Feasibility Studies / FS
هر ایده‌ای قبل از اینکه اجرا بشه باید بررسی بشه که اصلاً قابل اجرا هست؟ از لحاظ اقتصادی توجیه پذیره که این کار انجام بشه؟
در مطالعات امکان سنجی به این سوال پاسخ می دهم که آیا با امکانات و منابعی که داریم ایده ما قابل اجرا است یا نه؟ طبیعتاً هر کسب و کاری به دنبال سود مناسبه، حالا باید ببینیم هزینه ای که می خواهیم برای کسب و کار مون انجام بدیم یک کار منطقیه؟ یا نه؟ اصلا ارزشش رو داره؟
مطالعات امکان سنجی شامل مطالعات بازار، اقتصاد و خود محصول هست. بعد از اینکه به این نتیجه رسیدیم ایده ما توجیه داره به سراغ بوم کسب و کار میریم.
Business Model / BM
بوم کسب و کار مثل یک نقشه هست، با این تفاوت که این نقشه رو خودمون باید طراحی کنیم. در مدل کسب و کار باید به طور خلاصه و مفید روش کسب درآمدمون رو طراحی کنیم تا با یک شیوه درست به درآمد مناسب برسیم.
بوم کسب و کار شامل ۹ قسمت مشتریان، ارزش پیشنهادی، ساختار هزینه، جریان های درآمدی، فعالیت های کلیدی، کانال های توزیع، نحوه ارتباط با مشتریان، شرکای کلیدی و منابع کلیدی هست. در اصل قراره ارتباطی بین این ۹ قسمت ایجاد کنیم تا به درآمد و سود پایدار برسیم.
چرا بیزنس مدل مهم است؟ چرا باید در این دوره شرکت کنیم؟ طرح کسب و کار اصلا به چه درد ما میخوره؟
اجازه بدید که با یک مثال این موضوع را بررسی کنیم. وقتی که ما یک زمین را تهیه میکنیم و قصد داریم که در آن یک خانه بسازیم نیاز به یک طرح داریم. اینکه مثلا قراره چند طبقه باشه؟ یا متراژ زیر بنا چقدر باشه؟ چند تا اتاق خواب داشته باشه؟ و... داشتن این طرح یا نقشه سبب میشه که ما با برنامه ریزی دقیق تری خانه را بسازیم و این یک مزیت است پس برای ساخت یک بیزنس و یک کسب و کار که قراره سالیان سال در آن کار بکنیم و منبع درآمد ما بشود آیا نیاز به یک طرح نیست؟
ما باید برنامه ریزی داشته باشیم، باید طرح کسب و کار داشته باشیم. طرح کسب و کار به چه معناست؟ بیزنس پلن یا طرح کسب و کار به ما می گوید که می خواید چکار کنید؟ استراتژی شما چی هست؟ ماموریت شما چی هست؟ چشم انداز شما چی هست؟ اهداف شما چی هست؟ به چه منابعی نیاز دارید؟ به چه کسانی نیاز دارید؟ به چه فضایی نیاز دارید برای کسب و کارتان؟ چه زیر ساخت هایی نیاز دارید؟ و... در واقع دارید برنامه ریزی میکنید برای یک کسب و کار بلند مدت نه کوتاه مدت.
بعد از نوشتن طرح کسب و کار به راحتی می توانید اسپانسر جذب کنید، نیروی انسانی استخدام کنید، منابعتان را تخصیص بدهید و در نهایت کنترل کنیم کسب و کارمان را. اینکه طبق طرحی که داشتیم پیش میریم؟
سوال مهم: آیا طرح کسب و کار دائمی است؟ یا بعد از یک مدتی نیاز به بازنگری دارد؟ جواب این سوال این میشود که امروزه با گسترش علم و فناوری و به منظور به روز بودن کسب و کارها هر طرح نیاز دارد بعد از یک مدتی بازنگری بشود.
Business Plan / BP
در آخر باید به سراغ طرح کسب و کار یا برنامه کسب و کار برویم. در برنامه کسب و کار باید به طور تفصیلی و خیلی ریز همه جوانب رو در نظر بگیریم و براشون برنامه داشته باشیم. نوشتن برنامه کسب و کار کمی زمان بره اما مثل یک راهنمای گام به گام عمل می کند.
برای مثال در طرح کسب و کار در مورد این که محصول مون چه شکلی باشه، چه ابعادی داشته باشه، چه رنگی باشه و غیره به تفصیل همه موارد را می نویسیم حتی باید پلان های متفاوتی در نظر بگیریم مثلاً وقتی که طرح مون با شکست مواجه میشه چه کارهایی باید انجام بدیم؟ چه تغییراتی می تونیم بدیم؟ بنابراین باید خودمون رو در شرایط آینده قرار بدیم و ریز به ریز همه جزئیات توجه کنیم. مثلا الان داریم به یک وام فکر میکنیم! باید از الان برای دوحالت دریافت وام و عدم دریافت وام فکر کنیم که در هر دو حالت چه اتفاق هایی ممکنه بیفته؟!
نتیجه گیری:
پس به طور خلاصه اول باید ببینیم ایده ما شدنی هست یا نه؟ اصلا ارزش داره که هزینه‌ای برای ایده ما انجام بشه؟
وقتی مطمئن شدیم ایده ما امکان پذیره میریم سراغ مدل کسب و کار، که در این مدل قراره در یک صفحه کاغذ مثل یک نقشه گنج روش درآمدی مون رو طراحی کنیم تا بدونیم در چه مسیری قرار هست حرکت کنیم.
بعد از اون و در مرحله آخر به برنامه کسب و کار می‌رسیم، این برنامه ممکنه انقدر طولانی باشه که به اندازه یک کتاب نوشته بشه. طرح کسب و کار قراره مثل یک راهنما گام به گام کارهایی که باید از ابتدا تا انتهای کسب و کار مون طی کنیم رو به ما نشون بده، پس باید خودمون رو در آینده تصور کنیم تا بتونیم پیش بینی کنیم آینده چه اتفاق‌هایی می‌افته؟
نویسنده:پوریا گرجی، کارشناس دپارتمان مهندسی صنایع
