاد نرم‌‌افزارهایی با کاربری‌های خاص هر حوزه حرکت کرد و محصولاتی مانند AutoCAD P&ID برای ترسیم نقشه‌های فرآیندی، AutoCAD Electrical  برای ترسیمات مربوط به تابلوهای برق و ... را به بازار عرضه کرد. پس از آن در گامی بلندتر به حوزه BIM ورود کرده و نرم‌‌افزارهای خانواده Revit ، مانند Revit MEP ،Revit Structure  توسعه داده است.

امروزه سایر نرم‌‌افزارهای طراحی به دلیل قابلیت ترسیم سه بعدی و محیط های اسمبلی جذاب، بسیار پرکاربرد و پر طرفدار شده اند. اما اتوکد (AutoCAD) همچنان با قدرت و با نسخه های جدیدی که هر ساله به روز رسانی می‌شوند، از نظر تعداد کاربران در سطح جهان و در صنایع مختلف در صدر قرار دارد. شما می‌توانید با شرکت در دوره آموزش اتوکد AutoCAD عمومی بر این نرم‌‌افزار پرکاربرد طراحی مسلط شوید.

مهم‌ترین کاربردهای نرم‌افزار اتوکد عبارتند از:

• معماری و ساختمان: طراحی پلان، نما و جزئیات ساختمانی با دقت بالا و امکان تولید نقشه‌های اجرایی

• مهندسی عمران: مدل‌سازی سازه‌ها، جاده‌ها و پل‌ها برای تحلیل و مستندسازی پروژه‌های عمرانی

• مهندسی مکانیک: طراحی قطعات، ماشین‌آلات و سیستم‌های مکانیکی با قابلیت شبیه‌سازی و تولید

• مهندسی برق و الکترونیک: ترسیم شماتیک‌های مدار، تابلوهای برق و شبکه‌های الکتریکی

• صنایع نفت و گاز: نقشه‌کشی تأسیسات، خطوط لوله و تجهیزات صنعتی با دقت مهندسی

• صنایع تولیدی و ماشین‌سازی: طراحی قالب‌ها، ابزارها و خطوط تولید برای بهبود دقت و بهره‌وری

نرم‌افزار کتیا CATIA

نرم‌‌افزار کتیا (CATIA) از محصولات شرکت بزرگ و معروف داسو سیستمز (Dassault Systèmes) یکی از مشهورترین و قدرتمندترین ابزارهای این حوزه است که به دلیل داشتن محیط‌های متفاوت و امکان مدل‌سازی با جزئیات بالا از جایگاه خاصی در صنایع مهم برخوردار است. نرم‌افزار CATIA (Computer Aided Three-dimensional Interactive Application) ریشه در دههٔ ۱۹۷۰ دارد، هنگامی که شرکت هوافضای فرانسوی Dassault Aviation برای طراحی قطعات پیچیده‌ی هواپیما بر آن شد تا ابزار سه‌بعدی مدل‌سازی سطحی را درون‌سازمانی توسعه دهد.

این نرم‌افزار در سال ۱۹۸۱ با تأسیس شرکت تابعه Dassault Systèmes، نام CATIA بر آن نهاد و به‌صورت تجاری عرضه شد. نسخه اول آن در سال ۱۹۸۲ به‌عنوان افزونه‌ای برای CADAM عرضه شد و در دهه‌های بعدی، قابلیت‌ها و پشتیبانی برای سیستم‌عامل‌های متنوع (Unix، ویندوز و غیره) افزوده شد. در سال ۱۹۹۸ نسخه کاملاً بازنویسی‌شده‌ی CATIA V5 عرضه گردید که پشتیبانی رسمی از ویندوز NT را فراهم آورد. بعدها، با ظهور نسخه‌های V6 و ادغام با پلتفرم 3DEXPERIENCE، CATIA به‌عنوان بخشی از اکوسیستم طراحی، مهندسی و مدیریت چرخه زندگی محصول (PLM) تکامل یافت.

از بین دوره‌های گروه آموزشی پارس پژوهان، دوره‌های کتیا از قدیمی‌ترین آموزش‌ها در بین نرم‌افزارهای طراحی بوده و در 3 سطح، مقدماتی، پیشرفته و فوق پیشرفته تدوین شده است. در دوره آموزش کتیا CATIA مقدماتی به محیط‌های part design ،drafting  assembly ، shape design و material library پرداخته می‌شود.

در دوره آموزش کتیا CATIA پیشرفته ابتدا به موضوع سطح‌سازی در محیط‌های زیر پرداخته می‌شود:

• Generative shape design
• Sketch Tracer Imagine and shape 
• Freestyle

پس از آن به کار بر روی ابرنقاط (زمینه مورد نیاز در مهندسی معکوس) پرداخته می‌شود. در ادامه محیط ورقکاری و آشنایی با دستورات آن بررسی می‌شود که از موضوعات کاربردی در سازه‌های هوایی است. سپس طراحی مکانیزم آموزش داده می‌شود و در آخر نحوه کار با محیط DMU Kinematics  و استخراج انواع خروجی بررسی می‌شود.

در دوره آموزش کتیا CATIA فوق پیشرفته به طور خلاصه  فرمول‌نویسی و تولید رابطه در فضای 2 بعدی، 3 بعدی و مونتاژ را یاد می‌گیریم و با استفاده از این فرمول‌نویسی می توانیم کاتالوگ‌های صنعتی را بنویسیم. در این دوره یاد می‌گیریم به صورت پارامتریک طراحی انجام دهیم، هر پارامتر را در فایل اکسل یا نوت پد، طبق کاتالوگ‌های موجود یا شخصی‌‌سازی‌شده، یادداشت کنیم به فایل کتیا تبدیل و ایمپورت کنیم. سپس می‌توانیم ورودی‌های عددی را به صورت مدل‌های 3 بعدی خروجی بگیریم. همچنین با بهینه‌سازی چند قطعه یا حجم یا جرم آشنا خواهیم شد. به طراحی سازه‌هایی مثل نبشی‌ها، پروفیل‌ها و ... طبق استانداردها می‌پردازیم.

همان‌طور که در مقاله نرم افزار کتیا CATIA چیست؟ چه کاربردی دارد؟ نیز بیان کردیم، این نرم‌افزار در طیف وسیعی از صنایع می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله کاربردهای نرم‌افزار کتیا می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• صنعت معماری و ساخت‌وساز: مدل‌سازی سازه‌های پیچیده‌ی معماری، پل‌ها و ساختمان‌های هوشمند با امکان هماهنگی با سایر نرم‌افزارهای BIM
• صنعت پزشکی و تجهیزات درمانی: طراحی ایمپلنت‌ها، پروتزها و دستگاه‌های پزشکی با توجه به انطباق با آناتومی بدن انسان
• صنعت قالب‌سازی (قالب‌های تزریق پلاستیک، ریخته‌گری و...): طراحی دقیق قالب‌ها با در نظر گرفتن جریان مواد، انقباض و سیستم‌های خنک‌کاری
• صنعت فضایی: مدل‌سازی سازه‌های سبک‌وزن و مقاوم برای ماهواره‌ها، راکت‌ها و ایستگاه‌های فضایی با رعایت استانداردهای شدید فضایی
• صنعت کشتی‌سازی: طراحی سازه‌های عظیم کشتی‌ها، سامانه‌های لوله‌کشی و الکتریکال با در نظر گرفتن استانداردهای دریایی

• صنعت ماشین‌آلات صنعتی: مدل‌سازی و شبیه‌سازی ماشین‌آلات سنگین، ربات‌ها و خطوط تولید با قابلیت تحلیل حرکتی و استاتیکی

• صنعت انرژی نیروگاه‌ها و انرژی‌های تجدیدپذیر: طراحی توربین‌های بادی، قطعات نیروگاه‌های هسته‌ای و سامانه‌های انتقال انرژی

نرم‌افزار سالیدورک Solidworks

سالیدورک نیز یکی از نرم‌‌افزارهای طراحی و مدل‌سازی است که محیطی مناسب و راحت را در اختیار مهندسین در همه حوزه‌ها قرار می‌دهد تا بتوانند به راحتی انواع قطعات، سازه ها، سطوح، قالب‌های جوشکاری و ورقکاری را طراحی و به تحلیل استاتیکی، دینامیکی، تحلیل و آنالیز آن‌ها بپردازند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نرم‌‌افزار سالیدورک و یادگیری آن می‌توانید در دوره آموزش سالیدورک Solidworks مقدماتی شرکت کنید.

نرم‌افزار SolidWorks در دسامبر ۱۹۹۳ توسط جان هیرش‌تیک (Jon Hirschtick) تأسیس شد تا الگویی نو برای طراحی سه‌بعدی (۳D) ارزان‌تر و قابل‌دسترس‌تر بسازد. او سرمایه‌ای اولیه از درآمد خود در تیم بلک‌جک MIT را صرف این کار کرد. در نوامبر ۱۹۹۵ اولین نسخه تحت عنوان SolidWorks 95 منتشر شد، که نقطه عطفی در تاریخ CAD محسوب می‌شود چون برای اولین بار نرم‌افزاری سه‌بعدی بر بستر ویندوز در دسترس کاربران عادی قرار داد. در سال ۱۹۹۷ شرکت Dassault Systèmes که پیش‌تر با نرم‌افزار CATIA شناخته می‌شد، SolidWorks را در ازای حدود ۳۱۰ میلیون دلار خرید. پس از این ادغام، SolidWorks از منابع و شبکه جهانی Dassault بهره برد و توانست در طراحی‌های مهندسی، شبیه‌سازی و تولید رقابتی‌تر شود و با گذر زمان به یکی از ابزارهای اصلی طراحی مکانیک تبدیل گشت.

محیط‌های این نرم‌‌افزار شامل سه بخش اصلی زیر است:

• Part
• Assembly 
• Drawing

هر بخش استفاده‌های مشخص به خود را داراست. ماژول PART شامل sketch ،features ،surfaces  و... است.

• در قسمت sketch به کمک ابزارهای مختلف اجسام صلب را طراحی می‌کنیم.
• در features حجم‌ها را به وجود آورده و با آن‌ها کار می‌کنیم و همچنین از این بخش برای رزوه زدن نیز می‌توان استفاده کرد.
• در بخش evaluate انواع محاسبات چه محاسبات معمولی و چه محاسبات مهندسی بررسی می‌شود.
• در محیط Assembly قیدهایی داریم که بر روی قطعه اعمال می‌کنیم و فایل مورد نظر را مونتاژ می‌کنیم.
• بخش Drawing برای نقشه‌کشی است که شامل انواع نقشه‌های استاندارد جوشکاری، سه نما، ورقکاری و ..... است و می‌توان با استفاده از آن‌ها از قطعه یا مجموعه نقشه بگیریم و در نهایت می‌توان انواع خروجی (format) را از فایل‌های سالید گرفت.

کاربردهای نرم‌افزار سالیدورک در صنایع گوناگون بسیار متنوع هستند، اما مهم‌ترین این کاربردها به شرح زیر هستند:

• صنعت خودروسازی: طراحی قطعات مکانیکی، سیستم‌های انتقال قدرت و بدنه‌های خودرو با امکان شبیه‌سازی حرکتی و استاتیکی
• صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی: مدل‌سازی ماشین‌آلات، ربات‌ها، نوار نقاله‌ها و سیستم‌های انتقال مواد با تمرکز بر عملکرد و ساخت‌پذیری
• صنعت الکترونیک و میکروالکترونیک: طراحی محفظه‌ها، خنک‌کننده‌ها و سامانه‌های مکانیکی همراه با قطعات الکترونیکی در فضاهای محدود
• صنعت کالاهای مصرفی: توسعه‌ی محصولات روزمره مانند لوازم خانگی، اسباب‌بازی‌ها و ابزارآلات دستی با تمرکز بر طراحی صنعتی و ارگونومی

نرم‌افزار ان ایکس زیمنس NX SIEMENS

در زمینه علوم مهندسی و مدیریت طول عمر محصول (PLM) همواره یکی از نکات مهم که گاهی باعث تبعیض بین نرم‌‌افزارها می‌شود این است که کل فرآیند از طراحی، تحلیل، ماشینکاری و تولید یک محصول یا به عبارت بهتر هر سه حوزه CAD ،CAE و CAM در یک بستر انجام شود چرا که انتقال فایل بین نرم‌افزارهای مختلف یک چالش است. یکی از نرم‌افزارهایی که تمام فرآیند از طراحی تا تولید در آن قابل اجرا است NX است.

نرم‌افزار NX که امروز بخشی از راهکارهای مهندسی و طراحی شرکت Siemens است، سابقه‌اش به نرم‌افزار Unigraphics بازمی‌گردد. این نرم‌افزار در دهه ۱۹۷۰ توسط شرکت United Computing توسعه یافت و بعدها به نام Unigraphics عرضه شد. در سال ۲۰۰۲، شرکت EDS نسخه‌ای ترکیبی از قابلیت‌های Unigraphics و I-DEAS را تحت عنوان Unigraphics NX منتشر کرد تا ویژگی‌های هر دو را در یک پلتفرم ادغام نماید. سپس در سال ۲۰۰۷، Siemens شرکت UGS (مالک Unigraphics / NX) را خریداری و تبدیل به بخشی از گروه Siemens PLM Software نمود، که به توسعه و ارتقای NX ادامه داد. طی زمان، NX ویژگی‌هایی مانند مدلسازی پارامتریک و مستقیم، تحلیل مهندسی (CAE)، قابلیت‌های CAM و یکپارچگی با سیستم‌های مدیریت چرخه‌عمر محصول (PLM) را به خود افزوده است. همچنین در نسخه‌های جدید تغییراتی در روش عرضه (مثلاً انتشار مداوم نسخه‌ها از سال ۲۰۱۹) دیده شده است.

با استفاده از این نرم‌‌افزار می‌توان به طراحی‌های دو بعدی و همچنین سه بعدی پرداخت. از مزیت‌های NX آن است که چون در هر سه حوزه طراحی، تحلیل، تولید (مدلینگ، مونتاژ و نقشه گیری) موفق عمل کرده و شامل یک طیف گسترده از  امکانات مختلف است از اتلاف وقت و مشکلات ناشی از انتقال فایل در نرم‌‌افزارهای مختلف و از دست رفتن مقداری از کیفیت به دلیل جابه‌جایی منحنی‌ها و سطوح و .... جلوگیری می‌کند و محصولاتی با کیفیت بالاتر در اختیار مهندسین قرار می‌دهد.

در دوره آموزش زیمنس انیکس SIEMENS NX مقدماتی ابتدا به طور کلی با محیط‌های مختلف NX و قابلیت‌های آن به عنوان یکی از نرم‌‌افزارهای طراحی آشنا می‌شویم. سپس به مدلسازی و طراحی دو بعدی و بعد از آن سه بعدی می‌پردازیم. پس از کار کردن با احجام مختلف، یکپارچه سازی آن‌ها، ایجاد فیلت و چمپر و ... در گام بعدی سراغ مونتاژ قطعات رفته و قیود مربوط به آن را بررسی می‌کنیم. در آخرین مرحله تلاش می‌کنیم از قطعاتی که طراحی و مونتاژ کرده‌ایم، نقشه خروجی مناسب برای ساخت استخراج کنیم.

در دوره آموزش زیمنس انیکس SIEMENS NX پیشرفته در اولین گام به کمک نوار ابزار curve به ایجاد منحنی‌ها می‌پردازیم. بعد از آن با نوار ابزار سرفیس Surface برای سطح سازی‌ها آشنا می‌شویم. سپس به موضوع جذاب شیت متال یا ورقکاری می‌رسیم و به بررسی کاتالوگ‌ها، استانداردها و .... می‌پردازیم. بعد از آن با طراحی سازه‌های جوشی به کمک Structural Designer آشنا می‌شویم. متحرک‌سازی، مهندسی معکوس، بهینه سازی و ..... از جمله مطالبی هستند که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود.

از جمله صنایعی از NX SIEMENS برای فرآیندهای خود بهره می‌برند عبارتند از:

• صنعت پزشکی و زیست‌مهندسی: مدل‌سازی ایمپلنت‌ها، دستگاه‌های تشخیصی و جراحی با پشتیبانی از مهندسی معکوس و سازگاری با داده‌های تصویربرداری پزشکی
• صنعت دفاع و امنیت: توسعه‌ی سامانه‌های نظامی، خودروهای زرهی و تجهیزات استراتژیک با رعایت استانداردهای امنیتی و دقت بالا در شبیه‌سازی
• صنعت خودروسازی: طراحی کامل بدنه، شاسی، موتور و سیستم‌های پیشرفته‌ی خودرو همراه با شبیه‌سازی‌های CFD و FEA در یک محیط یکپارچه
• صنعت هوافضا: مدل‌سازی سازه‌های پیچیده‌ی هواپیما، ماهواره و راکت با قابلیت‌های پیشرفته‌ی سطح‌سازی (Class A Surfacing) و بهینه‌سازی سبک‌وزن

نرم‌افزار اینونتور Inventor

اینونتور از محصولات شرکت اتودسک (Autodesk)، یکی از نرم‌‌افزارهای قدرتمند و پیشرفته در هر سه زمینه CAM ،CAD،CAE  است، اگرچه این برنامه بیشتر به عنوان یکی از نرم‌‌افزارهای طراحی معروف شده است، اما  فضای مدل‌سازی، تحلیل و نقشه‌گیری را برای مخاطبین خود فراهم کرده است.

نرم‌افزار Autodesk Inventor اولین بار در تاریخ ۲۰ سپتامبر ۱۹۹۹ با هدف وارد شدن جدی Autodesk به بازار طراحی مکانیکی سه‌بعدی و ارائه گزینه‌ای نسبتاً مقرون‌به‌صرفه در کنار نرم‌افزارهای گران‌قیمت موجود آن زمان عرضه شد. پیش از Inventor، Autodesk ابزارهایی چون Designer داشت که امکانات سه‌بعدی پارامتریک محدودی داشتند، اما Inventor با استفاده از هسته هندسی ACIS و تمرکز بر مدلسازی جامد (solid modeling) و مکانیک، توانست به سرعت جایگاه خود را پیدا کند. در طول سال‌ها، Inventor با افزودن امکاناتی مثل طراحی مونتاژ، برش ورق (sheet metal)، شبیه‌سازی، تولید و مدیریت داده‌ها توسعه یافت و اکنون یکی از ابزارهای محبوب مهندسی مکانیک و طراحی محصول در اکوسیستم Autodesk به شمار می‌رود.

در دوره آموزش اتودسک اینونتور Autodesk Inventor مقدماتی به مفاهیم طراحی یا CAD  می‌پردازیم، در واقع یاد می‌گیریم به چه شکل کار مدل سازی را با نرم‌‌افزار Inventor انجام دهیم در این دوره در ابتدا به کار محیط Sketch و اصول مربوط به آن می‌پردازیم که شامل مدلسازی دو بعدی و مدلسازی سه بعدی می‌شود. سپس به انواع پلن‌ها و نحوه ایجاد آن‌ها، قیدگذاری‌ها، رفع خطا، ساده سازی، ویرایش، نحوه مونتاژ قطعات، اصول کار مونتاژ، نقشه گیری و .... را بیاموزیم و در نهایت با کمک آموزش اصول طراحی به این توانایی برسیم که  ایده ذهنی خودمان را در نرم‌‌افزار از کجا شروع و در کجا پایان دهیم. در دوره آموزش اینونتور Autodesk Inventor پیشرفته به کار با متریال مختلف، طراحی سیستم‌های پایپینگ، نکاتی از مدل‌سازی جوشکاری و ورقکاری، پرداخته می‌شود.

از جمله مهم‌ترین کاربردهای اتودسک اینونتر در صنعت می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• صنعت الکترومکانیک و رباتیک: طراحی سیستم‌های ترکیبی مکانیکی-الکتریکی، بازوهای رباتیک و محفظه‌های کنترل با هماهنگی با نرم‌افزارهای الکتریکال Autodesk
• صنعت کشاورزی و ماشین‌آلات عمرانی: طراحی تراکتورها، کمباین‌ها، بیل مکانیکی و سایر ماشین‌آلات سنگین با قابلیت شبیه‌سازی بارهای دینامیکی و شرایط کاری سخت
• صنعت کالاهای مصرفی و لوازم خانگی: طراحی محصولات روزمره مانند جاروبرقی، مخلوط‌کن، قفل‌ها و اتصالات با تمرکز بر طراحی صنعتی و سهولت تولید
• صنعت لوله‌کشی و سیستم‌های صنعتی (Piping & Tubing): طراحی سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی، هیدرولیک و پنوماتیک با استفاده از ابزارهای تخصصی Route و Tube & Pipe در Inventor

مقایسه نرم‌افزارهای مهندسی

تا اینجای مقاله به معرفی ویژگی‌های این 5 نرم‌افزار پرداختیم. اکنون برای مقایسه جامع و تصمیم‌گیری برای ورود تخصصی به هر کدام از آن‌ها، لازم است تا فاکتورهای کلیدی را به صورت منسجم مطالعه کنیم. در جدول زیر، می‌توانید این نرم‌افزارها را بر اساس ابعاد مختلف بررسی کنید و ببینید که کدام موارد برای شما مناسب‌تر هستند.

سخت‌افزار مورد نیاز برای نصب نرم‌افزارهای مهندسی

برای اینکه بتوانیم استفاده بهینه‌ای از نرم‌افزارهای مورد بحث داشته باشیم، لازم است تا از حداقل‌های سخت‌افزاری مورد نیاز برای هر کدام از آن‌ها آگاه باشیم.

قیمت نرم‌افزارهای مهندسی

اگر در ایران زندگی می‌کنید، می‌تواند نسخه کرک‌شده این نرم‌افزارها را از سایت‌های معتبر دانلود و استفاده نمایید. اگر خارج از ایران هستید، باید هزینه‌ای را به عنوان لایسنس بپردازید تا بتوانید به این نرم‌افزارها دسترسی داشته باشید. در جدول زیر می‌توانید هزینه مربوط به هر کدام از این نرم‌افزارها را مشاهده نمایید. این قیمت‌ها بسته به سطح پشتیبانی و ماژول‌های موجود در نرم‌افزار، می‌توانند متفاوت باشند.

میزان استفاده از نرم‌افزارهای مهندسی در کشورهای مختلف جهان

از آنجایی که نرم‌افزارهایی که در این مقاله معرفی کردیم جزو پرکاربردترین نرم‌افزارهای شاخه‌های مختلف مهندسی هستند، استفاده از آن‌ها در سراسر جهان رایج است. اما برای افرادی که به دنبال مهاجرت هستند مهم است که بدانند که این نرم‌افزارها در کدام کشورها بیشترین کاربرد را دارند. بدیهی است که هر چه صنایع یک کشور قوی‌تر باشند، تقاضای بیشتری برای مهندسان مسلط به نرم‌افزار در آن‌ها وجود دارد. بنابراین بر اساس آمار موجود در سال 2025، می‌توان کشورهای زیر را به عنوان پرمتقاضی‌ترین کشورها برای این نرم‌افزارهای مهندسی نام برد:

• ایالات متحده آمریکا
• هند
• بریتانیا
• چین
• آلمان

جمع‌بندی

در این مقاله به معرفی پنج نرم ‌افزار پرکاربرد در مهندسی پرداخته شد که هرکدام با ویژگی‌های خاص خود در زمینه‌های طراحی، تحلیل و ساخت به کمک کامپیوتر (CAD, CAE, CAM) کاربرد دارند. اتوکد (AutoCAD) یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین نرم‌ افزارهای طراحی در مهندسی است که در رشته‌های مختلفی مانند معماری، عمران، مکانیک، برق و غیره استفاده می‌شود. بیشتر برای طراحی دو بعدی و سه بعدی و ایجاد نقشه‌های فنی مناسب است. کتیا (CATIA) نرم ‌افزاری پیشرفته که در صنایع حساس مانند هوافضا، خودروسازی و کشتی‌سازی کاربرد دارد. کتیا توانایی مدل‌سازی پیچیده و شبیه‌سازی دینامیکی را فراهم می‌کند و در طراحی محصولات پیشرفته جایگاه ویژه‌ای دارد. سالیدورک (SolidWorks) این نرم ‌افزار برای طراحی و شبیه‌سازی مکانیکی قطعات و مجموعه‌ها در صنایع مختلف مانند خودروسازی و هوافضا کاربرد دارد. سالیدورک از محیط‌های مختلف طراحی سه‌بعدی و تحلیل مکانیکی برخوردار است. زیمنس انیکس (Siemens NX) یکی از نرم‌ افزارهای قدرتمند است که تمامی مراحل طراحی، تحلیل و تولید محصول را در یک بستر یکپارچه فراهم می‌آورد. این نرم ‌افزار برای صنایع خودروسازی، هوافضا و تولیدات دقیق بسیار مناسب است. اینونتور (Inventor) نرم ‌افزاری از شرکت اتودسک است که بیشتر در طراحی مکانیکی و شبیه‌سازی قطعات در صنایع خودروسازی و تجهیزات صنعتی کاربرد دارد. اینونتور امکانات تحلیل دینامیکی و حرکت قطعات را نیز ارائه می‌دهد.

این نرم ‌افزارها در صنایع مختلف با قابلیت‌های ویژه خود به مهندسین کمک می‌کنند تا از طراحی اولیه تا ساخت و تولید محصولات را به‌ صورت دقیق و کارآمد انجام دهند. در انتخاب نرم‌افزار مناسب باید به نیازهای خاص هر صنعت و پروژه توجه کرد.

نویسنده: ستاره دهقان، کارشناس مهندسی هوافضا - رضا صفایی، کارشناس مدیریت صنعتی